ایران کشور پر پتانسیلی از لحاظ انرژی‌های نو مانند انرژی‌های خورشیدی و بادی است و تخمین زده می‌شود با شرایط فعلی بین 15 تا 20 هزار مگاوات ظرفیت قابل نصب نیروگاه‌های بادی که صرفه اقتصادی دارند را در کشور داشته باشیم.
این ظرفیت در رابطه با انرژی خورشیدی به مراتب بالاتر است چون محدودیت‌هایی که نیروگاه‌های بادی دارند نیروگاه‌های خورشیدی نداشته و در بیشتر نقاط کشور قابلیت نصب نیروگاه خورشیدی وجود دارد. در خصوص اینکه به چه میزان از این ظرفیت‌ها استفاده کرده‌ایم باید به این مسئله اشاره کرد که بیشتر برنامه‌ریزی دولت برای تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این زمینه و از طرفی هم سیاست‌گذاری برای توسعه بوده است، یعنی سیاست فعلی دولت احداث مستقیم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی توسط خود دولت نیست، لیکن مواردی را به صورت پایلوت مانند نیروگاه‌های بادی منجیل و دیزباد نیشابور و نیروگاه‌های خورشیدی در سمنان و یزد اجرا کرده است.
البته روندی که در دو سال اخیر در پیش گرفته شده، به تعریف تعرفه‌های جذابی برای خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها منجر شده است که این امر باعث تسریع در توسعه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر به خصوص نیروگاه‌های خورشیدی فتولتائیک توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شده و تاکنون ظرفیت قابل توجهی از نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتائیک در کشور نصب شده است.
در رابطه با نیروگاه های بادی به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد فرایند احداث نیروگاه طولانی‌تر است زیرا راه اندازی یک نیروگاه بادی به برداشت اطلاعات آمار لحظه‌ای باد توسط ایستگاه‌های بادسنجی نیاز دارد که این داده برداری‌ها باید حداقل یکسال باشد هر چند استانداردها آن را دو سال توصیه می‌کنند، همچنین باید در زمین‌ها و نقاط خاصی کار شود بنابراین به دلیل زمان بر بودن و پیچیده بودن کار در زمینه نیروگاه‌های بادی روند توسعه کندتری داشته‌اند.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که اکنون در مسیر توسعه نیروگاه‌های بادی قرار دارد، بحث فاینانس و مسایل بانکی است که کار را مشکل کرده است، یعنی اگر کسانی بخواهند در زمینه انرژی بادی یا حتی خورشیدی فعالیت کنند باید بتوانند از بانک‌ها وام بگیرند که گرفتن وام در کشور برای کار در حوزه انرژی بسیار سخت است و از آنجا که کارمزد بانک‌ها در این زمینه بسیار بالا و غیرمعمول است سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری در این زمینه را کمتر پیدا می‌کنند.
سرمایه‌گذاران خارجی هم که می‌توانند از بانک‌های خارجی وام بگیرند یا فاینانس دریافت کنند به علت محدودیت‌های بین‌المللی ایجاد شده اخیر تا حدودی نگران این موضوع هستند که شاید از نظر بین‌المللی با مشکلاتی مواجه شوند که این مسایل نیز تا حدودی کار را کند کرده است. اما در کل راهبرد و سیاستی که دولت در پیش گرفته است قطعا به زودی منجر به احداث نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در سطح وسیع در کشور می‌شود البته اگر مسائل جدیدی پیش نیاید.
اگر کشور بتواند در زمینه دادن وام به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر راهکاری پیدا کند، بانک‌ها را به دادن تسهیلات ترغیب و مسائل مربوط به قوانین را تسهیل کند کمک بزرگی به این بخش می‌شود؛ در واقع یکی از پاشنه‌های آشیل ما در این زمینه بحث بانک و فاینانس است.
دوم اینکه اگر امکانات و منابع مالی که برای این کار پیش‌بینی شده به موقع در اختیار ساتبا قرار بگیرد کمک بزرگی به توسعه انرژی‌های تجدید پذیر خواهد شد، همچنین اگر بتوانیم تعاملات بین‌المللی را افزایش دهیم می‌توانیم حداقل در خاورمیانه هسته اصلی بازار انرژی‌های تجدیدپذیر باشیم .
برای استفاده بهینه از این پتانسیل سیاست دولت باید شبکه‌ای باشد یعنی اجزای مختلف درگیر با موضوع باید با هم ارتباط سازنده و هماهنگ داشته باشند، مثلا اگر سازمان منابع طبیعی باید زمین در اختیار قرار دهد یا محیط زیست مجوز لازم را صادر کند باید با هم و با وزارت نیرو هماهنگ باشند و تمام ارگان‌های مرتبط باید با هم ارتباط شبکه‌ای داشته باشند و بتوانند برای تسهیل در کار با هماهنگی پیش روند.
∎
این ظرفیت در رابطه با انرژی خورشیدی به مراتب بالاتر است چون محدودیت‌هایی که نیروگاه‌های بادی دارند نیروگاه‌های خورشیدی نداشته و در بیشتر نقاط کشور قابلیت نصب نیروگاه خورشیدی وجود دارد. در خصوص اینکه به چه میزان از این ظرفیت‌ها استفاده کرده‌ایم باید به این مسئله اشاره کرد که بیشتر برنامه‌ریزی دولت برای تشویق و ترغیب سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در این زمینه و از طرفی هم سیاست‌گذاری برای توسعه بوده است، یعنی سیاست فعلی دولت احداث مستقیم نیروگاه‌های خورشیدی و بادی توسط خود دولت نیست، لیکن مواردی را به صورت پایلوت مانند نیروگاه‌های بادی منجیل و دیزباد نیشابور و نیروگاه‌های خورشیدی در سمنان و یزد اجرا کرده است.
البته روندی که در دو سال اخیر در پیش گرفته شده، به تعریف تعرفه‌های جذابی برای خرید برق تضمینی تجدیدپذیرها منجر شده است که این امر باعث تسریع در توسعه احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر به خصوص نیروگاه‌های خورشیدی فتولتائیک توسط سرمایه‌گذاران بخش خصوصی شده و تاکنون ظرفیت قابل توجهی از نیروگاه‌های خورشیدی فتوولتائیک در کشور نصب شده است.
در رابطه با نیروگاه های بادی به دلیل محدودیت‌هایی که وجود دارد فرایند احداث نیروگاه طولانی‌تر است زیرا راه اندازی یک نیروگاه بادی به برداشت اطلاعات آمار لحظه‌ای باد توسط ایستگاه‌های بادسنجی نیاز دارد که این داده برداری‌ها باید حداقل یکسال باشد هر چند استانداردها آن را دو سال توصیه می‌کنند، همچنین باید در زمین‌ها و نقاط خاصی کار شود بنابراین به دلیل زمان بر بودن و پیچیده بودن کار در زمینه نیروگاه‌های بادی روند توسعه کندتری داشته‌اند.
یکی از بزرگترین مشکلاتی که اکنون در مسیر توسعه نیروگاه‌های بادی قرار دارد، بحث فاینانس و مسایل بانکی است که کار را مشکل کرده است، یعنی اگر کسانی بخواهند در زمینه انرژی بادی یا حتی خورشیدی فعالیت کنند باید بتوانند از بانک‌ها وام بگیرند که گرفتن وام در کشور برای کار در حوزه انرژی بسیار سخت است و از آنجا که کارمزد بانک‌ها در این زمینه بسیار بالا و غیرمعمول است سرمایه‌گذاران امکان سرمایه‌گذاری در این زمینه را کمتر پیدا می‌کنند.
سرمایه‌گذاران خارجی هم که می‌توانند از بانک‌های خارجی وام بگیرند یا فاینانس دریافت کنند به علت محدودیت‌های بین‌المللی ایجاد شده اخیر تا حدودی نگران این موضوع هستند که شاید از نظر بین‌المللی با مشکلاتی مواجه شوند که این مسایل نیز تا حدودی کار را کند کرده است. اما در کل راهبرد و سیاستی که دولت در پیش گرفته است قطعا به زودی منجر به احداث نیروگاه‌های بادی و خورشیدی در سطح وسیع در کشور می‌شود البته اگر مسائل جدیدی پیش نیاید.
اگر کشور بتواند در زمینه دادن وام به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر راهکاری پیدا کند، بانک‌ها را به دادن تسهیلات ترغیب و مسائل مربوط به قوانین را تسهیل کند کمک بزرگی به این بخش می‌شود؛ در واقع یکی از پاشنه‌های آشیل ما در این زمینه بحث بانک و فاینانس است.
دوم اینکه اگر امکانات و منابع مالی که برای این کار پیش‌بینی شده به موقع در اختیار ساتبا قرار بگیرد کمک بزرگی به توسعه انرژی‌های تجدید پذیر خواهد شد، همچنین اگر بتوانیم تعاملات بین‌المللی را افزایش دهیم می‌توانیم حداقل در خاورمیانه هسته اصلی بازار انرژی‌های تجدیدپذیر باشیم .
برای استفاده بهینه از این پتانسیل سیاست دولت باید شبکه‌ای باشد یعنی اجزای مختلف درگیر با موضوع باید با هم ارتباط سازنده و هماهنگ داشته باشند، مثلا اگر سازمان منابع طبیعی باید زمین در اختیار قرار دهد یا محیط زیست مجوز لازم را صادر کند باید با هم و با وزارت نیرو هماهنگ باشند و تمام ارگان‌های مرتبط باید با هم ارتباط شبکه‌ای داشته باشند و بتوانند برای تسهیل در کار با هماهنگی پیش روند.
نظر شما