شناسهٔ خبر: 31258806 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: اعتدال | لینک خبر

آیا ایران به عراقِ ترامپ تبدیل می‌شود؟

نظامیان باسابقه نگرانند که ترامپ در حال وارد کردن آمریکا به فاجعه نادرست دیگری در این منطقه این بار با ایران است. یکی از مقامات قدیمی سیا، ادعاهای ترامپ را با دروغ‌پردازی های روسای جمهوری آمریکا برای توجیه جنگ در ویتنام مقایسه می‌کند. او که خواسته نامش فاش نشود گفته: «چنانکه من می‌بینم، بازهم در حال فریب دادن خود و مردم آمریکا درباره ایران هستیم. آنها قرار نیست فردا به ما حمله کنند و ما را بکشند. آنها علی‌رغم حرف‌های جنگ‌طلبانه علاقه‌ای به تقابل مستقیم با آمریکا ندارند».

صاحب‌خبر -
جف استین در نیوزویک نوشت: رییس‌جمهور خرسند نبود. او در حال تماشای تلویزیون در اقامتگاه خود در کاخ سفید بود که برنامه روتین هر روز صبح او قلمداد می‌شود. در این موقع او شاهد بود که روسای نهادهای جاسوسی دولتش، از زیر بار یکی از وعده‌های انتخاباتی او یعنی ایران، شانه خالی می‌کنند. ترامپ و دو نفر از مشاوران ارشد امنیت ملی او، به مدت دو سال است که مدعی شده‌اند جمهوری اسلامی هنوز به دنبال ساخت بمب اتمی است و خطری جدی برای همسایگانش و غرب است.

به گزارش اعتدال، در ادامه این مطلب آمده است: اما اکنون، دن کوتس، مدیر سازمان جاسوسی ملی ترامپ، در اتاق جلسات کاخ سفید حاضر شده و می‌گوید این صحت ندارد. او گفت که ایران به مفاد توافق هسته‌ای همچنان پایبند است. جینا هاسپل، رییس سیا نیز افزود که اگر تحریم‌های جدید ترامپ رفع نشوند، ایران به راحتی می‌تواند برنامه غنی‌سازی خود را از سر بگیرد. ترامپ به سراغ توییتر رفت و در سی‌ام ژانویه اعلام کرد که کوتس و هاسپل اشتباه می‌کنند. او نوشت که شاید آنها باید بار دیگر به مدرسه بروند. او در مصاحبه جنجالی با سی بی اس و سپس نیویورک تایمز اعلام کرد که ایران، کشور شماره یک تروریست در جهان است. او جمهوری اسلامی را مسئول تک‌تک مشکلاتی دانست که در خاورمیانه به ارث برده است؛ موضعی که جالب توجه اما غیرقابل حمایت است. او گفت که روسای جاسوسی آمریکا، وقتی نوبت به ایران می‌رسد بسیار منفعل و ساده‌لوحانه عمل می‌کنند. او سپس به در پیش گرفتن عملیات‌های مخفی و حتی نظامی علیه ایران اشاره کرد.

برای آنهایی که حافظه خوبی دارند، حرف‌های ترامپ یادآور اقدامات رییس‌جمهور دیگر جمهوریخواه، جرج بوش در هفده سال پیش است که عراق را بخشی از محور شرارت نامید. سال بعد او دویست هزار سرباز آمریکایی را روانه عراق کرد تا تسلیحات کشتار جمعی این کشور را بیابند و نابود کنند که البته معلوم شد وجود خارجی نداشتند. صدام نیز مدعی ارتباط با القاعده نبود. آنچه در ادامه رخ داد، بیش از یک دهه اشغال بود که آمریکا و خاورمیانه هنوز گریبانگیر پیامدهای مخرب آن هستند.

نظامیان باسابقه نگرانند که ترامپ در حال وارد کردن آمریکا به فاجعه نادرست دیگری در این منطقه این بار با ایران است. یکی از مقامات قدیمی سیا، ادعاهای ترامپ را با دروغ‌پردازی های روسای جمهوری آمریکا برای توجیه جنگ در ویتنام مقایسه می‌کند. او که خواسته نامش فاش نشود به نیوزویک گفته: «چنانکه من می‌بینم، بازهم در حال فریب دادن خود و مردم آمریکا درباره ایران هستیم. آنها قرار نیست فردا به ما حمله کنند و ما را بکشند. آنها علی‌رغم حرف‌های جنگ‌طلبانه علاقه‌ای به تقابل مستقیم با آمریکا ندارند».

چاس فریمن، سفیر سابق آمریکا در عربستان می‌گوید: «هرچه ما بیشتر فشار بیاوریم، آنها بیشتر مقاومت می‌کنند و بیشتر می‌توانند مشکلات خود را به گردن ما بیندازند. بنابراین شاهد یک شراکت میان تندروهای ایران و آمریکا هستیم.» مشکلی که او و سایر کارشناسان نگران آن هستند این است که اقدامات ترامپ و پاسخگویی ایران می‌تواند آغازگر جنگی باشد که هیچ‌کس خواهان آن نیست.

در عین حال مواضع ترامپ موجب شده مقامات ارشد سابق آمریکا به فکر بیفتند. برخی تردید دارند که ترامپ به دنبال اقدامات شدید علیه ایران باشد. اما برخی نیز معتقدند که برنامه‌های کلان سیاست خارجی ترامپ را می‌توان از هنگام ورودش به کاخ سفید و محکوم کردن برجام مشاهده کرد. به نظر می‌رسد او تمایل دارد که فصل جدید و خطرناکی از روابط تهدیدآمیز میان دو کشور را بگشاید که مورد حمایت آمریکا و تندروهای هوادار اسراییل است.

سلاحی که ترامپ دارد، تحریم‌های اقتصادی، حمایت از مخالفان تبعیدی و باز گذاشتن دست اسراییل در سوریه برای حمله به ایران است. باقی اظهارات خصمانه او محدود به جنگ در سایه با ایران و اقدامات برای نفوذ در شبکه‌های اجتماعی است مانند همان کاری که روس‌ها با آمریکا کردند. مقاماتی مانند پمپیو می‌گویند تلاش می‌کنند مانع شوند که ایران به قدرتی بی‌ثبات کننده تبدیل شود اما از ارائه جزییات بیشتر خودداری می‌کند. چنین اقداماتی همواره با استقبال مشاوران تندرو و نزدیک ترامپ یعنی پمپیو، کوشنر و بولتن همراه شده است. نخست‌وزیر اسراییل نتانیاهو و ولیعهد عربستان محمد بن سلمان نیز که هر دو از نزدیکان کوشنر هستند، همواره خواهان سیاست خصمانه آمریکا علیه ایران و حتی حمله مستقیم نظامی به تاسیسات اتمی و نظامی ایران بوده‌اند.

اما کارشناسان معتقدند که هر فشاری که آمریکا بر ایران وارد کرده با تهدیدات ایران مواجه شده است. هیچ‌کس نمی‌داند که این حملات و ضدحملات روبه افزایش به کدام سمت می‌روند. ترامپ بار دیگر با ادعای اینکه حضور نظامیان آمریکایی در عراق به منظور رصد فعالیت‌های ایران را حفظ می‌کند، متحدان منطقه‌ای خود را متحیر کرد. رییس‌جمهور عراق، برهم صالح فورا این اظهارات را محکوم کرد و گفت عراق را وارد مشکلات خود نکنید. همچنین آمریکا در حال فشار بر عراق است تا خرید برق از ایران را متوقف کند؛ اقدامی که موجب تنش بیشتر در روابط با بغداد می‌شود.

تمام این اقدامات بر ابهامات افزوده است. آمریکا نمی‌داند از ایران چه می‌خواهد و ایران نمی‌داند پیام‌های متفاوت و ناهمگون واشنگتن را چگونه تفسیر کند.

سرنگونی شاه موجب معکوس شدن تلاش‌های سیا برای سرنگونی حکومت محبوب مصدق به نفع منافع نفتی آمریکا شد. با حمله دانشجویان ایرانی به سفارت آمریکا و گروگانگیری دیپلمات‌های این کشور، روابط میان تهران و واشنگتن وخیم‌تر شد. رونالد ریگان ایران را حامی تروریسم دانست و در جنگ ایران با عراق، از صدام حمایت کرد. این جنگ یک دهه طول کشید و خسارات زیادی به ایران وارد کرد.

به تدریج بر نفوذ منطقه‌ای ایران افزوده شد. ابتدا این کار با حمایت از شیعیان در لبنان هنگام حمله اسراییل آغاز شد که به تاسیس سازمان قدرتمند حزب‌الله منتهی شد. سپس نوبت به حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳ رسید که منجر به قدرت گرفتن گروه‌های هوادار ایران در بغداد شد. در سال ۲۰۱۱ که بشار اسد در سوریه با شورش مخالفان مواجه شد، ایران و حزب‌الله به بقای او کمک کردند. روحانی در چهلمین سالگرد انقلاب از قدرت نظامی ایران گفت و اظهار کرد که ما منتظر اجازه کسی برای ارتقای قدرت دفاعی خود نمی‌مانیم.

ترامپ که ایران را تهدیدی مهمتر از داعش برای امنیت جهان می‌داند، وعده داده که ایران را مهار خواهد کرد.

طبق ادعای مقامات اروپایی ایران به دنبال کار گذاشتن یک بمب قوی در اجلاس مجاهدین [منافقین] بوده است. ایران منکر این عملیات شد و آن را به دروغگویی های مجاهدین و اسراییل نسبت داد.

در ماه آگوست وزارت دادگستری دو ایرانی را در کالیفرنیا به جاسوسی از فعالیتهای مجاهدین [منافقین] خلق متهم کرد. همچنین اف بی آی مدعی شد آنها از جامعه یهودیان نیز جاسوسی می‌کردند. این یهودیان در شیکاگو از حامیان حکومت تندرو اسراییل بودند. اما دشمن اصلی ایران هنوز مجاهدین خلق [منافقین] است. برخی مدعی هستند ایران در آمریکا، اروپا و کشورهای اطراف خلیج فارس، پایگاه‌هایی مخفی احداث کرده تا در صورت وقوع جنگ از آنها برای حمله استفاده کند.

بروس هافمن، کارشناس امور تروریسم در دانشگاه جرج تاون، معتقد است این گروه [منافقین] تهدیدی ناچیز مانند سایر گروه‌های اپوزیسیون است. در واقع دولت ترامپ به گروه‌های مخالف متنوعی از کردها گرفته تا سلطنت‌طلبان روی آورده است اما به نظر می‌رسد هدف نخست ایران مجاهدین خلق هستند. کارشناس بازنشسته سیا در امور خاورمیانه، لوییز رویدا می‌گوید که همه می‌دانند مجاهدین پایگاهی داخل ایران ندارد. اما حمایت دولت ترامپ از این گروه که به علت همکاری با صدام از حمایت مردم ایران محروم شد، موجب تردید ایران شده است.

همچنین ادعای شده که ایران در سال ۲۰۱۱ قصد داشته طی یک بمبگذاری در قلب واشنگتن، سفیر عربستان عادل الجبیر را در کافه میلانو ترور کند. طرح ترور در میلانو در زمان مذاکرات هسته‌ای قرار بود اجرا شود که نتیجه آن شکست مذاکرات بود. یکی از مقامات دولت اوباما که نخواست نامش فاش شود گفته که اگر واشنگتن ارتباطی میان این نقشه در صورت اجرا شدن و مقامات رسمی ایران می‌یافت، بی‌تردید واکنشی شدید و احتمالا نظامی نشان می‌داد.

ادعا شده ایران نیز همانند سایر دشمنان آمریکا درگیر عملیات‌های مخفی سایبری علیه آمریکاست. سال گذشته وزارت دادگستری ایالات متحده تعدادی از هکرهای مرتبط با ایران را به ربودن اطلاعات ۱۴۴ دانشگاه آمریکایی و ۱۷۶ دانشگاه در سایر کشورها متهم کرد. طبق گزارش یک نهاد مستقل که با نهادهای دفاعی آمریکا همکاری می‌کند، هکرهای ایرانی توانسته‌اند در شبکه اطلاعات طبقه‌بندی نشده‌ نیروی دریایی آمریکا، سایت‌ها و رایانه‌های بانک‌های آمریکایی و شرکت نفتی آرامکو در لاس‌وگاس و کازینوی شرکت شلدون ادلسون که از حامیان مالی حزب جمهوریخواه و هوادارن اسراییل است، نفوذ کنند. در ماه نوامبر نیز دو ایرانی بابت حمله سایبری و اخاذی از حدود دویست نهاد اقتصادی از جمله مراکز درمانی تحت تعقیب قرار گرفتند. ایران همواره منکر انجام این اقدامات است که گفته می‌شود به تلافی حمله سایبری مشترک اسراییل و آمریکا در پروژه استاکسنت انجام می‌شوند. این عملیات علیه کامپیوترهای مرکز غنی‌سازی نطنز انجام شد. پس از آن ایران سه بار دیگر موفق به کشف حملات مشابه شد.

ایران می گوید این اقدامات در پاسخ به تلاش‌های خرابکارانه آمریکا انجام می‌شود. سازمان سیا از ابتدای انقلاب تلاش داشته دولت ایران را ساقط کند. آنچه از اسناد منتشره سیا معلوم است، ناکامی در تلاش‌های متعدد علیه ایران است.

طبق گزارشی که در سال ۲۰۰۷ توسط ماهان عابدین، مدیر گروه پژوهشی دیزارت کانسالتینگ منتشر شد، تا سال ۱۹۸۹ تقریبا تمام شبکه جاسوسی آمریکا در ایران شناسایی و منهدم شد. همچنین بین سال‌های ۲۰۰۹ تا ۲۰۱۳ پس از لو رفتن شبکه ارتباطی سیا در ایران و چین، ده‌ها نفر دستگیر و اعدام شدند. ناکامی دیگر در سال ۲۰۱۱ بود که ایران اعلام کرد دوازده نفر از جاسوسان سیا را بازداشت کرده است. عابدین می‌نویسد که این فاجعه به علت سطح نازل نظارت کیفی بر فرایند استخدامی روی داد. پروژه دیگر مربوط به عملیات مرلین بود که در دولت کلینتون برای انحراف برنامه هسته‌ای ایران آغاز شد. اما طبق گزارش‌ها به نظر می‌رسد این برنامه به فعالیت های ایران شتاب بیشتری بخشید.

این حملات و ضدحملات بدون هیچ چشم‌انداز مشخصی ادامه دارند. دولت ترامپ به علت نفوذ ایران در سوریه، حمایت از حوثی ها در یمن و آزمایشهای موشکی اخیر به دنبال افزایش فشار بر ایران است. در ماه ژانویه بود که نیویورک‌تایمز افشا کرد بولتون از وزارت دفاع خواسته گزینه‌های حمله نظامی به ایران را مطرح کند. گفته می‌شود ترامپ مدام از اعضای امنیت ملی می‌خواهد که روشی برای نابود کردن قایق‌های تندروی ایرانی ارائه کنند.

نورمن رول، بازنشسته سیا که هدایت عملیات های جاسوسی آمریکا در ایران را از سال ۲۰۰۸ تا ۲۰۱۳ برعهده داشت، معتقد است که ترامپ باید به فشار خود ادامه دهد. او تشدید فشار بر ایران را مطلوب می‌داند و از اقدام آلمان برای ممانعت از فرود آمدن هواپیماهای ماهان ایر، تقدیر می‌کند. اما او معتقد است که آمریکا و متحدانش باید از این هم جلوتر بروند. او می‌گوید: «اگرچه اقدام نظامی باید همیشه آخرین حربه باشد اما تهران باید دریابد که اقداماتش پیامدهایی دارد».

دست‌کم فعلا بعید است اقدام نظامی در دستورکار باشد مگر آنکه ترامپ بخواهد به شکاف در ناتو دامن بزند. در حالی که متحدان آمریکا نیز از اقدامات ایران ناخرسندند، تلاش دارند برای حفظ برجام سازوکار مستقلی برای دور زدن تحریم‌های آمریکا ایجاد کنند. باوجود تهدیدات آشکار دولت ترامپ علیه این سازوکار، آینده آن روشن نیست.

در عین حال پمپیو تمام ماه ژانویه را صرف گشت و گذار از خاورمیانه کرد تا زمینه را برای خروج ایران از سوریه فراهم کند. او وعده برگزاری کنفرانس ضد ایرانی در ورشو را داد اما مخالفت متحدان اروپایی باعث شد از شدت لحن خود بکاهد. اما این پایان اقدامات دولت ترامپ نیست. طبق گزارش‌ها آمریکا در حال نصب تجهیزات شنود در کردستان عراق و هدایت عاملان خود از آنجا و ترکیه است. گفته می‌شود آمریکا در ناکامی دو تلاش ایران برای پرتاب ماهواره نیز دست داشته است.

فریمن، مشاور وزارت دفاع در دولت کلینتون نیز معتقد است آمریکا همان اقداماتی که برای ناکام کردن پیشرفت موشکی کره شمالی انجام داد در مورد ایران نیز در پی گرفته است. همچنین او معتقد است که دولت آمریکا به دنبال استفاده از گروه‌های شبه‌نظامی برای خرابکاری داخل ایران است همانند تلاشهای ناکام این کشور پس از انقلابات چین و کوبا. او معتقد است این تلاش‌ها حماقت هستند. گویا مقامات سازمان سیا نیز علاقه‌ای به این راهکارها ندارند. در سیا این اعتقاد وجود دارد که آمریکا نباید خود را درگیر جنگ جدیدی با ایران کند. امیل نخله، یکی از کارشناسان سیا معتقد است که این حمله می‌تواند موجب وحشت برخی متحدان آمریکا در حاشیه خلیج‌فارس و محکومیت آن از طرف شورای امنیت سازمان ملل شود. همچنین احتمال دارد موجب شود که مخالفان نظام ایران در کنار آن قرار بگیرند. او در یک تحلیل نوشته که حمله به ایران، نهایت حماقت است. او معتقد است که ایران تهدیدی موجودیتی برای آمریکا نیست. حتی عملیات‌های خارجی این کشور برای ترور مخالفان اقدامی دفاعی است و امنیت آمریکا را هدف قرار نمی‌دهد اما داعش در آمریکا و سایر نقاط جهان عوامل خود را به کار می‌گیرد.

او اسراییل را مقصر وخامت اوضاع هسته‌ای می‌داند. «هر سال عده‌ای از طرف دولت اسراییل به واشنگتن می‌آیند و مدعی می‌شوند که ایران یک سال تا ساخت سلاح اتمی فاصله دارد. این‌قدر این را تکرار می‌کنند تا بالاخره کسی به آنها جواب دهد که ده سال است این ادعا را مطرح می‌کنید پس چرا آنها بمب نساخته‌اند». او هراس دارد که عاقبت، اسراییل موفق شود آمریکا را وارد جنگ بی‌نتیجه ای با ایران کند. او می‌گوید: «خودتان را جای ایرانیان بگذارید و از چشم آنها به مسایل بنگرید. در غیر اینصورت خود را درگیر جنگی نامعلوم خواهیم کرد. ممکن است حادثه‌ای رخ دهد و از کسی کار اشتباهی سربزند که بدون قصد قبلی موجب آغاز جنگی ویرانگر شود».

نظر شما