دنیای فوتبال حرفه‌ای هرگز نتوانسته استقلال کامل خود را به رخ دنیای سیاست یا دنیای اقتصاد بکشد، ذات فوتبال در حد یک افسانه یا یک داستان شنیدنی و جذاب باقی‌مانده و سخت می‌شود این‌طور فرض کرد که فوتبال یک پدیده است در خلأ و یک موضوع است در اتاقی سپید و خالی از قضاوت. فوتبال به‌خصوص در حالت حرفه‌ای خود به دنیای اقتصاد، مالکیت‌ها و صدالبته سیاست تن داد تا رشد کند اما از نقطه‌ای نامعلوم به بعد قرار بر این شد که سیاست یا هر چیز دیگری غیر از خود فوتبال از این پدیده دوست‌داشتنی سوءاستفاده نکند که البته معمولا در طول تاریخ فوتبال، سر قول خود نمانده و نبوده‌اند. مثال‌ها از این دست بسیار است، نژادپرستی‌های رنگارنگ و مشمئزکننده، جنگ جهانی اول و دوم، کبک فرانسوی مظلوم در قلب کانادای استیجاری متعلق به ملکه، کاتالونیای خونین و قتل عام شده در فوتبال ژنرالیسم خونخواه، فوتبال به رنگ کره شمالی و... اما مثال قدیمی و ریشه‌دار در این عرصه دو کشور آذربایجان و ارمنستان است. هر طرف، دیگری را به قتل عامی فجیع متهم می‌کنند و هر کدام در روزی خاص یاد سربازان در خون غلتیده خویش را با هزاران کنایه و خبر و موج رسانه‌ای گرامی می‌دارند.
در این میان، فوتبال بخت برگشته نیز چاره‌ای ندارد جز آنکه پیرو بی‌چون‌وچرای قوانین جهانی باشد، همان جهانی که سال‌هاست دیگر جای خوبی برای زندگی کردن نیست، همان جهانی که گاهی به همین فوتبال برای ساعتی آرامش و فراموشی پناه می‌برد. آخرین دست‌درازی سیاست به دامن فوتبال برای مخیتاریان ارمنی پیش آمد و قوانین عجیب و غریب کشور آذربایجان که طی آن فیفا نیز در سکوتی عجیب‌تر فرو رفت. نکته جالب در این مواقع همین سکوت فیفاست، جایی که فیفا و همه سفارتخانه‌هایش گوش به فرمان صاحبان قدرت و سیاست می‌شوند. هافبک تهاجمی آرسنال نمی‌تواند تیمش را در فینال لیگ اروپا همراهی کند و این برای میزبان این فینال بزرگ نه‌تنها یک آبروریزی بزرگ است بلکه می‌تواند در حد یک بی‌اخلاقی سیاسی و توهین مسلم به دنیای فوتبال محسوب شود. دو تیم چلسی و آرسنال در باکو برابر یکدیگر در قالب فینال لیگ اروپا صف‌آرایی خواهند کرد و هنریک مخیتاریان غایب بزرگ این بازی خواهد بود. البته در بیانیه منتشر شده از سوی باشگاه آرسنال این‌گونه بیان شده که مخیتاریان به دلیل تنش‌های سیاسی بین ارمنستان و آذربایجان، حاضر نیست به باکو سفر کند و این فینال حساس را از دست خواهد داد.
اما در فضای مجازی ماجرا چیز دیگری است و خبر از توافقی پنهانی و اجباری بین فیفا و آرسنال بابت هشدار جدی مقامات آذربایجان دارد. ممکن است البته ادعای طرف آذری درست باشد و این خود مخیتاریان باشد که نمی‌خواهد در خاک آذربایجان به میدان برود. او در دور گروهی لیگ اروپا نیز حاضر نشده بود آرسنال را برابر تیم فوتبال باشگاه قره‌باغ آذربایجان همراهی کند.
«سی‌ان‌ان» در گزارش خود از این ماجرا نوشته است: «ستاره ارمنی تیم فوتبال آرسنال مقابل چلسی در شهر باکو به میدان نخواهد رفت و واقعا مشخص نیست که این خواست اوست، یا اراده پنهان آذربایجان یا حتی دستوری پنهانی از سوی مقامات کشور ارمنستان برای نشان دادن عزم جدی ارامنه در به رسمیت نشناختن کشور آذربایجان.»
روزنامه «گاردین» نیز در گزارش خبری خود خاطرنشان کرد: «دلیلی که مخیتاریان ذکر کرده قابل تامل است، آیا باکو چنین جایی است؟ واقعا ممکن است بازیکن ارمنی آرسنال در خاک آذربایجان امنیت جانی نداشته باشد؟ اگر این‌گونه است فیفا یا یوفا چرا چنین میزبانی‌هایی را به چنین کشورهایی می‌دهد؟ اگر هم این‌گونه نیست باید با بازیکنی که با این کار به کشوری مثل آذربایجان توهین کرده، برخورد جدی شود.»
«بلفاست تلگراف» نیز در خبری از این ماجرا آورده است: «مخیتاریان باید پاسخگوی اتفاقی که رخ داده، باشد، این یک غیبت ساده نیست، هواداران آرسنال منتظر جواب او هستند. اگر واقعا امنیت ندارد این را ثابت کند و اگر فقط می‌خواهد پیغام سیاسی بدهد، اینجا زمان و مکان مناسبی برای این کارهای مسخره نیست.»
واکنش رسمی و قابل تاملی از سوی مقامات فوتبال آذربایجان در این خصوص وارد عرصه رسانه‌ای نشده اما مشخص است که آذری‌ها نسبت به این موضوع سکوت نخواهند کرد.
* نویسنده: بابک سرانی‌آذر
نظر شما