در این تحلیل که به قلم «مولی سالتسکوگ» تحلیلگر موسسه مشاوره راهبردی گروه «سوفان» مستقر در نیویورک و «لولین پی. کلارک» پژوهشگر ارشد سوفان که به طور همزمان محقق اندیشکده رند نیز هست آمده است: اعلام عقب نشینی باقیمانده نیروهای آمریکا از سوریه ، پیام آشکاری برای بسیاری از بازیگرانی است که در جنگ داخلی سوریه از منافع خاص برخوردارند.
در ادامه آمده است ، اگر چه در این میان بیشتر توجهات به کردهای سوریه، ترکیه که به هیچ وجه حاضر به ترک سوریه نیست و حتی ایران و روسیه است و یا بیشتر به تروریست های داعش مستقر در انتهای ضلع شرقی سوریه چشم دوخته اند، تحلیلگران بطور خاص از بازیگر قدرتمند و مهم دیگر در خاورمیانه یعنی چین غافل مانده اند.
در این تحلیل چین قدرتی خوانده شده که از زمان شروع جنگ داخلی سوریه در سال 2011 میلادی تاکنون به تدریج خود را به اشکال مختلف درگیر این بحران کرده است.
چین در این میان از رویکرد سنتی گذشته که به طور عمده از دخالت مستقیم در بحران ها پرهیز می کرد، دور شده و این بار سعی کرد از حاکمیت دولت سوریه در این کشور دفاع کرده و ایده حمایت از دولت ها و حاکمیت ارضی آنها را ترویج کند.
این رویکرد بیشتر از همه در ماه اوت سال 2016 میلادی رخ نمود، یعنی زمانی که دریاسالار «گوان یوفی» فرمانده ارتش آزادیبخش خلق چین متعهد شد تا نه تنها کمک های بشردوستانه را به سوریه افزایش دهد، بلکه همکاری های نظامی میان دمشق با پکن را نیز تقویت کند و به شکل موثر از همپیمانان بشار اسد رئیس جمهوری سوریه ، یعنی روسیه و ایران نیز حمایت کرد.
البته چین پیش از این نیز سعی می کرد این نقش بسیار مهم در بحران داخلی سوریه را بیشتر از طریق فروش تسلیحات به دمشق ادامه دهد، چرا که پیشنهاد فروش تسلیحات از طریق دریاسالار گوان به سهم خود در بالاگرفتن جنگ در سوریه و حمایت های از آن نقش مهمی بازی کرد.
اگرچه حوزه همکاری های چین و سوریه همچنان به سبب اجتناب شدید پکن برای حضور بسیار فعال نظامی در این کشور مبهم به نظر می رسد، اما بنا به گزارشات این همکاری ها درست زمانی عمیق تر شد که چین در سال 2017 میلادی نیروهای اطلاعاتی، مشاوران راهبردی و نیروهای ویژه ای را در اختیار دولت سوریه قرار داد.
چین همچنین تمایل برای حضور در سوریه و حفظ منافع اقتصادی در آن کشور را با ابراز علاقه برای استفاده از فرصت بازسازی بعد از جنگ این کشور نیز از خود نشان داد؛ بازسازی که به گزارش بانک جهانی تا 400 میلیارد دلار خواهد بود.
به گونه ای که در شصتمین نمایشگاه بین المللی در سپتامبر سال 2018 میلادی در دمشق، 200 شرکت چینی حضور داشتند و قراردادهای هنگفتی را که شامل خودرو سازی تا ساختن بیمارستان های سیار بود را با طرف های سوری امضاء کردند.
بنابراین تحریم های تحت رهبری آمریکا علیه دولت اسد موجب شد تا از قدرت نفوذ کشورهای غربی در این کشور کاسته شود و آنها به راحتی بازار رقابت را به چین واگذار کنند.
حتی بازسازی ارتش سوریه نیز فرصت بسیار طلائی در دست چین خواهد بود تا بتواند صادرات تسلیحات به این کشور را افزایش دهد.
منافع اقتصادی و امنیتی چین در سوریه با بلند پروازی و طمع های ژئوپلیتیکی آن نیز گره خورده است، چون پکن سعی دارد از طریق ایفای یک نقش فعال در حل مناقشات بین المللی و بازسازی ها ضریب حقانیت خود را در عرصه جهان بالا ببرد.
بنابراین عقب نشینی آمریکا از سوریه فرصت خوبی در دست چین خواهد بود تا نقش کلیدی خود را در این کشور به عنوان یک شریک بین المللی دولت سوریه بازی کند و گسترش منافع پکن در خاور میانه به منزله آن است که چین می تواند نقش و نفوذ خود را در خارج از مرزهای سنتی خود نیز افزایش دهد.
آمریکا طی دو دهه گذشته با هزینه کردن چند تریلیون دلار در جنگ های خاورمیانه و از دست دادن هزاران نیرو نظامی و نیز روبه رو شدن با اتهامات مختلف بر سر حاکمیت دولت آمریکا، اعتبار بین المللی خود را خدشه دار کرده است.
در صورتی که چین در این میان سعی دارد خود را به عنوان یک قدرت بی طرف در مناقشات منطقه ای معرفی کند و در عین حال با ارایه کمک های اقتصادی و دسترسی به منابع و دارایی های راهبردی کشورهای منطقه و نیز ایجاد پایگاه ها و بنادر نظامی در این کشورها، نفوذ خود را در این منطقه و حتی سطح جهان بیشتر گسترش دهد.
چین با ارایه کمک ها به دولت سوریه و افزایش دخالت ها در این کشور، حتی بشار اسد، رئیس جمهوری آن کشور را واداشت تا با اعتماد بیشتری فرصت های بازسازی را از دست کشورهای دیگر به ویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس گرفته و به پکن واگذار کند، فرصتی که با کمک مالی به سوریه موجب گسترش نفوذ نظامی، سیاسی و اقتصادی هرچه بیشتر در زیرساخت های منطقه خواهد شد.
چین در همایش همکاری های مشترک این کشور و کشورهای عربی که در ژوئیه 2018 برگزار شد متعهد شد که 20 میلیارد دلار به کشورهای عربی وام دهد و همچنین 100 میلیون دلار نیز به عنوان کمک های بشر دوستانه در اختیار سوریه و یمن قرار دهد.
شرکت مخابراتی هواوی چین نیز که آمریکا بارها آن را به دزدی از فناوری هایش متهم کرده است مسئولیت توسعه کل زیرساخت های شبکه مخابراتی سوریه را به عهده گرفته است .
چین حتی در راستای فعالیت های فرامنطقه ای خود برای راه گسترش طرح 'یک کمربند، یک جاده' (جاده ابریشم سابق)، بندر طرطوس و دمشق را در سوریه نیز در این طرح گنجانده است، همانگونه که بندر 'هامانتوتا' در سریلانکا و ترمینال دریایی «دوراله» را در کشور آفریقایی جیبوتی در اختیار خود گرفته است.
بنابراین باید گفت که پکن بی وقفه می کوشد که هر شکافی و خلایی که با عقب نشینی آمریکا در هر نقطه ای از جهان ایجاد می شود آنرا پر کرده و با حمایت از برخی رهبران خودکامه منطقه خاورمیانه سعی دارد با کمک به آنها بدون در نظر گرفتن ملاحظات دمکراتیک و ارزش های حقوق بشری، جای پای خود را در منطقه حفظ کند.
چین حتی با راه اندازی موسسات پیشتازی همچون سازمان همکاری های شانگ های و بانک سرمایه گذاری توسعه زیرساخت ها نیز توانسته است در رقابت چندجانبه گرایی با سازمان آتلانتیک شمالی موسوم به ناتو و صندوق بین المللی پول، پیش تاز عمل کند.
آساق**1378**1104**