دولت در دو سال پیش رو نیز تلاش دارد در حل مسائل و مشکلات مردم در حوزه‌های اقتصادی و اجتماعی با اجرای برنامه‌های ویژه و استفاده از ظرفیت و توانمندی نخبگان و متخصصان و فعالان اجتماعی و سازمان‌های مردم نهاد گام‌های اساسی در جهت حل مشکلات مردم بردارد. به همین بهانه با برخی از جامعه شناسان، دانشگاهیان، نمایندگان کارگری و کارفرمایی و فعالان حوزه محیط زیست، زنان، فرهنگیان و حوزه شهری، این پرسش را مطرح کردیم که دولت بهتر است در دو سال آینده چه سیاست‌ها و برنامه‌هایی را در اولویت کاری خود قرار دهد؟ آنها معتقدند باید اتاق ‌های فکر در حوزه‌های اجتماعی را تأسیس کند و گفت وگوی اجتماعی  را بین فعالان و کارشناسان  اجتماعی در سطح کشور برگزارنماید. پاسخ آنها را در زیر می‌خوانید؛

دمیدن روح تازه به کالبد بی‌روح اداری

عباس عبدی
تحلیلگر مسائل اجتماعی
کارهای به زمین مانده و لازمی که در این دو سال باقیمانده از عمر این دولت و در این ساختار به نسبت کند و فاقد همگرایی و نیز با توجه به‌شرایط و محدودیت‌های زیاد کنونی، بتوان انجام داد زیاد نیست. ولی اجمالا پیشنهاد می‌کنم چند کار را باید سرو سامان داد. اول مسأله سیاست خارجی و گشودن دریچه‌ای برای حل بحران کنونی. این بحران چنان قدرتمند است که سایه خود را بر همه امور می‌گستراند. دوم حل قیمت حامل‌های انرژی و انتقال بخشی از تفاوت قیمت آن به مردم است. سوم دست برداشتن از سیاست چند نرخی ارز و این نوع واردات و توزیع و نیز کنار گذاشتن قیمت‌گذاری است که نه تنها هیچ بخشی از مابه‌التفاوت قیمت به جیب مردم نمی‌رود بلکه به زیان تولید و صادرات است. چهارم دمیدن روح تازه‌ای در کالبد بی‌روح اداری کشور است. با این ریش(ساختاراداری) به تجریش(تحقق اهداف بلند مدت کشور) نمی‌روند. این کارها مستلزم ایجاد حداقل نوعی از همگرایی درون دولت و کشور است که باید مقدمتاً آن را حل کرد.

دولت اقتدار خود را در حوزه اجرا حفظ کند

محسن هاشمی
رئیس شورای شهر تهران
با توجه به اینکه تنها دو سال به پایان دولت تدبیر و امید باقی مانده در این زمینه لازم می‌دانم به 3 نکته مهم اشاره کنم. نکته اول اینکه دولت مراقب اقتدار خود در امور اجرایی باشد و اجازه ندهد این تلاطم‌ها از اقتدارش در حوزه اجرا کم کند. نکته دوم اینکه از توانایی‌ها، ظرفیت‌ها و فرصت‌های داخلی حداکثر استفاده را ببرد. چراکه درحال حاضر ظرفیت‌های داخلی زیادی در کشور وجود دارد که اگر درست به‌کار گرفته شود می‌تواند نقدینگی افسارگسیخته را مهار کرده و در حوزه سرمایه‌گذاری در کشور و تأمین نیازهای مردم در حوزه‌های اقتصادی مثل تولید و حتی در حوزه‌های اجتماعی و فرهنگی مفید واقع شود و در نهایت به بحث اولویت‌بندی کارها اشاره می‌کنم. دشمن هم‌اکنون توسعه کشور را هدف قرار داده است، ما نباید اجازه دهیم توسعه کشور دچار رکود شود. باید با توجه به کمبودها و نقص‌هایی که وجود دارد و با نگاه به امکانات، کارها را اولویت‌بندی کرده و به جلو پیش ببریم.

توجه به مدیریت امور محلی

حسین ایمانی جاجرمی
جامعه شناس
من معتقدم که دولت آقای روحانی در این دو سال باقیمانده که البته یکسال آن مفید خواهد بود و یکسال دیگر آن سال انتخابات محسوب شده و عملاً نمی‌تواند مثمر ثمر باشد، در حوزه سیاست خارجی باید همچنان راه برجام را ادامه دهد. اگرچه دستاورد برجامی دولت روحانی با آمدن اصولگرایان افراطی همچون ترامپ در امریکا با چالش و بدشانسی مواجه شد، اما هنوز هم همین برجام است که توانسته ما را سرپا نگه دارد. بنابراین باید به برجام به‌عنوان بزرگترین دستاورد دولت یازدهم و دوازدهم نگاه کرد.چراکه در حداقل‌ترین اقدام، اختلاف بین اروپا و امریکا را علنی کرد و جز اسرائیل، عربستان و امارات، تقریباً توانست احترام همه کشورها را کسب کند. برجام درواقع سیاست عقلانی است که در طول این سال‌ها جواب داده و باید از طریق دیپلماسی و تشخیص مسئولان دنبال شده تا کمترین ضربه به کشور و منطقه وارد شود. چراکه اکنون مسأله تنها ایران نیست، مسأله کل خاورمیانه است. در پاسخ به مخالفان برجام، باید بپرسیم که با آمدن شخصی مثل ترامپ، براستی اگر توافقنامه‌ای به‌نام برجام نبود، چه اتفاقی می‌افتاد؟ آیا جز تحریم‌هایی که از دوران اوباما پایه‌گذاری می‌شد، تحریم‌ها و اتفاقات دیگری در راه نبود؟! در حوزه داخلی اما تأکید من بر مدیریت امور محلی است. دولت باید مشکلات شهرداری‌ها و شوراها را حل کند. مشکلاتی نظیر درآمدهای پایدار، واگذاری اختیارات محلی در کنار ظرفیت‌سازی و همین‌طور پرداخت تعهداتی که از برنامه سوم باقیمانده و می‌تواند در برنامه ششم تمام شود. از طرفی باید فکر اساسی برای کلانشهر تهران کرد. تا زمانی که مدیریت کلانشهرها ایجاد نشود، گرفتاری‌های حمل و نقل، مسکن و آسیب‌ها همچنان ادامه خواهد داشت. چراکه تنها در زیر سایه مدیریت کلانشهرها است که می‌توان با تعیین اولویت‌ها، امکانات و خدمات را براساس نیاز و ظرفیت تقسیم و از تراکم جمعیت در نقطه‌ای خاص جلوگیری کرد.

تمرکز جدی بر هوشمندسازی

محمد زینالی اُناری
جامعه شناس
دولت‌ها در تمام دوره‌ها سعی کرده‌اند نسبت به ساماندهی بدنه اداری کشور توجه لازم را اعمال کنند. اما این امر در عمل آنچنان که باید مؤثر نیفتاده و امروز از بهره‌وری پایین در ایران صحبت می‌شود. این امر چه در بخش سازمانی و چه در بخش نظارتی که بر حوزه‌های غیردولتی و شرکتی ناظر است بر عهده توان کارشناسی دولت است تا عذر و بهانه های مربوط به بهره‌وری را مرتفع سازد. اگر شما گذرتان به تأمین اجتماعی بیفتد، ممکن است با میزان پایین آشنایی کاربران آن در خصوص توجه به تفاهمنامه‌های موجود مواجه شده و دو سه هفته‌ای معطل یک امر ناچیز بمانید، چرا که هنوز از مکانیزاسیون جدید استفاده نمی‌کند، یا اینکه در بخش بهداشت، مکانیزاسیون جدید یعنی سیستم نرم افزاری صرفاً به بخش بهداشت بسنده شده و بخش غیردولتی یعنی مطب‌ها و کلینیک‌ها و توزیع‌کنندگان مواد غذایی، خارج از گود مکانیزاسیون و نرم افزارهای فروش دیده شده است. رسیدگی به این بخش، در حوزه‌های مختلف نیاز به مکانیزاسیونی جدید در بخش انفورماتیک دارد که از دو دهه پیش شروع شده، اما بر اساس میزان بهره‌وری موجود راضی‌کننده به نظر نمی‌رسد.  اگر امروز بخشی از مسائل مردم به اقتصاد کلان کشور مربوط باشد، بخش اعظمی از مسائل و مشکلات جامعه ما به معاملات و حساب و کتاب‌های خرد مربوط است، چه در زمانی که طرح شبنم در موبایل‌ها رایج شد و شکست خورد، چه در حال حاضر که به‌دلیل اتفاقات اقتصادی معاملات به‌صورت جیبی اتفاق می‌افتد، حتی در مطب پزشک و دفاتر حقوقی. البته این ماجرا مخاطراتی چون ترافیک سیستم فروش خودرو و وارد‌کننده‌های ناشناس کاغذ هم داشته که نیازمند تمرکز هرچه بیشتر می‌باشد اما با تمام این مسائل، دولت تحت هر شرایطی که باشد، بایستی در فرصت باقی مانده نسبت به مکانیزاسیون هوشمند بخش‌های غیردولتی به دقت نظارت کند.

آسیب شناسی مراکز معطوف به سیاستگذاری

احمد بخارایی
جامعه شناس
دو نگاه می‌توانیم به موضوع اولویت‌های دولت در 2 سال آینده داشته باشیم. یکی اینکه مهم‌ترین موضوعات کشور را به ترتیب نام ببریم و بگوییم در جامعه ما چند مسأله وجود دارد. در این صورت دوباره به این موضوع برمی‌گردیم که بیکاری و اعتیاد مهم‌ترین اولویت جامعه است. این نگاه با اینکه درست است اما کلی است و برای برنامه‌ریزی مناسب نیست. بنابراین، نگاهی برای برنامه‌ریزی مناسب است که جزئی و تفصیلی باشد تا بتواند 3 سطح تحلیل خرد، میانه و کلان را در بربگیرد. همچنین، نگاه کارشناسی باید دارای دو ویژگی دقت و جسارت در گفتار باشد که در حال حاضر ما در هر دو آن لنگ می‌زنیم. درحال حاضر وزارتخانه‌ها و شورای اجتماعی وزارت کشور دارای کمیته‌های متعددی در زمینه آسیب شناسی اجتماعی هستند اما آن دو ویژگی را ندارند این سازمان‌ها بنابر نوع تفکر‌شان نمی‌توانند تحلیل درستی از شرایط موجود ارائه کنند.   بر همین اساس، معتقدم تا زمانی که سازمان‌ها و کارشناسان ما به قدرت گره خورده‌اند و جسارت کافی ندارند راه به جایی نخواهیم برد. به همین علت، ما در مقدمه موضوع لنگ می‌زنیم و تا زمانی که این موضوع را اصلاح نکنیم نمی‌توانیم به نتیجه درست برسیم. بنابراین، اولین اقدامی که در وضعیت کنونی انجام آن ضروری به نظر می‌رسد آسیب‌شناسی مراکز تحقیقاتی معطوف به سیاستگذاری کشور است.نکته دیگر آنکه وقتی که مجمع تشخیص مصلحت نظام، شورای اجتماعی وزارت کشور و مرکز پژوهش‌های مجلس هیچ ارتباطی با مراکز پژوهشی مثل انجمن جامعه شناسی ایران و گروه‌های فعال در آن ندارد، چطور توقع داریم در حوزه اجتماعی موفق عمل کنیم؟

ادامه مسیر تنش زدایی

محمود میرلوحی
عضو شورای شهر تهران
پیروزی آقای روحانی و تیمشان در انتخابات ریاست جمهوری 6 سال پیش، در واقع پیام تغییر، تنش زدایی با دنیا، آرامش و ثبات بود، آن‌هم بعد از دولت احمدی‌نژاد و شرایطی که در آن 8 سال بر کشور گذشت. پیامی که با اصلاحات آغاز شد و با تدبیر و امید ادامه یافت. آقای روحانی در دولت یازدهم، فراتر از انتظارها ظاهر شد و با تلاش‌های خوبی که در آن زمان صورت گرفت، کشور توانست از باتلاق التهابات سیاسی و اقتصادی تا حد زیادی خارج شود. ما در دولت دوازدهم هم انتظار داشتیم تا مسیر گذشته با سرعت و جدیت بیشتری دنبال شده و کارها به سرانجام برسد. اما با اختلالاتی که در حوزه سیاست خارجی و حتی در داخل به وجود آمد، این سطح انتظار پاسخ داده نشد. با این‌همه همچنان معتقدم که وجود دولت تدبیر و امید یک فرصت و غنیمت برای کشور است. اگر دولت روحانی در زمان التهابات منطقه مثل التهابات ناشی از پدیده داعش نبود، قطعاً شیطنت‌های امریکا امروز به شکل دیگری نمود پیدا می‌کرد. بنابراین باید همین مسیر البته با شجاعت بیشتری دنبال شود. دولت باید رودربایستی را کنار بگذارد و شجاعانه و سریع تصمیم‌گیری کند. اگر قبل از خروج امریکا از برجام سریع‌تر تصمیم گرفته می‌شد، قطعاً وضعیت اقتصادی متفاوت با الان بود. تنش زدایی، خنثی کردن توطئه دشمنان در رابطه با برجام، پیگیری سیاست خارجی، ترمیم گره‌های اقتصادی از جمله مهم‌ترین کارهایی است که باید در این زمان باقیمانده دنبال شود. ما راهی جز این نداریم. اگر غیر از این عمل کنیم به سیاست‌های دولت‌های نهم و دهم برگشت خواهیم کرد که این هزینه‌های زیادی را دوباره به کشور تحمیل می‌کند.

حمایت از فضای کسب و کار و رفع موانع تولید

اصغر آهنی‌ها
نماینده کارفرمایان در شورای عالی کار
در فضای کنونی کشور و با توجه به تحریم‌های ظالمانه امریکا علیه ایران می‌توان بهبود فضای کسب و کار را یکی از مهم‌ترین راه‌های رهایی از مشکلات اقتصادی و اجتماعی دانست. در حقیقت با گسترش درست فضای کسب و کار، زمینه توسعه اشتغال و حفظ آن بهبود می‌یابد و به پیشرفت زندگی و شرایط معیشت تک تک افراد جامعه منجر می‌شود.
البته هرازگاهی دشمنان با تکیه بر محدودیت منابع نفتی و بزرگنمایی آن سعی در انحراف این حوزه دارند در حالی که توجه جدی به فضای کسب و کار و کالاهای غیرنفتی که همان حمایت از صنایع کوچک و متوسط است می‌تواند بسیاری از مشکلات معیشتی مردم جامعه را رفع کند چرا که کسب و کارهای کوچک و متوسط می‌توانند زمینه اشتغال بیشتر و کسب درآمد را فراهم کنند. در سال‌های اخیر درآمد نسبتاً راحتی که از نفت به‌دست می‌آمد باعث شد به حوزه کسب و کارهای غیرنفتی که سود و اشتغال بیشتری به همراه دارد توجه کمتری شود. از این‌رو باید به صورت عملی و جدی در این فضا وارد شویم و محدودیت‌ها و قوانین مازاد را رفع کنیم که البته این مهم به دست مجلس و قوه مجریه قابل انجام است. از سوی دیگر توجه جدی به مواردی مانند استفاده از نیروهای کارآمد و کاربلد در مبارزه جدی و عملی با فساد و قاچاق در راه‌اندازی کسب و کارهای کوچک بسیار مؤثر خواهد بود. همچنین موضوع اثر‌گذار دیگری که متأسفانه کمتر مورد توجه قرار گرفت، موضوع اقتصاد مقاومتی است که رهبر معظم انقلاب بارها به آن اشاره کرده‌اند. چه بسا که اگر زودتر این موضوع مورد توجه قرار می‌گرفت امروز بسیاری از مشکلات ایجاد شده را نداشتیم.  کنترل بازار و قیمت کالاها و خدمات که ابزار آن در دست دولت است، هم موضوع مهم دیگری است که می‌تواند به بهبود شرایط اقتصادی و معیشتی مردم جامعه کمک کند. نکته آخر اینکه موانع و مشکلات پیش روی تولید در دوسال آینده را برای کارفرمایان و صاحبان بنگاه‌های اقتصادی مرتفع سازد.

ایجاد فرصت برای زنان در حوزه اشتغال

صدیقه خدیوی
فعال زنان
به‌نظر می‌رسد در کشور ما، هر وقت مشکلات در حالت فوق‌العاده و به‌صورت غیرعادی، خود را نشان می‌دهند، مردم از خود تاب‌آوری بیشتری بروز می‌دهند. واقعیت این است که در هر دولت و کشوری، مردم در صورت بقا و از بین نرفتن، ساخته می‌شوند. اگر به شرایط موجود جامعه بخواهیم به‌عنوان تهدید نگاه کنیم، احساس مورد ظلم واقع شدن به میان می‌آید، اما چنانچه بخواهیم به‌عنوان فرصت نگاه کنیم، قطعاً اتفاقات خوبی رقم خواهد خورد. دولت با همین شرایط، با بهره‌گیری از احساس همدلی و کنار گذاشتن اختلافات می‌تواند مثبت عمل کند. در شرایطی مانند سیل و زلزله هم شاهد همدلی مردم بودیم و دیدیم که چگونه افراد با احساس همدلی و همیاری توانستند بر بسیاری از مشکلات فائق شوند. از دیگر اقداماتی که می‌تواند در دو سال پیش روی دولت مؤثر باشد، تلاش برای محکم کردن زیرساخت‌هایی مانند تولید و اشتغال است. وقتی صادرات و واردات کم شود، ناخودآگاه افراد به فکر تولید می‌افتند. تا سال‌های قبل مشکلات از این جنس نبودند، مشکلاتی که در حال حاضر مردم پیش رو دارند، به دغدغه‌های اصلی زندگی تبدیل شده است. دولت برای از میان برداشتن بسیاری از مشکلاتی که امروز وجود دارد با استفاده از فاکتور همدلی قطعاً می‌تواند گام‌های بلندی بردارد. برای حل مشکلات موجود از نیروهای بالقوه زنان نیز به‌صورت ویژه می‌توان بهره جست. طبیعتاً در جامعه ما زنان معمولاً در شرایط سخت بسیار خوب همکاری می‌کنند. دولت چنانچه در مباحث مختلف مانند تولید و رونق تولید و دیگر عرصه‌ها از توانمندی‌های بالقوه زنان استفاده کند، پیشرفت‌ها چشمگیر خواهند بود البته همراه کردن و هماهنگ کردن و استفاده از مشارکت زنان هنری است که عزم دولت را می‌طلبد.

حفاظت از جنگل‌ها  استراتژی  بلند مدت می‌خواهد

هادی کیادلیری
رئیس انجمن جنگل‌بانی ایران
مشکلات بخش جنگل‌ها و منابع طبیعی اساسی است. حل بحران و فشاری که روی جنگل‌ها است استراتژی بلند مدت می‌خواهد. چون عوامل تخریب جنگل، از جمله کشاورزی، عدم ایجاد اشتغال برای مردم جنگل نشین، وابستگی معیشتی بی‌حد مردم به جنگل‌ها و توسعه نیافتگی زندگی آنها، خسارت را در این بخش بالا برده. بنابراین هر دولتی که سر کار می‌آید باید ابتدا توسعه زندگی آنها را کلید بزند و برای حفاظت از جنگل «آینده درمانی» داشته باشد. همچنین دولت باید در کوتاه مدت هم مسائلی چون جذب نیرو و کارشناس را برای حفاظت از جنگل‌ها در برنامه خود قرار بدهد، چون در این بخش هم دچار فقر است. اعتبارات بخش جنگل‌ها هم ناچیز است و باعث می‌شود تا برنامه‌های مثبتی چون تنفس جنگل‌ها آن‌طور که باید پیش نرود. دولت 30 میلیارد به این برنامه اختصاص داد درحالی که سازمان جنگل‌ها 80 میلیارد تومان درخواست کرده بود.

ساماندهی اشتغال

فرشته روح افزا
فعال زنان
در حال حاضر، بیشترین مطالبات مردم در حوزه اقتصاد است. مباحث اقتصادی، اثرات منفی زیادی در سطح جامعه گذاشته و فشار زیادی را بر خانواده‌ها وارد آورده است. متأسفانه به‌دلیل همین مشکل و به تبع آن عدم ثبات قیمت‌ها بحث‌هایی همچون پایین آمدن آمار ازدواج را شاهد هستیم. ظاهراً مسائل اقتصادی، به حدی مشکل‌ساز هستند که بر مسائل فرهنگی و اجتماعی هم تأثیرات منفی می‌گذارند. باید سیاست‌هایی اعمال شود که در ابتدا مشکلات اقتصادی از میان برداشته شود. ساماندهی بحث اشتغال نیز از جمله مسائلی است که نباید از آن غافل شد. برخی  چالش‌ها در بازار مسکن و مشکلات اقتصادی سبب افزایش تعداد حاشیه‌نشین‌ها شده و مشکلات خاص خود را به‌دنبال دارد. یکی از مباحث و مشکلات عمده در این حوزه، بحث اعتیاد است. قطعاً پیشرفت وقتی حاصل می‌شود که قوانین هم به صورت کاملی ساماندهی شوند.

دانشگاه‌ها به کمک دولت بیایند

 محمود فتوحی
 رئیس دانشگاه صنعتی شریف
در بحث دانشگاه‌ها به نظرم می‌رسد که باید نگاه کلی‌تری به مسائل داشته باشیم. مسأله مهم در هر کشوری این است که در حوزه علم و فناوری رشد چشمگیری داشته باشد و آن کشوری اقتدار و امنیت ملی دارد که در حوزه علم و فناوری موفق عمل کند. ما بر این باوریم که دانشگاه در پیشرفت‌ و اقتدار هر کشوری به‌عنوان عنصری کلیدی به حساب می‌آید و بی‌شک همه مشکلات به دست دانشگاهیان حل می‌شود. ما برای چالش‌های اصلی باید در دانشگاه‌ها چاره‌اندیشی کنیم و نقشه مسیر توسعه و پیشرفت باید به‌دست دانشگاهیان طراحی و عملی شود. ما دانشگاهیان از دولت می‌خواهیم که از نظرات تخصصی پژوهشگران برای حل مسائل کشور استفاده کنند چرا که آنها نگاه ویژه تری به مسائل جامعه دارند. البته در این باره معتقدم که دانشگاه‌ها باید برای حل مشکلات جامعه پیشقدم شوند. هم‌اکنون کشور در مرحله تحریم به سر می‌برد و دانشگاه‌ها می‌توانند در این زمینه به کمک دولت بیایند. دانشگاه باید در این دوران با صنعت ارتباط برقرار کند، مراکز نوآوری، شرکت‌های دانش‌بنیان و شهرک‌های علمی و تحقیقاتی را در کلانشهرها توسعه و گسترش دهند و با افراد کاردان و متخصص وارد بحث شوند تا بتوانند تهدیدهایی را که برای کشور در این دوره به وجود آمده خنثی کند.  از طرفی  دولت باید توجه جدی تری به اعتبارات دانشگاه‌ها داشته باشد تا آنها هم به رشد خود ادامه دهند.

ضرورت تحول صددرصدی در آموزش و پرورش

کوروش محمدی
 رئیس انجمن آسیب شناسی ایران
متأسفانه در طول سال‌های اخیرعملکرد موفقی در حوزه اجتماعی نداشتیم. این تجربه نشان داد صرفاً بر اساس عمل به برنامه ششم توسعه نمی‌توان توفیق لازم را به دست آورد. در حال حاضر تعداد زیادی از سندهای ملی در حوزه‌های جوانان و کودکان خاک می‌خورد و شاهد رشد جدی آسیب‌های اجتماعی از جمله طلاق، اعتیاد و حاشیه نشینی هستیم. بنابراین، همه این‌ها نشان می‌دهد که در حوزه اجتماعی موفق عمل نکردیم. استفاده از تجربیات کشور‌های دیگر در این زمان بسیار ضروری به‌نظر می‌رسد این در حالی است که هنوز بر الگوی‌های غلط خود پافشاری می‌کنیم. برای همین ضروری است که دولت نگاه خود به مسائل اجتماعی را به طور جدی اصلاح کند. نخستین گامی که برای این موضوع باید برداشته شود تحول صددرصدی تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش است. دومین نکته‌ای که باید به آن توجه جدی کرد بحث رفاه اجتماعی است. مسأله‌ای که تمام اقشار اجتماعی از آن بی‌بهره هستند و تنها در حد شعار مطرح می‌شود. در اینجا این سؤال مطرح می‌شود که مسئولان چه کار ویژه‌ای برای رفاه اجتماعی اقشار معمولی، آسیب دیده و معلول طی این سال‌ها انجام داده‌اند؟ به همین خاطر، زمانی می‌توانیم از رفاه اجتماعی در کشور سخن بگوییم که مردم از حداقل حقوق خود برخوردار باشند.

اجرای سند ملی ایمنی غذا از مزرعه تا سفره

علی شعیبی
 سخنگوی سازمان غذا و دارو
تا قبل از انقلاب اسلامی حدود 25 درصد از داروهای مصرفی کشور، در داخل تولید می‌شد اما امروز و پس از گذشت 4 دهه حدود ۹۷ درصد از حجم داروهای کشور در داخل تولید می‌شود، اگرچه تحقق این مهم حاصل تلاش نخبگان، تلاشگران، صنعتگران و حمایت دولت در دوره‌های گذشته بوده است، اما با توجه به حجم ریالی، در واقع ۷۰ درصد داروهای مصرفی، تولید داخل و ۳۰ درصد دیگر وارداتی هستند. همچنین ۶۷ درصد مواد اولیه دارویی در داخل تولید می‌شود؛ اگرچه این آمار قابل قبولی است، اما باید بتوانیم عمده مواد اولیه را در داخل تولید کنیم، در حال حاضر ماده اولیه ارزش افزوده لازم را ندارد و باید به جهانی‌شدن و صادرات فکر کنیم. از طرفی
3 درصد داروی وارداتی کشور معادل ۲.۵ برابر ۹۷ درصد بازار داروی کشور که تولید داخلی است، ارزبری دارد؛ بر این اساس مهمترین راه ما حمایت از تولید داخلی برای تأمین داروی مورد نیاز در داخل کشور است. بنابراین حمایت از داروهای تولید داخل و کاهش هزینه‌های دارویی باید به‌عنوان مهم‌ترین سیاست دارویی کشور شناخته شده تا با رشد و شکوفایی بیشتر این صنعت، میزان وابستگی را به واردات ماده اولیه و محصول نهایی کاهش داده و ضمن جلوگیری از خروج ارز از کشور و تضمین تأمین داروی مورد نیاز، امنیت بیماران با تهدیدهایی مانند تحریم‌های ظالمانه به خطر نخواهد افتاد. همچنین ابلاغ سند ملی ایمنی غذا از مزرعه تا سفره، پس از نهایی شدن آن نیز یکی از اقداماتی است که می‌تواند سلامت غذایی مردم کشور را تضمین کند.

آموزش و پرورش در اولویت دولت باشد

مهدی بهلولی
 فعال صنفی معلمان
در دو سال آینده موضوع آموزش و پرورش باید در اولویت اول برنامه‌های دولت باشد. با توجه به شرایط اقتصادی که در کشور حاکم است وزیر آموزش و پرورش باید درباره بودجه این وزارتخانه در دولت چانه‌زنی بیشتری داشته باشد. بودجه آموزش و پرورش بسیار کم است و این بودجه کفاف معلمان را نمی‌دهد در سوی دیگر ما خواهان توجه دولت به موضوع آموزش هستیم و فکر می‌کنیم اگر آموزش دغدغه اصلی کشور نیست ، در این باره مسئولان آموزش و پرورش باید فرهنگسازی بیشتری انجام دهند . انتظار داریم در دو سال پایانی دولت سهم آموزش و پرورش از تولید ناخالص داخلی افزایش پیدا کند. حقیقت این است که سهم آموزش و پرورش ایران از تولید ناخالص داخلی کشور، بسیار کمتر از هنجارهای جهانی است. هم‌اکنون سال‌هاست که حدود ۱ تا 5/1 درصد از تولید ناخالص داخلی ایران به آموزش و پرورش اختصاص می‌یابد و این در حالی است که این عدد در سطح کشورهایی همچون ترکیه و عربستان در حد سه تا چهار درصد است، در کشورهای سازمان توسعه و همکاری اقتصادی نیز به‌طور میانگین حدود پنج درصد است. بنابراین باید پذیرفت که آنچه ایران در آموزش و پرورش خود صرف می‌کند بسیار پایین است. با این حال به‌نظر می‌رسد در این دو سال دولت باید توجه بیشتری به آموزش و پرورش، بحث مدرسه‌های خصوصی ، عدالت آموزشی، بالا بردن سهم آموزش و پرورش از بودجه، رتبه‌بندی معلمان، افزایش انگیزه برای معلمان، رسیدگی به معوقات معلمان و استخدام نیروی انسانی در آموزش و پرورش داشته باشد.

حمایت از نیروی کار

علی خدایی
 نماینده کارگران در شورای عالی کار
به‌نظر می‌رسد در دو سال باقیمانده از دولت دوازدهم، مسئولان وظیفه دارند فارغ از همه شعارها، جناح ‌بندی‌ها و
دسته بندهای موجود به طور مشخص و عملی از تولید داخلی حمایت کنند. چرا که عدم حمایت واقعی از تولید ملی منشأ بسیاری از آسیب‌ها است.
متأسفانه در این زمینه شعارهای بسیاری سرداده‌اند و طرح‌های بسیاری نوشته شده اما همواره موضوع تولید دچار آسیب‌های جدی شده است به طوری که می‌توان گفت عملاً شاغلین و بیکارها و به طورکلی طبقه کارگر آسیب دیده‌اند. هرچند مسبب این آسیب تنها دولت آقای روحانی نیست و زمینه آن از دولت‌های گذشته ایجاد شده اما مهم این است که در زمان باقیمانده باید برای رفع آن چاره‌ای اندیشید.
امروز اصلاح قوانین و حمایت از نیروهای کار یکی دیگر از کارهای معطل مانده است که باید مورد توجه قرار گیرد. امنیت شغلی کارگران نیز موضوع مهم دیگری است که از دید جامعه کارگری در سال‌های اخیر دچار پسرفت شده و معیشت کارگران را با مشکلات جدی مواجه کرده است. توقع جامعه کارگران از دولت این است که در مدت باقیمانده با متوقف کردن سیاست‌های غلط مانند واگذاری شستا به بخش دولتی و نگاه دولتی به سازمان تأمین اجتماعی و استفاده ازتجربیات نمایندگان شرکای اجتماعی در رفع بحرانی که طی سال‌های گذشته و دولت‌های قبل ایجاد شده گام بردارد. نگاه سه‌جانبه در تصمیمات دولت در خصوص تأمین اجتماعی می‌تواند بسیار راهگشا باشد.

محیط زیست از سد و نیروگاه دور شود

محمد درویش
معاون سابق سازمان محیط زیست کشور
انتظارات خیلی عجیب و غریبی از دولت ندارم. چون می‌دانم دولت در شرایط تحریم بضاعت چندانی ندارد. مشکلات معیشتی هم بسیار جدی است. فقط دوست دارم که دولت از توان علمی کشور استفاده کند. تلاش کند در راستای تحقق برنامه 5 ساله ششم، 5 هزار مگاوات برق از طریق انرژی‌های نو تأمین شود. وقتی در شرایط تحریم کیک زرد می‌سازیم، حتماً می‌توانیم در زمینه تولید انرژی از نیروی خورشیدی و بادی هم حرف‌های زیادی داشته باشیم. اگر محیط زیست از سد و نیروگاه‌های جدید به بهانه تولید انرژی برق معاف شود، تا میزان زیادی می‌توان طبیعت را از خطر جدی مصون داشت. همچنین از دولت انتظار دارم که تلاش کند و تحت هیچ شرایطی اجازه ندهد «هورالعظیم» مهم‌ترین تالاب بین‌المللی ایران دوباره قربانی توسعه میدان نفتی در دشت آزادگان و توسعه کشت برنج در پایین دست کرخه شود. اگر دولت می‌خواهد چشمه‌های تولید گرد و غبار از بین برود و معیشت پایدار ایجاد شود، باید به سمت احیای هورالعظیم برود تا با رونق صیادی و گردشگری منطقه را رونق بخشد و خوزستان را به استان قابل سکونت تری تبدیل کند.

خرید خدمات راهبردی جدی گرفته شود

محمد جهانگیری
 معاون نظارت و برنامه‌ریزی سازمان نظام پزشکی
در دولت فعلی در حوزه سلامت اقدامات خوبی انجام شده است. یکی از بحث‌هایی که در دنیا وجود دارد این است که حوزه سلامت یکی از حوزه‌های پیشرو است. در واقع در این حوزه یکی از مسائلی که بسیار باید به آن توجه شود، بحث ارزش افزوده‌ای است که خدمات سلامت ارائه می‌دهد و نیازمند سرمایه‌گذاری مناسب است. در این حوزه دولت نمی‌تواند سرمایه‌گذاری مستقیم داشته باشد و رویکرد دولت در سال‌های قبل در این خصوص ضعیف بود که باید اصلاح شود. بحث خرید راهبردی خدمات نیز مغفول مانده، چرا که ما همیشه خریدمان از بخش دولتی است و این امر مستلزم این است که تحولی عظیم در زمینه بیمه سلامت صورت گیرد. به قول معروف هنوز آنقدر پولدار نیستیم که جنس ارزان بخریم. متأسفانه هنوز در این خصوص چندباره کاری انجام می‌شود. آنچه اهمیت دارد این است که کیفیت کالاها باید بالا برده شود، خرید راهبردی خدمات باید مد نظر قرار گیرد و سعی کنیم بخش خصوصی در این راستا بیشتر مورد توجه باشد.