باستان‌شناسان هم همانند دانشمندان تمام رشته‌ها در طول زندگی حرفه‌ای خودشان با شگفتی‌هایی روبه‌رو می‌شوند که تا ابد ماندگار می‌ماند. یکی از کشف‌های جالب‌توجه درطول کاوش‌های باستان‌شناختی، تدفین‌های زوج و اسکلت‌هایی است که به‌صورت زن و مرد کنار هم دفن شده‌اند. دو مورد معروف از این تدفین‌های عاشقانه در ایران کشف شده‌اند که یکی در شهرسوخته و دیگری در تپه حسنلو قرار دارد.

عاشقانه‌ای برای شهرسوخته

در مقاله‌ای که گروه کاوش ایتالیایی در شهر سوخته در شماره جولای ۱۹۷۵ ژورنال تخصصی Archaeology منتشر کرد عکسی از بقایای اسکلت زوج زن و مردی که کنار هم دفن شده‌اند دیده می‌شود. مارچلو پیپرنو، دومین سرپرست تیم کاوش شهرسوخته در شرح این عکس می‌نویسد: «قبر شماره ۲۱۱ که تدفین زوج با بقایای دو اسکلت است کاملا تصادفی کشف شد. گروهی از کارگران در سال ۱۹۷۲ که برای نمونه‌برداری‌های زمین‌شناختی رسوبات، تپه‌ای را حفاری می‌کردند به این قبر و اسکلت‌های داخلش رسیدند. به‌احتمال بسیار زیاد این زوج که زنی حدود ۲۰ ساله و مردی حدود ۴۰ ساله است باهم مرده‌اند.»

بقایای اسکلت زوج زن و مردی در شهر سوخته

این زوج چهره‌به‌چهره دفن شده‌اند. بازوی راست مرد تا نزدیک صورت زن بالا آمده است. پوست سر و جمجمه زن به‌طرز استثنائی به‌خوبی حفظ شده است. بدن این دو تدفین با لباس پوشانده شده، اما سر هر دو بدون پوشش است. نوع قرارگیری اسکلت‌های این تدفین عاشقانه حس غم‌انگیزی را در بیننده به‌وجود می‌آورد.

بوسه ۲۸۰۰ ساله زوج ایرانی

تپه حسنلو یکی از تپه‌های باستانی استان آذربایجان غربی است که قدمت آن به ۷ هزار سال پیش‌ازمیلاد بازمی‌گردد. تپه باستانی حسنلو در ۱۲ کیلومتری جنوب‌غربی دریاچه ارومیه و ۹ کیلومتری شمال شرقی شهرستان نقده بین روستاهای امین‌لو و حسنلو قرار دارد. سال ۱۹۷۲، گروهی از کاوشگران آمریکایی به‌سرپرستی رابرت دایسون از دانشگاه پنسیلوانیا بقایای زوج اسکلتی را یافتند که به «عشاق حسنلو» معروف شدند. براساس شواهد به‌دست‌آمده از شکل دندان و لگن‌خاصره، کاوشگران دریافتند اسکلتی که طرف راست قرار دارد مرد جوانی با سن تقریبی ۱۹ تا ۲۲ سال است. شکل ظاهری این مرد جوان، او را سالم و بدون جراحت نشان می‌دهد.

عشاق حسنلو

اسکلتی که سمت چپ روی نیم‌تنه چپ قرار گرفته زن است. این اسکلت‌ها بدون هیچ هدیه تدفینی به خاک سپرده شده‌اند. بعضی منابع می‌گویند که این اسکلت‌ها ۶ هزار سال قبل دفن شده‌اند، اما این ادعا صحیح نیست. باستان‌شناسانی که روی این تدفین زوج مطالعه کرده‌اند می‌گویند که قدمت این اسکلت‌ها به ۲ هزار و ۸۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و این زوج حدود سال ۸۰۰ پیش از میلاد درحالی‌که در حال بوسیدن همدیگر بودند باهم مرده‌اند. تپه حسنلو در ۱۰ فصل کاوش بین سال‌های ۱۹۵۶ تا ۱۹۷۴ با دانشمندان آمریکایی از دانشگاه موزه، دانشگاه پنسیلوانیا و موزه متروپولیتن نیویورک مطالعه شد و یافته‌های بسیار ارزشمندی از آن به‌دست آمد که «عشاق جاودانه» یکی از آن موارد است.

مرثیه‌ای برای عشاق باستانی هندی

ژانویه ۲۰۱۹ گروهی از باستان‌شناسان به سرپرستی «واسانت شینده» معاون رییس دپارتمان باستان‌شناسی کالج دکان دانشگاه دیمد در هند اعلام کردند که در کاوش‌های سکونتگاه هاراپان، یکی از ابتدایی‌ترین تمدن‌های جهان در راخیگاری در ایالت هاریانا یک زوج تدفین را کشف کرده‌اند که شامل زن و مرد جوانی است که بین ۴۵۰۰ تا ۲۵۰۰ پیش از میلاد کنار هم دفن شده‌اند.

اسکلت عشاق باستانی هند

واسانت شینده در خصوص این کشف که در کاوش‌های بین سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۶ انجام شده و هنوز معمای علت مرگشان حل نشده است می‌گوید: «بعضی باستان‌شناسان در آن زمان معتقد بودند که تعیین جنسیت این افراد دشوار است و این احتمال وجود دارد که آن‌ها زوج نباشند.» اکنون بعد از انجام مطالعات آزمایشگاهی درباره آناتومی بدن این تدفین‌ها، دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که این زوج زن و شوهر بوده‌اند و به فاصله کمی از هم مرده‌اند و هرچند دفن زوج‌ها کنار هم مسئله رایجی در آن دوره نبوده است، این دو کنار هم به خاک سپرده شده‌اند.

زوجی که ۷۰۰ سال دست در دست هم دارند

سال ۲۰۱۴ گروهی از باستان‌شناسان دانشگاه لچستر در انگلستان در گورستان کنار کلیسای کوچک سنت مورل در هالاتان لچستشایر انگلستان دو اسکلت را یافتند که حدود ۷۰۰ سال قبل حدود قرن ۱۴ میلادی درحالی‌که دست در دست هم داشتند کنار هم دفن شده‌اند.

زوجی که ۷۰۰ سال دست در دست هم دارند

۴۷۴۷