شناسهٔ خبر: 32467390 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: جهان نیوز | لینک خبر

قمار بی سرانجام ترامپ

صاحب‌خبر -
به گزارش جهان نيوز به نقل از ایرنا، دولت 'دونالد ترامپ' رئیس جمهوری آمریکا در رویه‌ای که از زمان حضور در کاخ سفید در دشمنی علیه ملت ایران در پیش گرفته، دوشنبه دوم اردیبهشت ماه در حالی اقدام به لغو معافیت تحریم خریداران نفت ایران کرد که به جز چند کشور معدود از هم‌پیمانانش، هیچ کشور دیگری از این اقدام یکجانبه و خلاف قوانین بین‌المللی کاخ سفید همراهی نکرده است.

«مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا در نشست خبری اعلام کرد که معافیت‌ 6 ماهه هشت کشور چین، هند، ژاپن، کره‌جنوبی، تایوان، ترکیه، ایتالیا و یونان از تحریم‌های نفتی علیه ایران را تمدید نخواهند کرد.

وی گفت که این معافیت دوم ماه مه (12 اردیبهشت) به پایان می‌رسد.

** وضعیت مشتریان نفت ایران

سیاست کاخ سفید برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران از اردیبهشت‌ ماه سال گذشته با اقدام یکجانبه دونالد ترامپ با خروج از برجام کلید خورد. وی دو مرحله تحریم‌هایی را که طبق برجام این توافق برداشته شده بود، بازگرداند. 

از همان زمان، دولتمردان آمریکا شمشیر کینه و عداوت خود علیه ملت ایران و حتی کشورهایی که با ایران تجارت دارند را با تحریم بلند کرده و گفتند هدف از تحریم نفتی ایران، به صفر رساندن صادرات نفت به هدف قطع دسترسی به منبع اصلی درآمدی است.

اما بررسی وضعیت بازار انرژی و مشتریان ثابت نفت کشورمان، گویای این واقعیت است که نمی‌توان چشم‌انداز به صفر رساندن صادرات نفت ایران را مثبت دید؛ موضوعی که شماری از کارشناسان غربی نیز بر آن صحه گذاشته‌اند.

هشت کشور از مشتریان عمده نفت ایران بعد از تحریم‌های نفتی آمریکا علیه ایران، از 14 آبان سال گذشته مهلت 6 ماهه یافتند تا در این مدت، به دنبال منابع دیگری باشند. 

از میان این هشت کشور سه کشور تایوان، ایتالیا و یونان به دلیل مشکلات مربوط به انتقال مالی و پرداخت پول نفت، بعد از مدتی نتوانستند به خرید نفت ایران ادامه دهند اما 5 کشور دیگر بویژه چین، کره‌جنوبی و هند همچنان از مشتریان عمده نفت ایران هستند.

جدیدترین گزارش بلومبرگ از 5 مشتری عمده نفت ایران نشان می‌دهد که چین، کره جنوبی، هند، ژاپن و ترکیه در حال حاضر در مجموع روزانه یک میلیون و 463 هزار بشکه از ایران نفت می‌خرند که این میزان همراه با 226 هزار بشکه نفت خریداری شده توسط دیگر مشتریان ایران، به یک میلیون و 689 هزار بشکه نفت در روز می‌رسد.

طبق آمار اعلام شده از سوی بلومبرگ، میزان خرید روزانه نفت چین اکنون 613 هزار بشکه، کره‌جنوبی 387 هزار بشکه، هند 258 هزار بشکه، ژاپن 108 هزار بشکه و ترکیه 97 هزار بشکه است.

در حال حاضر از میان این کشورها، چین و ترکیه تصریح‌ کرده‌اند که منافع خود را دنبال کرده و توجهی به تحریم‌ها نخواهند داشت.

«گنگ شوانگ» سخنگوی وزارت امور خارجه چین امروز در نشست خبری گفته پکن ضمن اعتراض و انتقاد رسمی از آمریکا به دلیل تمدید نشدن معافیت خرید نفت ایران، هیاتی از این کشور برای رایزنی در مورد این معافیت از تحریم‌ها در واشنگتن به سر می‌برد.

وی تصریح کرده هر نوع تحریم علیه ایران، سبب آشفتگی در خاورمیانه و بازار انرژی خواهد شد. بنابراین چین همکاری‌های اقتصادی با ایران را طبق قوانین بین‌المللی ادامه خواهد داد.

«مولود چاووش اوغلو» وزیر امور خارجه ترکیه نیز در واکنشی، ضمن مخالفت صریح با این رویکرد کاخ سفید، تصریح کرد که آنکارا مخالف چنین فشارها و اقداماتی است.

«برای ترکیه و دیگر کشورها ایجاد تنوع در تامین‌کنندگان نفت به آسانی ممکن نیست؛

ضمن آنکه تغییر منبع تامین نفت به معنی ایجاد تغییرات اجباری در پالایشگاه‌هاست که هزینه زیادی دارد.» «پیشنهاد خرید نفت از کشور دیگری به جای ایران، گنده‌گویی است.آیا شما برای آن کشورها بازاریابی می‌کنید؟»

کره‌جنوبی نیز در واکنش به این سیاست کاخ سفید اعلام کرد که هفته آینده هیاتی به ریاست معاون اقتصادی وزیر امور خارجه را برای مذاکره با هدف تمدید معافیت ‌خرید نفت ایران روانه واشنگتن می‌کند.

سئول پیش از این با صدور بیانیه‌ای اعلام کرده بود به تلاش‌هایش برای تمدید معافیت خرید نفت ایران تا 12 اردیبهشت ادامه خواهد داد. 

هند نیز از مشتریان عمده نفت ایران است. یکی از مقام‌های این کشور در واکنش به تمدید نشدن معافیت از تحریم خرید نفت ایران به نشریه «تایم هند» گفته که دهلی در این زمینه مشکلی نخواهد داشت و پیش از این برای دریافت نفت از منابع دیگر هماهنگی‌های لازم را انجام داده است اما شبکه خبری «ان دی تی وی» هند دیروز(سه شنبه) به نقل یکی از مقام‌های این کشور، با انتقاد از سیاست کاخ سفید، ابراز امیدواری کرده که دهلی همچنان بتواند معافیت خرید نفت ایران را تداوم بخشد زیرا واشنگتن پیش از این گفته بود که روند واردات نفت ایران به تدریج کاهش می‌یابد اما اکنون خواهان توقف یکباره این واردات است.

ژاپن نیز از جمله کشورهای به شدت وابسته به واردات انرژی است و نزدیک به 5 درصد نفت خود را از ایران تامین می‌کند؛ توکیو در واکنش به این سیاست کاخ سفید اعلام کرده کشورش ضمن در نظر گرفتن تحولات بازار نفت و انرژی، در صورت نیاز در این مورد با آمریکا وارد مذاکره خواهد شد.

** اضافه تولید برای جبران نفت ایران از حرف تا عمل

اقدام یکجانبه دولتمردان ترامپ علیه تهران، نگرانی در بازارهای انرژی را به همراه داشته به طوری که بعد از اعلام تمدید نشدن معافیت تحریم نفتی ایران در همان عصر دوشنبه، بهای نفت با افزایش سه درصدی به بیش از 74 دلار در هر بشکه رسید که بیشترین میزان افزایش در سال 2019میلادی بوده است.

این افزایش قیمت در حالی صورت گرفت که وزیر خارجه آمریکا بعد از اعلام تمدیدن نشدن معافیت تحریم نفتی ایران، برای جلوگیری از تاثیرپذیری بر بازار انرژی، گفت: با تولیدکنندگان بزرگ نفتی مذاکره کرده‌ایم تا بازار نفت جهان کمبود نداشته باشند؛ عربستان سعودی و امارات متحده عربی تضمین کرده‌اند که بازار نفت را جبران کنند.

دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا نیز روز دوشنبه در توییتی مدعی شد که عربستان و دیگر کشورهای عضو اوپک، کمبود نفت ایران در بازارهای جهانی را جبران می‌کنند.

«خالد الفالح» وزیر انرژی عربستان نیز بعد از اعلام تصمیم آمریکا در تمدید نشدن معافیت برای خریداران نفت ایران، اعلام کرد که برای جلوگیری از ایجاد نوسان و تامین نیازهای بازارهای جهانی، هماهنگی های لازم را با دیگر کشورهای تولیدکننده نفت انجام خواهد داد.

بحث اصلی کارشناسان بازار انرژی این است که آیا عربستان قادر به جبران نفت حذف شده ایران از بازارهای جهانی خواهد بود؟

برخی تحلیلگران با توجه به ظرفیت تولید نفت عربستان مدعی‌اند ریاض توان افزایش تولید نفت خام خود به میزان 12 میلیون بشکه در روز را دارد. میزان تولید نفت عربستان در حال حاضر کمتر از 10 میلیون و 300 هزار بشکه است؛ اما نکته مهم در این زمینه، ضرورت هماهنگی با دیگر اعضای اوپک برای افزایش تولید است.

طبق چارچوب تعریف شده برای سازمان کشورهای تولیدکننده نفت(اوپک) رسیدن به اجماع در هر تصمیمی باید با نظر موافق همه اعضا باشد؛ بنابراین عربستان به تنهایی نمی‌تواند با هیچ کشوری بر سر افزایش یا کاهش میزان تولید نفت خود به توافق برسد؛ در واقع اتخاذ چنین رویکردی، چیزی جز تضعیف موضع ریاض در اوپک نخواهد بود.
محاسبه پایبندی اعضای اوپک به سهمیه تولید نفت خود در یک بازه زمانی 6 ماهه انجام می‌شود و میانگین تولید ماهانه این کشورها در این مدت، اساس داوری درباره رعایت سهمیه آن‌هاست.

براین اساس، افزایش خودسرانه هر یک از اعضای اوپک بیش از سهمیه تعیین شده، خط پایانی بر رعایت سهمیه تولید دیگر کشورهای عضو اوپک شده و توافق این سازمان و 10 کشور تولیدکننده غیرعضو اوپک را از بین خواهد برد.

باتوجه به این مساله، نگاه کارشناسان بر این است که ریاض و ابوظبی در زمینه تولید نفت هیچ توافق علنی نداشته‌اند.

تصمیم درباره میزان تولید اعضای اوپک در 6 ماهه دوم سال جاری میلادی در اجلاس ماه ژوئن(خرداد-تیرماه) وزیران نفت کشورهای عضو در وین انجام می‌گیرد؛ بنابراین تغییر در میزان تولید نفت، تاثیر زیادی بر رعایت سهمیه تولید دیگر اعضا دارد.

نکته دیگر در وضعیت کنونی بازار انرژی، بحران‌ها و مشکلات در کشورهای تولیدکننده نفت همچون لیبی و ونزوئلاست.

آژانس بین‌المللی انرژی به تازگی اعلام کرده که به دلیل کاهش تولید نفت ونزوئلا و لیبی، عرضه نفت در بازار جهانی محدود شده و نشانه‌های ناهمخوانی درباره دورنمای تقاضای نفت و سطح ذخیره‌سازی مشاهده می‌شود.

این مساله واکنش روزنامه واشنگتن پست را به دنبال داشته که تصمیم آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌ها، بازارهای جهانی نفت را بدون پیامد نخواهد گذاشت.

به نوشته این رسانه، چین و هند بزرگترین واردکنندگان نفت از ایران هستند؛ اگر این کشورها با خواسته‌های ترامپ همراهی نکنند، روابط دوجانبه این کشورها با آمریکا به احتمال زیاد دچار تنش شده و به دیگر موضوع‌های تجارت سرریز خواهد شد.

با توجه به وضعیت حاکم بر کشورهای تولیدکننده نفت و نگرانی از ادامه افزایش قیمت‌ها، منابع آگاه در وزارت انرژی آمریکا اعلام کردند اگر قیمت‌های نفت در تابستان امسال همچنان افزایشی یابد، واشنگتن ممکن است به فروش بیشتر ذخایر نفت اضطراری فکر کند.

به گفته یک کارشناس نفت و گاز و انرژی در موسسه بین‌المللی انرژی 'اس وی بی' (SVB) در واشنگتن، تلاش کاخ سفید برای به صفر رساندن نفت صادراتی ایران با شکست مواجه خواهد شد.

بی.بی.سی به نقل از این کارشناس نوشت: صادرات نفت ایران حداقل در سطح 470 تا 500 هزار بشکه در روز حفظ خواهد شد. 

به گفته این کارشاس انرژی، اگر صادرات نفت ایران به صفر برسد، با واکنش سخت ایران امنیت بازار انرژی جهان به خطر خواهد افتاد.

از نگاه فنی، برخی تحلیلگران معتقدند که نمی‌توان چشم‌انداز درستی برای ثبات در تولید تعریف کرد زیرا افزایش تولید سبب کاهش فشار چاه‌های نفت شده و در عمل سبب نزولی شدن روند تولید خواهد شد.

همچنین باتوجه به اینکه ایران اکنون نزدیک به یک میلیون و 500 هزار بشکه نفت صادر می‌کند، جایگزینی این میزان نفت امکانپذیر نیست؛ در عین حال، واردکنندگان نفت برای تغییر منابع خود، نیازمند تغییر سیستم فنی پالایشگاه‌هایشان هستند که این مساله زمان‌بر بوده و هزینه‌های زیادی در پی خواهد داشت. این رویکرد خود از عواملی است که تاکنون سبب شده کشورهایی همچون هند و چین بر ضرورت تمدید معافیت تحریم نفتی ایران تاکید کنند.

برخی کارشناسان سیاسی، یکی از دلایل مقاومت پکن در برابر سیاست تحریم نفتی کاخ سفید علیه ایران، پیدا کردن منابع نفتی مطمئن و پایدار در بازار انرژی می‌دانند؛ در واقع کشورهای عربی تولیدکننده نفت در زیر یوغ آمریکا قرار دارند و این مساله می‌تواند خطری برای تامین پایدار نفت چین باشد؛ آن هم در حالی که دوکشور درگیر جنگ تجاری شده‌اند که همچنان با شدت ادامه‌دار شده است.

با توجه به این شرایط، پکن به دنبال سیاستی است که بتواند بدون توجه به فشارهای آمریکا و چراغ خاموش، واردات نفت از ایران را ادامه دهد.

موضوعی که روزنامه گاردین نیز در تحلیل خود به آن اشاره کرده است: ایران زرنگتر از آن است که در تله تحریم‌های ترامپ بیفتد؛ ضمن آنکه چین راه‌هایی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا دارد.

تارنمای اینترنتی فارن پالیسی آمریکا نیز در این زمینه، اقدام آمریکا علیه تهران را «قمار بزرگ ترامپ درباره نفت ایران» توصیف کرد و نوشت: ترامپ با تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران دست به مخاطره اقتصادی و سیاسی بزرگی زده زیرا به احتمال زیاد قیمت نفت بالا می‌رود و این مساله به رابطه آمریکا با کشورهایی که به نفت ایران متکی‌اند، ضربه می‌زند و بر تنش‌ها در خلیج فارس و اطراف آن می‌افزاید.

وزیر نفت کشورمان نیز عصر سه‌شنبه با حضور در مجلس شورای اسلامی، تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران را یک رویا برای دولتمردان آمریکا دانست و تصریح کرد که محقق نخواهد شد.

بیژن زنگنه افزود: وضعیت عرضه و تقاضای نفت در شرایط کنونی را شکننده و غیرقابل پیش‌بینی دانست و افزود: نمی‌توان اطمینان داشت که به اندازه نیاز نفت تولید می‌شود زیرا برخی کشورهای منطقه ظرفیت تولید خود را بیشتر از میزان واقعی اعلام می‌کنند.

وی خاطرنشان ساخت: آمریکا و هم پیمانان منطقه‌ای آن، از نفت به عنوان سلاح سیاسی استفاده می‌کنند اما منتظر باشند که دود این تصمیم به چشم خودشان برود.

برچسب‌ها:

نظر شما