اهمیت حیاتی منطقه آمریکای لاتین در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا را در دکترین مونروئه شاهد هستیم.
به گزارش مهر در واقع نوعی امپریالیسم منطقه ای از رهگذر این دکترین بر سایه سیاست خارجی آمریکا سایه افکند و بعدها این امپریالیسم ابعاد جهانی نیز به خود گرفت.
مداخلات دونالد ترامپ در منطقه آمریکای لاتین از جمله ونزوئلا یادآور دکترین مونروئه است و نشان از آن دارد که واشنگتن تاب و تحمل هیچ دولت چپگرا و غیر همسو را در حیاط خلوت خود ندارد.
اهمیت استراتژیک و منابع نفتی ونزوئلا باعث شده تا آمریکا از تهدید نظامی علیه مادورو رئیس جمهوری این کشور سخن براند. در حال حاضر هم واشنگتن با تحت کنترل داشتن اپوزیسیون در این کشور و به رسمیت شناختن ریاست جمهوری «خوان گوایدو» به عنوان «رئیس جمهور موقت» ونزوئلا دخالتهای خود را وارد مرحله جدیدی کرد.
برای بررسی دلایل بحران ونزوئلا و اینکه با چه راهکاری می توان بر این بحران فائق آمد، خبرنگاران مهر و روزنامه تهران تایمز گفتگویی با «کارلوس آنتونیو الکالا کوردونس»، سفیر ونزوئلا در ایران انجام داده اند که در ادامه آمده است.
*خوان گوایدو از ۱۰ بهمن‌ماه با حمایت آمریکا، مشروعیت دولت مادورو را زیر سوال برد و مردم را به خیابان‌ها فراخواند و باعث تحولات فعلی در ونزوئلا شد. شما دلایل بحران فعلی و نقش آمریکا را در این تحولات چگونه ارزیابی می‌کنید؟
«خوان گوایدو» نماینده مجلس بود، اما در سال ۲۰۱۶ بدلیل تقلباتی که در جریان انتخابات صورت گرفت، نمایندگی ایشان منحل اعلام شد. البته در آن سال بصورت کلی تقلبات گسترده‌ای از ایالت آمازونا و از سوی سه نفر از نمایندگان صورت گرفت که باعث انحلال مجلس ملی ونزوئلا شد. این تقلبات و تخلفات را شورای انتخابات ونزوئلا بررسی کرد و به همین دلیل بود که دیوان عالی ونزوئلا بخاطر تقلب آن مجلس را منحل کرد. بنابراین از سال ۲۰۱۶ این مجلس ونزوئلا فاقد اعتبار بوده و واضح است که گوایدو هم اعتبار قانونی در این مجلس ندارد.
از سوی دیگر همان گونه که در جریان هستید اتفاقاتی که در ونزوئلا روی داد با هماهنگی و دستوراتی بود که از ایالات متحده و دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور صادر شده و نه تنها ترامپ بلکه وزیر خارجه مایک پمپئو و معاون او مایک پنس و مشاور او جان بولتون نیز تحولات ونزوئلا را خط دهی و هدایت می کردند. اپوزیسیون ونزوئلا برای ایجاد یک هرج و مرج، خشونت و ناامنی تمام طرح‌ها را برنامه ریزی کردند تا روز ۲۳ ژانویه اقدامات لازم برای کودتا را انجام دهند و گوایدو خود را به عنوان رئیس جمهور معرفی کرد که البته همه این موارد با حمایت دولت آمریکا همراه بوده است.
ما در طول بیست سال که انقلاب بولیواری ونزوئلا را تجربه می کنیم از طرف کاخ سفید و مقامات آمریکا و در دوره‌های مختلف ریاست جمهوری در آمریکا اقدامات زیادی برای سقوط و ضربه زدن به انقلاب کشور ما صورت گرفته است. این تلاش‌های مخرب آمریکا علیه ونزوئلا از سال ۱۹۹۸ که انقلاب بولیواری توسط رهبران کشور پیروز شد ادامه داشته و حالا هم فشارها توسط ترامپ شدت بیشتری گرفته است.
بحران فعلی از طرف آمریکا بسیار دقیق برنامه ریزی گردید و آخرین مرحله آن را برای روز ۲۳ ژانویه و اعلام ریاست جمهوری گوایدو در نظر گرفته بودند تا در آن روز دولت قانونی مادورو را به عنوان دولت غیرقانونی معرفی کنند. هدف آن ها هم دستیابی به منابع نفتی و منابع غنی طلا و الماس ونزوئلا است. در فاز دوم هم تلاش کردند تا دولت‌های مخالف دولت آقای مادورو را با خود همراه کنند و مشروعیت دولت انقلابی را زیر سوال ببرند تا دوباره بر منابع طبیعی ونزوئلا مسلط شوند. آن‌ها به ونزوئلا به چشم حیاط خلوت خود نگاه می‌کنند و چون دولت فعلی جلو اقدامات آن‌ها را گرفته، لذا آمریکا در تلاش است تا دوباره به حیاط خلوت ونزوئلا بازگردد.
مدارکی هست که اقدامات آمریکا علیه کشور ما را بصورت زمان بندی شده نشان می دهد و این مدارک به شورای امنیت سازمان ملل نیز ارائه شده است.
درواقع در خصوص نقش آمریکا باید گفت که نقش این کشور بسیار گسترده است و در پشت تمام حوادث در ونزوئلا تمام ما شاهد اقدامات آمریکا می باشیم تا به دوران کنترل بر منابع غنی ونزوئلا برگردند و از نظر ایدئولوژیک نیز مانع از گسترش تفکر انقلاب بولیواری در سطح بین المللی شوند.
*در ارتباط با ابتکارعملی که از سوی مکزیک و اروگوئه شده و روسیه هم از آن حمایت کرده و بطور رسمی گفته است از گفتگوی مستقیم دولت کاراکاس و مخالفان حمایت می‌کند، موضع رسمی دولت ونزوئلا چیست؟ به نظر شما راه حل نهایی دولت برای حل بحران فعلی چیست؟
همان گونه مستحضر هستید و در منشور ملل متحد هم اشاره شده تمام اقدامات مداخله جویانه کشورهای مخالف علیه ونزوئلا غیرقانونی است. در این میان برخی سازمان‌ها مثل مرکوسور و کشورهایی مثل مکزیک، کوبا، اروگوئه، روسیه، چین و ایران و ترکیه با توجه به قوانین بین المللی و قوانینی که در منشور ملل متحد است از مذاکره و راه های صلح آمیز برای حل بحران ونزوئلا حمایت کرده اند و ما هم از این ابتکارات برای رسیدن به صلح در ونزوئلا حمایت می کنیم.
همچنین نماینده ونزوئلا در شورای امنیت در نامه ای اعلام کرده تمام شواهد و مدارک علیه دولت، اقتصاد و مردم ونزوئلا جمع‌آوری و در اختیار این شورا قرار داده شده است.
در واقع مسئله اصلی این است که ما چگونه می توانیم صلح را در ونزوئلا اعمال کنیم اما برخلاف این رویکرد صلح آمیز در اعلامیه‌ها و مواضع ترامپ و دولت آمریکا همیشه بر حمله نظامی تاکید می‌شود و با فریب مردم و جامعه جهانی می خواهند بگویند که حمله نظامی اجتناب ناپذیر است. اما در نهایت آن‌ها می خواهند شرایط را به سمت تنش به پیش ببرند، هرچند تصمیم‌گیری با خودشان است که چگونه با مردم ونزوئلا می‌خواهند در ارتباط باشند، با صلح یا جنگ؟
*روسیه تصمیم دارد که پیش نویسی را به شورای امنیت ارائه دهد که هدفش حل بحران ونزوئلاست. از طرف دیگر آمریکا هم در مقابل بدنبال براندازی دولت مادورو و پیشنهاد برگزاری انتخابات زودهنگام از طریق ارائه یک پیش نویس دیگر به شورای امنیت است، اگرچه هنوز این پیش نویس‌ها به شورای امنیت ارائه نشده است. آیا به نظر شما روسیه می تواند با این پیش نویس از حمله نظامی احتمالی آمریکا جلوگیری کند؟
پنج کشور در شورای امنیت حق وتو دارند اما به هر حال روسیه در تلاش است تا از طریق مذاکره جلو اقداماتی که نتایج جبران ناپذیر خواهد داشت را بگیرد. ما مشاهده می کنیم که از سال ۱۹۹۸ همیشه آقای چاوز و آقای مادورو به مذاکره از طریق چارچوب فکری و آرامش اعتقاد داشتند و دولت همیشه اپوزیسیون را به مذاکره دعوت کرده است. اما همیشه اپوزیسیون نتایج مورد نظر در این مذاکرات را نادیده گرفته و این مذاکرات را تکذیب می‌کنند.
ما از اقدامات روسیه در سازمان ملل برای حمایت از مردم ونزوئلا حمایت می کنیم، چون روسیه از قانون اساسی ما حمایت و با هرگونه اقدام نظامی علیه کشور ما مخالف است. البته این موضوع فقط به روسیه محدود نیست. چین هم در شورای امنیت از دولت ونزوئلا حمایت کرده است.
اما مسئله این است که گوایدو به هیچ گونه مذاکره و صلحی پایبند نیست و در واقع این ایالات متحده آمریکا است که تصمیم نهایی را درباره گوایدو می گیرد. یک مقام ارشد آمریکایی اعلام کرده بود که الان دیگر وقت گفتگو و مذاکره نیست و الان باید درباره ونزوئلا اقدام و عمل کنیم. آن ها می خواهند سناریوی لیبی و سوریه را در ونزوئلا پیاده سازی کنند و ما هم تمام قدرت و توان مان را بکار می گیریم تا از اقدامات آن ها جلوگیری کنیم.
*با توجه به این که فشارها واقدامات آمریکا نقض منشور سازمان کشورهای آمریکایی است. نظر شما در این ارتباط چیست؟
جایی فیدل کاسترو گفته بود که این سازمانی که شما به آن اشاره کردید، در واقع وزارت اداره استعماری ایالات متحده آمریکا است. دبیرکل این سازمان که فردی لاتین تبار است، مستقل تصمیم نمی گیرد و تصمیماتش، تصمیمات مداخله جویانه ایالت متحده آمریکا است که بر کشورهای دیگر اعمال می شود و هدفش هم ضربه زدن به کشور ما و رئیس جمهور قانونی، نیکولاس مادورو است.
از ۳۵ کشور عضو این سازمان همه کشورها با خط مشی و اقدامات آمریکا همراهی نکردند و اخیرا هم در ۲۴ ژانویه جلسه‌ای را برای صدور قطعنامه علیه دولت مادورو تشکیل دادند تا به انقلاب بولیواری ونزوئلا ضربه بزنند. اما ما حمایت مردم را داریم که در می سال گذشته با ۶۷ درصد آرا به نیکولاس مادورو رای دادند.
دولت‌های مخالف ونزوئلا از طریق گروه لیما و دیگر سازمان‌های کشورهای آمریکایی تلاش می‌کنند تا بر مسائل داخلی کشور ما اعمال نفوذ کنند، اما کشورهایی مانند بولیوی، نیکاراگوئه، کوبا، اروگوئه و برخی کشورهای حوزه کارائیب با اطلاع کامل از قوانین سازمان ملل و تخلفاتی که از این قوانین صورت گرفته با آمریکا همراه نشدند اما متاسفانه کشورهایی بودند که با دشمنان ونزوئلا همراه شدند برای این که شرایط را به گذشته و دوران حیاط خلوت آمریکا برگردانند که البته این فشارها از سال ۱۹۹۸ و انتخاب هوگو چاوز به عنوان رئیس جمهور وجود داشته است و اخیرا هم از طریق گروه لیما این اقدامات را ملاحظه می کنیم.
اما کشورهایی مانند کوبا، مکزیک، نیکاراگوئه از رئیس جمهور مردمی ما حمایت می کنند، هرچند کشورهایی مانند آرژانتین، شیلی، کلمبیا، پاراگوئه در این میان ساکت شده‌اند و از ونزوئلا حمایت نکرده و در اختیار کامل هژمونی آمریکا قرار گرفته‌اند و از دستورات کاخ سفید اطاعت می‌کنند و با وجودی این که خودشان مشکلاتی در کشور خودشان دارند، اما مشکلات مربوط به ونزوئلا را رسانه‌ای می‌کنند و اخیرا هم روسای جمهور کشورهای گویانا و برزیل از طریق آمریکا و مخالفان در تلاش برای فشار علیه ونزوئلا هستند.
*در حال حاضر شما بهترین راهکار برای برون رفت از بحران ونزوئلا را کدام راه حل و مسیر ارزیابی می‌کنید؟
بهترین راه، راهی است که مردم انتخاب کرده‌اند و نیکولاس مادورو را برگزیده‌اند. همچنین راه کشورهایی که رئیس جمهور قانونی ما آقای مادورو را به رسمیت شناخته‌اند، بهترین راه است. چون آقای مادورو پس از پیروزی در دور دوم انتخابات در ۱۰ ژانویه ۲۰۱۹ سوگند ریاست جمهوری را در دیوان قضایی کشور یاد کرده‌اند.
لذا تنها راهی که ما پیشنهاد می کنیم راه دیپلماسی و صلح است. ما از طریق صلح و مذاکره می توانیم به تمام مشکلات غلبه کنیم. احترام به استقلال و حاکمیت ونزوئلا و احترام به حق تعیین سرنوشت مردم و احترام به قانون اساسی و دولت ما و دولتی که برآمده از ملت است و حمایت مردم را پشت سرخود دارد، این بهترین راه حل است.
این برای ما خیلی ناگوار است که برخی کشورها هشت روز را به عنوان اولتیماتوم مطرح می‌کنند و بعد هم گفتند این اولتیماتوم سه ماه است آن هم برای انتخاباتی که ۶۷ درصد از مردم در آن به آقای مادورو رای دادند یعنی حدود ۱۰ میلیون نفر از مردم ونزوئلا. در واقع ۵۰درصد در انتخابات شرکت کردند و از این ۵۰درصد نزدیک به ۶۷ درصد به مادورو رای دادند. حتی در سایر حوزه‌ها در مناطق شهرداری‌ها و فرمانداری‌ها هم در انتخاباتی که برگزار شد از میان ۳۳۵ فرمانداری فقط ۵۰ حوزه در جناح آقای رئیس جمهور نیست و اکثریت آن ها در دست حامیان و طرفداران آقای مادورو است و در بسیاری از این انتخابات بیشتر آرا با جریان مورد حمایت دولت است و انقلاب بولیواری ونزوئلا تنها نیست، چون حمایت نیروهای مسلح بولیواری و مردم را به همراه دارد و اخیرا هم مانوری را نظامیان و ارتش ونزوئلا در برابرتهدیدات آمریکا برگزار کردند.
آقای گوایدو با استناد به بند شماره ۲۳۳ قانون اساسی خود را رئیس جمهور نامیده که پس از نیم ساعت توسط رئیس جمهور آمریکا برسمیت شناخته شد و گروه لیما نیز با استناد به این بند از گوایدو حمایت کرد. گوایدو با استناد به این بند مدعی شده با توجه به فقدان رئیس جمهور من خودم را به عنوان رئیس جمهور معرفی می کنم، در صورتی که این ادعا خلاف قانون اساسی ونزوئلاست.
برای اینکه موضوع روشن شود باید بگویم آقای نیکولاس مادورو در دور اول که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شدند، برآمده از همین بند ۲۳۳ بودند، چون در آن زمان آقای چاوز فوت کرد و جانشین ایشان آقای مادورو به عنوان رئیس جمهور معرفی شد. در واقع آقای چاوز در انتخابات پیروز شد اما در همان دور ایشان فوت کرد و براساس قانون اساسی در صورت فوت رئیس جمهور منتخب، معاون اجرایی به مدت یک ماه در پست ریاست جمهوری قرار می گیرد تا در طول آن یک ماه انتخابات برگزار شود و انتخابات هم در سال ۲۰۱۳ و در ماه آوریل یعنی دو ماه بعد از درگذشت آقای چاوز برگزار شد که در آن انتخابات آقای نیکولاس مادورو رقیب خود آقای «انریکه کاپریلس رادنسکی» را از حزب اپوزسیون مخالف شکست داد و به هر حال با اختلاف رای به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد.
اما اخیرا در حالی گوایدو خود را رئیس جمهور نامید که خلا قدرتی وجود نداشت و این اقدامات همگی با هدایت آمریکا صورت گرفت تا رهبران آمریکا منابع طبیعی نفت و طلا را بدست آورند. در واقع ونزوئلا موقعیت ویژه‌ای در منظقه کارائیب دارد و دارای دسترسی ویژه به مناطق همجوار خود است. ما بیشترین منابع نفتی دنیا را در اختیار داریم در حالی که منابع نفتی آمریکا در حال اتمام است و در خاورمیانه نیز منابع نفتی بسیار زیادی دارد اما انتقال نفت از خاورمیانه تا آمریکا حدود ۵۰ روز زمان می برد اما فاصله زمانی میان ونزوئلا و آمریکا ۵ روز بیشتر نیست و بالاترین منابع نفتی دارد.
هدف بعدی آمریکا بولیوی است که بالاترین منابع گازی دنیا را دارد. آمریکا می‌خواهد تمام مناطق آمریکای جنوبی و مرکزی را در اختیار بگیرد و با توجه به تجارب قبلی در غارت منابع آنجا در تلاش برای بازگشت به دوران غارت منابع آمریکای لاتین است. اینها هدفی است که ترامپ برای خودش و برای گروه خاصی در آمریکا دنبال می‌کند نه برای مردم آمریکا چون در آمریکا هم ۱۰۰ میلیون فقیر وجود دارد.
روسیه و چین هم در آمریکای لاتین منافعی دارند و از منافع خود دفاع می‌کنند اما این کشورها بصورت قانونی و با احترام به حاکمیت و استقلال و حق رای مردم بدنبال منافع خود هستند و به منشور ملل محترم احترام می گذارند. لذا ما ونزوئلایی‌ها آماده دفاع از خود هستیم و در حال حاضر در حوزه دیپلماسی و سیاسی نیز آماده مذاکره و گفتگو و دفاع از حقوق خود هستیم.
آقای مادورو و وزیرخارجه تمام تلاش خود را بکار می‌گیرند تا با بکار بردن دیپلماسی حقایق را در ونزوئلا به دنیا نشان دهند و علی رغم مشکلات و تحریم‌ها و عدم دسترسی به مواد دارویی و غذایی آماده دفاع از خود هستیم تا هرگونه تهاجم و حمله نظامی از سوی آمریکای شمالی را پاسخ متقابل داده و در این راه تمام توان خود را بکار خواهیم بست.
مشخص است که هیچ کس از جنگ استقبال نمی کند چون جنگ نتایج خوبی در پیش نخواهد داشت؛ همان گونه که در سوریه و خاورمیانه جنگ به نتیجه مناسبی نرسید.
ما ونزوئلایی‌ها هم به هیچ وجه خواهان جنگ نیستیم بلکه خواهان مذاکره‌ای هستیم که بر پایه صلح و حق تعیین سرنوشت برای ما باشد. ملت ما ملتی زحمتکش و آزادی خواه هستند که برای توسعه کشورشان تلاش می‌کنند. اگرچه همه طلاهای ما را دزدیدند و اگرچه مردم ما را از طریق فقر و گرسنگی تحریم می کنند که علیه دولت باشند، اما تا کنون به اهداف خود نرسیده‌اند. کمک‌های بشر دوستانه از طریق مرز کلمبیا نیز با هدف نفوذ در کشور است تا به ایجاد جنگ منجر شود. لذا دغدغه آن‌ها کمک به مردم ما نیست بلکه دستیابی به منابع کشور ماست و هیچ اهمیتی برای مردم ونزوئلا قائل نیستند.
*نظر شما در ارتباط با حمایت متقابل رژیم صهیونیستی و خوان گوایدو چیست و چرا گوایدو اعلام کرده که روابط با اسرائیل را از سر می گیرد؟
روشن است که گوایدو از اسرائیل حمایت می کند چون اسرائیل متحد آمریکاست و اگر آقای گوایدو این کار را انجام ندهد باید تعجب کرد. در خصوص گوایدو باید گفت برای آمریکا اهمیتی ندارد گوایدو کیست چون گوایدو از طرف آن ها آموزش دیده و تغذیه می‌شود.
شخص گوایدو برای آمریکا مهم نیست، بلکه افرادی مانند گوایدو مهم هستند که بتوانند بر منابع ونزوئلا تسلط یابند. همان گونه که گفتم هدف اصلی آنان در وهله اول دستیابی به منابع کشورماست، چون انقلاب بولیواری ونزوئلا مانع دستیابی آن‌ها به اهداف‌شان شد، لذا آن‌ها از هر ابزاری برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کنند که خوان گوایدو یکی از این ابزارهاست. اقدامات قبلی آن‌ها همه شکست خورده و روزی همه مردم دنیا به حقیقت مسائل ونزوئلا با استناد به بند ۲۳۳ قانون اساسی پی خواهند برد.
*مواضع جمهوری اسلامی ایران درباره ونزوئلا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در ابتدا چهل سالگی انقلاب اسلامی ایران را تبریک می گویم. ما همیشه پیشرفت های جمهوری اسلامی ایران را الگوی خودمان قرار داده‌یم تا به این الگو برسیم و در خصوص حمایت‌هایی که دولت و مردم ایران از دولت ونزوئلا داشته اند تشکر قلبی می کنم.
از مواضع رهبر و رئیس جمهور و مردم ایران و از همه حمایت‌هایی که در راستای حفظ حقوق طبیعی ونزوئلا صورت گرفته حمایت می کنم. هم ایران و هم ونزوئلا قربانی اقدامات خصمانه و مداخله جویانه آمریکا هستند و به ملت ایران که در مقابل این اقدامات ایستادگی کردند، تبریک می‌گویم.
نظر شما