حجت‌الاسلام محمد سوری‌خرم‌آبادی، از نویسندگان لرستانی در گفت‌وگو با ایکنا از لرستان، در رابطه‌با هشدارهای دوستی، گفت: نوجوانان گَُل‌های زیبای بوستان زندگیاند هر یک با رنگ و بویی خاص و روحی لطیف، صفای باطن، صداقت و راستی و بسیاری از صفات پسندیده دیگر، محیط خانه و جامعه را طراوت و شادابی میبخشند.
وی افزود: روح لطیف و تاثیرپذیر نوجوان از یک‌سو و خالی بودن ذهن و دل او از هرگونه شائبه و نقاط سیاه از سوی دیگر، به وی این آمادگی و میدان را داده است تا با بهره‌گیری از سرمایه‌های نوجوانی و یاری گرفتن از نهادهای تربیتی تاثیرگذار هم‌چون خانه، مدرسه، محیط اطراف و نیز دوستان و هم‌سالان، مسیر زندگی را برای خود هموار کرده، شخصیت خود را رشد داده و به هدفهای مورد نظرش دست یابد.
این کارشناس مذهبی با اشاره به این فرموده امام علی(ع) که «دل نوجوان مانند زمین خالی از هرگونه گیاه و سبزه است که هر بذری در آن پاشیده شود، میپذیرد و آن‌را میپرود»، ادامه داد: محیط اجتماعی، رفت و آمد با دیگران، گفت‌وشنودها و رفاقت و دوستیها، از مهم‌ترین عوامل سازنده و یا تخریب کننده شخصیت و اخلاق نوجوان هستند.
سوری‌خرم‌آبادی با بیان این‌که نوجوان همواره تحت‌تاثیر عوامل تربیتی محیط و جامعه‌ای است که در آن زندگی میکند، افزود: همان‌طور که باغ‌ها، جنگل‌ها و مزارع در معرض آفت و بیماری قرار دارند و هر لحظه حیات آن‌ها تهدید میشود نوجوانان نیز در معرض آسیبهای گوناگونی قرار دارد.
وی با بیان این‌که نوجوان به‌خاطر سه ویژگی خاص بیشتر در معرض آسیب قرار دارد، گفت: آنان بیتجربه هستند و شناخت کافی از نیرنگ‌بازان و حربه‌های افراد شرور و دام‌های آنان ندارند، روح لطیف و فطرت پاک و سالم آنان باعث شده که همه کس و همه چیز را خوب و بیعیب ببینند و حتی احتمال این‌را ندهند که ممکن است بعضی افراد، ناسالم و فرومایه و پست باشند.
این مؤلف لرستانی اضافه کرد: احساسات تند و جوش و خروش نوجوانی معمولاً مجال تفکر و اندیشه و انتخاب آگاهانه و دقیق را از آنان میگیرد و به‌خاطر همین سه عامل است که میبینیم نطفه بسیاری از انحرافات و کژیها در این دوره بسته میشود و نوجوانان بیشتر در این دوره اغفال میشوند، فریب میخورند، نسنجیده به اشخاص دل میبندند.با آن‌ها طرح دوستی می‌ریزند، اسرار زندگی خود را با آنان در میان میگذارند و گاهی تحریک آن‌ها مرتکب اعمال ناروایی میشوند.
نوجوانان به هشدارهای تربیتی توجه کنند
این کارشناس مذهبی با بیان این‌که صفحه دل نوجوانان مانند ورقی سفید، خالی از هرگونه نقش و نگار است و هنوز افراد فرصت‌طلب و منحرف در آن نفوذ نکرده‌اند، افزود: از این‌رو آنان باید هنگام خروج از محیط محدود کودکی و ورود به محیط وسیع اجتماعی، به هشدارهای تربیتی توجه دقیق داشته، عوامل نفوذی، تخریب‌کنندگان روح و روان و عناصر فاسد و منحرف و منحرف و حیله‌های آنان را بشناسند تا راه رسیدن به سعادت و خوشبختی را برای خود هموار سازند.
پرهیز از دوستی با حسودان
وی دوست نشدن با حسودان را از هشدارهای پیشوایان معصوم در زمینه دوست و دوستی ذکر کرد و گفت: یکی‌از صفات رذیله و بیماریهای خطرناک اخلاقی که بسیاری از ما انسان‌ها به آن گرفتاریم، حسد است و امام علی(ع) در این رابطه میفرماید: «حسد سرآمد همه زشتیها است».(مستدرک الوسائل، ج 2، ص 328)
سوری خرم‌آبادی با بیان این‌که حسد یعنی رشک بردن، بدخواهی، تنگ‌چشمی، زوال نعمت کسی را خواستن یا دور شدن نعمت از فردی را آرزو کردن، ادامه داد: انسان حسود، انحصارطلب است، همه خوبیها را برای خود میخواهد و به دیگران با دید حقارت مینگرد کمااینکه در مستدرک الوسائل آمده است که «حسود نابودی نعمت را برای خود نعمت میشمارد».
حسود موفقیت‌های دوستان خود را برنمیتابد
وی افزود: حسود موفقیت‌های دوستان خود را برنمیتابد.از حوادث ناگواری که برای آنان پیش میآید خرسند میشوند و از موفقیت‌ها و پیشرفت‌هایی که نصیب‌شان میشود، غصه‌دار است.
حجت‌الاسلام سوری با بیان این‌که معاشرت با حسود، مایه عقبافتادگی و به دور از آسایش و راحتی است و دوستی با او سالم و ماندگار نیست لذا باید از آن اجتناب کرد و از آتشش در امان ماند، اظهارکرد: امام علی(ع) فرموده است: «حسد به دوست از بیماری دوستی است، چون از صداقت نیست» و نیز فرمودند: «حسود را دوستی نباشد و در جایی دیگر فرمودند: «حسد، زندگی را تلخ و تیره میکند».(مستدرک الوسائل، ص 328)
دوستی با بخیل هرگز
این کارشناس مذهبی با بیان این‌که ائمه معصوم(ع) همچنین تاکید داشته‌اند که با بخیل هرگز دوست نباشیم، اضافه کرد: بُخل یعنی رشک، ترک ایثار به هنگام حاجت، تنگ‌چشمی و خسیسی، ضد جود و کرم است و امام علی(ع) فرموده است: «بُخل، گردآورنده همه بدیها و افساری است که (شخص) با آن به هر کار زشتی کشیده میشود» و نیز فرموده است: «بخیل بیشتر از آن‌چه که از مالش بخل میورزد از آبرویش میبخشد و از دین خود چندین برابر دارایی و آن‌چه به او وابسته است، تباه میکند» و نیز فرمود: «بخیل؛ مروت و مردانگی ندارد».(تصنیف غررالحکم و درر الکلم، احادیث 6513 و 6546)
مؤلف لرستانی با بیان این‌که یکی‌از هدفها و انگیزه‌های پیوند دوستی بین برادران، بهره‌گیری از یاری و کمک یکدیگر در سختیها و شداید روزگار است، گفت: هر یک از ما انسان‌ها در زندگی روزانه خود با مشکلات و موانع کوچک یا بزرگی روبه‌رو هستیم که بسا موفقیت در حل مشکلات کوچک یا پیروزی در برطرف کردن آن‌ها، به‌تنهایی غیرممکن یا طاقت‌فرسا مینماید، از این‌رو به دوستان خود روی آورده و از امکانات و توا‌ن‌مندی‌های آنان مدد میجوییم.
بدترین دوستان از نگاه امام علی(ع)
حجت‌الاسلام سوری‌خرم‌آبادی با اشاره به حدیثی از امام علی(ع) با این مضمون «دوستان جوان‌مرد برای سختیها ذخیره میشوند»، گفت: از دیدگاه حضرت علی(ع) بدترین دوستان کسانی هستند که به هنگام نیاز، به جدایی روی میآورند کمااینکه حضرت در حدیثی دیگر میفرماید: «بدترین دوستان کسانی هستند که به هنگام آسایش، پیوند دوستی میبندند و به هنگام گرفتاری جدا میشوند».(تصنیف غررالحکم و دررالکلم، ص 422، حدیث 9582)
بخیل عذرتراش است/پرهیز از مشورت با بخیل
وی با بیان این‌که دوست آن است که در زمان گرفتاری و سختی به یاری انسان بشتابد و باری را از دوشش بردارد و مشکلی را برطرف سازد، نه این‌که بار و زحمت خود را نیز بر دیگری تحمیل کند و مایه فزونی زحمت و رنج دیگران شود، افزود: ائمه معصوم(ع) همچنین سفارش کرده‌اند که با افراد بخیل مشورت نکنیم چراکه بخیل عذرتراش است و قابل اعتماد نیست کمااینکه امام علی(ع) در نامه 53 نهج‌البلاغه به مالک اشتر سفارش کرده است: «در مشورت خود، بخیلان را دخالت مده که مانع نیکی و احسان میشوند و به فقر و تنگ‌دستی تهدیدت میکنند».
سوری خرم‌آبادی با یادآوری این‌که برای آبرومند ماندن و محفوظ بودن از خسارت‌ها و مفاسد هم‌نشینی با بخیل نباید با او پیوند دوستی برقرار کرد، اضافه کرد: نبی مکرم اسلام فرموده است: «سخاوتمند نادان پیش خداوند از عبادت‌کننده و پارسای بخیل محبوب‌تر است».(محجةالبیضاء، ج 6، ص 74)
این کارشناس مذهبی با بیان این‌که دروغگو شایسته دوستی نیست، ادامه داد: دروغ یکی‌از آفت‌های زبان و از گناهانی است که آثار بد و زیان‌های فردی و اجتماعی فراوانی دارد، سرچشمه همه بدیهاست، انسان را از رحمت خدا دور میکند، افراد را به یکدیگر بدگمان کرده و اعتماد عمومی را از بین میبرد لذا امام حسن‌عسگری(ع) فرموده است: «همه زشتیها در یک خانه گذارده شده و کلید آن دروغ است».(بحارالانوار، ج 69، ص 263)
دروغ از نفاق و ناهماهنگی دل و زبان ناشی میشود
سوری با بیان این‌که دروغ از نفاق و دورویی و ناهماهنگی دل و زبان ناشی میشود، افزود: انسان دروغگو به‌خوبی میداند آن‌چه بر زبان میآورد، درست برخلاف آن چیزی است که در دل میداند و این نوعی از نفاق است لذا نبی مکرم اسلام فرموده است: «دروغ، دری از درهای دورویی است».(کنرالعمال، ج 3، ص 621) و نیز امام علی(ع) فرموده است: «دروغ رسوایی است» و نیز فرموده است: «کسی‌که بسیار دروغ میگوید، آبروبش اندک است».(تصنیف غررالحکم و دررالکلم، حدیث 4402، ص 220)
انتهای پیام
نظر شما