به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، اعضای کمیته‌های علمی و اجرایی و شورای سیاستگذاری نخستین همایش کتاب سال بانوان با آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، در سالن جلسات مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) دیدار کردند.

در ابتدای این نشست حجت‌الاسلام‌ والمسلمین حمید پارسانیا دبیر علمی همایش کتاب سال بانوان، با بیان اینکه بانوان و نظام دانشگاهی، دو پاشنه آشیل انقلاب اسلامی ایران هستند، عنوان کرد: برخی با توجه به حضور زنان در جوامع غربی تصور می‌کنند که حضور زنان در جامعه نوعی تقابل با دیانت است، حال آنکه چنین تصوری اشتباه است.

پارسانیا با اشاره به تأثیر حرکت بانوان در پیروزی انقلاب اسلامی ایران، تصریح کرد: بانوان می‌توانند نقطه قوت انقلاب اسلامی باشند، همانطور که حضور زنان در انقلاب مشروطه نیز چشمگیر بود، بانوان در پیروزی انقلاب اسلامی ایران تأثیر فراوانی داشتند.

دبیر علمی همایش کتاب سال بانوان ادامه داد: جمعی که در این محفل حضور دارند، جمع بین علم و حرکت زنان در جامعه ایران هستند و جامعه‌الزهرا علیهاالسلام متعلق به بانوانی است که در صحنه علم و دانش فعالیت می‌کنند، همچینین این مرکز در مسیر علم و دانش پیشگام و پیشتاز بوده است.

وی در ادامه با اشاره به همایش کتاب سال بانوان افزود: نخستین همایش کتاب سال بانوان به همت این مؤسسه علمی حوزوی در سال جاری برگزار می‌شود و در این همایش کتاب‌هایی که بانوان تألیف کردند و یا در عرصه زنان و خانواده تألیف شده است، مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

پارسانیا در پایان تصریح کرد: جامعه‌الزهرا علیهاالسلام این حرکت را آغاز کرده تا بدین وسیله آثار پژوهشی در عرصه زن و خانواده شناسایی و پژوهشگران این عرصه مورد حمایت قرار گیرند.

ارسال 500 اثر به دبیرخانه همایش کتاب سال بانوان
در ادامه این نشست، ریحانه حقانی معاون پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام گفت: شورای سیاستگذاری این همایش با ریاست حجت‌الاسلام‌ والمسلمین سیدمحمود مدنی مدیر جامعه‌الزهرا علیهاالسلام تشکیل شد و اعضای این شورا متشکل از اساتید فاضل حوزه و دانشگاه هستند.
 
حقانی ادامه داد: کمیته علمی همایش با ریاست حجت‌الاسلام ‌والمسلمین حمید پارسانیا و با عضویت اساتید برجسته از جمله خانم امین‌مجد، روح اللهی، علیپور و گرجیان تشکیل شد که در این کمیته، رؤسای هیئت داوری را تعیین کردند.
 
معاون پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام با بیان اینکه در برگزاری این همایش چند هدف مورد توجه قرار گرفت، بیان کرد: حمایت از آثار پژوهشی بانوان و آثار برتر پژوهشی در عرصه زن و خانواده، شناسایی ظرفیت‌ها و تقویت توان پژوهشی بانوان و مراکز فعال در عرصه مطالعات زن و خانواده، زمینه‌سازی مشارکت پژوهشگران و واحدهای پژوهشی در تولید علم از جمله اهداف برگزاری این همایش است.
 
وی افزود: تلاش ما در این همایش این است که پژوهش و تولید علم را در بین بانوان طلبه تعمیق و گسترش دهیم و پژوهش‌های علمی را در عرصه زن و خانواده هدایت کنیم.
 
حقانی در ادامه گفت: ما در چند فاز، برنامه‌ریزی را آغاز کردیم که در فاز اول، بحث اطلاع‌رسانی و ظرفیت‌سنجی مراکز علمی را داشتیم که از طریق سایت، انتشار بنر و فضای مجازی با مراکز علمی، دانشگاهی و حوزوی ارتباط برقرار شد و اطلاع‌رسانی صورت گرفت، همچنین از نظرات آنان در قسمت‌های مختلف بهره‌مند شدیم.
 
معاون پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام ادامه داد: پس از اعلام فراخوان همایش، آثار پژوهشی از مراکز حوزوی و دانشگاهی دریافت شد و پژوهشگران بیش از ۵۰۰ اثر را به دبیرخانه همایش ارسال کردند که بیشترین آثار در حوزه مطالعات زن و خانواده است.
 
وی هدف نهایی این همایش را مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: هدف ما از برگزاری این همایش این است که در ادامه همایش، ظرفیت‌های اصلی و خلأهای پژوهشی را در این عرصه شناسایی کنیم و پژوهش‌های خود را جهت دهیم.
 
حقانی با اشاره به اینکه آثار این همایش در چهار گروه دریافت شد، گفت: این چهار گروه شامل رساله‌های سطح چهار و رساله‌های دکتری بانوان، کتاب‌های تألیفی بانوان در حوزه‌های علوم اسلامی و انسانی است، همچنین بخش ویژه شامل مطالعات زن و خانواده است که به صورت مشترک بین آقایان و بانوان آثار را دریافت کرد.
 
معاون پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام با اشاره به استقبال پژوهشگران از این همایش، افزود: امسال فقط آثار پژوهشی در قالب کتاب مورد پذیرش قرار گرفت و مقالات را در دستور کار قرار ندادیم؛ با این حال، استقبال پژوهشگران از این همایش بسیار چشمگیر بود و حضور پررنگی در این همایش داشتند.
 
وی در ادامه به تشریح آثار دریافتی پرداخت و تصریح کرد: آثار پژوهشی دریافتی رده‌بندی شدند؛ 11 هیئت داوری با حضور 100 داور از اساتید فاضل دانشگاهی و حوزوی برای بررسی آثار تشکیل شد و آثار پژوهشی در مرحله ارزیابی اجمالی و تفصیلی قرار گرفتند که در ارزیابی تفصیلی، 147 اثر مورد پذیرش قرار گرفتند.
 
حقانی یادآور شد: اختتامیه همایش کتاب سال بانوان همزمان با ایام ولادت باسعادت حضرت زهرا علیهاالسلام در مرکز علمی جامعه‌الزهرا علیهاالسلام برگزار می‌شود و برگزیدگان مورد تجلیل قرار می‌گیرند.
 
معاون پژوهش جامعه‌الزهرا علیهاالسلام تأکید کرد: پس از برگزاری همایش کتاب سال بانوان، کار اساسی ما آغاز می‌شود و این همایش در واقع پایلوتی بود تا در ادامه کار، فعالیت‌های دیگر را ساماندهی و جهت‌دهی کنیم، خلأهای پژوهشی را شناسایی کرده و به آن توجه کنیم و در نهایت راهبری موضوع را در عرصه زن و خانواده داشته باشیم.
 
بانوان می‌توانند در مسیر علم و دانش، باعث افتخار کشور و نظام اسلامی باشند

در پایان این نشست، آیت‌الله مصباح یزدی رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) در سخنانی با بیان اینکه برای رسیدن به کمال و نتایج مطلوب باید همواره تلاش کرد، افزود: برای رشد و تکامل هر چیزی باید استعدادهای آن را کشف کنیم، لوازمی که برای شکوفایی آن مورد نیاز است شناسایی شود و به این مسئله توجه داشت که در هر فرصتی چه نوع خدمتی را می‌توان ارائه داد که این موضوع در همه موجودات از جمله گیاهان و حیوانات و در سطح بالاتری برای انسان‌ها صادق است.

آیت‌الله مصباح یزدی با بیان اینکه انسان به فرموده خداوند متعال، کامل‌ترین و به عنوان بهترین مخلوق معرفی شده است، افزود: انسان‌ها همه یکسان نیستند و در هر مرحله از زندگی، ویژگی‌های خاصی دارند، همچنین در برخی انسان‌ها ویژگی‌های منحصر به فردی وجود دارد، در این صورت این سؤال مطرح است که برای رسیدن به کمال، چه باید کرد و آیا برنامه و فرمول دقیقی وجود دارد یا نه؟

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان این مطلب که استعدادها، حقوق و وظایف انسان‌ها یک جهت مشترک دارد، ادامه داد: همه انسان‌ها در اصل انسانیت، مشترک هستند و همه انسان‌ها بر اساس این اصل، استعدادهای مشترک، حقوق مشترک، وظیفه مشترک و مسئولیت مشترک دارند.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ادامه داد: اختلافاتی در تکوین انسان‌ها وجود دارد که انسان‌ها را به دو دسته زن و مرد تقسیم می‌کند، اما در وظایف و حقوق آنان تفاوتی نمی‌گذارد، اگر خودمان می‌خواستیم وظایف و حقوق را تعیین کنیم، بسیار دچار اشتباه می‌شدیم.

وی به برخی از آیات قرآن کریم اشاره کرد و افزود: در قرآن کریم به وظایف مشترک زن و مرد و استعدادهای مشترک و کمال مشترک اشاره شده است و چیزی که افراد می‌توانند از آن پیش‌تر بیفتند در ادبیات دینی ما به قرب خداوند یاد می‌شود، چراکه خداوند متعال، انسان را به عنوان خلیفه‌الله معرفی کرده است تا نشان دهد انسان می‌تواند به خدا نزدیک شود و این موضوع بین زن و مرد مشترک است.

استاد اخلاق حوزه علمیه افزود: این رشد در انسانیت است و در جهت قرب الهی هیچ فرقی بین زن و مرد نیست، چنانچه همه ائمه معصومین علیهم‌السلام، نسبت به حضرت زهرا علیهاالسلام خضوع فراوانی داشتند و آن حضرت را الگویی برای خود می‌دانستند.

آیت‌الله مصباح یزدی به اعتقادات انسان‌ها درباره تفاوت زن و مرد اشاره کرد و گفت: برخی معتقدند که فرقی بین زن و مرد نیست و اختلافات جزئی در جهات بدنی و روحی وجود دارد که در وظایف و حقوق این دو گروه تأثیری ندارد؛ برخی نیز معتقدند که همواره نسبت به زنان ظلم شده و شاید در هیچ برهه‌ای از تاریخ، حقوق زنان که شایسته حقوق انسانی و الهی باشد، وجود نداشته باشد.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) یادآور شد: ما در چنین شرایطی با افراط و تفریط مواجه هستیم و باید اعتراف کنیم که متدینان ما در این مسئله به درستی به وظایف خود عمل نکردند و نسبت به حقوق زنان اهتمام نداشتند، چنانچه سال‌های طولانی حقوق زنان به درستی رعایت نشد و این مسئله باعث شد که احساس شکست و محرومیت برای زنان به وجود آید و عکس العمل زنان این باشد که ضد آن عمل کنند.

وی با بیان اینکه یکی از کمبودهای جامعه اسلامی ما، به هم خوردن تعادل و افراط و تفریط در حقوق زن و مرد است، عنوان کرد: وقتی انقلاب اسلامی به پیروزی رسید، باید به این مسئله توجه می‌شد، همانطور که این مسئله در سخنان حضرت امام (ره) انعکاس داشت، چنانچه ‌فرمودند که من برای اسلام احساس خطر می‌کنم، ما برای اسلام قیام کردیم و برای اسلام شهید می‌شویم.

آیت‌الله مصباح یزدی بیان کرد: متأسفانه ما در فهم افراط و تفریط‌ها هم ضعف‌هایی داریم و وقتی به منابع رجوع می‌کنیم، پیش داوری‌های افراطی و تفریطی داریم؛ بنابراین یکی از وظایف فرهیختگان جامعه ما این است که حقوق زن و مرد را به تعادل نزدیک کنند و از نظر عملی و نظری، تعادل حقوق زن و مرد را مورد توجه قرار دهند.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره) ادامه داد: یکی از جهاتی که برای زن و مرد مطرح می‌شود، این است که آیا تحصیل علم برای مردان است و یا زنان؟ که در پاسخ باید گفت که علم برای انسانیت است و به جنسیت ربطی ندارد، همچنین مشارکت در امور اجتماعی و سیاسی نیز به جنسیت ربطی ندارد؛ خداشناسی، عبادت، معرفت خدا و تقرب به خداوند، ایمان به خداوند و قرب الهی و همه اینها مرد و زن نمی‌شناسد.

استاد اخلاق حوزه علميه در ادامه افزود: یکی از خدمات حضرت امام (ره)، یاران و دست پروردگان مکتب آن حضرت این بود که زمانی که نهضت روحانیت شروع شد، مسئله تحصیل و آموزش بانوان هم مطرح شد که در پی آن مکتب توحید راه‌اندازی شد.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ضمن گرامیداشت یاد و خاطره مؤسسان حوزه‌های علمیه خواهران، بیان کرد: در ایران قدم‌های ارزنده ای در این زمینه برداشته شد که نمونه آن جامعه‌الزهرا علیهاالسلام است.

وی تصریح کرد: در این زمینه وقتی بانویی عالم و دانشمند شد، علم خود را باید عرضه کند، بحث علمی کند، کتاب بنویسد، در کنفرانس‌های عملی و در فعالیت‌های علمی شرکت کند، اما حدود زن و مرد باید رعایت شود و به حقوق اختصاصی ضرری وارد نشود.

آیت‌الله مصباح یزدی در ادامه به کتاب «بلاغاتُ النّساء» نوشته احمدبن‌ابی‌طاهر مشهور به ابن‌طیفور اشاره کرد که سخنرانی‌های بانوان نامدار تاریخ اسلام در این کتاب گردآوری شده است.

رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، با بیان اینکه بانوان جامعه می‌توانند در مسیر علم و دانش، باعث افتخار کشور و نظام اسلامی باشند، برگزاری همایش کتاب سال بانوان را اقدام شایسته‌ای عنوان کرد و افزود: این گام برای احقاق حقوق بانوان، احترام به شخصیت آنان و استفاده از استعدادهای خدادادی آنان برداشته شده است که قابل قدردانی است.