شناسهٔ خبر: 32395042 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: شفاف | لینک خبر

یمن قربانی معامله های ترامپ با ریاض

برخی تحلیلگران و رسانه های غربی، وتوی مصوبه کنگره برای توقف حمایت واشنگتن از ائتلاف سعودی در جنگ یمن را اقدامی ننگین می دانند که در چارچوب معامله های چندساله اخیر «دونالد ترامپ» با حکام ریاض صورت گرفته است.

صاحب‌خبر -

به گزارش شفاف، جنایات ائتلاف سعودی علیه مردم یمن به اندازه ای فجیع بوده است که حتی کنگره ایالات متحده را هم به واکنش واداشت. اما این تلاش قانونگذاران آمریکایی تاثیری نداشت و «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری این کشور مصوبه کنگره در زمینه اجبار دولت آمریکا به پایان دادن به حمایت نظامی از ائتلاف سعودی و مشارکت در جنگ 4 ساله را وتو کرد. 
دونالد ترامپ در مورد دلیل خود برای رد این مصوبه کنگره عنوان داشت که وی آن را روندی برای تضعیف اختیارات قانونی خود و به ضرر منافع آمریکا می داند. رئیس جمهوری آمریکا مدعی شد که پایان مشارکت واشنگتن در ائتلاف سعودی موجب به مخاطره افتادن جان سربازان و شهروندان ایالات متحده در آینده خواهد شد. 

**اتحاد دو حزب در مقابل ترامپ
از چند ماه قبل به ویژه پس از اقدام حکام ریاض در قتل یک روزنامه نگار منتقد، فشارها بر عربستان سعودی در عرصه بین المللی افزایش یافت. در ایالات متحده نیز قتل فجیع «جمال خاشقچی» در کنسولگری سعودی در ترکیه موجب تغییر نگاه ها و خط مشی ها شد اما تنها جریانی که نسبت به این موضوع بی تفاوت مانده ترامپ و نزدیکان وی هستند که به حمایت ها از حکومت ملک سلمان ادامه می دهند. 
گفتنی است موضوع فوق در کنار جنایت ها علیه مردم یمن از جمله مسائلی هستند که اکنون هر دو حزب در کنگره (در دو مجلس سنا و نمایندگان) در مورد آن هم نظر شده اند و انتقادهای تندی را به کاخ سفید وارد می کنند. چند ماه قبل هم کنگره خواستار اقدام کاخ سفید و برقراری تحریم ها علیه ریاض به علت این دو پرونده شده بودند که ترامپ به آن توجهی نکرد. اکنون دو مجلس آمریکا در مصوبه ای خواستار توقف حمایت نظامی آمریکا از ریاض و پایان دادن به دخالت واشنگتن در این جنگ شدند. 
دموکرات ها در مجلس نمایندگان اکثریت را دارند و این قطعنامه با رای مثبت 247 نماینده از مجموع 435 را تصویب شد. در سنا که جمهوریخواهان در آن دست برتر را دارند نیز از مجموع 100 سناتور 54 نفر از مصوبه حمایت کردند.
در هیچ یک از دو مجلس قانونگذاری این قطعنامه قادر به کسب رای دوسوم نشد. به اعتقاد تحلیلگران وتوی ترامپ موجب توقف اجرایی شدن این قطعنامه می شود زیرا دستیابی به حمایت دوسوم اعضای کنگره سخت است. با این حال اقدام ترامپ سرشکستگی دیگری را برای کاخ سفید رقم زد و نشان داد که جنایت های سعودی علیه مردم یمن به ویژه غیرنظامیان در مقابل دلارهایی که ریاض به ترامپ می بخشد ارزشی ندارد. 
با اینحال نشریه «فارین پالسی» در گزارشی وتوی قطعنامه کنگره از سوی ترامپ را به ضرر عربستان سعودی دانست و افزود اکنون نمایندگان دموکرات تحریم عربستان سعودی به دلیل محاصره یمن و مقابله با کمک رسانی و اقدامات بشردوستانه را در دستور کار خود قرار داده اند. آن ها به دنبال راه های دیگری برای پایان دادن به مداخله نظامی آمریکا در جنگ یمن هستند. 
به نوشته این نشریه، ایالات متحده با حمایت از ائتلاف سعودی در واقع به جنگ با حوثی هایی می رود که گفته می شود با ایران رابطه دارند. دموکرات ها در این شرایط می خواهند مقرراتی را وضع کنند که بر اساس آن مقام های سعودی را تحریم کنند که در محاصره یمن نقش دارند و مانع دسترسی کشتی های حاوی کمک های بشر دوستانه به شهروندان این کشور می شوند. همچنین آن ها می خواهند با کاستن از بودجه نظامی مانع ادامه حضور در این جنگ و حتی محدودسازی فروش سلاح به عربستان سعودی شوند. 
این تحلیل اجماع سنا و مجلس آمریکا در مورد یک قانون جنگی را مهم توصیف کرد و دلیل آن را سیاست های ریاض در مورد قتل خاشقچی و جنایت ها در یمن عنوان داشت. با این حال این مصوبه کنگره موجب شد تا یک موضوع حل نشده در قانون اساسی ایالات متحده در مورد میزان اقتدار رئیس جمهوری برای راه اندازی جنگ یا مشارکت در آن بدون کسب مجوز از کنگره بار دیگر مطرح شود. دولت ترامپ و مخالفان طرح اعتقاد دارند این موضوع به قانون جنگی 1973 ارتباط پیدا نمی کند زیرا ایالات متحده در جنگ حضور مستقیم ندارد و واشنگتن در حوزه های مشاوره ای و اطلاعاتی از ائتلاف سعودی حمایت می کند. 

**قانونی اساسی و موضوع دخالت در جنگ 
برخی تحلیلگران این اقدام رئیس جمهوری آمریکا را در چاچوب قانون اساسی این کشور و قدرت فراوان رئیس جمهوری مورد ارزیابی قرار دادند. البته در عمل هم این قطعنامه به عنوان اقدامی برای محدودسازی قدرت رئیس جمهوری به شمار می آید اما توجه به مسائل انسانی و تحولات در داخل یمن از نظر افکار عمومی بسیار مهم هستند.
به نظر می رسد قانون اساسی ایالات متحده در این زمینه شفاف نیست و هر یک از دو طرف (رئیس جمهوری و قانونگذاران) تفاسیر خود را از آن مورد استفاده قرار می دهند. روزنامه «گاردین» این اقدام ترامپ را «رسوایی بهره برداری ترامپ از قدرت ریاست جمهوری» عنوان کرد و افزود: ایالات متحده قادر بود تا پای خود را از جنگ مرگبار یمن کنار بکشد اما اتحاد غیرمقدس ترامپ با سعودی پا برجا می ماند زیرا رئیس جمهوری آمریکا به همکاری با ائتلاف علیه مردم یمن ادامه می دهد. 
این روزنامه با ناخوشایند دانستن اقدام ترامپ در وتوی قطعنامه کنگره، آن را عاملی برای طولانی تر شدن رنج میلیون ها شهروند یمنی به عنوان قربانیان حملات ریاض علیه حوثی ها عنوان کرد. بنابر این گزارش خودخواهی ترامپ ایالات متحده را در معرض خطر قرار می دهد و اثبات می کند که به رغم مشخص شدن تحقیقات کمیته مولر رئیس جمهوری هنوز به نحو خطرناکی غیرقابل کنترل است. 
این گزارش با بی معنی دانستن ادعا و بهانه ترامپ در مورد وجود تهدید علیه شهروندان و سربازان آمریکایی آورده است در واقع هیچ آمریکایی به گفته ترامپ در جنگ حضور ندارد بلکه منظور وی تعدادی از شهروندان ایالات متحده هستند که در کشورهای ائتلاف حضور دارند یا از این منطقه عبور می کنند. 
بر اساس این تحلیل بهانه آفرینی های رئیس جمهوری حتی علیه قانون « War Powers Act» مصوب سال 1973 شکل گرفته است. در این قانون با صراحت اعلام شده است حضور نظامی آمریکا در جنگ ها باید با موافقت کنگره صورت بگیرد. اکنون این برای نخستین بار در تاریخ است که سنا و مجلس نمایندگان قطعنامه ای را به صورت مشترک به میز رئیس جمهوری ارسال می کنند و در مورد قانون فوق به وی تذکر می دهند. 
به نوشته این روزنامه بریتانیایی، شاید این یک نقص در قانون اساسی است که رئیس جمهوری آمریکا از قدرت خود در چنین شرایطی سوء استفاده می کند. وی در مسائل مربوط به قانون مهاجرت یا ساخت دیوار مرزی هم اقدامات مشابهی را انجام داد و کنگره هم نتوانست مانع ترامپ شود. 
نشریه «اینترسپت» نیز در گزارشی آورده است ترامپ با این اقدام خود نه تنها وفاداری به دربار سعودی را به ویژه پس از قتل روزنامه نگار منتقد ریاض نشان داد بلکه به محمد بن سلمان اطمینان داد که واشنگتن در مورد بدترین بحران انسانی جهان با وی متحد باقی می ماند. 
طبق این تحلیل باوجود ادعای رئیس جمهوری، وتوی چنین مصوبه ای فراتر از محافظت از قانون اساسی آمریکا صورت گرفته است؛ این اقدام علاوه بر آنکه نمونه ای از تصمیم سازی های مستبدانه است معامله ای دوسویه و به عبارتی ادامه «بده بستانی» (tit-for-tat) است که در سال های اخیر بر ژئوپلتیک خاورمیانه سایه گستر شده است. 
در نهایت با هر دیدگاهی که به وتوی ترامپ نگرسته شود، در واقع همانطور که «دیوید میلیبند» رئیس کمیته نجات بین المللی هشدار داد «وتوی رئیس جمهوری آمریکا، چراغ سبزی است برای انجام جنایت های بیشتر». 

نظر شما