صاحب‌خبر - وقتی صحبت از دانشجو به میان می‌آید، ناخودآگاه واژه‌هایی چون تلاش، کوشش، حرکت، تحقیق، مطالعه و علم و فناوری در ذهن شکل می‌گیرد. جوان ایرانی با همه محدودیت‌هایی که روبه‌روست، اما همیشه ثابت کرده ایرانی توقف‌ناپذیر است و در هر شرایطی می‌تواند پیش رود. دانشجویان بسیاری هستند که ایده‌های نابی در ذهن دارند که مجال شکوفایی پیدا نکرده‌اند و در انتظار جرقه‌ای هستند تا بتوانند این نهال را بارور کنند. تجربه سال‌ها نشان داده همیشه برگزاری نمایشگاه‌ها در دل دانشگاه‌ها توانسته به شکوفایی استعداد دانشجویان این مرز و بوم کمک کند و محققان و دانشمندانی را در دل آن بپروراند. یکی از این نمایشگاه‌ها، نمایشگاه چهل‌چراغ دستاوردهای علمی فناوری استان تهران بود که 28 لغایت 30 بهمن سال جاری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام برگزار شد. دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی دست به کار شدند دستگاه «رول‌میکسر هماتولوژی» از حیاتی‌ترین دستگاه‌هایی است که در آزمایشگاه‌ها و مراکز پزشکی کاربردهای فراوانی دارد و به جلوگیری از لخته‌شدن خون‌های آزمایشگاهی کمک می‌کند. تاکنون این دستگاه از کشورهای دیگر وارد ایران می‌شد اما نمونه ایرانی آن برای اولین‌بار توسط دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بومی‌سازی شده و با توجه به تحریم‌ها با استقبال زیادی از سوی سازمان‌ها، آزمایشگاه‌ها و مراکز مرتبط روبه‌رو شده است. سیدمحمدامین موسوی‌راد، دانشجوی کارشناسی‌ارشد ژنتیک دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات و مدیرعامل شرکت راجیان‌آزما، واقع در ساختمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «این دستگاه با توجه به داشتن یک موتور توانایی چرخش حول دومحور را دارد و قادر است حین کار، تا هفت کیلوگرم وزن را تحمل کند و با ویژگی‌هایی که دارد، کاملا قابل‌رقابت با نمونه‌های خارجی است. نمونه‌هایی که تاکنون وجود داشت، بیشتر ساخت کشورهای چین، آلمان و آمریکا بودند که معمولا با قیمت دومیلیون تومان وارد می‌شدند اما با ساخت این دستگاه در داخل کشور، هزینه تامین آن به 600 هزار تومان کاهش یافته است.» پیش به سوی سرعت در ورودی نمایشگاه، خودروی قرمز‌رنگی قرار گرفته که آدم را یاد پیست‌های مسابقه و مسابقات اتومبیلرانی می‌اندازد. قربانی، سازنده جوان این خودرو از علاقه‌اش به اتومبیل می‌گوید و می‌افزاید: «لیسانس حقوق از دانشگاه شهرکرد دارم اما از 13سالگی به خودرو علاقه‌مند شدم. از همان سال 83 مطالعات عمومی زیادی درباره خودرو داشتم. در چهار، پنج سال اخیر هم مطالعاتم را درباره خودرو تخصصی‌تر کردم تا بتوانم این خودرو را بسازم.» او ادامه می‌دهد: «این خودرو، یک نمونه ساده‌سازی‌شده در سبک خودروهای فورمولاست. این نمونه هم مانند تمام خودروهای فورمولا، چرخ به صورت باز و بدون گلگیر ساخته شده، تک‌سرنشین بوده و کاملا مخصوص پیست و مسابقه طراحی شده و استفاده شهری ندارد.» این جوان مخترع با توجه به نیازی که کشور در رابطه با تولید خودروهای مسابقه و گسترش پیست‌های اتومبیلرانی دارد، می‌گوید: «سالانه در کشور حدود 16هزار تلفات جاده‌ای داریم، درحالی که شمار اتومبیل‌های کشورهای پیشرفته اروپایی شاید سه‌برابر ما باشد اما با وجود این، آمار تصادفات و مرگ‌ومیرهای ناشی از آن بسیار پایین‌تر است و این را می‌توان به انضباط رانندگی و آموزش‌های لازم و نیز تخلیه هیجانی ربط داد که در پیست‌های اتومبیلرانی این کشورها انجام می‌شود. تعداد پیست‌های اتومبیلرانی در کشورهای پیشرفته قابل‌مقایسه با ایران نیست. ایران تنها مجهز به یک پیست کشوری است که از نظر استاندارد هم هرگز نمی‌تواند با نمونه‌های خارجی رقابت کند. برای پیشرفت اتومبیلرانی در کشور نیاز به خودروی مناسب مسابقات داریم که معمولا قیمت‌های بالایی دارند و در دسترس همه نیست.» این خودرو دو سال پیش با هزینه 15میلیون تومان ساخته شده اما با قیمت‌های امروز و دو، سه برابر شدن آن، این هزینه به حدود 40 میلیون تومان هم می‌رسد. سرعت نهایی این خودروی مسابقه 200 کیلومتر در ساعت و شتاب صفر تا 100 آن هم حدود هشت ثانیه است و مرکز ثقل بسیار پایین و ایمنی بالایی دارد. وزن خودرو با مایعات کامل داخل آن حدود 500 کیلوگرم است و 100 اسب بخار نیرو دارد.» از مخترعان حمایت می‌کنیم هادی حفیظی، مسئول سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فناوری استان تهران و مسئول نمایشگاه چهل‌چراغ دستاوردهای علمی و فناوری استان تهران در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید: «نمایشگاه چهل‌چراغ انقلاب اسلامی به مناسبت ۴۰سالگی انقلاب اسلامی با رویکرد نمایش دستاوردهای علمی و فناوری استان تهران برگزار شد و هدف ما از برگزاری این نمایشگاه در درجه اول حمایت از مخترعان و مبتکران بسیجی است که در سطح استان تهران اختراعات نوآورانه و فناورانه دارند. بخشی از محصولات و فناوری‌ها را در قالب چهل محصول در این نمایشگاه در معرض دید قرار دادیم و هدف این است که در قالب این نمایشگاه بتوانیم علاوه‌بر نمایش محصولات، از آنها حمایت کنیم و اقدامی برای تجاری‌سازی آنها انجام شود.» او به اهداف دیگر هم اشاره کرد و گفت: «هدف دوم از برگزاری این نمایشگاه ایجاد روحیه امید و خودباوری در جمع دانشجویان و جامعه دانشگاهی کشور است. ظرفیت‌های علمی، فناوری و پژوهشی قابل‌توجهی در کشور داریم که سرمایه عظیمی برای ما به شمار می‌روند. هدف سوم این نمایشگاه هم معرفی سازمان بسیج علمی استان تهران به‌عنوان مجموعه‌ای بوده که رسالت حمایت از مختراعان را برعهده دارد. مجموعه سازمان بسیج علمی در قالب این نمایشگاه آمادگی خود را از دانشجویان یا افرادی که علاقه‌مند به کار در حوزه‌های فناورانه و علمی هستند، اعلام کرده است. برخی افراد شرکت‌کننده در این نمایشگاه فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های استان تهران و برخی هم درحال حاضر دانشجوی یکی از دانشگاه‌های استان بودند. ما در طول سال دو نمایشگاه برگزار می‌کنیم که این نمایشگاه هم به مناسبت چهل‌سالگی انقلاب اسلامی برگزار و با استقبال خوبی هم مواجه شد.» مسئول نمایشگاه چهل‌چراغ درباره این دستاوردها نسبت به سال‌های قبل گفت: «آنچه مشهود بوده، اینکه ما هر روز شاهد پیشرفت محصولات و سطح علمی کشور هستیم و انصافا هم سطح محصولاتی که در این نمایشگاه ارائه شد، نسبت به سال گذشته و نمایشگاه مشابه برگزارشده کیفیت بهتری داشت و مسئولانی که تاکنون از این نمایشگاه بازدید کردند، بهبود کیفیت محصولات را نسبت به سال‌های قبل تایید کردند و امیدواریم این روند رو به رشد همچنان ادامه داشته باشد و شاهد سربلندی هرچه بیشتر کشور در زمینه‌های علمی باشیم.» خودت را با کوله‌پشتی نجات بده محسن همتی یکی از افراد خلاقی است که مدرک دیپلم دارد. او به‌عنوان تکنسین ماشین‌آلات راه‌سازی فعالیت دارد و با توجه به علاقه‌ای که داشته، توانسته اختراع مهمی در زمینه امداد و نجات داشته باشد. او درباره کوله‌پشتی نجات از ارتفاعی که ساخته، می‌گوید: «این کوله‌پشتی با کابل و کنترل سرعت به صورت خودکار کار می‌کند و افراد می‌توانند در مواقع خطر و آتش‌سوزی و امنیتی در برج‌ها و ساختمان‌های مرتفع تا قبل از محبوس شدن در دود و آتش و قبل از رسیدن نیروهای کمکی به کمک این وسیله خودشان را با سرعت و به صورت ایمن به زمین برسانند و جان خود را نجات دهند.» این کوله توانایی تحمل وزن 30 تا 130 کیلوگرم را دارد که ارتفاع کابل سیمی آن 90متر است و تا ارتفاع ساختمان‌های 90متری را می‌تواند پوشش دهد. سرعت انتقال فرد توسط این دستگاه دومتر در ثانیه است بنابراین، فرد با سرعتی ایمن به پایین منتقل می‌شود. همتی در ادامه می‌گوید: «سازنده اصلی این دستگاه، رژیم صهیونیستی است که در واقع دستگاه‌های آنها یک‌بار مصرف است و بعد از بازشدن کابل، باید به دفتر مرکزی سازنده در آمریکا منتقل شود تا دوباره سیم‌پیچی آن انجام شود. علاوه‌بر این، نمونه‌های ساخت کشورهای دیگر هم وجود دارد اما هیچ‌کدام مزیت دستگاه ساخت داخل را ندارند. اما مزیتی که دستگاه ما نسبت به نمونه خارجی آن دارد، چند‌بار مصرف بودن و قیمت مناسب‌ آن است. در این کوله، دستگاه کوچک دیگری هم تعبیه شده که روی قطعه اصلی قرار می‌گیرد و با چرخاندن دسته، می‌توان کابل را دوباره به محل خود برگرداند و بارها از آن استفاده کرد. دانشگاه صنعتی امیرکبیر هم با انجام تست‌های متعدد، به‌عنوان مرجع تاییدکننده این دستگاه، استفاده از آن را مورد تایید قرار داده است.» وزن نمونه خارجی کوله با توجه به طول 80 متری کابل آن حدود 13 کیلوگرم است اما با احتساب 10متری که به این کوله اضافه شده، وزن آن به حدود 14کیلوگرم رسیده است. چند ماهی از گواهینامه ثبت‌اختراع آن می‌گذرد و همتی درحال حاضر به دنبال سرمایه‌گذار است تا دستگاه خود را به مرحله تجاری‌سازی برساند. به گفته این مخترع، نمونه خارجی این دستگاه بدون احتساب دارایی و مالیات و هزینه‌های نقل و انتقال، 1500 دلار قیمت‌گذاری شده است. نمونه داخلی این کوله مزیت دیگری هم نسبت به نمونه خارجی آن دارد، به‌طوری که در دو طرف کوله، امکان قرار گرفتن دستگاه تنفسی هم تعبیه شده و افراد یا حتی نیروهای آتش‌نشانی با قرار دادن دو کوله تنفسی در طرفین، می‌توانند مدت زمان کافی برای عملیات در ارتفاع داشته باشند. آتش‌نشان‌ها در عملیات‌های خود مدام مراقب اتمام اکسیژن دستگاه تنفسی خود هستند و باید در انتها، زمانی را به پایین آمدن و خارج‌شدن از محل حادثه اختصاص دهند تا دچار کمبود اکسیژن نشوند اما این دستگاه این امکان را به آنها می‌دهد که تا آخرین درصد از اکسیژن دستگاه هم استفاده کنند و سپس با کمک این دستگاه خود را از پنجره به بیرون برسانند. در کنار این کوله‌، چند قلاب هم تعبیه شده که بالای هر پنجره نصب می‌شود تا در مواقع خطر، آماده بوده و فرد تنها با پوشیدن کوله بتواند در سریع‌ترین زمان ممکن خود را از پنجره به پایین برساند. افراد نابینا و معلول را نیز با همین دستگاه می‌توان از خطر نجات داد و به پایین منتقل کرد. همتی می‌گوید: «این کوله نمونه وارداتی در داخل کشور ندارد و این اولین نمونه تولیدشده از آن است و حتی در کشورهای خاورمیانه هم مجوز ورود ندارد اما درصورت ورود، به قیمت تقریبی 15میلیون تومان البته بدون در نظر گرفتن گمرکی و مالیات فروخته خواهد شد که طبیعتا قیمت بسیار فراتر از اینها خواهد شد؛ اما نمونه داخلی درصورتی که به تولید انبوه برسد، بین 5 تا 6 میلیون به دست مشتری می‌رسد.»∎​