در حالی که صدا‌و‌سیما کمتر به‌صورت شفاف از درآمدهای پیام‌های بازرگانی‌اش صحبت می‌کند، خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران بر اساس اطلاعات سایت‌های صدا‌و‌سیما به عددهای شگفت‌انگیزی (آن هم فقط برای یک روز) رسیده است. این خبرگزاری با ملاک قرار دادن آخرین روز دی‌ماه در شبکه سوم سیما و بر اساس داده‌های سایت شبکه 3 و بازرگانی خود صدا و سیما به جزئیاتی رسیده که بد ندیدیم تلخیصی از این گزارش را به چاپ برسانیم.
برنامه‌های شبکه سوم سیما در بامداد یکشنبه 30 دی‌ماه با «شب آفتابی» به مدت 75 دقیقه آغاز شد. در این روز تا اذان مغرب، صدا و سیما به‌واسطه شهادت حضرت زهرا(س) منع آگهی داشته و پس از پایان اذان مغرب، تازه پخش پیام‌های بازرگانی خود را آغاز کرده است. طولانی‌ترین زمان یک برنامه غیرزنده در روز 30 دی‌ماه به فیلم بادیگارد با 104 دقیقه اختصاص می‌یابد که در نیمه‌های شب پخش شد. کمترین زمان برنامه هم به سرود جمهوری اسلامی یا دعای فرج با یک دقیقه تعلق دارد.
در ماده 24 تعرفه تبلیغات صدا‌و‌سیما و در موقعیت آگهی در بسته در بند الف آمده است: در برنامه‌های ورزشی درصد افزایش موقعیت آگهی با توجه به زمان پخش توسط اداره کل بازرگانی صداو‌سیما تعیین می‌شود. بر اساس جدول شماره 42، تعرفه قیمت پایه آگهی‌های تلویزیونی قبل از برنامه برای طبقه اول بر اساس هزار ریال، 350 و طبقه 35، 80500 (یعنی ثانیه‌ای 8 میلیون تومان در شرایط خوب) می‌شود.
در این آیین‌نامه درباره آگهی‌های دعوت به تماشا این‌چنین آمده است: نرخ دعوت به تماشای قبل معادل 2 برابر و بین معادل 2 برابرِ قبل و بعد معادل 80 درصد نرخ طبقه همان برنامه محاسبه می‌شود.
طبق جدول 44 اداره بازرگانی، دی‌ماه 40 درصد و بهمن‌ماه 50 درصد ضریب دارند. یعنی هزینه آگهی در دی ماه در عدد 1.4 ضرب می‌شود.
بازی ایران و عمان
حالا با احتساب ساعت پخش برنامه «آسیا 2019» با اجرای محمدحسین میثاقی به اعداد عجیبی می‌رسیم. این برنامه که به پخش بازی تیم ملی ایران و عمان می‌پرداخت، از ساعت 18 و 44 دقیقه آغاز شد. قبل از آن حدود 10 دقیقه آگهی پخش شده است. آخرین بخش از این برنامه نیز قبل از ساعت 23 به پایان رسیده است. بر اساس اطلاعات سایت شبکه سوم جمع ساعت‌های روز یکشنبه برنامه «آسیا 2019» به حدود 220 دقیقه می‌رسد اما مجموع زمانی که این برنامه برای شبکه سه پر کرد، نزدیک به 300 دقیقه است. حدود 80 دقیقه از زمان دیروز به آگهی و پخش اخبار کوتاه اختصاص یافته است.
ضریب هشتصد درصدی
مدیر یک شرکت تبلیغاتی که علاقه‌ای نداشت نامش منتشر شود در گفت‌و‌گو با «ایرناپلاس» گفت: ضریب ها برای شرایط معمولی است و مثلاً در مواقعی مانند بازی‌های جام جهانی یا جام ملت‌های آسیا ضریب هشتصد درصد می‌خورد. با این ضریب هزینه پخش پیام‌های بازرگانی بین ثانیه‌ای 70 میلیون تومان تا 90 میلیون تومان نیز می‌رسد. البته این رقم مخصوص زمان های خاص مانند بازی ایران و عمان می‌شود.
زمانی برای شفافیت
اگر میانگین زمان پخش آگهی‌ها در یک روز غیرعزاداری محاسبه شود، به عدد 60 دقیقه می‌رسیم؛ یعنی چیزی حدود 60 دقیقه یا 3600 ثانیه از برنامه‌های روزانه شبکه سوم به تبلیغات تعلق دارد و حتی اگر رقم 1 میلیون تومان را برای هر ثانیه در نظر بگیریم، صحبت از رقمی بیش از 3 میلیارد تومان است. این تنها مربوط به یک شبکه است که البته مخاطبان زیادی نیز دارد.
در این زمان که صدا و سیما از دولت و سازمان‌های دیگر تقاضای شفافیت دارد، وقت آن رسیده است که خود نیز پیشقدم شود و به این شفافیت کمک کند. درآمدهای فوق‌العاده این سازمان چقدر هستند و کجاها خرج می‌شوند و چرا عدد دقیق و درستی ارائه نمی‌شود؟