صاحب‌خبر - زبان مادری، اولین زبانی است که کودک حرف زدن با آن را یاد می‌گیرد و توانایی فکر کردن با آن را پیدا می‌کند. هر کدام از اقوام ایرانی از جمله ترک‌ها، کردها، لرها، عرب‌ها، بلوچ‌ها و فارس‌ها، زبان مادری خاص خود را دارند. در سال‌های اخیر با توسعه شهرنشینی و پیشرفت علم و فناوری، زبان افراد به سمت یک‌دستی و هماهنگی پیش رفته است و بیشتر مردم سعی می‌کنند به زبان رسمی و معیار سخن بگویند. مصداق این سخن برای ایرانیانی که زبان مادری‌شان فارسی است، فراموش شدن واژه‌های اصیلِ این زبان شیرین است. این واژه‌ها که منبع بسیاری از آن‌ها شاهنامه و تاریخ بیهقی است، هنوز هم در زبان اهالی افغانستان و تاجیکستان زنده‌اند، واژه‌هایی مانند برزن(کوی و محله)، رای زدن(مشورت)، آرزوانه(ویار خانم باردار)، طفل(بچه)، همراه بیمار(نگران) و... که کمتر به کار می‌بریم یا به کار نمی‌بریم. چند روز پیش عباس حسین‌نژاد، نویسنده و فعال فرهنگی کشورمان در مطلبی قابل تامل در یکی از شبکه‌های اجتماعی نوشته بود: «سرایدار ساختمان افغانستانی است. امروز پیشنهادی برای گل‌های باغچه دادم. گفت: «این چیز خوبی است. من گل را بسیار خوش می‌دارم». ناگهان خود را در قرن هفتم، هشتم یافتم، نشسته در محضر خداوندگار سخن، سعدی که داشت تقریر می‌فرمود: پیام دادم و گفتم بیا خوشم می‌دار/ جواب دادی و گفتی که من خوشم بی تو».∎​