به گزارش خبرنگار فرهنگی و اجتماعی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ شاید روند این روزهای سینمای ایران را رضا عطاران بهتر از هر کس دیگری پیش بینی کرده بود، او که در نشست نقد و بررسی فیلم «طبقه حساس» به کارگردانی کمال تبریزی حضور داشت در بهمن ماه سال 92 گفت: «یکی از دوستان منتقد چندی پیش در جایی گفته بود عطاران برای اینکه مردم را بخنداند حاضر است شلوارش را هم پائین بکشد و من واقعا به جایی رسیدم که حاضرم.» شاید این صحبت رضا عطاران آن روزها کمی عجیب به نظر می رسید اما روند سینمای طنز ایران به سمتی پیش رفت که حال علاوه بر شوخی های لفظی جنسی از حرکات بدنی نیز برای چنین شوخی هایی استفاده می شود و با همین روند شاید برای چند سال دیگر عطاران مجبود باشد تا برای خندادن مردم واقعا  شلوار خودش را هم  دربیاورد.

سینمای طنزی که بهتر است از آن به عنوان سینمای گیشه یاد کرد، سینمایی که برای فروش خود سعی می کند برای چند دقیقه هم که شده است از ستاره های سینمایی استفاده کند و مردم را به سینما بکشاند و تنها چند دقیقه از فیلم را به آن اشخاص اختصاص بدهد. برای مثال در تیزرهای فیلم «رحمان ۱۴۰۰» از مهران مدیری و محمدرضا گلزار بیشتر از سعید آقاخانی که نقش اول این فیلم را برعهده دارد استفاده می شود، این درحالی است که مهران مدیری تنها چند دقیقه در فیلم نقش بازی می کند.

سینمای گیشه ای که سعی می کند با طنز های عریانی از جمله شوخی های جنسی که هر روز در حال افزایش است مخاطبین را به خنده بیندازد، این سینما مجبور است برای انکه حرف تازه ای برای گفتن داشته باشد خط قرمز های خود را هر روز عقب تر بکشد و حال اوج آن را می توان در فیلم «رحمان ۱۴۰۰» دید که نه تنها از شوخی های لفظی بلکه از بدن برای تحریک خنده مخاطبان استفاده می کند.

سازندگان این فیلم ها در پاسخ به منتقدین چنین فیلم هایی نیاز جامعه به طنز و خندیدن است، جواب هایی از قبیل «مردم می خواهند برای چند دقیق بخندند» جوازی شده است تا شوخی های جنسی استفاده کنند. باید پرسید آیا جامعه به امید، طنز ناب و قهرمان و همبستگی نیاز ندارد؟ این موضوعات از این جهت مورد استقبال این سازندگان قرار نمی گیرد چون شاید نتواند در گیشه موفق باشد و امروز این سینمای گیشه ای است که حرف اول را می زند. گیشه گرایانی که طنزشان در سالن سینما مدفون می شود و بیننده بدون داشتن هیچ آورده ای از سالن خارج خواهد شد.

نگاهی به پر فروش ترین فیلم های سال 97 نیز نشان دهنده ان است که طنز ها توانسته اند در گود رقابت از دیگر رقیبان خود سبقت بگیرند و حال اگر آن فیلم بازیگر پر فروشی مانند «رضا عطاران» هم داشته باشد یقینا می تواند مانند «هزار پا» به صدر جدول بیاید. از 5 فیلم پر فروش سال 97، سه فیلم آن طنز است که کافی است برای دیدن سکانس هایی با طنزهای جنسی، اسم فیلم و کلمه «شوخی جنسی» را در google جستجو کنید و خواهید دید هر سه فیلم هزارپا، مصادره و تگزاس شوخی های جنسی را به عنوان یکی از راه های دیده شدن درنظر گرفته اند.

همین روند و چه بسا بدتر از آن از ابتدای سال 98 با فیلم «رحمان ۱۴۰۰» آغاز شده است، شوخی هایی که تا پیش از این فیلم تنها در الفاض به کار می رفت حال حرکات بدنی نیز به آن اضافه شده است تا بتوان با اضافه کردن چاشنی جدیدی به طنز های قبلی در کنار استفاده از بازیگرانی مانند محمدرضا گلزار، مهران مدیری و سعید آقا خانی فروش آن را تضمین نماید.

«رحمان ۱۴۰۰» و سانس های اختصاصی
یکی از حواشی «رحمان ۱۴۰۰» از همان ابتدای اکران این فیلم آغاز شد، این فیلم که بیشترین سانس های نوروزی را در اختیار داشت توانست در مسابقه گیشه «متری شیش و نیم» و «چهار انگشت» را  پشت سر بگذارد و به اول لیست پرفروش ترین فیلم های در حال اکران تبدیل شود. برخی فروش بالای این فیلم را به دلیل در اختیار داشتن سانس های زیاد ان دانستند، برای مثال نوید محمدزاده در استوری اینستاگرام خود نوشت: سانس اضافه کنید برای فیلمی که مردم می‌خوان که نشه بازار سیاه. در رقابت سالم اول بشین، نه با محدود کردن سانس بقیه فیلما!

منوچهر هادی هم در جوابی اینستاگرامی رقابت با «متری شیش و نیم» را انکار کرد و نوشت: «اول اینکه اصلا «رحمان ۱۴۰۰» و گروه سازنده هیچ رقابتی با متری شیش و نیم ندارند. در هیچ زمینه ای چون مقایسه این دو فیلم مقایسه غلطی هست... بهتره که برای فروش هر فیلمی که با استقبال مواجه میشه خوشحال باشیم چون در نهایت مردم فیلم مورد علاقشونو پیدا می کنند و به هم توصیه می کنند و اون فیلم فروش بیشتری خواهد کرد.»

شاید واکنش هادی در مورد تفاوت ژانر فیلم ها درست باشد اما آمارها نشان دهنده در اختیار داشتن بیشترین سالن ها توسط «رحمان ۱۴۰۰» است که نمی توان تاثیر آن را بر فروش گیشه ای ان بی تأثیر دانست.

چه کسی دروغ می گوید؟
پس از دیده شدن این فیلم توسط منتقدین سینمایی یکی از سوال هایی که برای منتقدین به وجود آمده بود آن بود که این فیلم چگونه با داشتن چنین دیالوگ و صحنه هایی توانسته است مجوز اکران را دریافت کند. حال انکه پس از حدود یک ماه از اکران این فیلم و ایرادات متعدد منتقدین به این فیلم، محمدرضا فرجی، مدیرکل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی اساسا منکر مجوز اکران این فیلم شد و گفت: «سازمان سینمایی بعد از ارائه مجوز به هر فیلم برای تطابق نسخه مجوز دار و آنچه به اکران درمی‌آید، بازرسانی را به سینما می‌فرستد و بر مبنای گزارش این بازرسان تصمیم‌گیری می‌کند... در مورد فیلم «رحمان ۱۴۰۰» این اتفاق افتاده است و گویا نسخه دارای مجوز این فیلم با نسخه در حال اکران متفاوت است که برای آن تصمیم‌گیری لازم را اتخاذ می‌کنی.»

شاید این یکی از عجیب ترین اتفاقات سینمای ایران باشد که پس از گذشت یک ماه از اکران فیلمی، بازرسان سینمایی تازه متوجه می شوند که نسخه در حال اکران با نسخه مجوز گرفته شده متفاوت است! این در حالی است که این فیلم روزانه 800 اکران سینمایی در کشور دارد و بارها توسط منتقدین مورد انتقاد قرار گرفته است. گویا ناظران تا روز گذشته به تماشای فیلم دیگری نشسته بودند!

منوچهر هادی، کارگردان این فیلم اما در اینستاگرام خود اعلام کرده است که نسخه اصلاح شده این فیلم اکران شده است. او در اینستاگرام خود نوشت: هیچ باکی نیست تمام تلاشم را خواهم کرد که رحمان را دوباره اکران کنم.

مشخص نیست به کدام حرف باید اعتماد کرد از طرفی هادی از نسخه اصلاح شده گفته است و از طرفی فرجی از رعایت نشدن اصلاحات گفته، اما شاید بتون حق را به هادی داد چرا که اگر این فیلم دارای اصلاحات کافی نمی بود چرا پس از یک ماه به امری چنین پیش پا افتاده ای پی برده اند. شاید رفتار مسئولان سینمایی کشور را بتوان راهی برای فرار از مسئولیت دانست. افرادی که خود قائل به درست نبودن شوخی های داخل فیلم هستند اما در عین حال به فیلم مجوز پخش داده اند.

توقیف پس از اکران
یکی از مواردی که مسئولان سینمایی هر چند وقت یکبار ان را انجام می دهند مجوز اکران فیلم در سینما است و پس از انتقادها زمانی به خودشان می آیند که ای دل غافل این فیلم نمی توانسته است مجوز اکران داشته باشد، که فیلم مخاطبان خود را جذب کرده است و آن را از پرده سینمایی به پایین می کشند، اما این توقف ها نمی تواند آب رفته را به جوی بازگرداند، تجربه نشان داده است که توقیف پس از اکران فیلم های سینمایی خود راهی برای تبلیغ فیلم ها شده است و از طرفی این عمل هزینه های فرهنگی برای جامعه در بر دارد، در حالی که اگر این مجوزها از پیش به صورت دقیق و با تایید منتقدین مختلف و بیرون از دایره مشخص شده وزارت ارشاد صورت می گرفت شاید جلوی این گونه بدسلیقگی ها را گرفته می شد.