در حال حاضر فرهنگ شدآمد(ترافیک) به صورت معیاری برای سنجش درجه تمدن ملت ها و شاخصی برای میزان توسعه یافتگی کشورها در آمده است. پیش از تحقیق و بررسی درباره اعتبار فرهنگی هر ملت می توان به محض ورود به یک کشور یا شهر با مشاهده نحوه و چگونگی عبور و مرور وسایل نقلیه ،نمادی دقیق از قانونمندی آن شهر به دست آورد. در شهری که عابران پیاده در سواره رو حرکت می کنند و موتورسواران و دوچرخه سواران در پیاده روها می رانند و در مسیر های عبور ممنوع با بار نامتعارف حرکت می کنند و بعضاً خودرویی در پیاده رو پارک کرده اند، نشانی از نظم اجتماعی و رعایت قوانین و مقررات رانندگی و عبور ومرور به چشم نمی خورد.
اگر یکی از پایه های مهم اجتماع متمدن را نظم و قانون مداری بدانیم، متوجه می شویم آشفتگی عبور و مرور تا چه میزان از درجه اعتبار فرهنگ شدآمد جامعه مان می کاهد؛ پس شایسته است با رعایت قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی، فرهنگ شدآمد جامعه مان را در شأن ایران و ایرانیان نگاه داریم.
با توسعه و پیچیده شدن روابط بشری ،جامعه نیز به شدت نیازمند رویکردهای"فرهنگی" و به عبارت دیگر "فرهنگ سازی " است که متاسفانه در کشور ما اقدام درخور توجهی در این زمینه انجام نشده است.توسعه رفتارهای مثبت ،پرهیز از خشونت ،توجه به حقوق دیگران ،توجه به بهداشت روانی و سلامت عمومی ،رعایت قوانین شهروندی ،توجه به مسائل شهری از قبیل شدآمد،حمل ونقل و هزاران هزار موضوع دیگر در حوزه فرهنگ عمومی و شهری قرار دارند و بی توجهی به هر یک از این موارد می تواند آثار زیان باری را بر توسعه شهری برجای گذارد.
تحقیقات نشان داده که عوامل روانشناختی ،اجتماعی ،فرهنگی و رفتاری به عنوان عوامل حفظ سلامت فردی عمل می کنند، به طوری که هر یک از این عوامل در صورتی که در جامعه ای با ضعف همراه باشد ،برای اجتماع مشکلاتی را فراهم خواهد ساخت.نباید عجولانه نحوه عجیب رانندگی در ایران را با اموری چون چندبرابر ظرفیت بودن شمار خودروها یا تنگ بودن برخی معابر توجیه کرد.البته به دنبال حل این مشکلات هم باید بود اما این موارد تنها می تواند دلیل شدآمد باشد نه دلیلی برای رانندگی بی قانون رانندگان یا عبور بی قانون تر عابران.صرف نظر از جایگاه و میزان اثرگذاری عوامل فرهنگی بر رفتار افراد،آنچه در این میان حیاتی به نظر می رسد، میزان تأثیرگذاری ارزش های مورد احترام افراد و جامعه و رفتار مبتنی بر این ارزش هاست که بر تصمیمات و انتخاب های فردی نیز تأثیر بسزایی خواهد داشت.
چهار عامل "انسان، راه، وسیله نقلیه و شرایط اقلیمی" از عوامل تأثیرگذار بر شدآمد هستند. در راستای عامل انسانی ،مشکل شدآمد را می توان در خلاء فرهنگی آن جست و جو کرد. به طوری که حدود 40 درصد از مشکلات شدآمدی ناشی از عدم آشنایی شهروندان با فرهنگ رفت و آمد در شهر است .
اهمیت ندادن به تابلو های راهنمایی و رانندگی ،عبور از چراغ قرمز،نادیده گرفتن حق دیگران ،عدم عبور عابران پیاده از مسیرهای خط کشی شده، پیاده وسوار نمودن مسافر در وسط خیابان،عدم استفاده از زنجیرچرخ و عدم رعایت سرعت مطمئنه در هنگام مه نیز به این بی نظمی ها دامن می زند تا گره هایی در رفت وآمد شهروندان زده شود.
فرهنگ شدآمد ،فرهنگ زندگی کردن با دیگران و رعایت حقوق دیگران است.ما برای انجام کارهایمان مجبوریم بسیاری از دقایق و ساعات روزانه خود را در خیابان های شهر بگذرانیم . البته این فقط شامل رانندگان نمی شود،بلکه کلیه شهروندان اعم از پیاده و سواره را دربر می گیرد. پس می توان نتیجه گرفت فرهنگ شدآمدی یک فرهنگ همه گیر و مؤثر در جامعه کنونی است.
راهبندان، مسئله اجتماعی: قرار گرفتن در راهبندان علاوه بر اتلاف انرژی و هزینه،تأخیر زمان را نیز به همراه دارد.این سکون و کندی در رفت وآمد، خود فشارهای اجتماعی و روانی را به دنبال دارد و از دید جامعه شناسان ،شدآمد شهر خود را در دل معضلات اجتماعی جای داده است که اگر برنامه ریزی دقیق و حساب شده ای صورت نگیرد ،شدآمد به یک بحران اجتماعی تبدیل می شود.
یکی از عوامل به وجود آورنده شدآمد، عابران پیاده می باشند که با هرقدم که برمی دارند باعث توقف خودرویی می شوند به طوری که مسیرشان را سریع تر از خودروها طی می کنند.ما در شهرها،خیابان هایی داریم که در مناطق مرکزی و تجاری شهر قرار دارند ؛این خیابان ها با همه خیابان های شهر فرق دارند،همه در حال دویدن هستند .انگار یک فیلم را دوسه برابر تند کرده اند.یک شتاب فراگیر، شامل پیر و جوان،زن و مرد،پیاده و سواره،از لابه لای هر وسیله ای عبور می کنند.برای هر سواره ای این توهم ایجاد می شود که در خیابان است یا پیاده رو؟همه ما بارها در چنین شرایطی در هر دو وجه قضیه قرار گرفته ایم، چه به عنوان راننده یا مسافر یک خودرو که عابرین به آن اجازه عبور را نمی دهند و چه به عنوان عابر پیاده که حق تردد را با عبور بی نظم خود ازخودروها گرفته و باعث ایجاد شدآمد شده ایم. وقتی برایمان خط عابر پیاده بی مفهوم ترین اجزای اجرای قانون و حفظ سلامتی مان است، دیگر چه انتظاری داریم که حرمت اجتماعی و سلامت جسمی مان توسط دیگران حفظ شود؟
در مثالی دیگر در خصوص خط عابر پیاده و توقف روی خط عابر می توان به این نکته اشاره کرد که در جوامع شهری همان قدر که عبور وسایل نقلیه دارای اعتبار و اهمیت است به همان اندازه عابران، دوچرخه سواران و... نیز حق استفاده از معابر ویژه خود را دارند ،به طوری که نمی توان حقوق هیچ کدام از گروه های یادشده را فدای دیگری نمود اما با این وصف،در فرهنگ عبور و مرور ما آنچه که مورد توجه و عنایت رانندگان قرار نگرفته ،حقوق عابرین پیاده می باشد .توقف روی خط کشی های ویژه عابرین پیاده و درخواست رانندگان از عابران که حرکت خود را با شرط ایستادن وسایل نقلیه تطبیق دهند نمونه بارز این مسائل می باشد که مطمئناً با اصلاح نگرش،لحاظ شدن حقوق عابران، نظارت صحیح توسط عوامل اجرایی پلیس و تغییر رفتارها، گذرگاه های مذکور جایگاه واقعی خود را پیدا و عابران نیز ترغیب به عبور از آنها خواهد شد.هدف اساسی مدیریت شدآمد به کار بردن روشها و اقداماتی برای استفاده بهینه و حداکثر از امکانات و تأسیسات موجود، بهبود وضع راه ها و افزایش ایمنی بدون آسیب رساندن به محیط زیست است.
بدون شک برنامه ریزی رسانه ها با رویکرد اطلاع رسانی و ارتقای سطح آگاهی و مهارت های گروه های مختلف مردم در زمینه مسائل ایمنی شدآمد وتصادفات و تمرکز بر روی پیامد و نتایج ناگوار ناشی از حوادث شدآمد به نحوی که در جهت تغییر عادت های نادرست رانندگی و ناشایست نشان دادن تخلفات و سرپیچی از قوانین و مقررات هدف گذاری شود می تواند اثرگذار باشد. با افزایش جمعیت و رشد شهرنشینی، نیاز به توسعه هماهنگ شهرها منطبق بر اصول و ضوابط شهرسازی و احداث شهرهای جدید وجود دارد، همزمان با این توسعه و احداث باید مسائل حمل ونقل و مهندسی راه و بالاخص فرهنگ سازی شدآمد نیز به صورت همزمان و هماهنگ مورد مطالعه و اجرا قرار بگیرد.
چنین آموزش رفتارهای درست در رانندگی وعبور ومرور عابران پیاده ،آموزش به رانندگان حرفه ای بارو مسافر،آموزش کودکان و والدین و هم چنین اصلاح روش های آموزش و آزمون رانندگی ،تقویت و بهبود نظام کنترل و نظارت بر حمل ونقل و تجهیز پلیس به نیروی انسانی مجرب و فن آوری نوین کنترل شدآمد ،تأثیر بسزایی در نحوه رانندگی و واکنش مردم به مسائل شدآمدی و خطرهای مربوط به آن داشته و می تواند رفتارهای ناایمن رانندگان را کنترل و بسیاری از تصادفات و تلفات شدید را کاهش دهد.
مرکز اطلاع رسانی فرماندهی انتظامی خوزستان
انتهاي خبر // پایگاه خبری پلیس ایران
نظر شما