به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، بسیاری از رسانه ها طی شبانه روز گذشته از اعلام نرخ رشد اقتصادی چین در نخستین روز بهمن (بیست و یکم ژانویه) نوشتند و افت بی سابقه رشد غول شرقی اقتصاد را بازتاب دادند.
اقتصاد 13 تریلیون دلاری چین بر اساس آخرین برآوردها کمترین میزان رشد اقتصادی طی 28 سال اخیر را تجربه می کند. به گزارش «رویترز»، دومین اقتصاد برتر جهان که در فصل اکتبر تا دسامبر 2018 نسبت به بازه مشابه سال قبل رشدی 6.4 درصدی داشته در مجموع سال 2018 رقم 6.6 درصدی را به ثبت می رساند که این میزان از سال 1990 به این سو بی سابقه است.
از دید برخی تحلیلگران غربی، درباره حصول همین میزان اعلانی رشد نیز تردیدهایی وجود دارد اما رهبران پکن در کنگره سالانه خلق با پیش بینی رشد 6.5 درصدی برای سال 2018 کوشیدند از بار افت نرخ رشد اقتصادی بکاهند.
مهمترین دلایل ایجاد این وضعیت، کاهش تقاضا در بازارهای چین عنوان شده که خود به افت سرمایه گذاری خارجی انجامیده است. همین افت، مشکلات عرصه تقاضا را تشدید کرده و به این ترتیب دور نامطلوبی در اقتصاد چین به وجود آمده است.
به گزارش «بی.بی.سی» کاهش سطح سفارش کالا موجب شد تا در ناحیه «گوانگ ‌دونگ» به عنوان یکی از مبادی مهم صادراتی چین بسیاری از خطوط تولید تعطیل شود یا گروهی از کارخانه ها زودتر از موعد معمول به استقبال تعطیلات سال نو چینی بروند.
پیش از این و در سال 2008 یعنی بحبوحه بحران اقتصادی جهان، چین توانست از طریق بسته های کلان حمایتی از بحران بگریزید اما به گفته برخی کارشناسان ارائه بسته های حمایتی در سال 2019 میلادی در نهایت خواهد توانست مانع از تعمیق معضل بیکاری و افزایش تورم شود و موانعی را پیش روی روند فروغلتیدن در رکود ایجاد کند.
عامل دیگری که بسیاری به عنوان متغیر اصلی وضعیت کنونی چین به آن می پردازند، جنگ تجاری است که پس از ورود «دونالد ترامپ» به کاخ سفید به راه افتاده و چین را با مشکلات عمده ای در تجارت با آمریکا درگیر ساخته است.
در هم شکستن مازاد 375 میلیارد دلاری چین در تجارت با آمریکا و کاهش 100 میلیاردی آن از نخستین اهدافی بود که ترامپ برای مقابله اقتصادی با پکن علنی کرد. وی که از دوره رقابت های انتخاباتی چینی ها را سارق فرصت های شغلی در آمریکا خوانده و رویکردهای تجاری پکن را غیرمنصفانه توصیف می کرد، در عمل نیز چین را با خواسته هایی جدید تحت فشار قرار داد.
ترامپ بارها خشم خود از برنامه «چین 2025» را اعلام داشته و خواستار توقف آن شده است؛ برنامه ای که به گفته وی با قطع واردات بسیاری از اقلام آمریکایی و اروپایی به چین و بر هم زدن الگوهای وابستگی اقتصادی متقابل، برتری آمریکا را در حوزه‌های مهمی همچون هوافضا و فناوری نسل پنجم ارتباطات و تجهیزات الکترونیکی بر هم خواهد زد.
رئیس جمهوری آمریکا همچنین بارها دولت پکن را به حمایت غیرمنصفانه از شرکت های چینی برای افزایش توان رقابت با شرکت های آمریکایی متهم ساخته و این رویه را مغایر با قواعد تجارت آزاد و رویه های فیمابین خوانده است.
ترامپ همچنین مدعی است که چینی ها هنجارهای مالکیت معنوی را رعایت نکرده و شرکت های آمریکایی را وادار به انتقال فناوری های خود کرده اند.
دیگر اتهام ترامپ به پکن پایین نگه داشتن مصنوعی ارزش برابری یوآن واحد پول ملی چین در برابر دلار و دیگر ارزهای خارجی است تا کالاهای تولیدی چین بتواند به بازارهای خارجی سرازیر شود.
ترامپ برای دیکته کردن خواسته های خود از بزرگترین شریک تجاری آمریکا، راه جنگ تجاری را در پیش گرفت و در چند نوبت تعرفه های گوناگونی را بر کالاهای چینی وضع کرد.
در ابتدای مهرماه امسال، اعلان وضع تعرفه های 200 میلیارد دلاری آمریکا بر کالاهای چینی جنگ تجاری دو طرف را وارد فازی تازه کرد. در مقابل چینی ها نیز اعلام کردند روی کالاهای آمریکایی تعرفه 60 میلیارد دلاری وضع خواهند کرد. ترامپ پیش از این گفته بود ارزش کالاهای مشمول تعرفه، مجموعا از 500 میلیارد دلار تجاوز خواهد کرد که این رقم تقریبا برابر ارزش صادرات سالانه چین به آمریکا است.
نتیجه جنگ تعرفه ای میان چین و آمریکا زیان متقابل این دو کشور بوده است. به عنوان مثال وضع تعرفه های چین روی واردات غلات از آمریکا موجب زیان سالانه سه میلیارد دلاری برای هر یک از این کشورها شده است. بخش عمده زیان چین به خاطر خرید غلات گرانتر از کشورهای دیگر بوده و کشاورزان آمریکایی نیز به همین میزان با ضرر مواجه شده اند.
توقف زیان های اقتصادی انگیزه ای شد تا در جریان برگزاری اجلاس سران بیست کشور صنعتی در آرژانتین (اواسط آذرماه)، رهبران واشنگتن و پکن برای سه ماه اعلان آتش بس تجاری کنند.
از دید تحلیلگران با انقضای موعد این آتش بس، تغییری در اختلافات دو طرف به وجود نخواهد آمد. ترامپ با رویکرد مرکانتلیستی خود خواستار بر هم زدن موازنه کنونی در تراز تجاری آمریکا و چین است و وضعیت کنونی دسترسی ساختار چین و کالاهای چینی به بازارهای کشورش را تحمل ناپذیر می داند.
از این منظر، ترامپ استدلال خود برای برهم زدن وضعیت موجود را چنان قدرتمند تصور می کند که حتی حاضر به حل و فصل اختلافات از طریق سازمان های بین المللی نخواهد شد.
از سوی دیگر، چینی ها تبعیت از خواسته های ترامپ را ناهمخوان با جایگاهشان در اقتصاد جهانی و همچنین پرستیژ بین المللی خود می انگارند. چین تا همین جای کار نیز به واسطه جنگ تجاری ترامپ با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم کرده که تا پیش از فرارسیدن سال 2017 برای سران پکن چندان قابل پیش بینی نبود.
از نگاه آنان تن دادن به خواسته های کاخ سفید همین نرخ رشد در حال افت را نیز دستخوش ریزش خواهد کرد و به این ترتیب اژدهای زرد همچون کشوری مواجه با تحریم در دوره ریاست جمهوری ترامپ، ناگزیر به عبور از گردنه ای سخت خواهد بود.
پژوهش**9279