گروه اندیشه:
همایش «ناسیونالیسم ایرانی: نگاهی به روایتهای کلاسیک متقدم و متأخر» ۳۰ دیماه در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.
دکتر ناصر فکوهی، استاد تمام انسان شناسی و فرهنگ دانشگاه تهران از جمله سخنرانان این همایش بود. او معتقد است که ناسیونالیسم ملی در برابر ناسیونالیسم قومی قرار میگیرد که منجر به تولید یک چرخه باخت ـ باخت در جامعه میشود اما مدیریت تفاوتها و قبول تکثر یک چرخه برد ـ برد را باعث میشود.
به باو او، حتی استفاده از واژه ناسیونالیسم به جای ملیگرایی درست نیست و اینها از لحاظ سیستم ارزشی متفاوت از یکدیگر هستند. در اروپا و آمریکا ناسیونالیسم یعنی یک گرایش راست افراطی فاشیستی که بعضا حتی برای اروپایی که فاشیسم را تجربه کرده حکم تابو دارد. اروپا مخصوصا فرانسه و آلمان پس از گذر از ناسیونالیسم توانستند رشد کنند حالا اینکه ما بهعنوان یک کشور خاورمیانهای جهان سوم به ملیگرایی احتیاج داریم یا نه بحث دیگری است.
به زعم او، ملیگرایی نباید در مفهوم ناسیونالیسم تعریف شود. ناسیونالیسم یعنی یکدست سازی چه از نظر حافظهای و چه تاریخی. ناسیونالیسم در مقابل تکثر قرار میگیرد و ما متأسفانه از صدسال پیش تا امروز تلاش کردیم در کشوری که از گذشتههای دور هیچ پیشینه یکسانسازی مرکزی نداشته و حتی تا اواخر دوران ساسانیان آزادیهای دینی داشتیم و حتی دین شاخص مرکزی نبود با الگوگیری از فرانسه یک ناسیونالیسم ملی را اعمال کنیم. ناسیونالیسمی که عموما در برابر قومیتها و زبانها و فرهنگهای آنها قرار میگیرد. چنین ناسیونالیسمی هرگز نتوانست و نمیتواند در این گستره فرهنگی متنوع محقق شود.
نظر شما