«احمد شاکری» در مورد عملکرد بخش بین الملل سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران و تاثیرات حضور چین به عنوان مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه بر روی تعاملات فرهنگی و حوزه نشر دو کشور ایران و چین به خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، گفت: در کلیت نمایشگاه بین المللی کتاب تهران، یک بخش امور بین الملل داریم و یک کمیته ناشران خارجی. بنده درباره عملکرد کمیته ناشران خارجی نمی توانم نظر دهم ولی در مورد حوزه ای که امور بین الملل است، می توانم اظهار نظر کنم. در حوزه مهمان ویژه نمایشگاه امسال کتاب تهران قطعا نقد هایی وارد است اما امسال یکی از قویترین حضورهای مهمان ویژه را در سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران داشتیم. سال قبل صربستان و سال قبل تر عمان مهمان ویژه نمایشگاه بین المللی کتاب تهران بود.

چینی ها به اقتصاد نشر توجه داشتند

مدیر بخش بین الملل سی و دومین نمایشگاه بین المللی تهران عنوان کرد: توجه ویژه ای که چینی ها امسال در نمایشگاه کتاب داشتند، توجه به اقتصاد نشرشان بود. همان طور که ما در نمایشگاه کتاب پکن در سال 2017 سعی کردیم کپی رایت به ناشران چینی بفروشیم، چینی ها هم در نمایشگاه کتاب امسال می خواستند به ما کپی رایت بفروشند.

وی با بیان اینکه تعامل دوسویه ناشران ایرانی و چینی نیاز به زمان داشت، تصریح کرد: بدین معنا که ناشران ما در طول سال باید با ناشران چینی ارتباط می گرفتند، صحبت و بحث می کردند. در حقیقت نقطه شروع بحث تعامل بین ناشران ایرانی و چینی ، نمایشگاه کتاب پکن بود. وقتی ایران در نمایشگاه کتاب پکن حضور یافت، تعدادی از ناشران ما هم حضور داشتند. من با کمی دقت ثمره های آنرا امسال در نمایشگاه کتاب تهران دیدم. به عنوان مثال احتمالا منشا  کتاب «دویدن در خیابان های پکن» که انتشارات ققنوس آنرا منتشر کرد، نمایشگاه پکن و حضور ناشران ما در آن بود.

ضرورت توازن دیپلماسی فرهنگی و اقتصادی در نمایشگاه کتاب تهران

شاکری با اشاره به اینکه از چند زاویه می توان به نوع تعامل ناشران خارجی و ایرانی نگاه کرد، افزود: من شنیدم که برخی دوستان می گفتند که ناشر خارجی در نمایشگاه کتاب امسال وجود ندارد. بخش بین الملل، بیشتر بخشی است که دیپلماسی فرهنگی در آن مهم است و حوزه دیپلماسی اقتصادی هم در کمیته ناشران خارجی قرار می گیرد. قطعا یک توازنی باید بین این دو بخش وجود داشته باشد. به نظرم باید صبر کرد که مدتی از برگزاری نمایشگاه کتاب بگذرد و سپس آمار را با دقت بیشتری بررسی کرد.

پروسه تبادل کپی رایت زمان بر است

مدیر بخش بین الملل سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران ادامه داد: می شود گفت که آن قسمتی که مربوط به تبادل کپی رایت بود، محقق شد. یک بخش آن هم بسترش در نمایشگاه کتاب تهران شکل گرفت و بخش دیگر هم نیازمند زمان است. پروسه تبادل کپی رایت زمان بر است؛ مانند بذری است که در زمین می کاری و منتظر می مانی ببینی چه اتفاقی برایش می افتد.

وی در پاسخ به این سئوال که با توجه به پرکار بودن و  برنامه های متعدد چین  به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب تهران چه تعاملاتی بین این کشور  با ایران در حوزه چاپ و نشر صورت گرفت، گفت: برای پاسخ به این سئوال به نظرم باید از نمایشگاه کتاب فاصله بیشتری گرفت تا نتایج معلوم شود و همچنین باید یک مقداری از بالا و با دقت بیشتری به قضیه نگاه کرد.

حضور چین در نمایشگاه کتاب،« اتفاق» بود

شاکری خاطر نشان کرد: من به حضور چین در سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران می گویم، اتفاق حضور چین در نمایشگاه به دلیل اینکه برنامه ریزی گسترده ای روی آن شده بود. بر روی سایت سی و دومین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران تمام برنامه ها مشخص بود . همچنین میزان جدیت و پیگیری چینی ها در نمایشگاه کتاب تهران کاملا مشهود بود. یکی از مواردی که چینی ها ذکر کرده بودند، این بود که می خواهند کتابهایشان را در بازار نشر ایران بررسی کنند و ببیند که این بازار چطور است .

چینی ها ادبیات معاصر ما را نمی شناسند

وی در مورد وضعیت ترجمه کتابهای چینی به فارسی و کتابهای فارسی به زبان چینی تصریح کرد: از حضور چین در نمایشگاه کتاب تهران امسال مشخص شد که سرمایه گذاری آنها بر روی ادبیات کلاسیک ماست که یک سرمایه گذاری خوب است. همچنین معلوم بود که چینی ها ادبیات معاصر ما را نمی شناسند. ما در حوزه ترجمه از زبان چینی به فارسی ضعیف هستیم و ضعف مان در زمینه ترجمه از زبان فارسی یه چینی بیشتر است. به نظرم باید ترجمه فارسی به چینی را جدی تر بگیریم حالا به هر طریقی که می شود و با توجه به کتابهایی که در حوزه های مختلف وجود دارد. یک آشنایی باید با بازار نشر چین پیدا کنیم تا بتوانیم با شناخت وارد بخش نشر چین شویم.

یکی از قویترین حضورهای چین در نمایشگاه کتاب تهران امسال بود

مدیر بخش بین الملل سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران با اعتقاد بر اینکه حضور چینی ها در نمایشگاه کتاب امسال حضوری دقیق و جدی بود، عنوان کرد: من حضور چین را در نمایشگاههای دیگر پیگیری کردم. یکی از قویترین حضورهای چین در نمایشگاه کتاب تهران امسال بود. این مساله می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. دلیل اول و مهم این است که کشور چین علاوه بر اینکه اشتراکات فرهنگی نزدیکی می تواند با ما داشته باشد ، به لحاظ سیاسی و اقتصادی روابط خوبی با کشورمان دارد.

حضور چین در نمایشگاه کتاب در آمد زا بود

شاکری در پاسخ به این سئوال که چقدر برای حضور چین به منظور شرکت در نمایشگاه کتاب تهران به عنوان مهمان ویژه هزینه کردید، خاطر نشان کرد: حضور چین در سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران برای حوزه نشر، حضوری درآمد زا بود. در حقیقت ما برای حضور چین به عنوان مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب امسال نه تنها هیچ هزینه ای پرداخت نکردیم بلکه به خاطر حضور آنها که هیئت 200 نفری بودند، درآمد زایی هم داشتیم. این مساله به نظرم یکی از نقاط قوت مهمان ویژه این دوره از نمایشگاه کتاب تهران بود.

وی تصریح کرد: در نمایشگاه های کتاب همه جای دنیا برنامه و یک جایگاهی به نام مهمان ویژه ، بخشی است که بیشتر حوزه اقتصاد نشر را در نظر می گیرد . معمولا نمایشگاه های مختلف کتاب همچون فرانکفورت و پاریس ، بخش زیادی از هزینه شان را از مهمان ویژه در می آوردند. به عنوان مثال به دوره اخیر نمایشگاه کتاب پاریس دقت کردم و دیدم  توانسته است تقریبا نیمی از هزینه های خود را از سه کشور تامین کند و این از راه ها و برنامه های مختلف صورت گرفته بود.

نمایشگاه کتاب تهران باید به در آمد زایی برسد

مدیر بخش بین الملل سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران اظهار داشت: باید در نمایشگاه بین المللی کتاب تهران به سمتی برویم که از آن حالت نمایشی حضور مهمان در بیاییم و به حوزه های درآمد زایی به معنای واقعیش برسیم . به گونه ای که اگر بخواهیم اسمی روی آن بگذاریم، بشود گفت گردشگری نمایشگاهی. در حقیقت باید برنامه ای داشته باشیم که حضور مهمان ویژه در نمایشگاه کتاب را هدفمند کنیم.

شاکری با بیان اینکه هیئت 200 نفری از چین برای حضور در سی و دومین نمایشگاه بین المللی تهران به ایران آمدند،گفت: این گروه هزینه های  کلی و جانبی خود را در تهران پرداخت کرد. بدین ترتیب ببینید چقدر ارز آوری به لحاظ موارد مختلف اعم از گردشگری و فرهنگی برای کشور ما داشته است.بنابراین می توانیم این اتفاق را یک اتفاق مثبت ببینیم. امیدوارم که بشود این امکان را برای سال های آتی هم فراهم کرد و برنامه ریزی کرد تا به سمتی که خودمان بیشتر در بحث نشرمان مدنظر است، نزدیکتر شویم.

وی در پایان سخنان خود با اشاره به اینکه نقد خیلی کار راحتی است، بیان کرد: می توانیم راحت بنشینیم و نقد کنیم چه نقد سازنده و چه نقد مخرب. به نظرم نقدی که کمک کند که شیوه ای تصحیح یا تقویت شود منصفانه تر است و به انصاف نزدیک تر.