نادانا فریدریخسون، روزنامهنگار روس، طی یادداشتی در وبگاه مجله نشنال اینترست تصریح کرد که رئیس جمهور آمریکا بر مبنای یک استراتژی کلان، بازی بزرگ و جدیدی در خاورمیانه آغاز کرده است. به نوشته این روزنامهنگار، ترامپ به طور آهسته، اما پیوسته اجرای دکترین سیاست خارجی خود را ادامه میدهد. دکترینی که بر برخورد با چینِ رقیب، بازداشتن و انحلال ایرانِ دشمن و مهار روسیه پرسروصدا مبتنی است. این اهداف از یکدیگر جدا نیستند. استراتژی کلان ترامپ، بدین معنی است که یک تیر، که از قبل تهران را نشانه گرفته است، به طور خودکار دو مشکل دیگر را هم اصابت میکند. مانند اصل دومینو است. یعنی بیثباتسازی یک کشور به بروز مشکلات جدی برای سایر کشورها منجر میشود. به عنوان مثال، اگر چین مقادیر قابل توجهی از نفت ارزان ایران را از دست بدهد، اینگونه مشکلات بروز پیدا خواهد کرد. پکن باید به سایر صادرکنندگان نفت روی بیاورد و نفت را به قیمت بازار از آنها بخرد. به همین دلیل، چین در ژانویه ۲۰۱۹، با وجود تحریمهای آمریکا، تصمیم گرفت که سه میلیارد دلار در صنعت نفت ایران سرمایهگذاری کند. علاوه بر این، ترامپ خرسند است که اتحادیه اروپا دیگر نمیتواند روی صادرات محتمل گاز ایران حساب کند و مجبور است به خرید گاز گرانتر آمریکا روی بیاورد.
فردریخسون مدعی شد ترامپ احتمالا از طالبان خواهد خواست که توافقشان با ایران را لغو کنند. طبق این توافق طالبان داعش را از مرز ایران دور نگه میدارد. نهایتا آمریکاییها با دعوت طالبان، داعش را به سمت مرز ایران هل خواهند داد. طالبان هم برای جلوگیری از این سناریو هیچ کاری نخواهد کرد. این سناریو به این معناست که ریسک حملات تروریستی در ایران، مشابه آنچه در سپتامبر ۲۰۱۸ در اهواز اتفاق افتاد، افزایش خواهد یافت.
به گفته فردریخسون، دولت عراق درباره لغو توافق امنیتی با آمریکا صحبت میکند و تهدید کرده که همه نیروهای نظامی خارجی را از قلمرو خود اخراج کند. این پاسخ عراق به اظهارات ترامپ – مبنی بر اینکه هدف نیروهای آمریکایی در عراق رصد کردن ایران است- بوده است. در همین حال، عراق مایل است از موقعیت استراتژیک خود استفاده کند. روسیه و ایران، به اخراج نیروهای آمریکایی از عراق علاقمند هستند و هر کدام تلاشهایی میکنند. در جلسه اخیر وزرای خارجه عراق و روسیه، سرگئی لاوروف تاکید کرد که مسکو پیشبینی میکند که آمریکا شدیدا به دستورکار خود در عراق پایبند خواهد بود. آمریکاییها دیدگاه متفاوتی دارند. به عنوان مثال، آمریکاییها قصد دارند دو پایگاه نظامی دیگر در عراق احداث کنند. ترامپ به عراق فشار اعمال خواهد کرد و از نقطه ضعف آن، یعنی اقلیم کردستان، استفاده خواهد کرد. اخیرا، نیچروان بارزانی، نخستوزیر منطقه خودمختار کردستان، گفته نیروهای آمریکایی باید در قلمرو کردستان عراق باقی بمانند. انگیرههای او واضح است. در حال حاضر بارزانی با ترامپ یک همکاری دارای منافع مشترک دارد. این همکاری فقط در زمینه اعمال فشار بر بغداد نیست. بلکه رئیسجمهور آمریکا میخواهد از موقعیت بارزانی نزد حزب «پ. ک. ک» استفاده کند تا روابط میان واشنگتن و آنکارا را بازگرداند. ترامپ در استراتژی خود برای مقابله با ایران به ترکیه نیاز دارد. بازرانی، با ایفای نقش میانجی، میتواند وزن سیاسی طایفه خود را به نحو چشمگیری افزایش دهد.
فردریخسون در پایان تصریح کرد ترامپ در آستانه اجرای استراتژی کلان خود است. او آمد، او دید و اکنون او باید فتح کند. البته اقدامات تلافیجویانه مسکو، تهران و پکن هم انجام خواهد شد و رئیسجمهور آمریکا هم باید واکنش نشان دهد. واکنش میتواند متفاوت باشد: به رسمیت شناختن بشار اسد به عنوان پیروز جنگ داخلی یا دست دادن علنی با او و ارائه پیشنهاد همکاری و کمک مالی. اگر روسیه راهی برای بیرون آمدن از این وضعیت پیدا نکند، شاید یک جنگ بزرگ شروع شود. شمارش معکوس آغاز شده است.
بازی بزرگ دونالد ترامپ در خاورمیانه چیست؟
صاحبخبر -
∎
نظر شما