به گزارش ایرنا، جاده های البرز همیشه پرترافیک است لیکن روزهای تعطیل پرترافیک تر به طوریکه خودروها برای ساعت ها در این مسیرها میخ کوب می شوند و سوخت فسیلی به هوا می رود.
از روی تفاوت شماره پلاک خودروها می توان فهمید که مسافران از گوشه و کنار ایران این مسیر را انتخاب کرده اند و بسیاری خسته راه در گوشه هایی از جاده بساط صبحانه ، ناهار و شام را پهن کرده و لحظاتی محو تماشای طبیعت، باغ ها و فضای اطراف می شوند.
ترافیک جریان دارد و بیشتر مواقع هم نفس گیر است، گاهی به داخل شهرها و روستاهای مسیر مانند سیلاب سرازیر می شود و مسافران وگردشگران در کرج ، هشتگرد، نظرآباد ، محمد شهر، کمالشهر، چهارباغ ، فردیس و کوچه باغ های البرز بیتوته می کنند تا رفع خستگی شود و شاید همین رفع خستگی هاست که برق جاذبه ها آنان را به سوی خود می کشاند تا مهاجرت شکل بگیرد.
البرز را سرزمین اقوام ایرانی می نامند زیرا بیشتر ساکنان این استان جمعیت مهاجر هستند، جمعیتی که از دهه های 40 و 50 به سرعت بر تعداد آن افزوده شده و باغ شهرکرج به هم متصل کرد و از آن کلانشهر به وجود آورد و اینک توسعه شهری اراضی اطراف ، حاشیه ها و روستاها را می بلعد.
از این موضوع که بگذریم ، جاذبه های فرهنگی، تاریخی ، طبیعی و نوپدید در این استان فراوان است، از تپه ها و ابنیه تاریخی تا درختان کهنسال ، آثار طبیعی و امکانات رفاهی و نوپدید که هرکدام می توانند از رنج سفر در ترافیک را بکاهند و لطافت خاصی به جسم و روح خسته مسافران ببخشد.
اینجا البرز است، سرزمین تاریخ مجسم و غنی ایران و نباید تنها در ترافیک آن گرفتار شد بلکه باید جاذبه هایش را دید و از گذشته های شگفت انگیز تاریخ دور دست این دیار مطالب تازه دید و شنید.
گرفتار در ترافیک جاده یا آسایشی کوتاه در کنار جاده شاید خاطره های تلخ و شیرین کوتاه باشد اما باید محو جاذبه هایی شد که نه تنها از رنج سفر می کاهد بلکه دانسته ها و تجربه های جدیدی به وجود می آورد.
با اینکه حاشیه های زیبای جاده کرج - چالوس در این روزهای شلوغ نوروزی مجالی برای لمس کامل آنها نیست اما در گوشه و کنار البرز جاذبه ها برای دیدن فراوان است.
در این گزارش قبل از معرفی جاذبه های استان البرز باید نخست از شهرستان نظرآباد که در غربی ترین نقطه استان و همجواری با آزاد راه تهران - کرج - قزوین قرار دارد سخن به میان آورد و مهم ترین خاستگاه تمدن ایران زمین را تا حدودی به صورت مفصل توضیح داد .
نخست باید به تپه تاریخی ازبکی در نظرآباد رفت، اثری باستانی که تا آزاد راه کرج - قزوین فاصله چندانی ندارد، در اطراف این اثر ارزشمند تاریخی ده ها اثر تاریخی ، طبیعی و روستای گردشگری وجود دارد.
ازبکی از تاریخ ایران باستان حکایت های شگفت انگیزی دارد یا به قولی زبان مجسم تمدن کهن ایران است، خشت 9 هزار ساله و سیمان تولیدی عصر باستان از عجایب این تپه تاریخی است که جهان را به حیرت وا داشته است، با عمق وجود باید این اثر را لمس کرد.
شاید درنگ انسان ها در میانه راه بود که این تمدن غنی را متوقف کرد و شاید هم دست بیگانه مانع پیشرفت ها شد، اما ازبکی به ما می گوید که پیشینیان شما در جهان دست برتر داشته اند.
نمونه خشت 9 هزار ساله ازبکی در مقر سازمان ملل متحد به عنوان هویت، تمدن و اندیشه ناب ایرانی نگهداری می شود، کاووش های باستانشناسی در محوطه ازبکی طی دهه های 40 ، 50 و 70 هجری شمسی با یافته های جدید از عمق تاریخ ایران و البرز همراه بوده است.
شهرستان تاریخی نظرآباد استان البرز به واسطه برخورداری ازآثار باستانی ارزشمند همچون تپه 9 هزار ساله ازبکی از گذشته ها تاکنون، کانون توجه جهانگردان و گردشگران قرارداشته است.
در وصف نظرآباد همین بس که اشاره ای به مجموعه های تاریخی و مشاهیر آن داشت، منطقه ای با جلوه های زیبای تاریخی و طبیعی ، نام آن با مجموعه های تاریخی محوطه باستانی ازبکی یا کهن دژ گره خورده است.
ازبکی را بخشی از شناسنامه ایران کهن می دانند، محوطه ای که با حفاری های دیرینه شناسان در ده های اخیر آوازه نام آن جهانی شد.
این مجموعه به وسعت یکصد هکتار که ارتفاع تپه ازبکی به 26 متر می رسد و یافته هایش بی شباهت با خلاقیت های انسان متمدن نیست.
بخش‌هایی از محوطه باستانی ازبکی را کارشناسان مرکز باستان‌شناسی ایران در سال 1348 خورشیدی مورد شناسایی قرار داده و در سال 1352 به شماره 955 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رساندند.
در سال های 54–1353 و 1357 تپه اصلی ازبکی را مورد بررسی قرار گرفت و در سال 1373 با ترسیم نقشه حریم تپه‌های ازبکی «الف و ب» گزارشی در این زمینه ارائه شد.
طبق اسناد تاکنون 6 فصل حفاری باستان شناسی روی این محوطه انجام شده که نخستین فصل سلسله حفاری های باستان شناختی محوطه ازبکی از 15 آذر تا 19 دی 1377 به مدت 35 روز انجام شد.
هدف از این حفاری ها ، دستیابی به خاک بکر به منظور پی بردن به دوره‌های مختلف تمدنی و فرهنگی در چهار تپه محوطه باستانی ازبکی بود.
براساس بررسی های صورت گرفته، محوطه باستانی ازبکی در برگیرنده 6 هزار سال بقایای فرهنگی پیش از تاریخ و اوایل دوران تاریخی ایران از نیمه اول هزاره هفتم تا نیمه نخست هزاره اول پیش از میلاد مسیح یعنی دوران مادها است.
ازبکی محوطه باستانی گسترده‌ای برابر با یکصد هکتار و 10 تپه ارزشمند است که 6 تپه از آن را گروهی از باستان شناسان ایرانی به سرپرستی دکتر یوسف مجیدزاده از سال 1377 تا 1384 حفاری کرده‌اند.
تپه‌های این محوطه باستانی به شرح زیرمعرفی شده است:
1- یان تپه
در این تپه کم ارتفاع بقایای پنج دوره معماری خشتی دوره‌های فرهنگی هزتره هفتم و ششم پیش از میلاد شناسایی شده‌است.
2 - جیران تپه
این تپه با 2 متر ارتفاع در فاصله 250 متری جنوب غربی تپه مرتفع و 300 متری شمال شرقی یان تپه قرار دارد. در آن محل سکونت انسان همزمان با یان تپه تا قرن هفتم هجری قمری وجود داشته ولی به تناوب متروک شده و چندی بعد استقرار جدیدی در آن صورت گرفته‌است.
3 - دوشان تپه
این تپه در حدود 250 متری غرب تپه مرتفع قرار دارد. نتیجه حفاری در آن تاکنون به شناسایی سه دوره معماری از عصر آهن منجر شده که به مهاجران صاحب سفال خاکستری تعلق دارد.
متاخرترین بقایای بر جای مانده از این سه دوره را متعلق به دوران مادها می دانند و در 2 دوره کهن تر به اوایل و اواسط استقرار مردمان یعنی از نیمه دوم هزاره دوم تا پادشاهی مادها مربوط می‌شود.
4 - گوموش تپه
این تپه در غرب قپه مرتفع و در 220 متری شمال غربی جیران تپه قرار دارد. متأسفانه روی این تپه ویلای به نسبت گسترده و مجلل مالک زمین‌های اطراف محوطه ساخته شده‌است. سفال‌های این تپه بیشتر از نوع سفال‌های دوره‌های اول و دوم در تپه سیلک کاشان، چشمه علی ری وقره تپه شهریار استان تهران است.
5 - مارال تپه
این تپه در حدود 50 متری دامنه غربی تپه مرتفع بر سر راه دوشان تپه قرار دارد. در این تپه علاوه بر شناسایی تعدادی گورخمره مادی از سکویی بزرگ مربوط به نیمه دوم هزاره چهارم پیش از میلاد نیز خاکبرداری شده‌است.
6- تپه مرتفع ازبکی (دژ مادی)
محوطه ازبکی در اواسط هزاره دوم پیش از میلادبه شهر بزرگی تبدیل شد. در مرکز این شهر و بر روی بقایای باستانی و پیش از تاریخ، تپه‌ای در ارتفاع 1200 متر ارتفاع از سطه دریا و با 26 متر از سطح زمین‌های همجوار، قلعه‌ای به وسعت تقریبی 2200 متر مربع با حصاری عظیم به عرض هفت متر ساخته شد.
از این تاریخ تا پایان عصر پادشاهی مادها سه قلعه دیگر بر روی ویرانه‌های نخستین قلعه بر پا شد که آخرین آن‌ها دژ مادی با وسعتی حدود 900 متر مربع است. این تپه که خود کهن دژ این محوطه باستانی است به تپه ازبکی معروف است و در 8 مهر 1352 با شماره 955 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.
** شگفتی‌های باستانی ازبکی
این محوطه باستانی با توجه به قدمت قابل توجه و اسکان اجتماعات بشری در دوره‌های مختلف تاریخی، شگفتی‌ها و ویژگی‌های خاصی را در خود جای داده است که شرح مختصری از آن در موارد زیر آورده شده‌است.
1- خشت‌های 9 هزار ساله
'یان تپه' یکی از تپه‌های باستانی این محوطه است که در 700متری تپه مرتفع (دژ مادی) قرار دارد. در این تپه کم ارتفاع بقایای کهن‌ترین روستای ایران متعلق به دوره‌های فرهنگی هزاره هفتم و ششم پیش از میلاد شناسایی شده‌است. کهن‌ترین خشت‌های دست‌ساز بشر از «یان تپه» کشف شده‌است.
این در حالی است که کهن‌ترین خشت‌های شناخته شده در فلات مرکزی ایران تا پیش از حفاری های محوطه ازبکی تنها از تپه سیلک در نزدیکی کاشان و تپه زاغه در دشت قزوین به دست آمده بود.
آثار محوطه ازبکی به شکل یک روستای کوچک پیش از تاریخی به وسعت تقریبی یک هکتار است و شواهد نشان می‌دهد که 15 تا20 خانوار در این روستا ساکن بوده‌اند.
خشت‌های 9 هزار ساله یان تپه بیشتر پوک بوده و دارای اندازه‌ها و ابعاد مختلفی دارند. همچنین آثار معماری این تپه نشان دهنده دوره آغاز خشت سازی در ایران است چرا که هنوز ساکنان آن با تکنیک معماری و دیوار سازی به‌طور کامل آشنایی نداشتند و خشت‌ها را با دست شکل داده و بر روی هم می‌چیدند.
طی کاوش‌های صورت گرفته آثاری از وجود سقف در هیچ‌یک از خانه‌های یان تپه به دست نیامده است بلکه کوچکی بیش از حد معمول آن‌ها اشاره بر سرپوشیده بودنشان با وسایل بسیار ابتدایی مانند شاخ و برگ درختان و به احتمال اندودی از گل یا کاهگل بر روی آن‌ها دارد.
در این سکونتگاه، مردم مردگان خود را در کف اتاق‌های مسکونی دفن کرده و سپس کف آن‌ها را خشت فرش می‌کردند.
2- معبد رنگین یان تپه
یکی از مهم‌ترین آثار یان تپه متعلق به هزاره هفتم پیش از میلاد، بخشی از یک بنای بسیار زیبا است که قسمت شمالی آن حدود 60 سانتی‌متر مرتفع تر از قسمت‌های دیگر ساخته شده‌است و دستیابی به آن از 2 راه پله در شمال شرق و شمال غرب امکان‌پذیر است.
رنگ اخرایی دیوارها و کف تمامی مجموعه و وسعت چشمگیر آن نسبت به معماری در لایه‌های بالاتر اشاره بر اهمیت این ساخت و ساز به عنوان محلی عمومی و به احتمال فراوان جایگاهی مقدس همچون عبادتگاه دارد.
از نکات بی‌سابقه معماری یان تپه 12 نوع کف سازی فضاهای معماری است که در مراحل مختلف سکونت در این دهکده باستانی به دست آمده‌است و از نظر تنوع در معماری پیش از تاریخ ایران بی‌نظیر است.
3- دستیابی ساکنان پیش از تاریخ محوطه ازبکی به سیمان
در آغاز دومین فصل حفاری ها در محوطه ازبکی، باستان شناسان به کف‌های سخت ساروج مانند در معماری‌های یان تپه برخورد کردند. از نظر آنان پذیرش اینکه در دورانی آن چنان کهن، انسان توانسته به فرمول ساخت ساروج مانند دست یابد، بسیار دشوار بوده غافل از اینکه در فاصله چند کیلومتری شمال غربی محوطه ازبکی یکی از بزرگ‌ترین کارخانه‌های تولید سیمان (کارخانه سیمان آبیک) قرار داشت.
برهمین مبنا در گزارش سومین فصل حفاری در محوطه ازبکی آمده‌است: بی تردید ساکنان پیش از تاریخ فلات مرکزی در محوطه ازبکی در چند کیلومتری شمال غرب روستاهای خود به وجود خاک سیمان در کوهپایه‌های جنوب البرز پی برده بودند و از آن در ساختن کف‌های شنی استفاده می‌کرده‌اند.
4 - لوح آغاز عیلامی، سند همکاری تجاری ازبکی و شوش
باستان شناسان در یکی از روزهای سرد پاییز سال 1378، یک لوح گلی باستانی را در مارال تپه کشف کردند که با مطالعه آنت نتایج شگفت‌انگیزی به دست آمد. مارال تپه از اواسط هزاره چهارم پیش از میلاد مسیح این سند افتخار آمیز را در دل پر راز خود حفظ کرده‌است.
این لوح گلین بیشتر شبیه گل نبشته‌های دوران آغاز عیلامی است که ارقام و نشانه‌های آن تاکنون مشاهده نشده است.
به نظر می‌رسد لوح به دست آمده بخشی از یک لوح محاسباتی باشد. در آن ارقام بیشتر به صورت سوراخ‌های کوچک گرد در اثر ناخن یا وسیله‌ای مانند آن ایجاد شده ‌است و قبل از باز کردن حساب دوباره به کمک خطی افقی حساب پیشین را به اصطلاح بسته‌اند.
ورز گل چنان به خوبی انجام گرفته که جنس آن به‌طور کامل فشرده و سخت شده‌است و حتی یک حباب هر چند کوچک هوا هم در سطح لوح به چشم نمی‌خورد. طول این قطعه در حالت کنونی 6٫7 و عرض آن 5٫7 سانتی متر استاما به نظر می‌رسد که در اصل ابعادی به مراتب بیشتر از این داشته‌است.
5 - بناهای آریایی‌ها در ازبکی
مدارک به دست آمده از مهاجرت آریایی‌های دارای سفال خاکستری متعلق به هزاره دوم تا پیش از تأسیس پادشاهی مادها بیشتر شامل قبور و گورستان‌ها بوده‌است. اعتقاد عمومی باستان شناسان بر آن است که آریایی‌های اولیه، زندگی چادرنشینی داشته‌اند.
حال آنکه در محوطه ازبکی (دوشان تپه) آثاری از سه بنای عظیم مشاهده شده که قطر حصار کهن‌ترین آن‌ها در حدود هفت متر و وسعت آن بیش از 2000 متر مربع است.
وجود 2 دوره معماری در این مکان نشان می‌دهد که در دوره دوم از بقایای دیوار اولیه به عنوان پی استفاده شده‌است و دیوارهای جدید را بر روی آن بنا کرده‌اند.
کارشناسان معتقدند وجود دیوارهای قطور در این بناهای باستانی نشان دهنده آن است که این بناها برای استفاده عمومی یا عبادتگاه کاربری داشته‌اند.
تمام این بناها خشتی بوده و بنا به شواهد موجود به احتمال سطح دیوارها را نخست با لایه‌ای از گل و کاه اندود کرده و سپس سطح آن را با رنگ سفید گچ یا آهک می‌پوشاندند.
همچنین سفال خاکستری و نخودی به صورت ساده و منقوش همراه با پایه‌های سفالی در محوطه ازبکی به دست آمده‌ که دلیلی بر حضور مادها و اجداد آن‌ها در این منطقه دارد، گورستان متعلق به این مردم در 250 متری جنوب بناهای شناسایی و حفاری شده و همچنین آثاری از این مهاجران سفال خاکستری در جیران تپه محوطه ازبکی به دست آمده‌است.
با این اوصاف شهرستان نظرآباد واقع در حاشیه جنوبی آزاد راه کرج - قزوین و 45 کیلومتری غرب کرج مرکز استان البرز به عنوان یک قطب گردشگری در البرز و کشور مطرح است منطقه ای که در مسیرمسافران 13 استان شمالی و غربی کشور قرار دارد.
نظرآباد به واسطه فاصله کمی که 2 کلانشهر کرج و تهران دارد یکی از کانون های مهم گردشگری کشور به حساب می آید و نزدیکی به پایتخت موجب شده تا همه ساله درایام نوروز، بهار و تابستان این منطقه پذیرای گردشگران باشد.
نظرآباد زادگاه دکتر محمد مصدق از مشاهیر تاریخ معاصر ایران همواره مهد فرهنگ و تاریخ بوده و جاذبه های آن در کنار محوطه تاریخی ازبکی فراوان است .
خانه مصدق و فرودگاه آموزشی تفریحی آزادی از جاذبه هایی است که در کنار طبیعت زیبا و محوطه باستانی ازبکی می تواند مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.
تاکنون 52 اثر تاریخی و باستانی شهرستان نظرآباد در فهرست آثار ملی و تاریخی کشور به ثبت رسیده است.
برخورداری از مناظر و چشم اندازهای زیبای طبیعی در کنار آثار باستانی فضای مناسب را برای گردشگری در نظرآباد فراهم کرده است.
بقعه های متبرکه در نظرآباد از جمله امامزاده ابراهیم (ع) روستای تنکمان، امامزاده ابوالحسن (ع) در روستای مسکین آباد و امامزاده چهل دختر(ع) از جاذبه های معنوی ، فرهنگی و تاریخی این شهرستان هستند.
روستای عشایری گلدره در بخش مرکزی نظرآباد که مرحله نخست مردم نگاری آن انجام شده از دیگر جاذبه های این منطقه به شمار می رود.
در این روستا درآمد مردم از پرورش شتر ، دام و تولید صنایع دستی است.
درختان کهنسال درکنار بناهای خشتی و کاهگلی دوره صفویه زیبایی خاصی به شهرستان نظرآباد بخشیده است.
تینال تپه با سفال های دوران تاریخی و اسلامی واقع در روستای خرم آباد نظر آباد جلوه دیگری از تاریخ در این منطقه باستانی است.
تالاب صالحیه از دیگر جلوه های گردشگری در نظرآباد است.
** جاذبه های البرز مهجور مانده است
استان البرز که تاریخ آیین ها و آداب و رسوم دیرپایش همواره گویای جاودانگی و قدرت ریشه دار فرهنگی آن است در خود هزاران رمز و راز و شگفتی دارد.
البرز، کهن سرزمین جلوه های زیبا با پنج هزارو 800 کیلومتر مربع وسعت در ناحیه شمالی ایران و در دامنه رشته کوه های البرز مرکزی واقع شده است.
جمعیت استان با مرکزیت کرج نزدیک به سه میلیون نفر برآورد شده و این استان از 6 شهرستان ساوجبلاغ، کرج، نظرآباد ، طالقان ، اشتهارد و فردیس تشکیل شده است.
سرزمین البرز تکه ای از پارس قدیم و سرزمین مادهاست و در رسایی فرهنگ ، قدمتی به بلندای تاریخ و فرهنگ ایران زمین دارد.
یافته ها و داده های باستان شناسی، زبان شناسی و قوم نگاری در دل هزار توی واژگان سرشار از رمز و راز مردم این دیار، گویای سرگذشت هزاره های گمشده و نهفته است.
دامنه سلسله جبال البرز از دیرباز به خاطر آب و هوای مناسب و رودخانه ها و پناهگاه های مطمئن، همیشه محل استقرار و سکونت موقتی و دائم اقوام و گروه های مختلف بوده است.
منابع و اسناد تاریخی و مطالعات باستان شناسی از محوطه ها، تپه های باستانی و ابنیه تاریخی در مناطق کرج ، طالقان، ساوجبلاغ و نظرآباد همگی بیانگر وجود فرهنگ غنی این سرزمین از دوران گذشته است.
زیبایی ناشناخته با طبیعتی حیرت انگیز ، رودهای آب شیرین، چشمه سارهای بسیار زیبا ، غارهای طبیعی ، آبشارهای مرتفع ، کوه های سربه فلک کشیده، درختان کهن ، پوشش گیاهی و جانوری متنوع و... این استان را به یکی از زیباترین استان های گردشگری کشور از منظر طبیعی تبدیل کرده است.
جاذبه های گردشگری چون مناظر طبیعی تاریخی محور کرج - چالوس به عنوان ، پیست های اسکی دیزین و خور ، کاخ تاریخی شهرستانک، باغ لاله های گچسر، هوای مطبوع و لطیف، چشم اندازهای بدیع و فضای مناسب روستاهای کوهستانی موجب شده تا البرز هرساله پذیرای میهمانان و مسافران نوروزی داخلی و خارجی باشد.
طبیعت حیرت انگیز، غارهای طبیعی، آبشارهای مرتفع، کوه های بلند، درختان کهنسال، پوشش گیاهی و جانوری متنوع و چشمه های آب معدنی با خواص درمانی از جلوه های طبیعی البرز به شمار می رود.
از دیگر جاذبه های استان می توان به باغ تاریخی سیب مهرشهرکرج ، کاخ تاریخی مروارید، بوستان خانواده در جهانشهر، روستای تاریخی آتشگاه، کاروانسرای شاه عباسی ، مجموعه سد امیر کبیر، کاروانسرای ینگی امام و سد طالقان می توان اشاره کرد.
آتشکده تخت رستم ، کاخ سلیمانیه واقع در دانشکده کشاورزی،آرامگاه شاهزاده سلیمان ، باغ لاله گچسر، دره ارنگه ، دهکده واریان، روستای برغان ، باغات طالقان ، طبیعت بکر ساوجبلاغ و نظرآباد، رودخانه کرج ، غار یخ مراد و آبشار سنج از دیگر جاذبه های البرز است.
استان البرز بیش از 40 روستای زیبای گردشگری ، ده ها مکان دیدنی تاریخی ، مذهبی از جمله امامزاده طاهر(ع) ، امامزاده حسن (ع) ، امامزاده محمد(ع) و ... دارد که هریک دارای زیبایی ها و ویژگی های منحصر به فرد است.
این استان به علت مهاجر پذیری و وجود اقوام مختلف از سوی مقام معظم رهبری به آن لقب ایران کوچک داده شده است.
آثار حجم بالای مسافرت ها به این استان در جاده های آن مشهود است بطور ریکه در روزهای تعطیل سال علاوه بر جاده های پرترافیک ، دشت و دامن کوه های آن مملو از جمعیت گردشگران است.
البرز در تمام فصول سال ، منطقه هدف گردشگری است و شاید همین موقعیت خاص جغرافیایی سبب شده تا شمار زیادی از جمعیت کشور، این منطقه را به عنوان سکونتگاه انتخاب کنند.
به هر حال، خیل گردشگران به این استان کم وسعت بیانگر نقش و نگار طبیعت خدادادی و صفای دل مردمان آن است.
فراموش نکنیم هر جای ایران بزرگ و ایران کوچک (البرز)، مملو از جلوه های بی همتای خداوندی است که گرد خستگی و ملال زندگی را از روح و جان می زدایند.
استان البرز با اینکه از آن به عنوان مجموعه ای از جاذبه های تاریخی و طبیعی نام برده می شود، بنا به اظهار مردم و مسئولان، صنعت گردشگری در آن به واسطه کمبودها مهجور مانده است.
سالانه میلیون ها گردشگر با ورود به البرز از مناطق مختلف این استان کم وسعت دیدن می کنند، لیکن امکانات و زیر ساخت ها به حدی نیست که بتوان گردشگران را برای اتراق در استان نگه داشت.
جاذبه های طبیعی و تاریخی ارزشمندی در گوشه گوشه استان مانند مراورید در صدف نهفته شده اما دیدن این جاذبه های زیبا با خطرات جاده ای و نبود امکانات ریسک گردشگری را در البرز بالا برده است.
تعداد زیادی روستای گردشگری در استان البرز وجود دارد که هریک گنجینه ای از دیدنی ها در دل خود دارند، از طبیعت زیبا گرفته تا صنایع دستی و میوه های باغی و فرآورده های دامی.
این استان که از آن به عنوان ایران کوچک نام برده می شود در واقع کلکسیونی از تاریخ ، فرهنگ و اقوام ایرانی است و طبیعت آن به خاطر موقعیت جغرافیایی سالانه پذیرای میلیون ها گردشگرداخلی و خارجی است لیکن به واسطه کمی و محدودیت امکانات زیربنایی کمتر گردشگری می تواند زمان کافی در آن اتراق کند و از دیدن جاذبه ها لذت ببرد ضمن آنکه برای ساکنان استان درآمدزایی به دنبال داشته باشد.
جاده کرج - چالوس که از کنار سد امیرکبیر و رودخانه خروشان کرج و چشم انداز های طبیعی ارتفاعات البرز می گذرد یا شهرستان طالقان با طبیعتی بکر و زیبا که در ارتقاعات شمال غربی استان خودنمایی می کند در کنارده ها روستای زیبا در شهرستان ساوجبلاغ و رودخانه ها و جویبار همه وهمه حکایت از شاهکار خالق هستی دارد ، شاهکاری که با غازهای زیبا ، آب و هوای دل انگیز، باغ های چشم نواز ، رودهای خروشان ، رشته کوه های به هم پیوسته و گونه های گیاهی و جانوری تابلویی از زیبایی را به نمایش گذاشته است.
با نگاهی به موقعیت تاریخی و طبیعی 6 شهرستان طالقان ، ساوجبلاغ ، نظرآباد ، اشتهارد، کرج و فردیس هریک دارای ویژگی های منحصر به فرد گردشگری است ، طالقان که در میان کوه های سربه فلک کشیده البرز محصور است دارای آب و هوایی زیبا در چهار فصل سال است .
طبیعت زیبا و رودخانه ها و منابع آبی نیلگون ، تمدنی فرهنگی و ریشه داردر این شهرستان به وجود آورده است، تمدنی که هزاران قصه ناگفته از تاریخ ، فرهنگ و اصالت اجتماعی دارد.
ساوجبلاغ یکی دیگر از شناسه های گردشگری البرز است که رودخانه کردان ومنابع آبی فراوان هزاران گونه گیاهی و باغی را در دل طبیعت این شهرستان تابانده است، سبزینگی هایی که روستاها را محصور خود کرده اند و نسیم دلنوازی راهی دشت و دامنش شده است.
روستای تاریخی برغان از جاذبه های ناب گردشگری ساوجبلاغ است که از سوغاتی ها تا آثار دیدنی هیچ کم ندارد.
تپه تاریخی ینگی امام با قدمتی بیش از هفت هزار سال در قلب ساوجبلاغ خودنمایی می کند.
روستاهای سرسبز با درختان بلندقامت چنار در گوشه گوشه ساوجبلاغ برای گردشگران در چهار فصل سال دیدنی و آرام بخش است.
رودخانه کردان با خروش و آب زلالش نمی توان با هیچ پدیده دیگری آن را قیاس کرد، زیبایی در بخش بخش این رودخانه خودنمایی می کند و در فصول مختلف سال گردشگران را به اطراف خود می کشاند.
اشتهارد را از دشت زیبایش می شناند، دشتی که شب ها زیبا ترین جلوه برای رصد آسمان و ستارگان منحصر به فرد است.
دشت کویری و تپه های نمک در اشتهارد از جاذبه های طبیعی است لیکن کمتر کسی تاکنون در شناساندن این جلوه ها قدم برداشته است.
شهرستان فردیس در جنوب شرقی کرج اگر چه مساحت آن کم است اما نشان زیادی از تاریخ دارد.
این شهرستان دارای تپه های تاریخی است که کاوشگران بر روی آنها مطالعات فراوانی انجام داده اندو سرانجام شهرستان کرج که از گذشته ها تا امروز به نگین سبز غرب پایتخت مشهور است ، نگینی که زیبایی های طبیعی و تاریخی آن جمعیت این منطقه را در طول چهار دهه از 50 هزار نفر به بیش از یک میلیون و 800 هزار نفر افزایش داده است.
درختان بلند قامت محمدشهر ، ماهدشت و کرج هر یک جلوه هایی هستند که نشان از همت نیاکان این سرزمین دارد، درختانی که عمر برخی از آنها بیش از 500 سال است.
باید گفت که تاکنون بیش از 500 اثر تاریخی و طبیعی در استان البرز شناسایی شده است.
** جاذبه های البرز منحصر به فرد است
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری استان البرز می گوید : این استان دارای ویژگی های تاریخی ، طبیعی و گردشگری منحصر به فرد است .
فخر الدین صابری با بیان اینکه صنعت گردشگری این استان به خاطر وجود جاذبه های فراوان تاریخی و طبیعی می تواند زمینه مناسب برای سرمایه گذاری باشد، گفت: جاده کرج - چالوس با جاذبه های متعدد ، شهرستان نظرآباد با آثار تاریخی منحصر به فرد ، شهرستان اشتهارد با موقعیت خاص تاریخی و طبیعی و شهرستان ساوجبلاغ با جغرافیای سرسبز هریک دارای جلوه هایی مناسب برای جذب گردشگران به شمار می روند.
وی گفت: سرمایه گذاری در بخش گردشگری استان البرز به خاطر جمعیت فراوان رهگذران، از درآمدزایی بالایی برخوردار بوده و می تواند استان را به مقصد گردشگری تبدیل کند.
مدیرکل میراث فرهنگی البرز بیان داشت که این استان با دیگر مناطق کشور به لحاظ تاریخی ، طبیعی و جغرافیایی متفاوت است .
وی ادامه داد: البرز با وجود اینکه جوان ترین استان کشور محسوب می شود اما جاذبه هایش فراوان است لیکن هنوز مقصد گردشگری نیست.
صابری تاکید کرد که باید ظرفیت های بالفعل طبیعی، تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی البرز شناسانده شود لیکن این مجموعه تنها با تهیه و توزیع بروشور، نقشه راهنما و کتابچه نمی توان معرفی کرد بلکه نیازمند اراده جمعی و همکاری دستگاه های اجرایی و فرهنگی مانند شهرداری ها و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان است.
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز بیان داشت: برای پذیرایی و اقامت مسافران به سرمایه گذاری بیشتری در البرز نیاز داریم لیکن ما آماده هستیم تا مقدمات را فراهم کنیم.
صابری گفت: کارهای کارشناسی توسط اداره کل میراث فرهنگی البرز در بخش های مختلف انجام شده و اگر اراده ای برای سرمایه گذاری و پذیرایی از مهیمانان نباشد میراث فرهنگی با موانعی در مسیرتوسعه صنعت گردشگری مواجه خواهد بود.
وی افزود: بانک ها در امر پرداخت تسهیلات به سرمایه گذاران بخش گردشگری سخت گیری می کنند که لازم است پای کار بیایند.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری البرز گفت: تلاش براین است تا از سرمایه گذاران حمایت شود زیرا در صنعت گردشگری به راحتی می شود فرصت شغلی ایجاد کرد و سرمایه گذاری را به نتیجه رساند.
وی ادامه داد: استان البرز موقعیت های طبیعی خوبی برای سرمایه گذاری دارد ، جاده کرج- جالوس ، قلعه های طبیعی، غارها، دره های زیبا و پیست های اسکی دیزین و خور از جاذبه های منحصر به فرد استان هستند.
صابری وجود 75 کیلومتر رودخانه از کرج تا کندوان را از مزیت های دیدنی البرز برشمرد و گفت: سد های طالقان و کرج از جلوه های زیبای کشور به شمار می روند.
وی به تالاب صالحیه و خانه و مقبره مصدق در نظرآباد اشاره کرد و گفت: تپه 9 هزار ساله ازبکی که نمونه خشت آن در سازمان ملل نگهداری می شود از دیگر جاذبه ها هستند.
مدیرکل میراث فرهنگی البرز گفت: در بخش فرهنگی مذهبی نیز نخستین حوزه علمیه کشور مربوط به عصر قاجار در نجم آباد در نظرآباد فعال بوده و وجود مشاهیر و مفاخر در نظرآباد، طالقان و ساوجبلاغ خود بیانگر غنای فرهنگی و مذهبی منطقه است.
وی افزود: در ساوجبلاغ موقعیت های ییلاقی، حمام های تاریخی و باغ های مختلف وجود دارد که در ایام نوروز پذیرای هزاران گردشگر هستند.
صابری از رودخانه های دست ساز اشتهارد و کوه های رنگی در منطقه نظرآباد و اشتهارد به عنوان دیگر جاذبه ها اشاره کرد و تردد میلیونی خودرو ها و مسافران در ایام نوروزی و دیگر روزهای سال در راه های استان البرز را فرصتی برای جذب گردشگران دانست .
وی یادآور شد: در ایام نوروز سال گذشته 35 میلیون تردد خودرویی در جاده های البرز انجام شد که در این مدت تنها 45 هزار نفر اقامت داشتیم .
مدیرکل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز دربخش دیگری از سخنانش به موضوع احیای برخی آثار تاریخی استان اشاره کرد و گفت: کاروانسرای ینگی امام به عنوان بهترین اثر تاریخی مورد نظر یونسکو قرار گرفته و قرار است این سازمان جهانی کمک هایی برای مرمت این اثر پرداخت کند.
**طالقان با تصویب مجلس شورای اسلامی به عنوان منطقه صددرصد گردشگری کشوری شناخته شد
صابری گفت: شهرستان طالقان در شمال غربی استان البرز به خاطر ویژگی های خاص و منحصر به فرد با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 97 به عنوان منطقه صددرصد گردشگری شناخته شده است .
وی بیان داشت : صنعت گردشگری در شهرستان طالقان در صورت سرمایه گذاری به اشتغالزایی و توسعه منطقه کمک خواهد کرد.
صابری گفت: وجود آب های گرم و معدنی ، جاذبه های تاریخی و طبیعی و مفاخر فرهنگی مذهبی موجب شده تا این شهرستان مورد توجه تصمیم گیران کشوری قرار گیرد.
مدیر کل میراث فرهنگی ، صنایع دستی و گردشگری البرز اظهار داشت: براین اساس باید با کمک دستگاه های اجرایی ضمن تعیین کاربری اراضی اقدام لازم برای توسعه گردشگری طالقان به عمل آید و مکان های پذیرایی و اقامتی در این شهرستان فراهم شود.
«شهرستان طالقان واقع در90 کیلومتری شمال غربی کرج مرکز استان البرز دارای جمعیت شناور بوده بطوریکه در فصل تابستان شمار جمعیت این شهرستان به بیش از 100 هزار نفر و در فصل زمستان به حدود 35 هزار نفر می رسد.»
صابری افزود: شهرستان ساوجبلاغ استان البرز به خاطر برخورداری از جاذبه های منحصر به فرد تاریخی و طبیعی در کانون توجه ملی قرار گرفته است.
** گردشگران گرفتار در ترافیک سنگین جاده های البرز وقت گرانمایه را صرف دیدن جاذبه ها کنند
کارشناسان به گردشگران و مسافران نوروزی توصیه می کنند که برای رفع خستگی و دور شدن از ترافیک سنگین راه های استان البرز بخشی از وقت خود را صرف دیدن آثار تاریخی ، طبیعی و سایر جاذبه های این استان کنند.
** فعالیت بیش از 150 مرکز اقامتی و پذیرایی در البرز
استان البرز دارای حدود 150 مرکز اقامتی و پذیرایی بوده که علاوه بر آن ، اداره کل آموزش و پرورش استان بخشی از مدارس و مراکز رفاهی استان را به اسکان گردشگران و فرهنگیان اختصاص داده است .
اواخر سال گذشته با حضور معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی ،صنایع دستی و گردشگری تعدادی مرکز بزرگ اقامتی و پذیرایی در جاده کرج - چالوس و منطقه گرمدره استان البرز به بهره برداری رسید.
هر چند تعداد مراکز اقامتی استان البرز باید بیش از تعداد کنونی باشد لیکن مراکز فعال استان می تواند پاسخگوی نیاز شمار زیادی از گردشگران و مسافران نوروزی باشد.
از دیگر سو وجود مراکز تفریحی مانند مجموعه پارک آبی گرمدره واقع در شرق کرج ، فرودگاه آزادی نظرآباد ، بوستان شهید چمران کرج ، پارک نبوت کرج ، مجموعه کاخ مروارید و ده ها مکان تفریحی دیگر در استان البرز وجود دارد که گردشگران و مسافران می توانند بخشی از سفر خود را صرف استراحت و تفرج در این مکان ها کنند.
کلانشهر کرج دارای 250 بوستان تفریحی است ضمن آنکه در سطح استان بیش از یک هزار بوستان وجود دارد.
به گفته مهرداد جهانی مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای البرز از ابتدای سفرهای نوروزی (25 اسفندماه 97 ) تا سوم فروردین ماه سال جاری افزون بر 12 میلیون و 600 هزار تردد خودرویی در جاده های استان ثبت شده که 6.2 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش نشان می دهد .
وی پیش بینی کرد که تا پایان تعطیلات نوروز شمار ترددهای خودرویی در راه های پرترافیک البرز از از 36 میلیون تردد بگذرد .
نوروز سال گذشته استان البرز با 35 میلیون تردد خودرویی رتبه نخست کشور را کسب کرد.
7410/ 6155