دعای مطالعه به منظور آرامش بیشتر و تمرکز در حین یادگیری می‌باشد. دعای مطالعه قبل از شروع مطالعه خوانده می‌شود و به یادگیری بیشتر کمک می‌کند.

فواید دعای مطالعه:
در روایات دینی توصیه شده کهبه دلایل زیر قبل از شروع به خواندن مطلبی دعای مطالعه را بخوانید:

اولا:برای بهره مندی از فواید مطالعه

ثانیا: مصونیت از هرگونه پیامد‌های منفی مطالب (خواه ناشی از بیفائدگی و یا گمراه کنندگی نوشته و خواه بعلت برداشت نادرست و کج فهمی و قلت فهم خواننده)

ثالثا: برای تقویت و افزایش حافظه

دعای مطالعه:
همه ما هر روزه، کم و بیش، از انواع رسانه و کتاب و لوازمات صوتی و تصویری استفاده می‌کنیم؛ و به این طریق اکثر اوقات فراغت و کارمان پر می‌شود. بهرحال، این امر نشانگر آنست که همانطور که ما احتیاج به غذا و هوا داریم همزمان نیازمند خوراک روحی و معنوی بمیزان زیادی هستیم، آنچه که از طریق مطالعه و خواندن بر طرف می‌سازیم.

در احادیث به خواندن دعای مطالعه برای درس خواندن بسیار تاکید شده است. ذکر دعای هنگام مطالعه باعث افزایش کیفیت یادگیری و قدرت حافظه می‌شود.

دعای مطالعه اول:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

اَللّهُمَّ اَخْرِجْنى مِنْ ظُلُماتِ الْوَهْمِ
خدایا مرا بیرون آور از تاریکى‏ هاى‏ وهم.

وَ اَکْرِمْنى بِنُورِ الْفَهْمِ
و به نور فهم گرامى ‏ام بدار.

اَللّهُمَّ افْتَحْ عَلَیْنا اَبْوابَ رَحْمَتِکَ
خدایا درهاى رحمتت را به روى ما بگشا.

وَانْشُرْ عَلَیْنا خَزائِنَ عُلُومِکَ بِرَحْمَتِکَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
و خزانه‏ هاى علومت را بر ما باز کن به مهربانى ‏ات اى مهربان ‏ترین مهربانان.

دعای مطالعه دوم:
دعای مطالعه زیر را پیغمبر (ص) به امیرالمؤمنین (ع) براى حافظه تعلیم نمودند:
«سُبْحانَ مَنْ لا یَعْتَدی عَلی اَهلَ مَمْلَکَتِةِ، سُبْحانَ مَنْ لا یَاْخُذُ اَهْلَ الْاَرضِ بِاَلْوانِ الْعَذابِ، سُبْحانَ الرَّؤُفِ الرَّحیمِ، اللهُمَّ اجْعَلْ لی فی قَلبیْ نُوراً و بَصَرَاً و فَهْماً و عِلْماً، اِنَّکَ عَلی کُلِّ شَیئٍ قَدیرٌ»

راه‌های افزایش تمرکز حواس در هنگام مطالعه:
۱- مکان مطالعه فقط برای مطالعه باشه نه خوردن، خوابیدن، اینترنت، تماشای تلویزیون، موبایل بازی و ٦تا درهنگام حضوردر این مکان، فقط افکار درسی به ذهنتون بیان نه پارازیت‌های مزاحم.

۲- یک برنامه درسی حجمی و اجباری داشته باشید. یعنی خود را مقید کنید که در یک زمان خاص و مبحث تعیین شده، درس را باصطلاح جمع کنید. تا ذهن فرصت نکند به حاشیه‌های غیراز درس بپردازد و فقط درگیر درس خواندن شود.

۳- برای تمرکز و فرار از افکار خیال پردازنه، از روش تند خوانی استفاده کنید. هرچند که با اینکار برمبحث، ۱۰۰ درصد مسلط نمی‌شوید، ولی برای تمرکزبسیار عالیست.

۴- اگر در ضمن مطالعه، افکاری غیر از درس خواندن سمتتون اومد سریع این افکارو روی یک کاغذ یادداشت کنید تا بعدا و در مکانی دیگر بهش فکر کنید.

۵- عادت کنید، تمرین کنید با کوچکترین حرکت و صدایی حواستون پرت نشه و با تمرکز به مطالعه ادامه بدهید با گذشت زمان کم کم دیگه این مسئله براتون عادی میشه و دیگه بیتفاوت میشین.


۶- خستگی یا گرسنگی در حین مطالعه باعث عدم تمرکز در مطالعه می‌شود.

۷- آرامش خود را در هر شرایطی حفظ کنید. عصبانیت و هیجان زیاد، دشمنان تمرکز و باعث هدایت مغز به سمت افکار پرت و خیال پردازین.

راه‌های تقویت حافظه:
علاوه بر آنچه گفته شد عوامل زیر نیز در تقویت حافظه مؤثر است:
- تقویت تمرکز و دقت

- تأمین نیاز‌های طبیعی و فیزیولوژیکی (تغذیه‌ی مناسب، ورزش، رعایت بهداشت)
- کاهش اشتغالات ذهنی
- کاهش اضطراب و کسب آرامش بویژه هنگام مطالعه
- یاد خدا (انجام امور عبادی بویژه نماز اول وقت، قرائت قرآن و ادعیه)
- استفاده بیشتر از مواد حاوی گلوکز (مثل خرما، عسل و شیرینی جات طبیعی). مواد دارای کلسیم و فسفر و ویتامین‌های D. مانند: لبنیات و روغن ماهی؛ C. مانند: پرتقال و گوجه فرنگی؛ B. مانند سبوس گندم و سبزیجات تازه؛ A. مانند هویج و جگر.
- تمرین و تکرار مطالب
- بعد از هر ۴۵ دقیقه مطالعه حدود ۱۰ دقیقه استراحت کنید
- تمرینات تنفسی برای انجام این تمرین کافی است در حالت ایستاده یا درازکش ریه را از هوا پر نموده و با آرامش بازدم را انجام دهید.

دعا‌های تقویت حافظه:
۱ ـ. سوره الرحمن را تا فبای آلاء ربکما تکذبان هر روز بعد از نماز صبح بخواند.

۲ ـ. مرحوم شیخ بهائی در کتاب تهذیب فرموده است به جهت زیادتی حافظه این دعا را بخواند.
الَلِّهُمَ ارْزُقْنی فَهْمَ النَّبِییّنَ وَ حِفْظَ الْمُرْسَلینَ وَ اِلْهامَ الْمَلائِکهَ الْمُقَرّبینَ آمینَ یا رَبَّ الْعالَمینَ.

۳ ـ. بعد از هر نماز این دعا را بخواند مجرّب است.
سُبْحانَ مَنْ لا یَعْتَدی عَلی اَهْلِ مَمْلَکَتِهِ سُبْحانَ مَنْ لا یُاخِذُ اَهْلَ الاَرْضِ بِألْوانِ الْعَذابِ سُبْحانَ الرَّئُوفُ الرَّحیم اَللّهُمَّ اجْعَلْ لی فی قَلْبی نُوراً وَ بَصَراً وَ فَهْماً وَ عِلْماً اِنَّکَ عَلی کُلِ شَیءٍ قَدیر.

۴ ـ. جهت قوت حافظه هر روز ده مرتبه بگوید:
فَفَهَّمْنا‌ها سُلیمْانَ وَ کُلاَّ آتیْنا فَهْماً وَ عِلْماً وَ سَخَّرْنا مَعَ داوُدَ الْجِبالَ مَعَ داوُدَ الْجِبالَ یَسْبَحْنَ وَ الطَّیْرَ وَ آلِهِ اَکْرِمْنی بِالْفَهْمِ وَ الْحْفِظِ وَ الْخَیْرّ یا قاضِیَ الْحاجاتِ وَ صلَّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ اَجْمَعینَ.

۵ ـ. هر روز صبح قبل از آن که کسی سخن بگوید این جمله را بخواند.
یا حَیَّ یا قَیَُّومُ فَلا یَفُوتُ شَیءُ عِلْمُهُ وَ لا یَئُودُه.

۶ ـ. هر روز بعد از نماز نافله صبح بگوید.
اَللَّهُمَّ لا تُنسِنی ما اَقْرَءُ فی یَوْم هذا فَانَّکَ قُلْتَ سَنَفْرَئَکَ فلا تُنسی.

 

منبع: بیتوته