روابط کارگر و کارفرما در آینه قانون
تمام کارفرمایان کارگاههای مشمول قانون کار جمهوری اسلامی ایران مکلفند بر اساس قانون تامین اجتماعی و ماده ۱۴۸ قانون کار نسبت به بیمه کردن کارگران واحد خود اقدام کنند و در صورت استنکاف با توجه به ماده ۱۸۳ قانون فوقالذکر با آنها رفتار خواهد شد.
صاحبخبر - برای استخدام یا شروع به کار باید موارد مختلفی را در نظر گرفت. مواردی از جمله بیمه تامین اجتماعی، حوادث ناشی از کار، فوقالعاده نوبت کاری، مرخصی سالیانه، مرخصی زایمان، پاداش بازنشستگی، اضافه کاری، وام مسکن، عیدی و پاداش، خدمت نظام وظیفه، کارهای سخت و زیانآور، کمیتههای حفاظت فنی، بهداشت کار و اخراج مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد. حوادث ناشی از کار کسانی که دچار حادثه در واحدهای صنفی، تولیدی، کشاورزی، خدماتی، ساختمانی، ترابری، تجاری و اماکن عمومی میشوند، باید با طرح شکواییه یا دادخواست در دادگستری یا دادسرای منطقه مربوطه اقامه دعوی کنند. موضوع پس از بررسی توسط مقام قضایی از طریق کلانتری محل برای تشکیل پرونده و ارجاع نامه به اداره بازرسی کار ادارات کل اجرایی تعاون، کار و رفاه اجتماعی برای بررسی چگونگی وقوع حادثه و همچنین اخذ نظریه پزشکی قانونی مورد پیگیری قرار میگیرد. بازرسان کار پس از مراجعه به محل وقوع حادثه، بررسی صحنه و محل حادثه و استماع اظهارات کارگر، کارفرما و شهود، گزارش خود را تنظیم کرده و به کلانتری مربوطه میفرستند و از آنجا نیز به مراجع قضایی برای تعیین قصور هر یک از طرفین ارسال میشود. فوقالعاده نوبت کاری در صورتی که نوبت کار کارگر در صبح و عصر واقع شود، ۱۰ درصد حقوق ماهانه خود را علاوه بر حقوق به عنوان فوقالعاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد. در صورتی که نوبت کار کارگر در صبح و عصر و شب واقع شود ۱۵ درصد حقوق ماهانه خود را علاوه بر حقوق به عنوان فوقالعاده نوبت کاری دریافت خواهد کرد. همچنین در صورتی که نوبت کار کارگر در صبح و شب یا عصر و شب واقع شود بیش از 22 درصد حقوق ماهانه خود را علاوه بر حقوق به عنوان فوقالعاده نوبت کاری دریافت میکند. مرخصی سالیانه در کارگاههای دارای ۱۰ نفر کارگر و بیشتر، مرخصی سالیانه کارگران ۲۶ روز کاری است که فقط ۹ روز آن میتواند در سال ذخیره شود. مرخصی کارگرانی که به کارهای سخت و زیانآور اشتغال دارند ۳۰ روز کاری در سال است. در کارگاههای دارای ۹ نفر و کمتر کارگر میزان مرخصی سالانه با حقوق ۲۱ روز کاری بوده که کارگر فقط میتواند ۵ روز آن را ذخیره کند. در این قبیل کارگاهها مرخصی کارگرانی که به کارهای سخت و زیانآور اشتغال دارند ۲۴ روز کاری در سال است. مرخصی زایمان مرخصی زایمان برای کارگران زن که به فرزند خود شیر میدهند، ابتدا 6 ماه و بعدا به 9 ماه افزایش یافت. تایید شیردهی مادر به فرزند به عهده پزشک معتمد است. در مورد زنان کارگری که به فرزند خود شیر نمیدهند، مرخصی زایمان ۹۰ روز و چنانچه زایمان ۲ قلو یا بیشتر باشد، ۱۰۴ روز خواهد بود. به موجب قانون تنظیم خانواده، مرخصی زایمان حداکثر تا فرزند سوم به کارگر ارایه خواهد شد و برای فرزندان بعدی نمیتوان از این مرخصی استفاده کرد و مرخصی مورد نیاز کارگر از مرخصی استحقاقی فعلی و آتی وی کسر میشود. طبق ماده ۷۸ قانون کار در کارگاههایی که دارای کارگر زن است کارفرما مکلف است به بانوان شیرده تا پایان دو سالگی پس از هر سه ساعت، نیم ساعت فرصت شیر دادن بدهد. این فرصت جزو ساعات کار آنان محسوب میشود. همچنین کارفرما مکلف است متناسب با تعداد کودکان و با در نظر گرفتن گروه سنی آنها مراکز مربوط به نگهداری کودکان از قبیل شیرخوارگاه و مهدکودک را ایجاد کند. پاداش بازنشستگی پاداش بازنشستگی به میزان سالی یک ماه از آخرین حقوق است و فقط در هنگام بازنشستگی کارگر، از سوی کارفرما قابل پرداخت است. اضافه کاری در شرایط عادی هر کارگر میتواند روزانه ۴ ساعت اضافه کار انجام دهد. اضافه کار باید با توافق طرفین باشد. همچنین میزان فوقالعاده اضافه کار ۴۰ در صد اضافه بر مزد هر ساعت کار عادی است. وام مسکن و سایر حوایج ضروری متقاضیان وام احداث، تکمیل و سایر حوایج ضروری و تحصیلی که تابع قانون کار و تامین اجتماعی هستند، باید به سازمان تامین اجتماعی و بانک رفاه کارگران مراجعه کنند. عیدی و پاداش برابر مصوبه مجلس شورای اسلامی، عیدی و پاداش کارگرانی که ۱۲ ماه تمام اشتغال به کار داشتهاند معادل ۲ ماه آخرین حقوق است؛ منوط به اینکه از سقف ۹۰ برابر حقوق مزد روزانه تجاوز نکند. عیدی کارگرانی که کمتر از ۱۲ ماه سابقه کار داشته باشند متناسب با ماههای کارکرد آنان پرداخت میشود. کارهای سخت و زیانآور بیمهشدگان شاغل در کارهای سخت و زیان آور و کارفرمایان پس از دریافت فرم مربوط از ادارات کار و امور اجتماعی محل سکونت یا اشتغال و تکمیل آن باید تقاضای خود را طبق یک فرم و کارفرمایان کارگاهها با سایر مراجع مدعی سخت و زیانآور بودن شغل یا مشاغل کارگاه، تقاضای خود را طبق فرمی دیگر که از قبل پیشبینی شده است، به سازمان کار و امور اجتماعی شهرستان محل اشتغال خود تحویل داده و رسید دریافت کنند. پس از ارایه درخواست، کمیته انسانی با تطبیق شغل یا مشاغل مندرج در فرمهای مذکور و با توجه به مشاغل سخت و زیانآور موضوع ماده ۱۱ و گزارش کارشناسان موضوع ماده ۲ آییننامه در مورد سخت و زیان آور بودن یا نبودن هر یک از مشاغل ذکرشده در فرم تقاضا، اظهارنظر کرده و طی فرم دیگری، جهت بررسی سایر شرایط و اقدامات بعدی مراتب به شعبه تامین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمهشده یا سایر افراد متقاضی فرستاده میشود. متقاضیان پس از ابلاغ تصمیم کمیته بدوی استانی در صورت اعتراض به آرای کمیته مزبور باید فرم اعتراضات را از ادارات کار محل اشتغال دریافت و پس از تکمیل با ذکر دلایل به انضمام مدارک به سازمان کار و امور اجتماعی استان یا اداره کار و امور اجتماعی محل اشتغال تسلیم کنند. رای کمیته بدوی ظرف ۱۵ روز از تاریخ ابلاغ رای قابل تجدید نظرخواهی است. پس از ارایه اعتراض به آرای کمیتههای بدوی استانی موضوع ماده ۸ آییننامه که توسط بیمهشده یا کارفرما از کمیتههای تجدید نظر استانی درخواست شده است، کمیتههای مزبور در این خصوص رسیدگی و اظهار نظر کرده و تصمیم خود را طی فرم دیگر جهت اقدامات بعدی به شعبه تامین اجتماعی محل پرداخت حق بیمه ارسال و رونوشت نامه نیز برای اطلاع بیمهشده و کارفرما فرستاده میشود. کمیتههای حفاظت فنی و بهداشت کار در کارگاههایی که دارای ۲۵ کارگر است، کارفرما مکلف است کمیتهای به نام کمیته حفاظت فنی و بهداشت کار با اعضای ذیل تشکیل دهد . این افراد عبارت از کارفرما یا نماینده وی، نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران کارگاه، مدیر فنی و در صورت نبودن او یکی از سر استادکاران، مسئول حفاظت فنی و مسئول بهداشت حرفهای است. در کارگاههایی که نوع کار آنها ایجاب کرده است، حتی اگر تعداد کارگران آنها نیز از ۲۵ نفر به پایین باشد، کمیته حفاظت فنی با حضور کارفرما یا نماینده وی یا نماینده شورای اسلامی کار یا نماینده کارگران و مسئول حفاظت فنی و بهداشت حرفهای تشکیل خواهد شد. جلسات کمیته حفاظت فنی باید حداقل هر ماه یک بار تشکیل و صورتجلسات آن به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی و مرکز بهداشت محل ارسال شود. اخراج در صورتی که اخراج کارگری مورد تایید مراجع حل اختلاف مقرر در قانون کار قرار گیرد، کارفرما مکلف است به نسبت هر سال سابقه کار معادل یک ماه آخرین حقوق کارگر را به عنوان حق سنوات به وی پرداخت کند. کارگرانی که از کار اخراج میشوند باید به اداره کار و امور اجتماعی محل کار خود مراجعه کرده و دادخواست رسیدگی دهند. در صورتی که اخراج مورد تایید واقع نشود، کارفرما مکلف است کارگر را به کار بازگرداند.∎
نظر شما