به گزارش گروه اطلاع رسانی ایرنا؛ امروزه دانش هواشناسی و داده‌های این علم نقش مهمی در زمینه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی هر جامعه ایفا می‌کند زیرا این علم و سازمان متولی آن؛ یعنی سازمان هواشناسی تنها متولی پیش‌بینی آب و هوا طی 24 آینده نیست بلکه می تواند پدیده های خاص هواشناسی مانند توفان، بارش باران و برف و ... را که با پیامدهایی همراه بود، پیش بینی کند. از این رو می تواند نقش مهم و تاثیرگذاری در زندگی اجتماعی افراد داشته باشد.

همین تاثیرگذاری باعث شده است تا ضرورت توجه به این علم در کشورهای مختلف احساس شود تا با کمک اطلاعاتی که از آن به دست می آید برنامه ریزی هایی در حوزه های مختلف داشته باشند که ایران نیز به دلیل شرایط خاص جوی خود توجه خاصی به علم هواشناسی دارد.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت «روز جهانی هواشناسی» با «احد وظیفه» مدیرکل پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی کشور به گفت وگو پرداخته است.

**ایرنا: به چه دلیل روزی به نام روز جهانی هواشناسی نامگذاری شده است. در این روز چه اقدام هایی انجام می شود ؟
***وظیفه: روز جهانی هواشناسی 23 مارس به مناسبت پاسداشت روزی که سازمان جهانی هواشناسی در سازمان ملل متحد به عنوان سازمان مسول و انحصاری پیش بینی وضع هوا تاسیس شد، نامگذاری شده است. کنوانسیون سازمان جهانی هواشناسی در 23 مارس 1950 میلادی به تصویب کشورهای عضو سازمان ملل متحد رسید و سازمان جهانی هواشناسی متولد شد. همواره در این روز به همین مناسبت کشورهای مختلف در سطح ملی و در سطح بین المللی در سازمان جهانی هواشناسی برنامه هایی برای نکوداشت این روز برگزار می کنند. دبیرکل سازمان جهانی هواشناسی در ژنو پیام و شعار سال هواشناسی را اعلام می کند که با مشارکت اعضای این سازمان و شورای اجرایی آن تهیه شده است. به این مناسبت برنامه ها و اهدافی اعلام می شود که بیشترمورد توجه اعضای این سازمان جهانی است. سازمان هواشناسی کشور عضو سازمان جهانی هواشناسی است و به همین مناسبت در این روز با برگزاری نشست های خبری رسالت ها و برنامه های کوتاه یا بلندمدت سازمان، رویکردهای سازمان در رابطه با برخی مسائل مرتبط با وضع هوا، اقلیم و آب در کشور اعلام می شود.

**ایرنا: شعار روز هواشناسی امسال چیست و دلیل آن را چه می دانید؟
***وظیفه: برای شعار روز جهانی هواشناسی امسال «خورشید، زمین و آب و هوا» انتخاب شده است. انتخاب چنین شعاری به سبب این است که خورشید نیروی پیشرانه جو زمین است؛ یعنی تمام حرکات و تحولاتی که در جو زمین مشاهده می شود، عامل اصلی آن نیرویی است که خورشید ایجاد می کند. گرمایش و سرمایش در سطح زمین و جو آن باعث تغییر فشار و این امر موجب حرکت های قائم و افقی هوا می شود. ترکیب این نیرو با دیگر نیروهای وابسته به زمین و گردش آن و همچنین ترکیب شیمیایی جو شامل بخارآب، نیتروژن و اکسیژن چنین وضعیتی را از نظر هوا و اقلیم در روی زمین ایجاد می کند.

**ایرنا: کدام کشورها را در زمینه هواشناسی پیشتاز می دانید؟
***وظیفه: کشورهای توسعه یافته ای همچون انگلیس، فرانسه، نروژ و... حتی قبل از تاسیس سازمان جهانی هواشناسی از سیستم های اندازه گیری جوی برخوردار بودند؛ یعنی دماسنج ها، فشارسنج ها در این کشورها مورد استفاده بود. به این ترتیب نوعی پیوند میان شرایط آسمان و کمیت هایی مانند دما و فشار برقرار شده بود که می توانست به منظور پیش بینی وضع هوا مورد استفاده قرار گیرد. در غرب سیستم رادار برای نخستین بار پس از جنگ دوم جهانی برای مشاهدات هواشناسی بکار گرفته شد. گسترش نیاز به پیش بینی وضع هوا و اهمیتی که این علم در فعالیت های مختلف دارد، سبب روی آوردن کشورها به تاسیس سازمان جهانی با مسولیت تدوین قوانین و ایجاد دستورالعمل های مورد نیاز برای همکاری بین المللی در زمینه هوا، آب و اقلیم شد و با ایجاد سازمان جهانی هواشناسی این نوع همکاری ها گسترش پیدا کرد. کشورهای توسعه یافته در این زمینه پیشتاز شدند و کشورهای اروپایی «مرکز اروپایی پیش بینی میان مدت وضع هوا» را ایجاد کردند. کشورهای اروپایی در این زمینه سرمایه گذاری می کنند و یکی از دقیق ترین مدل های هواشناسی حال حاضر جهان در این مرکز است. در حال حاضر سریعترین سامانه های محاسباتی و سوپر کامپیوترها در کشورهای مختلف در اختیار سازمان های ملی هواشناسی است و برای محاسبات و مدلسازی عددی پیش بینی وضع هوا و اقلیم به کار می رود.

**ایرنا: ایران به لحاظ وضعیت هواشناسی در چه جایگاهی وجود دارد؟
***وظیفه: ایران از نظر شبکه پایش در منطقه از جایگاه خوبی برخوردار است که حدود 400 ایستگاه خودکار دارد که در بازه های 10 دقیقه ای داده تولید می کنند و انواع پارامترهای جوی را اندازه گیری و به صورت خودکار گزارش می کنند. یک شبکه ستاره ای جمع آوری داده ها داریم که کم نظیر است و بسیاری از کشورها از چنین امکانی برخوردار نیستند. همچنین در کشور یک شبکه رادار هواشناسی 9 تا رادار وجود دارد که از این نظر هم در منطقه قابل رقابت هستیم. از آنجا که سازمان هواشناسی یک سازمان علمی و عملیاتی است و جمع آوری، پردازش و تحلیل داده از محورهای اصلی کار و فعالیت سازمان است، بنابراین بکارگیری نرم افزار و توان سخت افزاری در محاسبات عددی بسیار مهم و حیاتی برای پیشبرد امور آن است. در این زمینه وابستگی هایی به شرکت های توانمند خارجی وجود دارد. ولی در حال حاضر در زمینه نرم افزاری شرکت های داخلی هستند که با سازمان هواشناسی همکاری می کنند و در حال توسع زیر ساخت نرم افزاری هستیم.

در همین راستا سازمان هواشناسی از چند سال پیش برای کاهش وابستگی با همکاری دانشگاه تهران و نیروی هوایی ارتش مبادرت به سرمایه گذاری برای تولید مدل های بومی هواشناسی در مقیاس جهانی کرده است که در حال حاضر اولین مدل عددی جهانی بومی در کشور با همت تیم محققان موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران بتدریج اجرایی می شود که امیدواریم با توسعه و تکمیل آن به عنوان یک امکان بومی در کنار دیگر امکانات جهانی برای پیش بینی وضع هوا در اختیار جامعه هواشناسی قرار گیرد که از این نظر می تواند یک تحول بسیار مهم باشد و بسیار فراتر از توان سازمان های هواشناسی کشورهای همجوار منطقه است.

**ایرنا: مهمترین مشکل سازمان هواشناسی را چه می دانید؟
***وظیفه: در زمینه هواشناسی ایران از جایگاه خوبی در منطقه برخوردار است اما برای رسیدن به جایگاه بالاتر و برتر در میان سازمان های مشابه جهانی نیاز به سرمایه گذاری در این حوزه وجود دارد و بودجه این سازمان در مقایسه با وظایف بسیار گسترده و خطیر آن به خصوص بودجه های عمرانی آن نامناسب و کم است. در ساختار اداری سازمان هواشناسی، اداره فناوری اطلاعات، پیش بینی، فنّی، پژوهشکده هواشناسی و مرکز ملی خشکسالی و اقلیم وجود دارد که خروجی کار و گزارش آنها مبنای تصمیم گیری و اقدام در مورد وضع هوا، اقلیم، آب، خشکسالی در کشور می شود.

**ایرنا: اطلاعات علم هواشناسی چه کاربردی در زندگی اجتماعی مردم دارد؟
***وظیفه: هواشناسی در تعداد بسیاری از فعالیت های روزمره و ازجمله در حفظ و افزایش ایمنی یا صرفه اقتصادی حوزه های مختلف مانند کشاورزی، حمل و نقل جاده ای، ریلی و هوایی کاربرد دارد. برای نمونه به دلیل درگیر بودن مناطق مختلف کشور در سامانه های گوناگون، با پیش بینی هایی که سازمان هواشناسی انجام می دهد نقش مهمی در جلوگیری از خسارت ها در این نوع فعالیت ها به خصوص کشاورزی و حمل و نقل دارد. در پرتال این سازمان به جز هشدارهایی که به صورت اختصاصی به کاربران مختلف داده و انواع هشدارها به صورت عام برای اطلاع مردم بارگذاری می شود.

در موضوع مدیریت بحران در کشور، بخش مهمی از منابع بودجه ملی کشور به خسارت های ناشی از شرایط جوی مانند سیل و خشکسالی اختصاص دارد. سازمان هواشناسی با انجام پیبش بینی ها و صدور هشدارها باعث می شود تا خسارت ها کاهش و به حداقل برسد. اگر گاهی بی توجهی خود افراد نباشد، تلفات چندانی نخواهیم داشت. پیش بینی و هشدارهای وضع هوا و همکاری این سازمان با دیگر بخش ها از جمله مدیریت بحران و سازمان امداد ونجات هلال احمر باعث شده که خسارت ها نسبت به گذشته بسیار کمتر شود. بنابراین اطلاعات هواشناسی به تصمیم گیری و تصمیم سازی های بهتر و موثرتر در افزایش سود یا کاهش خسارت ها کمک می کند. از این رو اطلاعات هواشناسی برای عموم مردم در تنظیم زندگی وفعالیت های روزمره و برای دولتمردان در مدیریت کلان کشور بسیار مهم و تاثیرگذار است.

**ایرنا: سازمان هواشناسی چه ارتباطی با رسانه ها برقرار کرده است؟
***وظیفه: رسانه ها بازوی سازمان هواشناسی هستند. کارشناسان پیش بینی این سازمان حضوری قوی در رادیو، تلویزیون و دیگر رسانه ها دارند به نحوی که روزانه 81 گزارش رادیویی از ستاد سازمان پخش می شود. علاوه بر این در همه استان ها اجرای تلویزیونی هواشناسی یا گزارش های محلی رادیویی وجود دارد. همچنین در شبکه های اجتماعی و گفت وگو با دیگر رسانه ها، اطلاعات عمومی به جامعه داده می شود زیرا به هر مقدار که اطلاعات عمومی افراد در این زمینه بالا برود به پیاده سازی رسالت هواشناسی در جامعه کمک می کند که هدف آن خدمت رسانی است.

پژوهشم9370**2002**9131