شش ماه و اندی پس از ملاقات تاریخی دونالد ترامپ و کیم جونگ اون در سنگاپور، رئیس جمهوری امریکا هنوز هم نتوانسته است رهبر کره شمالی را وادار به دست برداشتن از فعالیت‌های عمیق هسته‌ای خود کند. با این حال، در پیام‌ سال نوی کیم جونگ اون و اظهارات دونالد ترامپ در نطق سالانه خود، به این نکته اشاره شده که از یک دیدار مجدد استقبال می‌کنند و این ملاقات که قرار است هفته آینده در ویتنام انجام شود، می‌تواند نتایج تازه‌ای را به ارمغان بیاورد و این البته متفاوت با چیزهایی خواهد بود که ترامپ در ابتدای برقراری صلح ظاهری‌اش با کیم جونگ اون وعده آن را داده بود.

چیزهایی در ارتباط با پیام سال نوی امسال رهبر کره شمالی نسبت به گذشته به‌طور محسوس فرق کرده بود. پیش‌تر در اکثر این پیام‌ها کیم جونگ اون و اسلاف او در حالی پشت میز خطابه مشاهده می‌شدند که شمار زیادی از مردم مقابل وی اجتماع کرده و حرف‌های او را می‌شنیدند اما این بار در نواری که از تلویزیون پیونگ یانگ پخش شد، رهبر کره شمالی با آرامش زیادی که در تضاد با نطق‌های آتشین قبلی او بود، روی یک مبل بزرگ و نرم آرمیده بود و به نظر می‌رسید این مکان باید کتابخانه یا اتاق اصلی نشیمن عمارت ریاست جمهوری کره شمالی باشد.

حتی متن نطق کیم جونگ اون به جای آن که سرشار از کلمات آتشین معمول او و حمله به رهبران زیاده‌خواه امریکا و برخی دولت‌های اروپایی متحد با ترامپ باشد، سرشار از جملات نرم و ابراز امیدواری به بهبود اوضاع بود و نوعی تأکید نرم بر عاری کردن قلمرو کره از سلاح‌های هسته‌ای را هم دربر داشت. در عین حال کیم جونگ اون برخی عادات همیشگی و هماوردی‌های تند خود را نیز فراموش نکرد و گفت اگر فشار امریکا و تحریم‌هایش ادامه یابد، پیونگ یانگ خط سیاسی متفاوتی را در پیش خواهد گرفت.

ساعاتی بعد ترامپ هم با پُزی مؤدبانه‌تر از همیشه و با استقبال از اظهارات صلح‌طلبانه همتای کره شمالی‌اش گفت برای دیدار مجدد با «اون» آماده و هدف کاخ سفید نه افزودن آتش تنش‌ها بلکه رسیدن به مصالحه‌ای عقلایی و آرامشی پایدار در شرق آسیا است. با این حال هر دو سوی ماجرا فراموش کرده‌اند که تعهدات ذکر شده طی ملاقات اول را که پایه‌گذار آتش‌بس بین دو سو شود، به اجرا ننهاده‌اند.

کره همان طور که پیش‌تر آمد، گفته بود زرادخانه اتمی‌اش را خاموش خواهد کرد و امریکا تعهد کرده بود تمامی تحریم‌هایش را بردارد، به مانورهای نظامی مشترک با کره جنوبی، همسایه و دشمن قدیمی کره شمالی پایان بخشد و بپذیرد که جنگ دو کره که قسمت اصلی و واقعی و پیگیر آن از ۱۹۵۰ تا ۱۹۵۳ اجرا شد، پایان یافته است و باید به هر دو کشور فرصت طی‌طریق در راهی مشترک را داد.

آنچه سبب شده هیچ یک از دو کشور تعهدات خویش را اجرا نکنند، صبر کردن هر کدام برای شروع انجام تعهدات از سوی طرف دیگر و به واقع پیشقدم نشدن در این زمینه است. ریو یونگ ووک، استاد رشته روابط بین‌الملل در دانشگاه ملی سنگاپور می‌گوید: «کره شمالی به هر دلیلی که می‌دانیم یا نمی‌دانیم، حتی یک قدم به سوی خلع سلاح کردن خویش برنداشته و بخش فعالیت‌های اتمی آن همچنان فعال است و دولت امریکا نیز به فکر فعال‌سازی پروسه رفع تحریم‌ها نبوده و فقط شعار داده است.

شاید دیدار دوم ترامپ و کیم قدری از این خشکی‌ها و رکودها بکاهد اما تا زمانی که فضای عدم اعتماد بین دو کشور ادامه دارد، نمی‌توان صلحی را که فقط به حرف در اواسط سال ۲۰۱۸ بین امریکا و کره شمالی دایر شد، جدی شمرد و این فقط یک پروپاگان عوامفریبانه بوده است.» مطلعان در نیویورک می‌گویند ترامپ از آغاز هم می‌دانست دل بستن به یک خلع سلاح کلی و واقعی از سوی دولت پیونگ یانگ چیزی بجز فریفتن خویش نیست و در نتیجه برای اپیزود دوم دیدار خود با کیم جونگ اون که هنوز زمان دقیق آن اعلام نشده، یک فهرست درخواست‌های معتدل‌تر را تدارک دیده است.

این در حالی است که دویون کیم، یک مقام ارشد سازمان موسوم به «مرکز امنیت نوین امریکا» در مقاله‌ای در بولتن ماهانه «دانشمندان اتمی» آورده است: «خودمان را گول نزنیم و آنچه کیم درباره آن صحبت کرده، نه قول خلع سلاح اتمی کره شمالی بلکه صحبت درباره کاستن از حجم سلاح‌های اتمی در سراسر جهان است. کیم می‌گوید اگر این یک نهضت جهانی است، ما هم مشارکت می‌کنیم اما دلیلی ندارد که فقط ما قربانی این روند کاهشی باشیم.

در نزد اطرافیان ترامپ این باور جدی وجود دارد که کیم اصلاً خیال کوتاه آمدن در قبال خواسته‌های امریکا را نداشته و ندارد و با پذیرش یک صلح صوری در اجلاس سنگاپور، فضا را آماده کرد تا سرانجام روزی به صراحت به سران امریکا بگوید که باید کره شمالی را به عنوان یک قدرت هسته‌ای بپذیرند و کره نیز در عوض متعهد می‌شود که از این قدرت استفاده تخریبی نکند. چیزی که رد آن توسط کاخ سفید نه فقط طول مدت حضور دونالد ترامپ، بلکه چند جانشین بعدی وی را نیز دربر خواهد گرفت و بعید است که بجز حرف و رجزخوانی‌های تازه و کهنه از سوی هر دو طرف، بهره و پیامد دیگری داشته باشد.

وصال روحانی