انواع مختلفی از چای وجود دارد، اما محققان بر این باورند که چای سبز دارای مزایای زیادی برای سلامتی است. در این مقاله قصد داریم مزایای چای سبز و عوارض جانبی احتمالی آن را مورد بررسی قرار دهیم.

چای سبز از محصولات بومی چین و هند بوده و در طول قرن‌ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار گرفته است، اما اخیرا در ایالات متحده آمریکا هم محبوبیت فراوانی پیدا کرده است. چای را می‌توان پرطرفدارترین نوشیدنی جهان بعد از آب معرفی کرد، اما ۷۸ درصد چای مصرفی جهان از نوع چای سیاه بوده و فقط ۲۰ درصد به چای سبز اختصاص دارد.

انواع مختلف چای از برگ‌های خشک Camelia Sinensis Bush تهیه می‌شود، همچنین میزان اکسیداسیون برگ‌ها در تعیین نوع چای موثر است؛ چای سبز از برگ‌هایی که اکسید نشده‌اند، تهیه شده و به همین علت دارای آنتی اکسیدان و پلی فنول‌های مفید است.

حقایقی کوتاه درباره چای سبز

در این بخش تعدادی از نکات کلیدی مربوط به چای سبز را مطرح خواهیم کرد، بهتر است برای کسب اطلاعات و جزئیات بیشتر درباره این نوشیدنی محبوب، تا انتهای مقاله را مطالعه کنید.

• این نوع چای در طب سنتی چین و هند استفاده می‌شود.
• انواع مختلفی از چای سبز در دسترس وجود دارد.
• چای سبز می‌تواند در جلوگیری از انواع بیماری‌ها همانند سرطان موثر باشد.

برای اثبات بسیاری از ادعاها درباره این چای، نیاز به انجام آزمایش‌های زیادی خواهد بود.

مزایای سلامتی چای سبز

در این بخش یک لیست از مزایای بهداشتی نوشیدنی وجود دارد، همچنین در طب سنتی چین و هند برای کنترل خونریزی، زخم‌های التهابی، کمک به هضم غذا، بهبود سلامت قلب، بهبود سلامت روان و تنظیم دمای بدن استفاده می‌شود. مطالعات صورت گرفته نشان می‌دهد که چای سبز به طور بالقوه می‌تواند اثرات مثبت زیادی بر روی همه چیز، از جمله کاهش وزن تا اختلالات کبدی، دیابت نوع دوم و بیماری آلزایمر داشته باشد. مهم است توجه داشته باشیم که مدارک بیشتری برای تایید مزایای سلامتی چای سبز مورد نیاز است.

۱: پیشگیری چای سبز از سرطان

بر اساس اعلام موسسه ملی سرطان ایالات متحده آمریکا، پلی فنول‌های موجود در چای باعث کاهش میزان رشد تومور در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی شده و حتی از افراد در برابر آسیب‌های اشعه UVB ماوراء بنفش هم محافظت خواهد کرد. اینطور که پیداست، معمولا میزان ابتلا به سرطان در کشورهایی که این نوع چای را مصرف می‌کنند، پایین‌تر است، اما نمی‌توان با قاطعیت این مساله را تایید کرد، زیرا ممکن است تغییرات شیوه زندگی هم باعث این کاهش ابتلا به سرطان باشد. برخی مطالعات نشان داده‌اند که چای سبز می‌تواند اثرات مثبتی بر روی انواع سرطان‌های زیر داشته باشد:

• سینه یا پستان
• مثانه
• تخمدان
• کولون روده
• مری (گلو)
• ریه
• پروستات
• پوست
• معده

محققان بر این باورند که وجود سطح بالای پلی فنول‌ها در چای باعث نابودی سلول‌های سرطانی شده و از رشد آن‌ها جلوگیری می‌کند، اما مکانیسم دقیق تاثیر چای بر روی سلول‌های سرطانی ناشناخته باقی مانده است.

تعدادی از مطالعات نشان داده‌اند که چای می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را کاهش دهد، البته میزان مصرف چای به منظور کاهش سرطان در مطالعات مختلف از ۲ تا ۱۰ فنجان در روز توصیه شده است. اداره غذا و داروی آمریکا (FDA) در سال ۲۰۰۵ میلادی اعلام کرد که هیچ شواهد معتبری درباره تصدیق تاثیر چای در کاهش خطر ابتلا به بیماری معده، ریه، کلورکتال، مری، پانکراس، تخمدان و سرطان‌های ترکیبی وجود ندارد.

۲: مزایای استفاده از چای سبز برای قلب

نتایج منتشرشده یکی از مطالعات در سال ۲۰۰۶ میلادی در مجله انجمن پزشکی آمریکا نشان داد که مصرف چای سبز  می‌تواند باعث کاهش مرگ و میر ناشی از عواملی همانند بیماری قلبی و عروقی شود؛ این مطالعه بیشتر از ۴۰ هزار نفر از شرکت‌کنندگان ژاپنی بین ۴۰ تا ۷۹ سال را به مدت ۱۱ سال مورد بررسی قرار داد، این افراد حداقل با مصرف ۵ فنجان چای سبز به صورت روزانه تا حد زیادی کاهش ابتلا به بیماری های قلبی و عروقی را نسبت به سایر افرادی که کمتر از یک فنجان در طول روز استفاده می‌کردند، تجربه کردند. این نوع چای حاوی کاتکین‌ها، ترکیبات پلی فنولیک بوده که به نظر می‌رسد تاثیرات محافظتی زیادی به ویژه در سیستم قلبی و عروقی دارد.

۳: چای سبز و کلسترول پایین

تجزیه و تحلیل مطالعات منتشرشده در سال ۲۰۱۱ میلادی نشان می‌دهد که مصرف این چای می‌تواند موجب کاهش کلسترول LDL یا کلسترول بد شود.

۴: ارتباط کاهش خطر سکته مغزی با چای سبز

بر اساس یکی از مطالعات منتشرشده در مجله آمریکایی انجمن قلب می‌توان گفت که مصرف منظم این نوع چای یا قهوه باعث کاهش خطر سکته مغزی می‌شود. دکتر یوشی هیرو کوکوبو (Yoshihiro Kokubo)، نویسنده اصلی این مقاله اظهار داشت:

این نخستین مطالعه در مقیاس بزرگ به منظور بررسی تاثیرات چای سبز و قهوه درباره خطرات سکته است. شما ممکن است بتوانید تغییر مثبت کوچکی در شیوه زندگی خود با افزودن مصرف چای سبز جهت کاهش احتمال مبتلا شدن به سکته مغزی ایجاد کنید.

۵: تاثیرات چای سبز بر روی دیابت نوع دوم

نتایج مطالعات مربوط به رابطه چای سبز با دیابت با یکدیگر ناسازگار هستند؛ برخی از آن‌ها کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را برای مصرف‌کنندگان چای سبز نشان داده‌اند و برخی دیگر هیچ ارتباطی میان آن‌ها را نشان نداده‌اند.

۶: چای سبز و کاهش وزن

این نوشیدنی ممکن است باعث کاهش وزن در افراد شود، اما این مسئله در مطالعات بسیار کم دیده شده و بعید است که این نوشیدنی در از دست دادن وزن تاثیرگذار باشد.

۷: ارتباط این نوع چای با کاهش التهاب پوستی

نتایج یکی از مطالعات سال ۲۰۰۷ میلادی نشان داد که چای سبز می‌تواند یک درمان جدید برای اختلالات پوستی همانند پسوریازیس و شوره سر باشد. محققان از یک مدل حیوانی برای بررسی بیماری‌های پوستی همانند خشکی و تولید بیش از حد سلول‌های پوستی استفاده کردند؛ برخی از آن‌ها توسط چای سبز و به دلیل کاهش رشد سلول های پوستی و حضور ژن تنظیم‌کننده چرخه زندگی سلول‌ها درمان شدند.

۸: تاثیرات چای سبز بر روی حافظه کاری

تحقیقات منتشرشده در مجله Psychopharmacology نشان می‌دهد که چای سبز می‌تواند توابع شناختی مغز، علی‌الخصوص حافظه کاری را افزایش دهد. یافته‌های تحقیقاتی نشان می‌دهد که این نوشیدنی در درمان اختلالات شناختی مرتبط با اختلالات روانپزشکی همانند دمانس (Dementia) موثر است.

۹: ارتباط چای سبز و آلزایمر

محققان در یکی از تحقیقات انجام‌شده در سال ۲۰۱۱ میلادی بر روی یک ماده از این نوع چای با نام CAGTE متوجه شدند که پس از هضم باعث ایجاد یک پروتئین کلیدی مرتبط با بیماری آلزایمر می‌شود. محققان اظهار داشتند که نتیجه این مطالعه و سایر مطالعات نشان می‌دهد که این چای به درمان آلزایمر کمک خواهد کرد، اما دانشمندان دوز بالاتری از مواد شیمیایی فعال چای سبز را برای مشخص شدن نتایج استفاده کردند و به همین دلیل باید آزمایش‌های بیشتری بر روی دوزهای پایین چای سبز و تاثیرات آن بر روی بدن انجام شود.

تعدادی از مقالات نشان می‌دهد که این چای می‌تواند در جلوگیری از حفره‌های دندانی، استرس، خستگی مزمن، درمان بیماری های پوستی و بهبود آرتروز با کاهش التهاب موثر باشد؛ برای اثبات کامل این نظریه‌ها باید آزمایش‌های بیشتری انجام شود.

تجزیه تغذیه‌ای چای سبز

میزان کالری این نوشیدنی صفر است، اما میزان کافئین موجود مربوط به این نوع چای با توجه به میزان آن متفاوت خواهد بود. به طور کلی چای سبز حاوی مقدار نسبتا اندکی کافئین در مقایسه با چای سیاه است. این چای را می‌توان یکی از نوشیدنی‌های سالم جهان معرفی کرد که حاوی بالاترین میزان آنتی اکسیدان ممکن در مقایسه با انواع چای است.

مواد شیمیایی طبیعی با نام پلی فنول‌ها در چای همان چیزی‌ست که تصور می‌شود اثرات ضد التهابی و ضد سرطان را به وجود می‌آورد. این چای تقریبا ۲۰ الی ۴۵ درصد پلی فنول‌ها را از نظر وزن دارد که ۶۰ الی ۸۰ درصد آن‌ها کاتکین‌هایی همانند EGCG است؛ کاتکین‌ها همان آنتی اکسیدان‌هایی هستند که باعث جلوگیری از آسیب‌دیدگی سلول‌ها می‌شوند. چای سبز در انواع مختلفی همانند چای کیسه‌ای، پودر فوری و به صورت کپسول وجود دارد؛ محققان بر این باورند که چای سبز دم کرده نسبت به سایر مدل‌ها دارای پلی فنول بیشتری است.

عوارض جانبی و خطرات احتمالی چای سبز

بر اساس گزارش‌های منتشرشده، عوارض جانبی یا منع مصرف نوشیدن این نوع چای برای بزرگسالان بسیار کم است، اما بد نیست اطلاعاتی درباره خطرات و عوارض این چای را بدانید:

حساسیت به کافئین: افرادی که نسبت به کافئین دچار حساسیت شدید هستند، امکان دارد مواردی همچون بی‌خوابی، اضطراب، تحریک‌پذیری، حالت تهوع یا ناراحتی معده را تجربه کنند.

رقیق‌کننده خون: کسانی که از داروهای رقیق‌کننده خون همانند وارفارین استفاده می‌کنند، باید این چای را با توجه به محتوای ویتامین K مصرف کنند، همچنین توصیه می‌شود که از مصرف همزمان این چای و آسپیرین اجتناب شود، زیرا هر دو مورد باعث اهش اثر لخته شدن پلاکت‌های خون خواهند شد.

سایر محرک‌ها: امکان افزایش ضربان قلب و فشار خون در افرادی که از داروهای محرک استفاده می‌کنند، وجود دارد.

مکمل‌های چای سبز حاوی مقادیر بالای مواد فعال هستند که می‌توانند عوارض جانبی ایجاد کنند و امکان برقراری ارتباط با سایر گیاهان، مکمل‌ها و داروها وجود دارد؛ این مکمل‌ها توسط FDA مورد تایید قرار نگرفته و ممکن است حاوی مواد دیگر و اثبات‌نشده‌ای باشند که برای سلامتی مشکل ایجاد کنند. در صورتی که قصد مصرف هر گونه نوشیدنی گیاهی را دارید، بهتر است با پزشک مشورت کنید. زنان باردار یا شیرده که دچار مشکلات قلب، فشار خون بالا، مشکلات کلیوی یا کبد، زخم معده و اختلالات اضطرابی هستند، نباید از مکمل‌های این نوع چای یا عصاره آن استفاده کنند.