گفتنی است دستفروشی یکی از مشاغل کاذب محسوب می‌شود که با بالا رفتن آمار بیکاری شاهد افزایش دستفروشی هستیم که این خود می‌تواند علاوه بر بر هم زدن چهره شهرها خود زمینه‌ساز بروز بسیاری از مشکلات نیز شود.

**حضور زنان در دستفروشی
با نگاهی گذرا در سطح خیابان‌ها می‌توان به این مهم دست یافت، متاسفانه امروزه شاهد حضور زنان برای دستفروشی در سطح شهر هستیم که این خود می‌تواند نشان از نامناسب‌بودن وضعیت اقتصادی افراد داشته باشد، چراکه دستفروشی در خیابان و یا مترو برای زنان به‌طور حتم بسیار سخت و طاقت فرسا خواهد بود، همچنین این کار می‌تواند زمینه‌ساز بروز آسیب‌های اجتماعی برای آنها باشد.مصطفی اقلیما در ارتباط با افزایش زنان دستفروش در شهر می‌گوید به‌طور حتم نبود شغل مناسب خود می‌تواند عامل اصلی برای افزایش دستفروشی زنان باشد و حذف آنها به صلاح نیست.

**کاهش انضباط اجتماعی
همانگونه که می‌دانیم دستفروشی عاملی برای کاهش انضباط اجتماعی می‌باشد، از این رو انتظار می‌رود مسئولان با ساماندهی هرچه بیشتر دستفروشان عاملی برای افزایش نظم اجتماعی شوند. از سوی دیگر باید خاطرنشان کرد که دستفروشی موجب هرج و مرج در معابر و خیابان‌ها می‌شود که این خود به نوعی نقض حقوق شهروندی در تمدن امروزی محسوب می‌شود و برخی از کارشناسان بر این باور هستند که نباید دستفروشان را از همین شغل کاذب و درآمد ناچیز آن نیز محروم کرد، بلکه در مقابل انتظار می‌رود با ساماندهی هرچه بیشتر دستفروشان همه این افراد ساماندهی شوند و همین که هیچ‌ خطری آنها را نیز تهدید نکند، چراکه امروزه در برخی از موارد شاهد برخورد نامناسب ماموران شهرداری با دستفروشان هستیم که انتظار می‌رود با ساماندهی هرچه بیشتر این معضل نیز تا حد زیادی برطرف شود.

**دستفروشی سن و سال نمی‌شناسد
همانگونه که می‌دانیم امروزه افراد فارغ از اینکه در چه رده سنی و یا جنسیتی هستند به دستفروشی روی می‌آورند به‌گونه‌ای که بنا به گفته برخی از دستفروشان مترو درآمد دستفروشی بسیار بیشتر از درآمد فروشندگی می‌باشد که البته در این خصوص روابط عمومی بالا و ارتباط مستقیم دستفروشان با خریداران نیز در افزایش میزان درآمد آنها تاثیر بسزایی دارد، به‌عنوان مثال برخی از خانم‌ها با پخت غذاهای خانگی و فروش آن در مراکز خرید و یا مراکز پرتردد شهر‌ها اقدام به کسب درآمد می‌کنند که این خود می‌تواند روش مناسبی برای درآمد‌زایی باشد.

**خریدهای اینترنتی رقیب دستفروشان نیستند
بدیهی است امروزه شاهد افزایش خریدهای اینترنتی هستیم که برخی از افراد معتقد هستند خرید‌های اینترنتی می‌تواند عاملی برای کاهش میزان دستفروشان در سطح خیابان‌ها باشد، اما این در حالی است که باید یادآور شد مردم هنوز خرید ارزان و مستقیم را به هر نوع خرید دیگر ترجیح می‌دهند، این می‌تواند بدان معنا باشد که خرید‌های اینترنتی هیچ‌گاه نمی‌تواند رقیب جدی برای دستفروشان باشد، از این رو نمی‌توان انتظار داشت که با گسترش فروشگاه‌های اینترنتی شاهد کاهش دستفروشان در سطح شهر‌ها بود.

جالب است بدانیم که بر اساس تبصره یک بند دو از ماده 55 قانون شهرداری‌ها (اصلاحی 1345)، سد معابر عمومی و اشغال پیاده‌روها و استفاده غیرمجاز آنها و میدان‌ها و پارک‌ها و باغ‌های عمومی برای کسب و یا سکنی و یا هر عنوان دیگری ممنوع است و شهرداری مکلف است از آن جلوگیری و در رفع موانع موجود و آزاد نمودن معابر و اماکن مذکور به وسیله ماموران خود رأسا اقدام کند.

**کاهش جذابیت‌های تولید
باید در نظر داشت که جامعه‌شناسان بر این باور هستند که پایین آمدن جذابیت‌های تولید خود می‌تواند عاملی برای افزایش دستفروشی باشد که این مهم عاملی برای بروز مشکلات در نظام تولید شده است، به‌گونه‌ای که در مقابل شاهد افزایش دلالی و واسطه‌گری در نظام اقتصادی کشور هستیم، چراکه دلالان با آوردن اجناس به‌صورت غیرقانونی و یا خرید کالاها از تولید‌کننده به قیمت پایین تر آن را به دستفروش می‌دهند تا آنها را به فروش برساند که در این میان سود بیشتر را دلال می‌برد بنابراین نمی‌توان گفت که دستفروشی به نفع تولید‌کننده می‌باشد مگر در صورتی که خود تولید‌کننده بخواهد این کار را انجام دهد که البته در بسیاری از شرایط این اتفاق رخ نمی‌دهد.

**عدم ساماندهی دستفروشان
باید در نظر داشت امروزه متاسفانه شاهد عدم سازماندهی دستفروشان هستیم که این خود می‌تواند مشکلات بسیاری را برای جامعه و این افراد رقم بزند، چراکه باید به خاطر داشته باشیم ساماندهی دستفروشان نه تنها عاملی برای افزایش انضباط شهری خواهد بود، بلکه خود می‌تواند کمک شایانی به افرادی که این شغل کاذب را انتخاب کردند کند، چراکه در شرایط موجود اشتغال خود با مشکلات عدیده‌ای مواجه است، بنابراین حال که نمی‌توان برای این افراد اشتغال ایجاد کرد شاید بتوان از طریق ساماندهی آنها تا حد زیادی مشکلات پیش روی دستفروشان را حل کرد.

**افزایش ترافیک
آنچه مسلم است یکی دیگر از معایب حضور دستفروشان در سطح خیابان‌ها می‌تواند افزایش ترافیک باشد، چراکه امروزه در بسیاری از خیابان‌ها که دستفروشان حضور پررنگی دارند شاهد افزایش میزان ترافیک هستیم که این خود می‌تواند عاملی برای افزایش تضییع حقوق شهروندان باشد، از این رو انتظار می‌رود با ساماندهی دستفروشان این معضل نیز تا حد زیادی برطرف شود.

راه‌اندازی بازارهای محلی
پرواضح است که راه‌اندازی بازارچه‌های محلی نه تنها عاملی برای ساماندهی دستفروشان می‌باشد بلکه خود می‌تواند در زیبا شدن چهره شهر نیز تاثیر بسزایی داشته باشد، چراکه در سایه راه‌اندازی بازارچه‌های محلی نه تنها هرج و مرج شهری از بین خواهد رفت، بلکه سهولت دسترسی به دستفروشان نیز افزایش می‌یابد که این خود می‌تواند هم برای دستفروشان و هم برای مردم نیز بسیار تاثیرگذار باشد.

در خاتمه باید خاطرنشان کرد؛ دستفروشی خود نشان از اقتصاد بیمار کشور دارد، چراکه بسیاری از افراد با این کار هزینه‌های زندگی تامین می‌کند، همچنین به‌دلیل منعطف‌بودن ساعت کاری دستفروشی بسیاری از افرادی که با درآمد بسیار پایین مواجه هستند بعد از پایان ساعت کاری خود به دستفروشی روی می‌آورند، بنابراین نمی‌توان در شرایط موجود دستفروشی را حذف کرد بلکه شاید بتوان با ساماندهی این کار نیز به اقتصاد بسیاری از خانواده‌ها نیز کمک کرد.

منبع: روزنامه آرمان؛ 1398.02.31
گروه اطلاع رسانی**9370**9131