فرارو- روز گذشته در آستانه پایان مهلت چهار ماهه گروه اقدام ویژه مالی (اف‌ای تی اف) به ایران، مجمع تشخیص مصلحت نظام بار دیگر در جریان بررسی مصوبه مورد اختلاف میان مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان برای پیوستن ایران به کنوانسیون مقابله با جرائم سازمان یافته، مشهور به "کنوانسیون پالرمو" به نتیجه نرسید و برای دومین بار، رای‌گیری درباره این کنوانسیون به جلسه بعد موکول شد. مجمع تشخیص مصلحت نظام هر دو هفته یکبار در روز‌های شنبه جلسه دارد.

در جلسه دیروز حسن روحانی و علی لاریجانی غایب بودند

به گزارش فرارو، این اتفاق در شرایطی رخ داد که فشار تحریم‌های اقتصادی روز به روز به کشور بیشتر می‌شود و در ماه اخیر اختلافات میان تهران و اروپا درباره نحوه اجرای برجام و به ویژه کانال مالی اروپا بالا گرفته است.

در این شرایط دولت انتظار دارد که سریعتر مجمع تشخیص مصلحت در این باره تصمیم بگیرد. پیشتر تصور می شد مجمع نهایتا رای مثبت می دهد اما ظاهرا در روز‌های اخیر کفه ترازو برای مخالفان پیوستن ایران به "پالرمو" و "سی اف تی" در مجمع سنگین‌تر از موافق آن شده است.

غلامرضا مصباحی مقدم، از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام روز گذشته گفت تعداد موافقان و مخالفانی که می‌خواستند درباره این کنوانسیون صحبت کنند بسیار زیاد بود و به همین دلیل، بررسی این مصوبه به جلسه بعد موکول شد.

با این حال به نظر می‌رسد تصویب این لایحه مخالفان بیشتری دارد. حشمت الله فلاحت پیشه، رئیس‌کمیسیون امنیت ملی مجلس گفت: «در جلسه دیروز به دلیل تعدد سؤالات، ۹ سؤال اساسی اعضا درباره این لایحه پاسخ داده نشد و به همین دلیل تصمیم‌گیری درباره پالرمو به جلسه بعدی موکول شد.»

فلاحت پیشه افزود: "دیروز آرا منفی به پالرمو در مجمع بیشتر شده بود و برخی اعضا ابهامات و انتقادات تازه‌ای را مطرح کرده‌اند."

به گفته او "اگر دیروز لایحه پالرمو در مجمع به رای گذاشته می‌شد قطعا رای نمی‌آورد و اعضا آن را رد می‌کردند. چرا که آراء منفی به این لایحه در جلسه دیروز نسبت به جلسه قبل حتی بیشتر هم شده بود. برخی از اعضا این مطالبه را مطرح می‌کنند که دولت باید در این خصوص ضمانتی برای شرایط پس از پذیرش شروط اف‌ای‌تی‌اف بدهد، چرا که اساسا این حرف آقای ظریف که بدون این لوایح شرایط قطعا بدتر خواهد شد را به عنوان یک تضمین سلبی قابل پذیرش نمی‌دانند و اصرار دارند که دولت تضمین ایجابی در این خصوص بدهد."

نگاه روزنامه روزان به تعویق تصمیم گیری مجمع درباره پالرمو

همچنین آیت‌الله محمدی عراقی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره جزئیات جلسه دیروز مجمع تشخیص مصلحت نظام، اظهار داشت: "جلسه دیروز حدود سه ساعت به‌طول انجامید که احساس می‌کنم به دلیل اقدامات اخیر اتحادیه اروپا دیدگاه‌های مخالفان کنوانسیون پالرمو تقویت شده بود."

او تاکید کرد که جو مجمع علیه تصویب لایحه پالرمو است. آیت‌الله محسن مجتهد شبستری عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در این باره گفت: "به نظر می‌رسد، فضای غالب در مجمع تشخیص مصلحت نظام مخالفت با پالرمو است و هرچه زمان می‌گذرد مخالفان پالرمو در مجمع تشخیص بیشتر می‌شود چرا که استدلال‌های متقن مخالفان پالرمو نظر برخی اعضای مجمع که پیش‌تر موافق بودند را تغییر داده است."

با این حساب شواهد نشان می‌دهد که مجمع دیدگاه منفی نسبت به لایحه پالرمو دارد. حتی برخی خبرگزاری‌ها گفته اند که از اعضای مجمع تنها مجید انصاری و محمد صدر از پالرمو دفاع کرده اند.محمد رضا عارف نیز پیش از جلسه موافقت خود را با آن در توئیتر اعلام کرد.

در جلسه دیروز مجمع به جز حسن روحانی که از شهریور‌ماه ۹۶ غایب همیشگی مجمع است، چهره‌های شاخصی غیبت داشتند که در ۳ جلسه گذشته حضور مستمری داشتند. علی لاریجانی و محمود احمدی‌نژاد - ۲ عضو مجمع - و محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه و مهمان نشست‌های گذشته مجمع، چهره‌هایی بودند که جای خالی‌شان احساس می‌شد. هرچند به‌گفته مصباحی‌مقدم، غیبت آن‌ها مانع رأی‌گیری نبود و تعداد اعضا با وجود غیبت برخی اعضا در حد نصاب بود و مجمع قانونا می‌توانست تصمیم نهایی را درباره پالرمو بگیرد. اما با توجه به اینکه علی لاریجانی ریاست بر نشست غیرعلنی دیروز بهارستان را به نشستن بر کرسی مجمع ترجیح داد و محمد‌جواد ظریف برای حضور در کنفرانس امنیتی مونیخ راهی آلمان شده است، می‌توان دریافت که حداقل ظریف و لاریجانی امیدی به تعیین تکلیف لوایح بازمانده در نشست دیروز مجمع نداشته‌اند و شاید می‌دانستند مصلحت به استمرار بررسی‌ها از سوی اعضای مجمع رقم خواهد خورد.

آملی لاریجانی روز گذشته اظهاراتی در نقد پیوستن به پالرمو مطرح کرد

دو مخالفت مهم
جلسه روز گذشته مجمع در شرایطی برگزار شد که حداقل دو نفر از موافقان پیوستن ایران به اف‌ای‌تی‌اف به صف مخالفان اضافه شدند. پیشتر اظهار نظر‌ها و شواهد نشان می‌داد آیت الله آملی لاریجانی و احمد توکلی در صف منتقدان قرار ندارند، اما با تحولات اخیر این دو عضو شاخص مجمع به مخالفت با پیوستن ایران به پالرمو پرداختند.

آیت الله آملی لاریجانی، رییس مجمع دیروز به درخواست اروپایی‌ها از ایران برای شفاف‌سازی مالی اشاره کرد و گفت: «احساس می‌شود که اروپایی‌ها در جریان اینستکس با وجود این تعویق و تعلیق، نشان دادند چیزی که طلب می‌کنند فراتر از این حرف‌ها‌ست. ما باید به این مطلب توجه داشته باشیم که در تأیید و تصویب پالرمو اگر نظری بدهیم، آیا واقعا آن چیزی است که اروپایی‌ها از ما خواسته‌اند یا امر فراتری همچون "اف‌ای‌تی‌اف" را از ما توقع دارند.»

او افزود: "آیا واقعا مصلحت است که جمهوری اسلامی، مجمع تشخیص مصلحت، مجلس و نهاد‌های دیگر با این طلب‌های قلدرمآبانه کشور‌های غربی همراهی کنند؟ "

این سخنان را می‌توان در مخالفت و یا حداقل در راستای تردید برای تصویب کنوانسیون پالرمو تفسیر کرد.

احمد توکلی از چهره‌های شاخص اصولگرا نیز که پیشتر موضع میانه‌ای در این باره داشت حالا به یکی از منتقدان سرسخت پیوستن به اف‌ای تی اف تبدیل شده است. او در گفت و گویی اظهار کرد: «پالرمو و سی اف تی به استقلال کشور سازگار نیست.»

او افزود: «مجمع تشخیص مصلحت حالا باید بگوید با این ضرری که به استقلال و کرامت دارد و این آسیبی که به عزت نفس ما می‌زند، آیا با این ضرر‌ها مصلحت است که به آن بپیوندیم و اگر به مصلحت است دلایل آن چیست.»

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: «اگر ما به اف‌ای تی اف هم بپیوندیم مشکلات حل نخواهد شد، چون ریشه مشکلات داخلی است، خودشان (دولت) هم می‌گویند معلوم نیست با این کار وضعیت بهتر شود. بعد هم گفتند ما نمی‌توانیم کشور را اداره کنیم! خب اگر نمی‌توانید استعفا بدهید.»

برخی رسانه‌ها از این موضع تازه توکلی انتقاد کرده اند و گفته اند که او چرخش دیدگاه پیدا کرده است.

رسانه‌های دولتی معتقدند که این چرخش دیدگاه تحت تاثیر فشار‌های بیرونی بوده است. در هفته‌های اخیر اعضای مجمع از دریافت پیامک‌های تهدید آمریز و فشار‌های سنگین بیرونی برای رد لوایح مربوط به "اف‌ای تی اف" خبر داده بودند.

تعویق تصمیمی گیری مجمع امروز دو رویکرد را در رسانه‌ها رقم زد. رسانه‌های اصولگرا از این اتفاق استقبال کردند، اما اصلاح طلبان موضعی حاکی از نگرانی داشتند.

تیتر روزنامه اصلاح طلب آفتاب یزد درباره جلسه مجمع و پیوستن به پالرمو

اهمیت پالرمو
طی هفته‌های اخیر بررسی مصوبه‌های مورد اختلاف مجلس و شورای نگهبان که از سوی گروه ویژه اقدام مالی علیه پولشویی و تامین مالی تروریسم یا اف‌ای‌تی‌اف به ایران پیشنهاد شده، در دستور کار این نهاد قرار داشته است.

پیوستن ایران به کنوانسیون جهانی پالرمو یکی از چهار لایحه‌ای بود که دولت برای جلوگیری از قرار گرفتن نام ایران در فهرست سیاه گروه ویژه اقدام مالی به مجلس ارائه کرد.

این لایحه در مهرماه در مجلس شورای اسلامی تصویب شد. اما به دلیل مخالفت شورای نگهبان و پافشاری مجلس بر تایید لایحه دولت موجب شد تا مساله به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شود.

کنوانسیونی که به نام پالرمو مشهور شده یکی از کنوانسیون‌های سازمان ملل است که در سال ۲۰۰۰ میلادی با رای اکثریت اعضای مجمع عمومی سازمان ملل تصویب شد.

هدف از این کنوانسیون مقابله با جرایم سازمان یافته فراملی توصیف شده است.

در این کنوانسیون، سه پروتکل اصلی قرار دارد که هر کدام بخشی از جرایم سازمان یافته را ممنوع می‌کند.

مقابله و جلوگیری از قاچاق انسان، به ویژه زنان و کودکان، مقابله با ورود و خروج مهاجران غیرقانونی از راه زمینی، هوایی و دریایی و همچنین مقابله و ممنوعیت ساخت و قاچاق تسلیحات نظامی و مهمات، سه پروتکل اصلی کنوانسیون پالرمو هستند.

در حال حاضر تقریبا همه کشور‌های جهان به این کنوانسیون پیوسته‌اند. ایران در کنار سودان جنوبی، سومالی، بوتان و جمهوری کنگو، از جمله کشور‌هایی هستند که از اجرای این کنوانسیون خودداری کرده‌اند.