دونالد ترامپ با تبعات و تنش های مربوط به تعطیلی دولت فدرال دست و پنجه نرم میکند. امانوئل مکرون همچنان با چالش آشوب های هفتگی جلیقه زردها رو به رو است و ترزا می نیز که به تازگی از رأی عدم اعتماد جان سالم به در برده، هنوز نتوانسته است راهی برای برون رفت از بنبست برگزیت پیدا کند و احتمال برگزاری رفراندوم دوم در بریتانیا بیش از پیش قوت گرفته است.
غیبت این رهبران در نشست داووس در شرایطی رخ میدهد که چشم انداز روشنی از اقتصاد جهانی وجود ندارد و بحران های متعدد از جمله برگزیت، تنش تجاری آمریکا و چین و نیز بحران بدهی های دولت ایتالیا و کندشدن روند رشد اقتصادهای بزرگ جهان، ثبات اقتصاد بین المللی را با تردیدهای جدی روبهرو کرده است. در آستانه نشست اقتصادی داووس، گزارشی از وضعیت اقتصادی امروز جهان با عنوان «گزارش ریسکهای جهانی» منتشر شد که در آن از تنش های ژئوپلیتیک میان قدرتهای جهانی به عنوان مهمترین عامل در کندشدن روند رشد اقتصاد جهانی نام برده شده است.
در نشست امسال داووس حدود سه هزار فعال تجاری، اقتصادی و مدنی و نیز چهرهها و مقامهای ارشد سیاسی از کشورهای مختلف از جمله از قاره آمریکا، اروپا و آسیا حضور دارند. با این حال، از میان هفت رهبر کشورهای گروه هفت فقط سه رهبر در داووس حضور خواهند یافت: شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن؛ آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان و جوزپه کونته، نخست وزیر ایتالیا.
با اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور ایالات متحده، به دلیل تعطیلی دولت فدرال که رکورد تاریخی 30 روز را هم پشت سر گذاشته است، در نشست امسال داووس حضور نخواهد داشت، اما تردیدی نیست که سیاست ها و اقداماتش بر نشست داووس سایه میاندازد. با وجود لغو سفر ترامپ و هیئت همراهش به سوئیس به دلیل تعطیلی دولت فدرال، قرار است مایک پمپئو، وزیر خارجه ایالات متحده و استیو منوچین، وزیر خزانهداری آمریکا، در داووس حضور یابند. در فرانسه هم امانوئل مکرون، رئیس جمهور این کشور، نزدیک به سه ماه است که با اعتراض جلیقه زردها دست و پنجه نرم میکند و با وجود امتیازاتی که به طرف مقابل داده هنوز هم خشم معترضان فروننشسته و شنبهای که گذشت، برای دهمین هفته پیاپی خیابان های شهرهای بزرگ فرانسه، از جمله پاریس، صحنه درگیری معترضان جلیقهزرد و پلیس بود.
در بریتانیا هم ترزا می هنوز راهحلی برای بحران برگزیت نیافته و تنش با پارلمان و نیز حزب کارگر به عنوان مهمترین حزب مخالف دولت محافظه کار «می» ادامه دارد. ترزا می اخیرا با اختلاف رأی بسیار کم توانست از مجلس عوام رأی اعتماد بگیرد تا فرصت مجددی برای حل معضل برگزیت داشته باشد.
وضعیت در عمده ترین اقتصادهای گروه هفت ناآرام است و این فرصت بسیار خوبی برای رهبران چین و روسیه به شمار میآید تا فرصتی برای خودنمایی در داووس داشته باشند. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه، در نشست داووس حضور خواهد یافت و نارندرا مودی، نخستوزیر هند، هم به سوئیس خواهد رفت، اما شیجینپینگ، رئیس جمهور چین که در دو سال اخیر در نشست داووس حضور یافته بود، امسال ترجیح داد تا معاون خود را روانه گردهمایی سالانه داووس کند.
** نسخه چهارم جهانیشدن
هر سال مجمع جهانی اقتصاد یک موضوع را بهعنوان شعار نشست انتخاب کرده است و پدیده های مربوط به آن را در دستور کار قرار میدهد. نشست امسال این مجمع با شعار «جهانیشدن 4: شکلدادن به ساختار جهانی در عصر چهارمین انقلاب صنعتی» آغاز میشود. نسخه چهارم جهانی سازی از جمله اصطلاحاتی است که کلاوس شواب، بنیانگذار مجمع داووس، ابداع کرده است. بااینحال، این اصطلاح پیش از این هم از سوی توماس فریدمن، روزنامهنگار نامدار آمریکایی، در کتاب «جهان مسطح است» که سال 2005 منتشر شد، مورد اشاره قرار گرفته بود. البته فریدمن در کتاب خود فقط به سه نسخه جهانی سازی اشاره کرده بود: در نخستین نسخه جهانی سازی، ویژگی اصلی، نقش محوری دولت ها در پیشبرد روند جهانیسازی بود. در نسخه دوم شرکتهای بزرگ و چندملیتی ابتکار عمل را از دولت ها گرفت.
نسخه سوم جهانی سازی هم در ابتدای قرن بیست و یکم و با گسترش استفاده از کامپیوتر و اینترنت و ایجاد زنجیرههای جهانی ایجاد شد. شواب در نسخه چهارمی که به سه نسخه مورد اشاره فریدمن افزوده، جهانیسازی را با بحرانها و چالش هایی چون ملیگرایی و پوپولیسم، به ویژه در حوزه اقتصاد، برگزیت و قدرتگرفتن چهره هایی مانند دونالد ترامپ درنظر گرفته است. با ایجاد این بحرانها، تقابل هایی نیز در سطح ملی و جهانی ایجاد میشود که از جمله آنها میتوان به دوجانبهگرایی در برابر همه جانبه گرایی، نهادگرایی در برابر حمایت دولتها از صنایع داخلی، پیشرفت تکنولوژی در برابر بیکارشدن نیروی کار داخلی، حمایت از مهاجرت در برابر بستن مرزها و رشد اقتصادی در برابر کاهش اختلاف طبقاتی اشاره کرد. نکته جالب این است که بحرانهایی که مانع حضور ترامپ، مکرون و می در داووس شده نیز دقیقا بحرانهای مورد اشاره شواب در نسخه چهارم جهانیسازی است.
علاوه بر معضل روی کارآمدن رهبران پوپولیست در مهمترین اقتصادهای جهان و اتخاذ سیاست هایی بر خلاف روند جهانیسازی، نکته دیگری که باعث نگرانی رهبران جهان و نیز برگزار کنندگان نشست داووس شده، چشمانداز تیره اقتصاد جهانی در سال 2019 است. از شاخص ترین نمادهای مخالفان روند جهانی سازی در سالهای اخیر در میان سیاست مداران کنونی میتوان به جرمی کوربین، رهبر حزب کارگر بریتانیا و برنی سندرز، سناتور چپگرای آمریکایی اشاره کرد. این چهره ها معتقدند که رهبران و متفکران از آنچه در سال 2008 بر سر اقتصاد جهان آمد، درس نگرفتهاند و نقاط ضعف در ساختارها و نهادهایی که در سال 2008 بحران اقتصادی جهان را رقم زدند، هنور برطرف نشدهاند؛ بنابراین با نگاهی به وضعیت امروز جهان، به ویژه در کشورهای صنعتی، این احتمال وجود دارد که بحرانی به مراتب شدیدتر و فراگیرتر از بحران 2008 در انتظار جهان باشد.
منبع: روزنامه شرق، 1397.11.02
گروه اطلاع رسانی**9117**2002
دورنمای تیره در دامنه آلپ
تهران- ایرنا- نشست سالانه اقتصاد جهانی از امروز در داووس سوئیس در غیاب بسیاری از رهبران جهان آغاز میشود. مجموعه ای از بحران های داخلی مانع سفر رهبران ایالات متحده، فرانسه و بریتانیا به دهکده داووس شده است.
صاحبخبر -
نظر شما