به گزارش ایسنا، این کتاب دارای چهار فصل و یک نتیجه‌گیری می‌باشد. فصل اول تحت عنوان «مفاهیم و نظریه‌ها»، مفاهیمی نظیر یک‌جانبه‌گرایی؛ صلاحیت فراسرزمینی؛ تعریف، اهداف و انواع تحریم‌ها؛ تحریم‌های یک‌جانبه، ثانویه و هوشمند؛ مشروعیت و قانونی بودن بودن تحریم‌ها؛ مقابله به مثل، انتقام و اقدام متقابل را مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. نظریه‌های تحریم مانند لیبرالیستی، رئالیستی، هژمونیک، سازه انگاران، جنگ عادلانه، اجرای قانون، سودمندی و نظریه دستان پاک و همچنین کارآمدی و تأثیر تحریم‌ها نیز در این فصل مورد تبیین قرار گرفته‌اند.

در فصل دوم تحت عنوان «قانونی بودن و مشروعیت تحریم‌های یک‌جانبه از منظر حقوق بین الملل»، چندین موضوع طرح شده‌اند. در قسمت تحریم‌های شورای امنیت، اختیارات تحریمی شورا، توسعه مفهوم تهدید علیه صلح، رژیم‌های تحریمی شورا، تحریم‌های شورا علیه ایران و محدودیت‌های شورا در اعمال تحریم، بررسی شده‌اند. در قسمت تحریم‌های یک‌جانبه نیز تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا از جمله علیه ایران و ارزیابی حقوقی آنها بررسی شده اند. در این فصل، همچنین تحریم‌های ثانویه در پرتو قواعد رژیم تجارت جهانی و تحریم‌ها از منظر حقوق بین الملل کیفری (جنایت علیه بشریت و نسل کشی) نیز مورد بررسی قرار گرفته‌اند. در قسمت پایانی این فصل نیز تحریم‌های یکجانبه از منظر رویه جامعه بین‌المللی و منشور ملل متحد مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند.

در فصل سوم تحت عنوان «تحریم‌ها به مثابه نقض تعهدات بین‌المللی دولت‌ها در زمینه حمایت از حقوق بشر» نیز موضوعات مختلفی، به ویژه تأثیر تحریم‌ها بر ۱۳ حوزه حقوقی بشری و همچنین مسئولیت حقوقی واضعان تحریم‌ها، با بررسی برخی نمونه‌ها در رابطه با ایران، تبیین شده‌اند.

فصل چهارم تحت عنوان «مشروعیت توسل به اقدامات متقابل در تحریم‌ها علیه ایران»، علاوه بر بررسی اقدام متقابل در پرتو نظرات و آرا محاکم بین‌المللی، به بررسی قانونی بودن و مشروعیت توسل به اقدام متقابل در قضیه تحریم‌ها علیه ایران پرداخته است.

بخش آخر کتاب نیز به نتیجه‌گیری اختصاص یافته است. اهم نکات مهم در این بخش، به شرح زیر می‌باشند:

اول، در عصر جهانی شدن، تحریم‌های یک‌جانبه به عنوان ابزاری برای مجازات و حتی منزوی کردن کشورهای هدف نیز به ندرت موفق می‌شوند.

دوم، شورای امنیت نیز در اعمال تحریم‌ها تحت فصل هفتم منشور ملل متحد، تابع محدودیت‌هایی است. فرایند وضع تحریم‌ها در شورا باید مورد بازنگری قرار گرفته و پنج اصل را مدنظر قرار دهد: شفافیت در دلایل وضع تحریم، سازگاری تمامی رویه‌های تحریمی، برابری در وضع تحریم‌ها در شرایط مشابه، رعایت اصل تناسب، امکان اعتراض به تحریم‌ها.

سوم، تحریم‌های فراسرزمینی آمریکا، برخی تعهدات این کشور تحت قواعد رژیم تجارت جهانی را نقض می‌کنند. از این رو، کشورهایی که در اثر تجارت با ایران مورد تحریم‌های ثانویه آمریکا قرار گرفته‌اند و عضو سازمان تجارت جهانی نیز می‌باشند، می‌توانند به مکانیسم حل اختلافات این سازمان شکایت کنند.

چهارم، تحریم‌های یک‌جانبه نه تنها غیرقانونی هستند، بلکه فاقد مشروعیت لازم نیز می‌باشند. تحریم‌های یک‌جانبه اصول اساسی منشور ملل متحد، به ویژه برابری حاکمیت و تمامیت سرزمینی، عدم مداخله و اصل همکاری را نقض می‌کنند.

پنجم، آمریکا با گسترده نمودن حوزه‌های تحریمی به تمامی بخش‌ها، در واقع به دنبال سیاست تنبیه و مجازات بوده است تا اصلاح وضعیت ناشی از نقض ادعایی تعهدات ایران تحت معاهده عدم اشاعه؛ از اینرو توسل به اقدام متقابل در قالب دولت زیان دیده نیز وجاهت قانونی ندارد.

ششم، تحریم‌ها چه از سوی شورای امنیت اعمال شوند و چه به صورت یک‌جانبه، بر حقوق اساسی بشر تأثیر می‌گذارند و واضعان آنها واجد مسؤولیت حقوقی هستند.

هفتم، ضروری است از تمامی ظرفیت‌های حقوقی برای مقابله با تحریم‌های یک‌جانبه استفاده شود، نظیر: توسل به محاکم ملی واضعان تحریم، دادخواهی اشخاص علیه تحریم‌های شورای امنیت در محاکم منطقه‌ای، توسل به سازوکارهای بین المللی حقوق بشری در تحریم‌های اشخاص، توسل به دیوان بین المللی دادگستری، ضرورت بهره گیری از ماده ۵۰ منشور ملل متحد برای اعتراض به زیان کشورهای ثالث در اثر تحریم‌های شورای امنیت.

انتهای پیام