انصافاً مردم ایران با معرفتند و نسبت به مظلومان زمین و زمانه و دوران حساس و قدرشناس به‌ویژه همولایتی‌هایم از دیار میرزاکوچک خان جنگلی دریادل و سینه‌سرخ که زمان‌شناسند و به هنگام حرکت فکری و فرهنگی‌شان را استمرار می‌بخشند و درباره ۸ هزار شهید استان گیلان و به‌ویژه شهید مظلوم آیت‌الله دکتر بهشتی و شهید آن استان در واقعه هفتم‌تیر۱۳۶۰ همه ساله یاد دکتر عضدی، دکتر عبدالکریم، سرافراز و اسلامی را گرامی می‌دارند. در دومین سالگرد رحلت سمبل اخلاق و انصاف و صبر و صداقت و بانی ‌اساس بزرگترین دانشگاه حضوری جهان در شهرهای فومن و لنگرود، با برگزاری مراسمی سنگ‌تمام گذاشتند و همه اقشار حضوری عارفانه و عالمانه داشتند.

مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی را از دیرباز می‌شناسم و شهید دکتر بهشتی مرا به ایشان معرفی کرده بود که برای تنویر افکار جوانان، افرادی را که آقای هاشمی معرفی می‌کرد، قبل از انقلاب به شهرهای گیلان بیاورم که مسجد چهاربرادران و صالح‌آباد و کاسه‌فروشان رشت خاطرات آن روزهای شور و شرف را در حافظه تاریخی خود دارند. مربی ما می‌گفت: بر روی زمین به دنبال فرشته نگردید، همه در معرض لغزش و خطا هستیم و به‌غیر از چهارده‌معصوم علیه‌السلام، جایزالخطا هستیم و گهگاه واجب‌الخطا.

مرحوم آیت‌‌الله رفسنجانی را باید در طول تاریخ شناخت همچون بزرگان دیگر، او با دقت و درایت‌اش، علم و عمل‌اش، تیزهوشی و ذکاوت‌اش، جهان‌بینی و دنیاگردی اش، هنر مذاکره را می‌دانست و تحلیلگر قرن بود، شرق و غرب و انقلابیون جهان را می‌شناخت و دیپلماتی بین‌المللی بود و استادش بنیانگذار جمهوری اسلامی و الگویش در سازندگی میرزاتقی‌خان امیرکبیر و در کیاست و مدیریت مجلس‌های خبرگان و شورای اسلامی شهید سید حسن مدرس بود.

آیین زنده‌دوستی را در عمل به اجرا درمی‌آورد و سخنان پیامبر رحمت و حضرت امیر علیه‌السلام را در زندگانی‌اش با تکریم بزرگان و تشویق جوانان نمونه‌سازی کرد. قرواکبارکم و ارحمواصغارکم.

در بزرگترین دانشگاه حضوری جهان که نهال‌اش را در سال ۱۳۶۱ در نماز جمعه تهران کاشته بود و درخت تنومندش در طول و عرض فلات ایران ریشه دوانیده بود، به‌عنوان شاهد عینی، شورای راهبردی دانشگاه آزاد را دلیلی بر ادعایم می‌دانم که اعضایش که در بایگانی ذهنم هستند، برخی را می‌نویسم تا بلندنظری و ژرف‌نگری آن مرد مفسّر و مورخ و خطیب دانا و ادیب توانا را ببینید، هرچند پس از رحلت‌اش شورای راهبردی هم به بوته فراموشی سپرده شد. برخی را از شاخص‌های دانشگاه و بعضی‌ها را از حوزه و اجتماع روشن‌ضمیران انتخاب کرد و خود شخصاً حضوری فعال داشت. خانم‌ها، دکتر نوش‌آفرین انصاری، دکتر فاطمه طباطبایی و دکتر شهین اعرابی. از عالمان حوزوی و دانشگاهی مرحوم دکتر احمد احمدی، علیرضا اعرافی، دکتر شیخ‌الاسلامی، مرحوم دکتر صادق آیینه‌وند، دکتر مهدی محقق، دکتر محسن قمی، دکتر علی مطهری و روزنامه‌نگارانی همچون شیخ مسیح مهاجری و سید محمود دعایی.

در این یادداشت می‌خواهم بنویسم و فریاد بزنم که همچون او، نخبه‌پروری را به‌جای نخبه‌کشی، زنده‌دوستی را به‌جای مرده‌پرستی و اتحاد را به‌جای اختلاف جایگزین سازیم و مانند اکبر انقلاب، حقگرا باشیم و اصولگرایی و اصلاح‌طلبی را از جامعه بکاهیم. نشان ناشناسی، ناسپاسی است و شناسایی حق در حق‌شناسی است.

محمدحسن اصغرنیا