به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز همدان ، این بازی که در استان های مختلف کشور با نام های" زو" ،"کبدی" ،"اش تی تی" و "شیرین دودو" انجام می شده هم اکنون به یک ورزش رسمی به نام "کبدی" تبدیل شده است.
تاریخچه کبدی در جهان ، ایران و همدان
ریشه کلمه کبدی از واژه "کائون بادا" به معنی مبارزه با حریف می باشد و ترکیبی از کشتی و راگبی است .
"فدراسیون آماتور کبدی آسیا" در سال 1978 تشکیل شد و کبدی برای اولین بار به عنوان یک رشته نمایشی در بازی های آسیایی 1982 دهلی نو و در بازی های آسیایی 1990 پکن به عنوان یک رشته رسمی شرکت داده شد.
اولین مسابقات رسمی جهانی کبدی سال 2004 در "بمبئی" هند برگزار شد و کشورهایی از آسیا ، اروپا و آمریکا در این رویداد شرکت کردند.
هدف اصلی فدراسیون جهانی کبدی گسترش این ورزش در سراسر جهان و المپیکی شدن آن است.
"انجمن کبدی ایران" از سال 1375 زیرنظر فدراسیون ورزش های همگانی فعالیت می کرد اما کسب چند مقام با ارزش در آوردگاه های آسیایی و جهانی ، وزارت ورزش و جوانان را بر آن داشت تا در سال 84 با برگزاری مجمع، این رشته را صاحب فدراسیون مجزا کند.
"انجمن کبدی همدان" هم از سال 80 تا 85 به مسئولیت "محمود کوثری" زیر نظر هیئت همگانی این استان فعالیت کرد و از سال 85 تبدیل به هیئت شد.
نحوه آغاز فعالیت و رشد کبدی در استان
رئیس هیئت کبدی همدان می گوید : "پس از آغاز فعالیت کبدی در استان همدان ، "ذکریا محبعلی یی" در کبودراهنگ ، "عسگر تکلو" در تویسرکان و مرحوم "وفایی" در ملایر آستین همت را بالا زدند تا این رشته نوپا را به سرمنزل مقصود برسانیم."
"محمود کوثری" این 3 شهرستان را قطب های اصلی کبدی در استان همدان برمی شمرد و می گوید: "کبودراهنگ و تویسرکان در بخش آقایان و ملایر در بخش بانوان موفقیت های خوبی کسب کرده اند."
وی همچنین از فعالیت 515 کبدی کار بیمه شده ، سال 97 در استان همدان خبر می دهد و افزاید : "از این شمار 145 نفر خانم هستند."
رئیس هیئت کبدی همدان با اشاره به اینکه این استان بیش از100 مربی کبدی دارد ادامه می دهد : "از این شمار 13 نفر در کبودراهنگ ، ملایر ، تویسرکان و بخش مرکزی همدان فعال هستند و در بخش داوران هم 9 داور بین المللی فعال داریم که در لیگ های کشوری هم قضاوت می کنند. "
شهرستان های فعال کبدی در استان
همدان
کبدی از سال 80 در مرکز استان فعال شد و تاکنون با وجود فعالیت در رده های سنی مختلف بخش های آقایان و بانوان هیچ ورزشکار ملی پوش و مطرحی را به کبدی کشور معرفی نکرده است.
رئیس هیئت کبدی استان همدان نبود مربی سازنده و جذب استعدادهای ورزشی در دیگر رشته های ورزشی را علت ضعف شهرستان همدان در قهرمان پروری می داند.
"محمود کوثری" از فعال کردن کبدی زیر نظر "رضا بربط" در روستای "امزاجرد" همدان خبر داد و ابراز امیدواری کرد این مربی سازنده بتواند در این روستای مستعد قهرمانان خوبی را در رشته کبدی پرورش دهد."
وی همچنین گفت : "در بخش بانوان هم سالن های "کوثر" کوی مدنی و حصار امام همدان در رده های پایه کبدی فعالند.
او مهم ترین مشکل را در ورزش کبدی استان نبود اسپانسر می داند و می افزاید : "ورزشکاران این رشته در صورت داشتن حامی می توانند با فراغ بال بیشتر فعالیت حرفه ای خود را ادامه دهند".
ملایر
کبدی شهرستان ملایر هم که تاکنون 11 رئیس هیئت عوض کرده است ، هم اکنون رئیس ندارد ، اما در بخش بانوان با فعالیت "عالیه اسدی" موفقیت های خوبی کسب کرده است.
این مربی–بازیکن کبدی که پارسال همراه تیم ایلام در لیگ برتر کبدی بانوان حضور داشت ، می گوید : "از سال 88 کبدی را در شهرستان ملایر فعال کردیم و هم اکنون با همکاری "شهرزاد فارسی" 30 بانوی نوجوان کبدی کار را در این شهرستان تمرین می دهیم."
"خانم "عالیه اسدی" ، "مرضیه" و "رابعه غفاری" و خودش را از ملی پوشان سابق کبدی ملایر برمی شمرد و می افزاید : "مرضیه غفاری همراه تیم ملی بزرگسالان به مقام سوم آسیا هم دست یافت."
وی همچنین با اشاره به اینکه تیم کبدی دختران دانش آموز ملایر پارسال به مقام چهارم کشور دست یافت ، ادامه می دهد:" الناز پورزادی ، زهرا قربانی و مهسا سپهوند از ملایر با درخشش در جشنواره استعدادهای برتر سال 97 به اردوی نخبگان کشور دعوت شدند."
کبدی ملایر در بخش داوری هم داور مطرحی به نام "جمال لطیفی" دارد که هم اکنون در اداره کل ورزش و جوانان فعالیت می کند و تاکنون در مسابقات مختلف ملی و بین المللی قضاوت کرده است .
تویسرکان
کبدی تویسرکان هم کارش را با "عسگر تکلو" از کشتی گیران قدیمی این شهرستان آغاز کرد ، اما پس از 2 سال سکان هدایت این هیئت به "امیر احسانی" از باستانی کاران و یکی از کارمندان اداره ورزش و جوانان این شهرستان سپرده شد.
"لیلا ترکاشوند" در بخش بانوان و "امیررضا سوری" از ملی پوشان سابق کبدی تویسرکان هستند.
همچنین "مرتضی کولیوند" و "مهران جمور" از تویسرکان همراه تیم ملی جوانان نایب قهرمان آسیا شده اند.
رئیس هیئت کبدی تویسرکان با اشاره به اینکه هم اکنون 35 کبدی کار این شهرستان زیرنظر "مهران جمور" در سالن شهید بهرامی تمرین می کنند ، می گوید:" محمد کولیوند هم از این شهرستان در اردوی تیم ملی جوانان حضور دارد."
"امیر احسانی" از آمادگی این شهرستان برای حضور در لیگ دسته یک کبدی باشگاه های کشور خبر داده و می افزاید:" این مسابقات اردیبهشت امسال برگزار خواهد شد."
وی همچنین "سید مجتبی مجتبایی" را از داوران مطرح تویسرکان دانست که هم اکنون در لیگ های کشوری و مسابقات بین المللی سوت می زند."
بهار
شهرستان بهار هم در کبدی تک چهره های مطرحی چون "حسین طاهری"را داشته است که همراه تیم کبودراهنگ در مسابقات کشوری شرکت کرده و حتی یک دوره به عنوان ستاره مسابقات هم معرفی شد.
هم اکنون با حضور "کیانوش سلیمانی" در اداره ورزش و جوانان بهار که پیش از این در تویسرکان بود ، برای فعال کردن کبدی در شهر مستعد مهاجران این شهرستان برنامه ریزی شده است.
نهاوند هم فعالیت های جسته و گریخته ای در کبدی داشته و در برخی سال ها با جمع آوری چند ورزشکار از رشته های دیگر در مسابقات استانی کبدی شرکت کرده است.
کبودراهنگ قطب کبدی کشور
جرقه کبدی در کبودراهنگ را آموزگاری به نام "محسن شعبانی راد" که خودش داور کبدی است و دهه 80 در مدارس این شهرستان تدریس می کرد ، زد.
این معلم کبدی کار با همکاری کشتی گیری به نام "ذکریا محبعلی یی" که تازه دوره خدمت سربازی خود را به پایان برده بود ، در سال 81 تیم منتخبی از کشتی گیران و بدنسازان علاقه مند کبودراهنگ را ساماندهی و با چند جلسه تمرین در نخستین دوره مسابقات استانی کبدی شرکت کردند که ذکریا ضمن کسب عنوان فنی ترین بازیکن مسابقات ، همراه 2 بازیکن دیگر کبودراهنگی برای شرکت در پیکارهای قهرمانی کشور هم انتخاب شد.
نخستین رئیس هیئت کبدی کبودراهنگ می گوید :" در دوره خدمت سربازی آشنایی مختصری از رشته کبدی کسب و با کبدی کاران جنوب تهران تمرین کردم تا این رشته نوپا را در زادگاهم فعال کنم. "
"محبعلی یی" می افزاید : "علاقه مندی و استعداد نوجوانان و جوانان کبودراهنگی موجب شد ، این رشته به سرعت در این شهرستان پیشرفت کند و در سال 86 نخستین بار ، با تیم جوانان کبودراهنگ نایب قهرمان کشور شدیم ."
وی همچنین قهرمانی در رقابت های نوجوانان کشور در سال 93 ، سوم نوجوانان کشور در سال90 و 5 مقام نایب قهرمانی و سومی جوانان کشور در سال های 87 تا 91 را از دیگر عناوین کبدی کبودراهنگ برمی شمرد.
مربی سابق تیم ملی کبدی با اشاره به اینکه "سجاد ملکی" نخستین ملی پوش کبدی استان همدان و کبودراهنگ بود ، ادامه داد : "سال 88 همراه 2 ملی پوش جوان کبودراهنگی (محمد نجاری و محسن منافی) در مالزی نایب قهرمان آسیا شدیم."
مدرس و مربی بین المللی کبدی کبودراهنگ ، "امین همتی" ، "سعید غفاری" و "حمید میرزایی نادر" را دیگر ملی پوشان کبدی این شهرستان برمی شمرد و ادامه می دهد : "کبدی بانوان کبودراهنگ هم 3 تا 4 سال فعال بود که به علت استقبال نکردن بانوان ، هم اکنون غیرفعال شده است ."
رئیس کنونی هیئت کبدی کبودراهنگ هم که در 2 مقطع ریاست این هیئت را بر عهده داشته است می گوید : "امسال تیم فتح کبودراهنگ با بازیکنان بومی خود و هدایت "وحید خراقانی" (مربی کنونی تیم ملی) ، نایب قهرمان لیگ برتر کبدی شد ، اما اسپانسرها حمایتی از این تیم نکردند."
هزینه ورزش کبدی از جیب بازیکن و مربی
"حمیدمیرزایی نادر"، ملی پوش کبدی از نداشتن درآمد مناسب گله مند است و می گوید :"فقط پاداش های مسابقات را به ما می دهند و غیر از آن در لیگ برتر هیچگونه درآمد و خقوقی نداریم."
"قیطاسی" ،رئیس کنونی هیئت کبدی کبودراهنگ هم با اشاره به اینکه 50 میلیون تومان برای این تیم هزینه شد که 50 درصد آن از طریق کمک های مردمی و اداره کل ورزش و جوانان تامین شد ، افزود : "مابقی هزینه ها را مربیان ، بازیکنان و اعضای هیئت کبدی از جیب خود پرداخت کردند."
وی از پیشرفت30 تا40 درصدی خانه کبدی کبودراهنگ در محوطه مجموعه ورزشی ولایت این شهر خبر داد و گفت :"این طرح در صورت تکمیل پایگاهی برای پرورش استعدادهای کبدی خواهد شد."
کبودراهنگ، مهد پرورش استعدادهای کبدی
از 3 مدرس مربیگری و 3 مدرس داوری کبدی استان همدان ، 5 نفر کبودراهنگی و فقط یک نفر تویسرکانی است .
"ذکریا محبعلی یی" ، "وحید خراقانی" و "محمد نجاری" هر سه از کبودراهنگ در بخش مربیگری و "محمد یعقوبی" و "حامد اسلامی" از کبودراهنگ و "سید مجتبی مجتبایی" از تویسرکان در بخش داوری با طی کردن دوره های مدرسی موفق به دریافت مدرک مدرسی شده اند.
کبدی کبودراهنگ در بخش قهرمان پروری هم از پیشتازان کشور است و در سال 2018 ، "وحید خراقانی" به عنوان مربی و "حمید میرزایی نادر" به عنوان بازیکن ، همراه تیم ملی بزرگسالان ، هند را از اریکه قدرت پایین کشیدند و نخستین بار بر سکوی قهرمانی بازی های آسیایی جاکارتا ایستادند.
هم اکنون 2 کبدی کار کبودراهنگی به نام های "میلاد جباری" و" محمدرضا کبودراهنگی" در اردوی آمادگی تیم ملی جوانان به میزبانی زابل برای حضور در نخستین دوره مسابقات کبدی قهرمانی جوانان جهان آماده می شوند.
ترانسفر بازیکن و مربی به هند
اما این پایان ماجراجویی کبدی کبودراهنگ نیست و خبرهای جدید از پذیرفته شدن نخستین لژیونر کبدی استان همدان در پرو کبدی یا لیگ ستارگان کبدی هند حکایت می کند.
به گفته مدیر روابط عمومی فدراسیون کبدی ، "سعید غفاری" ملی پوش کبودراهنگی امسال با پیوستن به تیم "دابانگ" دهلی نو ، در لیگی بازی خواهد کرد که بالاترین قراردادها را به لحاظ دستمزد با بازیکنان خود می بندد .
"ابوذر مارکولایی" رقم قرارداد بازیکنان "پرو کبدی هند" را بین450 میلیون تا 2 میلیارد تومان اعلام می کند و می افزاید : "برنامه فدراسیون کبدی اعزام 20 تا 30 بازیکن به لیگ ستارگان هند در سال آینده است."
وی با اشاره به اینکه پارسال در بخش مربیگری هم" غلامرضا مازندرانی" تیم "یومومبای بمبئی" را تا مراحل پایانی "پرو لیگ هند" هدایت کرد ، گفت : "این مربی لژیونر امسال هم با تیم مطرح "تلگو تیتان" قرارداد بسته است."
رئیس فدراسیون کبدی هم ترانسفر 15 کبدی کار به هندوستان را نخستین موفقیت این رشته در سال 98 برشمرد و می گوید:" با رایزنی های مستمر و ارائه راهکارهای دیپلماتیک ، 8 لژیونر پارسال کبدی را به 15 رساندیم."
آقای "خواجه اورسجی" با اشاره به اینکه 25 بازیکن را برای حضور در پرو کبدی معرفی کردیم می افزاید : "هندی ها 15 بازیکن را برای هفتمین دوره این مسابقات انتخاب کردند. "
وی همچنین ادامه می دهد : "عملکرد همه بازیکنان کشور در لیگ ها و اردوهای مختلف در فرایند معرفی و اعزام آنها اهمیت دارد."
نایب رئیس فدراسیون جهانی و آسیایی کبدی از نظام مند کردن ترانسفر بازیکنان به پرو کبدی و دیگر لیگ های خارجی خبر می دهد و و می افزاید : "عملکرد لژیونرها در رقابت های این فصل را زیر نظر خواهیم گرفت و بازیکنانی که عملکرد مناسبی نداشته باشند در دوره های آینده معرفی نخواهند شد ."
آینده درخشان کبدی ، نیازمند تقویت توانمندی ها
کبدی استان همدان با داشتن مربیان و بازیکنان سطح بالا ، از معدود رشته های ورزشی این استان است که پتانسیل ترانسفر بازیکن و مربی را به کشورهای خارجی دارد و می تواند ارزآوری بالایی داشته باشد ، و حالا که هندی ها پس از سال ها با درخشش بازیکنان ایرانی در میادین بین المللی و روابط خوب فدراسیون کبدی ایران و هند اجازه حضور مربیان و بازیکنان ایرانی را در بزرگترین لیگ خود داده اند ، می طلبد مسئولان ورزش کشور با کمک اسپانسرها ، ورزش کبدی را تقویت و جاده ترانسفر بازیکن و مربی به هند را هموارتر کنند.

تهیه و تنظیم:سید کاظم اسدی