به گزارش خبرگزاری فارس از خرم‌آباد، از بلندی‌های روستای گوشه به ویژه شب هنگام شهر خرم‌آباد و چراغ‌های روشن آن دیده می‌شود و شاید بتوان گفت اینجا بام‌شهر دیگر و حتی اولین بام شهر است.

بقعه شجاع‌الدین خورشید از پادشاهان اتابک لر از مهمترین آثار تاریخی گوشه شهنشاه است که این اثر به شماره 1920 در سال 76 به ثبت ملی رسیده است، در کنار این آرامگاه،یک گورستان قدیمی با سنگ قبرهای کهن وجود دارد که روی آن‌ها آیاتی از قرآن کریم با خط کوفی حک شده است.

کاروانسرای گوشه شهنشاه نیز یکی از آثار به‌جا مانده از دوره صفویه در کنار مقبره شجاع‌الدین خورشید قرار گرفته، کاروانسرا در گذشته محل نگهداری چهارپایان و استراحت مسافران بوده که سال 76 با شماره 1921 ثبت ملی شده است.

 یک درخت توت و یک درخت سرو زربین نیز از جاذبه‌های طبیعی روستای گوشه شهنشاه هستند که این آثار سال 87 در فهرست آثار طبیعی به ثبت ملی رسیده‌اند، درخت سرو زربین بنا بر برخی مستندات قدمت بسیار زیادی دارد.

با وجود آثار تاریخی و طبیعی اما آنچنان که باید و شاید از ظرفیت‌های روستا استفاده نشده به طوری‌که خانوارهای زیادی ناچار به مهاجرت شده‌اند، نبود شغل از عللی است که موجب شده جوانان روستا ترک دیار کنند.

اجرا نشدن طرح هادی، بی‌توجهی به مرمت آثار تاریخی، فرسوده بودن شبکه‌های آبرسانی، نبود طرح‌های گردشگری، فراهم نبودن زیرساخت‌ها برای طرح‌های اشتغال‌زا و ایمن نبودن جاده روستا تنها گوشه‌ای از چالش‌های روستای شهنشاه است.

 

گوشه شهنشاه؛ روستایی سرشار از زیبایی

یکی از ساکنان گوشه شهنشاه به ظرفیت‌های روستا اشاره کرد و گفت: باغ‌های سرسبز که بخش وسیعی از آن را باغ‌های انار تشکیل می‌دهد، همچنین وجود دامنه‌ای چشم‌نواز و مسیری دل‌انگیز گوشه شهنشاه را به یکی از روستاهای بکر لرستان تبدیل کرده است.
محمد رضا خادمی عنوان کرد: چشم‌انداز شگفت‌انگیز دشت وسیع کرگاه، جلوه‌های دره خرم‌آباد، زیبایی اطراف روستا، جنگل‌های انبوه و زیبای بلوط و درختان بومی مانند اَرجَن و کیکِم زیبایی این منطقه را دو چندان کرده است.
به گفته این ساکن روستا وجود مقبره تاریخی «شاه شجاع‌الدین خورشید» از اتابکان لر، کاروانسرای گوشه شهنشاه از آثار تاریخی دوره صفوی و درخت زربین نیز که جزو آثار ملی ثبت شده این روستا به شمار می‌روند که بر غنای تاریخی آن افزوده‌اند.

روستایی با مشکلاتی به  قدمت دیرینگی‌اش

یکی دیگر از ساکنان روستا در خصوص قدمت روستای گوشه شهنشاه گفت: از گذشتگان شنیده‌ایم که شهر خایدالو در منطقه شهنشاه قرار داشته و روستا به حدی بزرگ بوده که اهالی در فصل زمستان و هنگام بارش برف از روی پشت بام‌ها تا بالای زندان پارسیلون می‌رفتند.

علی خادمی افزود: جاده گوشه شهنشاه در گذشته مسیر عبور عشایر به جنوب کشور یعنی پاعلم بوده که البته اکنون نیز شاهد تردد خودروهای سبک و سنگین از این مسیر به سمت جنوب هستیم.

وی با انتقاد از بی‌توجهی مسوولان به روستای گوشه شهنشاه آن هم با قدمت طولانی آن ادامه داد: ساکنان روستا با مشکلات متعددی دست و پنجه نرم می‌کنند که از مهمترین آن‌ها می‌توان به کمبود آب آشامیدنی و خاکی بودن کوچه و معابر آن هم در شرایطی که معابر بسیاری از روستاهای اطراف آسفالته هستند، اشاره کرد.

روستایی بدون مدرسه

یکی دیگر از ساکنان روستا با اشاره به اینکه گوشه شهنشاه مسجد، خانه بهداشت و مدرسه دارد، گفت: از آنجایی که بخش زیادی از جمعیت روستا را میانسالان تشکیل می‌دهند و جوان‌ها کمتر در این روستا زندگی می‌کنند، تعداد کم دانش‌آموزان موجب منحل شدن هر دو مدرسه ابتدایی و راهنمایی شده است.

علی میراسماعیلی افزود: یکی از مشکلات روستا نبود گاردیل و تابلو در جاده اصلی است که به دلیل کوهستانی بودن منجر به بروز تصادفاتی شده، از طرفی جاده چندین نقطه حادثه‌خیز دارد.

 

بی‌توجهی به مرمت آثار تاریخی

دهیار روستای گوشه شهنشاه نیز با اشاره به موقعیت جغرافیایی و جمعیت روستا گفت: گوشه شهنشاه با 320 نفر جمعیت و 72 خانوار از روستاهای بخش مرکزی دهستان کرگاه غربی است که در ضلع جنوب غربی خرم‌آباد واقع شده است.

سعید خادمی در مورد آثار تاریخی و طبیعی روستا عنوان کرد: وجود مقبره شاه شجاع‌الدین خورشید از اتابکان لر، کاروانسرا، درخت سرو، دو درخت بنه و یک درخت توت همگی با قدمت بسیار طولانی از ظرفیت‌های شهنشاه به شمار می‌روند.

دهیار روستا در خصوص مرمت آثار تاریخی شهنشاه عنوان کرد: هرچند مرمت بنا انجام شده اما به نظرمی‌رسد این اقدام چندان اصولی و کارشناسی نبوده است چرا که در برخی از موارد شاهد از بین رفتن عقبه این مقبره بوده‌ایم.

خادمی با بیان اینکه قرار بر عرضه صنایع دستی و احداث قهوه‌خانه سنتی در کاروانسرا بود، ادامه داد: میراث فرهنگی کار مرمت و بازسازی کاروانسرا را به پیمانکاری واگذار نمودکه البته فعالیتش را نیمه‌کاره رها کرد.

وی افزود: بسیاری از مسؤولان در بازدید از این منطقه وعده‌های خوبی دادند اما هیچ‌کدام عملی نشد.

دهیار روستا گفت: برای احیا درخت سرو که در حال خشک شدن است نیز دوندگی‌های زیادی انجام دادیم، اما صحبت‌هایی شنیدیم که ما را ناامید کرد؛ به عنوان نمونه گفتند بذرش را بیاورید.

گلایه ساکنان از عدم اجرای طرح هادی

خادمی درباره طرح هادی گوشه شهنشاه نیز گفت: چند سال پیش بدون مشورت با دهیار و همچنین در نظر گرفتن ظرفیت منطقه طرح هادی را مصوب کردند که در آن کوچه‌های 8 متری و ده متری تعریف شده بود، طرح را ملغی کردیم چرا که در این صورت حدود 60 یا 70 درصد بافت قدیمی از بین می‌رفت.

وی اضافه کرد: در طرح جدید بنیاد مسکن قرار شد بافت‌های قدیمی دست‌نخورده باقی بماند و روستا سنگ فرش شود اما با وجود گذشت چندسال این امر محقق نشده و موجب گلایه و نارضایتی اهالی شده است.

دهیار درخصوص وضع خانه‌های گوشه شهنشاه نیز توضیح داد: 50 درصد خانه‌های روستا قدیمی و 50 درصد نوسازی شده‌اند البته از استحکام لازم برخوردار نیستند، ضمن اینکه حدود 15 درصد از خانه‌ها نیز از چوب و تخته ساخته شده‌اند.

 

مشکل فرسوده بودن شبکه‌های آبرسانی

خادمی با اشاره به اینکه روستا از نعمت برق و گاز برخوردار است، تصریح کرد: در مقوله آبرسانی در گذشته با مشکلاتی مواجه بودیم زیرا آبی که از سراب شهنشاه می‌آید جوابگو نیست به خصوص در فصول بهار و تابستان اما با احداث منبع در بهرامی به زودی این مشکل رفع می‌شود.

وی ادامه داد: چالش اصلی کهنه و فرسوده بودن شبکه انشعاب است که بیش از 50 سال عمر دارد، به طوری که با افتتاح شبکه آبرسانی به دلیل نشت لوله‌ها کوچه‌ها تبدیل به لجن‌زار می‌شود، بنابراین درخواست تغییر انشعاب را داده‌ایم که تاکنون ترتیب اثر داده نشده است.

رونق باغ‌داری در گوشه

خادمی با اشاره به شغل اصلی ساکنان روستا نیز خاطرنشان ساخت: باغداری و کشاورزی شغل اصلی مردم اینجا است، روستا دارای 30 تا 40 هکتار اراضی باغی است که بیشتر آن را درختان انار تشکیل می‌دهد و میانگین برداشت انار در هر هکتار بین 8 تا 12 تن است.

وی ادامه داد: انار گوشه یکی از مرغوب‌ترین انارهای استان است به طوری که به محض چیده شدن به فروش می‌رسند، پیشنهاد برگزاری جشنواره برداشت انار گوشه را با جهاد کشاورزی در میان گذاشتم و حتی پیگیری‌های لازم را نیز انجام دادم اما متأسفانه جهاد همکاری نکرد.

دهیار، هدف از برگزاری جشنواره برداشت انار را معرفی ظرفیت‌های روستا عنوان کرد و گفت: پیشنهاد من برگزاری جشنواره در کاروانسرای گوشه بود که می‌توانست در معرفی ظرفیت‌های روستا مؤثر باشد اما مسئولان جهاد کشاورزی تمایلی از خود نشان ندادند.

 

نبود شغل و مهاجرت جوانان

خادمی با بیان اینکه بیشتر جمعیت روستا را افراد میان‌سال تشکیل می‌دهد، گفت: جوانان برای یافتن شغل روستا را رها کرده‌اند، چندین بار پیگیر شدم تا افرادی را برای تسهیلات اشتغال زایی در بخش‌های دامپروری معرفی کنم که دراین صورت صد نفر یا 200 نفر به روستا برمی‌گشتند اما بانک‌ها به حدی سخت گیری می‌کنند که متقاضیان پشیمان می‌شوند.

اعتبارات راه روستایی اندک است

معاون راهداری اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای لرستان درباره گلایه اهالی گوشه شهنشاه مبنی بر ایمن نبودن جاده‌ای که از روستا عبور می‌کند، گفت: متأسفانه اعتبارات راه‌های روستایی بسیار اندک است از طرفی اولویت‌های دیگری نیز داریم همین امر باعث شده ما در راه‌های روستایی با مشکل مواجه باشیم.

حبیب جمشیدی افزود: بنابراین با توجه به هزینه بالای گاردریل، نیوجرسی و تابلو تنها می‌توانیم در این روستا خط‌کشی را انجام دهیم.

تقاضایی برای طرح گردشگری در روستا نداریم

معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری لرستان نیز با اشاره به اینکه گوشه شهنشاه جزء روستاهای هدف گردشگری است، عنوان کرد: اکنون اداره کار در حال اجرای طرح روستای بدون بیکار است و ما نیز درخواست کرده‌ایم افراد متقاضی برای احداث اقامتگاه بوم‌گردی و ایجاد کارگاه صنایع دستی ورود کنند.

مهدی بهاروند گفت: اجرای طرح‌های حوزه گردشگری در این روستا تقاضا محور است که البته در این زمینه تاکنون تقاضایی نداشته‌ایم، دولت نیز برای اجرای این طرح‌ها منع قانونی دارد، به‌گونه‌ای که تنها می‌تواند زمینه را برای جذب سرمایه‌گذار مهیا کند.

وی ادامه داد: اما با توجه به اینکه گوشه شهنشاه مقصد بین راهی و جاده فرعی است مراجعه افراد به غارکوگان از مسیر آزادراه کمرنگ شده است بنابراین برای سرمایه‌گذاران توجیه اقتصادی چندانی ندارد.

محدودیت‌های اعتباری؛ مانع اجرای طرح هادی

معاون عمران بنیاد مسکن لرستان نیز در مورد اجرای طرح هادی روستای گوشه شهنشاه گفت: این روستا از روستاهای شاخص مدنظر ما بوده که برای اجرای طرح هادی آن تأمین اعتبار کرده‌ایم، مشکل اما به عدم تخصیص اعتبار بر می‌گردد.

هادی جعفری با بیان اینکه امسال با محدودیت‌های شدید اعتباری مواجه هستیم، تصریح کرد: در صورت تخصیص اعتبار به دنبال انجام کارهای ویژه همانند سنگ فرش، کف‌سازی، بدنه‌سازی و جداره‌سازی در روستاهایی با قابلیت گردشگری هستیم.

وی ادامه داد: نکته دیگر اینکه بنیاد مسکن آمادگی لازم را برای پرداخت تسهیلات به متقاضیان احداث مسافر کاشانه در کنار منزل مسکونی دارد.

پیمانکار پا پس کشید

معاون میراث فرهنگی لرستان اما درباره مرمت آثار تاریخی روستای گوشه شهنشاه توضیح داد: مرمت مقبره شجاع‌الدینخورشید با نظارت کارشناسان میراث اجرا شده است، تنها بازسازی و مرمت کاروان‌سرا باقی مانده که پیگیر انجام آن هستیم.

زهرا بهاروند افزود: میراث فرهنگی طرحی را عنوان خانه‌های واگذاری دارد که براساس آن و از طریق صندوق حفظ و احیای بنایی که در اختیار سازمان است به مزایده عمومی می‌گذارد؛ در این طرح پس از انتخاب سرمایه‌گذار کار مرمت با نظارت میراث فرهنگی انجام می‌شود.

وی ادامه داد: پس از برنده شدن فرد سرمایه‌گذار علاوه بر مرمت به بنا کاربری متناسب می‌دهد نه اینکه مالک آن شود بلکه تنها حق بهره‌برداری به او داده می‌شود.

معاون میراث فرهنگی لرستان تصریح کرد: در راستای همین طرح کاروانسرای گوشه شهنشاه سال 95 در اختیار صندوق حفظ و احیا قرار گرفت و یکی از سرمایه‌گذاران نیز در مزایده برنده اعلام شد اما پس از گذشت دو سال ظاهراً پشیمان شد و کاری از پیش نبرد، این علت تأخیر در مرمت کاروانسرای گوشه است.

بهاروند ادامه داد: چندین بار پیگیری کردیم تا امسال که مجدد به صندوق مراجعه و این موضوع را مطرح کردیم، به دلیل اینکه چندسالی است پیمانکار کاری انجام نداده بنابراین مزایده باطل است و باید مجدد برگزار شود.

وی با بیان اینکه اکنون نیز چندین سرمایه‌گذار متقاضی مرمت کاروانسرا است، تصریح کرد: منتظر اعلام صندوق حفظ و احیا هستیم که تا پایان سال جاری یا سه ماهه اول سال آینده سرمایه‌گذار انتخاب و کار مرمت بنا با نظارت میراث فرهنگی انجام می‌شود.

 

معاون مهندسی و توسعه شرکت آبفار لرستان نیز در راستای انتقاد اهالی گوشه شهنشاه نسبت به کمبود آب آشامیدنی و فرسوده بودن انشعابات داخلی روستا توضیح داد: پروژه شبکه آبرسانی روستا حدود یک میلیارد تومان هزینه در برداشته که دهه فجر امسال به بهره‌برداری می‌رسد و روستاییان از آب آشامیدنی سالم برخوردار می‌شوند.

مجتبی دالوند افزود: در مورد انشعابات داخلی روستا باید گفت که اکنون اعتباری برای این کار وجود ندارد؛ اما نوسازی آن در دستور کار قرار دارد زیرا در پروژه‌های جدید جزء تعهد ما است.

به گفته وی نوسازی انشعابات داخلی روستای گوشه شهنشاه قبل از سال جاری یا اوایل سال آینده آغاز خواهد شد.

به هر حال اهالی روستای تاریخی گوشه شهنشاه در انتظار برطرف کردن مشکلات و همچنین نگاه ویژه مسئولان برای توسعه روستا هستند چرا که مطمئنا در صورتی که برنامه‌ریزی مدونی وجود داشته باشد می‌توان این روستا را به یکی از مقاصد گردشگران تبدیل کرد.

گزارش از نسرین صفر بیرانوند

انتهای پیام/