در مقابل محمدجواد ظریف هم عازم هند و عراق شد. مقاصدی که پیش از او امریکایی‌ها هم برای فشار به دولت‌های دهلی نو و بغداد برای پیوستن به ائتلاف ضد ایرانی راهی آنجا شده بودند. در حقیقت ظریف و همتای امریکایی خود مصاف جدی را آغاز کرده‌اند که اگر چه نتیجه آن را باید در ماه‌های آینده دید اما قرائن و شواهدی در حال بروز است که حکایت از ناکامی پمپئو دارد. «نیتین گادکاری» وزیر حمل و نقل هند بعد از دیدار با ظریف گفت که «دولت هند به یک بانک ایرانی مجوز داده تا شعبه‌ای طی سه ماه در بمبئی تأسیس کند تا تبادل مالی راحت‌تری صورت گیرد.» عادل عبدالمهدی نخست وزیر عراق هم در دیدار با وزیر خارجه امریکا گفته بود: «موضع ما واضح است؛ با ایران و کشورهای همسایه براساس تبادل منافع، همکاری می‌کنیم که تأمین گاز و برق، مهم‌ترین منافع ما در رابطه با ایران هستند.» ظریف هم در دیدار‌های خود با مقامات عراقی که چند روز بعد از سفر پمپئو انجام شد، بر توسعه روابط بین دو کشور تأکید کرد. این ناکامی البته مورد اذعان رسانه‌های امریکایی هم قرار گرفته است. چنان‌که روزنامه امریکایی «نیویوریک تایمز»، در تحلیلی نوشته است: «تلاش‌های امریکا برای شکل‌دهی به یک بلوک و ائتلاف ضد ایرانی در منطقه به دلایل چندی با شکست روبه رو خواهد شد.»
مقام‌ها و تحلیلگران کشورهای عربی می‌گویند به خاطر پیچیدگی روابط میان کشورها در منطقه، در عمل همکاری نزدیک میان این کشورها در جهت اهداف ضدایرانی دشوار خواهد بود.
روزنامه امریکایی در ادامه با اشاره به تحریم‌هایی که دولت ترامپ آبان‌ماه امسال، حدود شش ماه بعد از خروج از برجام علیه ایران بازگرداند، می‌نویسد: «مقام‌های امریکایی در هماهنگ کردن سیاست‌های ضدایرانی خودشان و حرکت دادن آنها به فراسوی تحریم‌های اقتصادی با مشکل مواجه بوده‌اند.»نیویورک‌تایمز می‌گوید، پیام پمپئو در کل از استقبال خوبی در میان سران کشورهای عربی برخوردار شد، زیرا آنها هم ایران را تهدید به شمار می‌آورند.اما علی‌رغم این، باز هم ایجاد ائتلافی متحد از کشورهای عربی علیه ایران نیازمند حل شدن طیف گسترده‌ای از مسائل سیاسی، اقتصادی و نظامی در میان کشورهای عربی است.
«مروان معاشر»، معاون اندیشکده کارنگی و وزیر خارجه اسبق اردن می‌گوید: «اگر صحبت از هماهنگی در برخی حیطه‌های معین است که چنین اقدامی همین حالا هم انجام می‌شود ولی اگر هدف، ایجاد یک ائتلاف نظامی یا ناتوی عربی است فکر می‌کنم راه به جایی نمی‌برد.» او از چند عامل به عنوان موانع تشکیل چنین ائتلافی نام می‌برد: «مناقشات میان کشورهایی مانند عربستان سعودی و قطر، عدم امکان یکپارچه کردن ارتش‌های عربی، نبود ساختار فرماندهی متحد و یکسان نبودن سطح تهدید ایران برای تمامی متحدان عربی امریکا.»معاشر گفت: «ضمن اینکه من فکر نمی‌کنم کشور کوچکی مانند اردن که منابع محدودی دارد بخواهد در یک ائتلاف نظامی مشارکت کند، بسیاری از کشورهای منطقه نگاه مثبتی به ایران ندارند، ولی این با مشارکت در ائتلاف نظامی علیه آن کشور فرق دارد. فکر می‌کنم این ایده‌ای است که با استقبال چندانی از سوی سایر کشورها، غیر از عربستان سعودی مواجه نخواهد شد.» نیویورک‌تایمز در نهایت نوشت: «بسیاری از کشورها در منطقه ممکن است ایران را دشمن ببینند، اما برخی از آنها مانند مصر و اردن از سوی ایران تهدید مستقیمی را احساس نمی‌کنند و تمایلی نخواهند داشت که خطر درگیری با آن را به جان بخرند. کشورهای کوچک‌تر حاشیه خلیج فارس مانند کویت، قطر و عمان با ایران روابط تجاری و دیپلماتیک دارند و بعید است، با خصومت‌ها علیه آن همراه شوند. عراق نیز علاوه بر کیلومترها مرز مشترک، پیوندهای تاریخی، مذهبی و سیاسی مشترکی با ایران دارد.»
نظر شما