به گزارش روز چهارشنبه ایرنا، البته کوالالامپور هم برای بزرگراه‌ها، مترو و مونوریلش و هم برای ترافیک سنگینی که عمدتا دراوقات صبحگاهی و عصرگاهی مراکز اصلی این شهر را قفل می کند، شهرت جهانی دارد. برای یافتن دلیل این تناقض باید تاریخچه ساخت ترابری ریلی یا همان مترو را مورد بررسی قرار داد.
پیشینه‌ ترابری ریلی در مالزی به سال 1885 بازمی‌گردد و مانند بسیاری دیگر از عواملی که به پیدایش شهر کوالالامپور منجر شد، به معادن قلع و صدور آن توسط انگلیسی‌ها مرتبط بود.
کوالالامپور در سال 1886 شاهد راه‌اندازی نخستین خط راه‌آهن میان شهری بود که این شهر را به کلانگ مرکز ایالت سلانگور متصل می‌کرد و کاربرد اصلی آن انتقال قلع به مهمترین بندر مالزی بود.
100 سال بعد در سال 1995، نخستین سامانه ریلی درون شهری کوالالامپور یا قطار برقی با نام کومیوتر یا کی تی ام
(KTM Komuter) راه‌اندازی شد که کوالالامپور را به شهر راوانگ و سپس به سرمبان وصل می‌کرد. کی تی ام به تنهایی در سال 2005 حدود 31 میلیون نفر را جابجا کرد. در واقع، در آن سال‌ها، ترابری ریلی بیش از آن که کاهش بار ترافیک مرکز شهر را هدف قرار داده باشد، به تسهیل رفت و آمد از مرکز شهر به شهرهای کوچک پیرامون کوالالامپور توجه داشت.
گام بعدی توسعه ترابری ریلی در سال 2002، راه اندازی خطوط تندروی ریلی به نام KLIA Express بود که ترمینال مرکزی یا کی ال سنترال را به فرودگاه بین‌المللی کوالالامپور متصل می‌کرد. اما این طرح نیز هنوز ارتباطی به متروی درون شهری کوالالامپور نداشت.
تمام خطوط ریلی درمالزی در کی ال سنترال به عنوان نقطه کانونی به هم پیوند می خورند.
نکته حائز اهمیت این است که طرح متروی مالزی (LRT) در سال 1984 توسط شهریر عبدالصمد، وزیر منطقه فدرال برای نخستین بار مطرح شد. او نتیجه مطالعات ال آرتی کوالالامپور را با جزییات اجرایی منتشر کرد.
این مطالعات سپس به یک کنسرسیوم بلژیکی به همراه یک شرکت فرانسوی واگذار شد که با شرکت ترابری اصلی مالزی (MCM) همکاری می‌کرد.
بسیاری نسبت به اجرای پروژه بدبین بودند و مهمترین مشکل پروژه را در نبود منابع مالی می دیدند. پیش بینی می شد که این پروژه در سال 1984 به اجرا درآید، اما چنین نشد.
در واقع، ایده‌‌ی ال آرتی یا مترو در آنجا به فراموشی سپرده نشد، بلکه به تولد دو پروژه دیگر منجر شد. یکی از این دو همان کی تی ام یا قطار برقی بود که در سال 1995 راه اندازی شد، اما دومی که اهمیت بیشتری برای شهروندان کوالالامپور بزرگ داشت، سامانه ال آرتی بود که توسط شرکت استار مالزی به بهره‌برداری رسید.
دو خط ال آرتی کوالالامپور، خط امپنگ و خط کلاناجایا نامیده می‌شوند. خط امپنگ با طول 27 کیلومتر که دارای راننده است در سال 1998 راه اندازی شد.
خط کلاناجایا که دارای سامانه‌ خودران بدون راننده است، در سال 1999 به بهره برداری رسید .این خط با 28 کیلومتر طول، شمال شرقی کوالالامپور و منطقه پتالینگ جایا را به غرب کوالالامپور وصل می‌کند. بیشتر طول این مسیر بالاتر از سطح زمین ساخته شده، به جز 4 کیلومتر که در زیر زمین اجرا شده است.
در کنار ال آرتی و کی تی ام، مونوریل راه حل دیگری بود که توسط دولت مالزی اندیشیده شد تا جمعیت بخش های متراکم مرکز شهر را به استفاده از ترابری همگانی ترغیب کند.
مونوریل که در مالزی ساخته شد، در شمار جاذبه های شهری کوالالامپور نیز قرار گرفت، اما کوتاه بودن مسیر و محدودیت تعداد مسافران آن، موجب شد که نتواند نقش موثری در کاهش بار ترافیک مناطق مرکزی کوالالامپور بازی کند.
اگرچه راه‌اندازی ال آرتی، کی تی ام و مونوریل تحول بزرگی در ترابری کوالالامپور به شمار می رفت، محدودیت خطوط، عدم یکپارچگی و تراکم مسافران در زمان آغاز و پایان ساعت اداری موجب شد که بسیاری از شهروندان همچون گذشته به استفاده از خودروهای شخصی بپردازند. در نتیجه، ترافیک مناطق مرکزی شهر در سال های اخیر، به قدری سنگین شد که شهرتی جهانی یافت.
دولت مالزی راه حل را در اجرای ام آر تی یا ترابری ریلی انبوه، به عنوان بخش تکمیل کننده‌ی سامانه ریلی کوالالامپور دید. این مترو از منطقه سونگای بولو به کجنگ کشیده شده و ظرفیت ترابری بیشتری نسبت به ال آرتی به خود اختصاص داد.
دولت مالزی در سال 2010 اجرای ام آرتی را تصویب کرد که فاز اول آن به طول 60 کیلومتر با 35 ایستگاه از مرکز شهر می گذشت و حدود یک میلیون و دویست هزار نفر را پوشش می داد. این فاز در دسامبر 2016 به بهره برداری رسید.
فاز دوم ام آرتی که این طرح را تکمیل می کرد در جولای 2017 راه اندازی شد. اجرای ام آرتی، به دلیل پوشش وسیع و مرتبط کردن نقاط مختلف شهر، تحول بزرگی در ترابری درون شهری کوالالامپور بزرگ ایجاد کرد. بهره برداری از ام آرتی نه تنها رفت و آمد شهروندان را تسهیل کرد، بلکه به آنان آزادی بیشتری در گزینش شغل و محل سکونت داد.
البته همزمان با ساخته شدن واحدهای مسکونی جدید در جوار ایستگاه‌های جدید ام آرتی، اجاره بهای آپارتمان های فرسوده که در نزدیکی ایستگاه های قدیمی ال آرتی بودند، به شدت کاهش یافت.
با وجود اجرای طرح‌های کی تی ام، ال آرتی و ام آرتی در کوالالامپور در زمان‌بندی مقرر و کیفیت قابل پذیرش خدمات آنها برای یک کشور در حال توسعه مانند مالزی، کلیت سامانه ترابری ریلی کوالالامپور دچار یک مشکل حل ناشدنی است که ریشه در مدیریت و برنامه ریزی این پروژه ها داشت.
حضور رقابتی شرکت‌های مختلف در راه اندازی بخش‌های مختلف این سامانه و اجرای جداگانه هر یک از بخش های خطوط ریلی کوالالامپور توسط آنها در زمان‌بندی‌های متفاوت موجب شد اغلب این خطوط با یکدیگر هماهنگ و یکپارچه نشوند. در نتیجه، رفتن از یک سامانه به سامانه دیگر برای مسافران آسان نیست، چرا که نیازمند پیاده روی طولانی و بالا و پایین رفتن از پله‌ها یا پله برقی‌های متعدد است.
اختلاف ارتفاع و فاصله طولانی درون ایستگاه برای تغییر خط مترو، بسیاری از شهروندان کوالالامپور را به بهره گیری از خودروهای شخصی و اتوبوس سوق داده است.
اما حضور میلیون ها گردشگر خارجی در کوالالامپور سبب شده که مترو مالزی شاهد بیشترین استفاده از سوی خارجی هایی باشد که عمدتا از وسیله نقلیه بی بهره هستند و استفاده از آن را بهترین راه برای فرار از ترافیک زیاد شهر می دانند.
جالب آن که کی تی ام و ال آرتی کوالالامپور در سالهای اولیه‌ی فعالیت به دلیل کمبود مسافر، توانایی بازپرداخت وام‌های دریافتی را نداشتند. به بیان دیگر، طراحی خطوط با توجه به تقاضا و نیاز اکثریت مردم انجام نگرفته بود و درنتیجه، شهروندان رغبتی به بهره گیری از مترو نداشتند. از این نظر، ترابری ریلی کوالالامپور با بسیاری از شهرهای جهان تفاوت داشت. برای نمونه، متروی تهران از نخستین روزهای فعالیتش، پرتراکم و در نتیجه درآمدزا بود.
البته هنوز هم متروی کوالالامپور در مقایسه با دیگر وسایل حمل ونقل عمومی مانند اتوبوس و تاکسی، بیشترین سهم را در جابجایی مسافران دارد به ویژه مسافرانی که از شهرهای حومه کوالالامپور وارد پایتخت می شوند.
علاوه براین اتوبوس شهری کوالالامپور از کیفیت و خدمات دهی پایین تری برخوردار است و تاکسی های این شهر نیز بسیار گران هستند، بنابراین اکثر شهروندان و گردشگران خارجی از خطوط ریلی مترو استقبال بیشتری دارند.
در داخل مترو کوالالامپور، علاوه بر باجه های فروش بلیط، دستگاه های تمام اتوماتیک یا خودکاری نیز تعبیه شده اند که امکان تهیه بلیط را فراهم می کنند. قطارهای برقی در برنامه های زمان بندی شده مشخص از اوایل صبح تا آخر شب بدون وقفه در جابجایی مسافران فعال است.
این مزیت ها سبب شده که برغم برخی مشکلات اکثر گردشگران خارجی تمایل بیشتری به استفاده از 'پوترا ال آر تی'، 'استار ال آر تی' و 'کی تی ام' سه خط اصلی خطوط ریلی قطار برقی شهری داشته باشند که اکنون سهم زیادی در جابجایی مسافران را در این شهر برعهده دارند.
درمجموع می توان گفت اکثر مالزیایی ها به لحاظ برخورداری از خودروهای شخصی، تمایل کمتری به استفاده از خطوط عمومی دارند اما گردشگران خارجی و دیگر اتباع مقیم خارجی به ویژه دانشجویان بیشترین استفاده را از این سیستم دارند وهمین امر به نقطه قوتی برای صنعت گردشگری مالزی تبدیل شده است.
صنعت گردشگری در سال 2005 درمالزی ، عامل 10.4 درصد از رشد اقتصادی این کشور بوده اما توسعه زیر ساخت ها و امکانات مورد نیاز این صنعت از جمله خطوط حمل و نقل سریع و ارزان سبب شده تا این رقم در سال 2017 به 14.9 درصد افزایش یابد.
آساق**1599**1663**