«کارون چو گیسوان پریشان دختری، بر شانه‌های لخت زمین تاب می‌خورد، خورشید رفته است و نفس‌های داغ شب، بر سینه‌های پر تپش آب می‌خورد‌... » ‌شاید آن زمان که «فروغ» تک‌تک واژه‌های شعرش را با هر تلالوی سرخی که بر دوش موج‌ها به ساحل کارون می‌رسید، بر زبان می‌راند، هرگز به روزی نمی‌اندیشید که نفس‌های این رود پر خروش به شماره افتد و تبدیل به رودی کم‌آب شود که برای حیاتش دعای باران بخوانند و برای مخالفت با انتقالش صفحات مجازی کاربران ایرانی پر از هشتگ #نه_به_انتقال_آب_کارون شود.

#Letkaroonlive یا #نه_به_انتقال_آب_کارون روز گذشته به یکی از هشتگ‌های داغ توئیتری ایرانیان بدل شده بود. توفانی توئیتری و اینستاگرامی که خوزستانی‌ها دوشنبه شب ساعت 22 در مخالفت با انتقال آب از سرشاخه‌های کارون و سیاست‌های توسعه پایدار به‌راه انداختند و همچنان پایانی ندارد.

«کارون با هجرت می‌میرد»؛ این صدای مشترک خوزستانی‌ها است. صدایی که حالا فضای مجازی را برای زنده نگهداشتن رودی که حیات سرزمین‌شان به آن وابسته است و دیر‌زمانی است که نفس‌هایش به شمارش افتاده، انتخاب کرده است. شاید دلیل خوزستانی‌ها برای انتخاب توئیتر به عنوان مکانی برای بیان مخالفت مجازی‌شان با «طرح انتقال آب کارون به فلات مرکزی» ناشی خاطرات بد ایام گذشته باشد. خاطراتی که زنجیره‌های انسانی خوزستانی‌ها که بارها در کنار ساحل نیمه‌جان کارون تشکیل شدند تا از کارون حمایت کنند، به یاد دارند؛ خاطره‌هایی از «برخوردهای امنیتی» که هر بار به این زنجیره‌ها پایان داد‌ه‌اند.

گرچه موج مخالفت خوزستانی‌ها به «طرح انتقال آب کارون به فلات مرکزی» به سال‌های ابتدایی دهه 90 و همزمان با ارائه این طرح از سوی دولت دوم محمود احمدی‌نژاد باز می‌گردد اما موج جدید این اعتراضات و مخالفت‌ها پیوندی با موج درخواست‌ها برای احیای زاینده‌رود دارد. رودی که با احتضارش کشاورزان اصفهانی را به ورشکستگی کشانده و زمین‌های کشاورزی را تشنه‌لب باقی گذاشته است و احیایش یکی از وعده‌های مسئولان در سال‌های گذشته بوده است.

عدم تحقق وعده احیای زاینده‌رود اما در چند ماه گذشته نه‌تنها موج اعتراضات کشاورزان اصفهانی شدت یافته بلکه سبب شده تا نمایندگان مردم اصفهان نیز دست به اعتراض و استعفا بزنند. استعفایی که گرچه به زعم برخی نمادین بوده و گره‌ای از کار محیط‌زیست ایران باز نمی‌کند اما می‌تواند برای اجرای مصوبات 9 ماده‌ای احیای زاینده‌رود به دولت فشار آورد. مصوباتی که در ماده 8 و 9 آن اشاره مستقیمی به طرح‌های انتقال آب از سرشاخه‌های کارون دارد. دو طرح انتقالی به نام‌های «گلاب» و «بهشت آباد» که هر دو جنجالی و در میان مردم چهار‌محال و بختیاری و خوزستان معروفند.

آخرین اختلافات درباره این دو طرح به درگیری لفظی عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست با نماینده خوزستان در آذر ماه 95 منتهی شد. درگیری که به تهدید عیسی کلانتری از سوی نماینده خوزستان با این جمله منتهی شد: «آبرویت را می‌برم». اما این درگیری به خاطر چه بود. «نامه محرمانه رئیس سازمان محیط‌زیست درباره انتقال آب مازاد استان خوزستان» خبری بود که به گوش نماینده خوزستان رسیده بود.

نامه‌ای محرمانه که حکایت از آن داشت که در پی آب مازادی که با صرفه‌جوی کشاورزان خوزستانی اجازه انتقال آن به فلات مرکزی به‌خصوص اصفهان می‌داد. این نامه به سرعت واکنش سایر نمایندگان را به دنبال داشت تا آنجا که نمایندگان استان‌های خوزستان و چهارمحال و بختیاری با حضور در جلوی تریبون مانع سخنرانی حسن روحانی، رئیس جمهوری شدند و پس از وقفه چند دقیقه‌ای در این سخنرانی، علی لاریجانی با دخالت در موضوع و درخواست از نمایندگان به این تجمع اعتراضی خاتمه داد. گرچه در آن زمان نمایندگان با نوشتن نامه‌ای خواستار جلسه‌ای با رئیس جمهوری درباره بررسی این موضوع شدند ولی از نتایج این جلسه خبری در رسانه‌ها یافت نمی‌شود.

ماجرای انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به فلات مرکزی اما در پس اتفاقات و رخدادهای ناخوشایند دیگر از نظرها دور شد تا اینکه با ترکیدن لوله‌های انتقال آب اصفهان به یزد برای بیست و ششمین بار و بالا گرفتن اعتراضات کشاورزان اصفهانی در کنار پل خواجو و حتی بازنشدن موقت زاینده‌رود پس از 2 سال، نمایندگان به فکر طرح احیای زاینده‌رود افتادند. استعفای‌شان نمایندگان خوزستان و چهارمحال و بختیاری را به واکنش متقابل واداشت و سبب شد تا دوباره حسن روحانی هنگام ورود به مجلس شورای اسلامی با تجمع نمایندگان خوزستان روبه‌رو شود.

نمایندگانی که برای بار دوم در زمان ریاست او بر دولت به خاطر بحران آبی که رئیس جمهوری معتقد است این بحران بر ایران حاکم نیست، مانع حضور او در مجلس شده‌اند. اتفاقی که به قول رئیس جمهوری به نمایندگان به منظور قرار دادن این موضوع در دستور کار دولت منتهی شد و به دستور او، جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری و نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه مسئول رسیدگی به آن شدند. رسیدگی جهانگیری به موضوع انتقال آب کارون به اصفهان در جلسه نمایندگان خوزستان با او اما همه تیرهای نمایندگان اصفهان را به سنگ زد و در نهایت جهانگیری اعلام کرد که «به هیچ وجه انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به اصفهان در برنامه‌های دولت نیست. پاراف رئیس جمهوری هم جنبه‌ اجرایی ندارد و در حد پاراف است.»

گرچه معاون رئیس جمهوری در آخر به نمایندگان حوزه زاگرس قول داد بحث انتقال آب از سرشاخه‌ کارون عملیاتی نشود، اما با این حال استاندار اصفهان اخیرا اظهاراتی مبنی بر تصمیمات جدید انتقال آب از کارون به اصفهان مطرح کرده است. عباس رضایی، استاندار اصفهان عصر روز چهارشنبه (19 دی‌ ماه) با اشاره به پروژه انتقال آب کارون با بیان اینکه دولت روز یکشنبه (16 دی ماه) بهترین مصوبه برای اصفهان و رودخانه کارون را تصویب کرد، گفت: «دولت بهترین مصوبه برای اصفهان و رودخانه کارون را داشت و این قدمی مثبت است.»
اما مصوبه دولت چه بود؟ بسیاری پنداشتند که موافقت دولت با طرح‌های «انتقال آب از سرشاخه‌های کارون به اصفهان» مصوبه‌ای است که استاندار اصفهان از آن سخن گفته است. مصوبه‌ای که با واکنش فعالان محیط‌زیستی خوزستان مواجه شد و روز گذشته در راستای مخالفت با آن و زنده نگهداشتن کارون در توئیتر فریاد زدند.

اما غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان روز گذشته گفته است که کژ‌فهمی‌هایی درباره مصوبه روز یکشنبه دولت در افکار عمومی ایجاد شده است و مصوبه هیئت دولت دال بر انتقال آب نبوده است. او گفته: شاید برخی‌ها قصد داشتند که از آن استفاده بد شود ولی مصوبه بدی هم نبود.

به گفته شریعتی، دولت تصویب کرده بود که برای ساماندهی کمی و کیفی رودخانه کارون بزرگ، کارگروهی زیر نظر شورای عالی آب تشکیل و بعد از بررسی، نتایج را ارائه کند؛ در این میان تشکیل کارگروهی زیر نظر شورای عالی آب برای احیای زاینده‌رود نیز مصوب شده است.

گرچه استاندار خوزستان نیز اطلاعات جزئی‌تری از این مصوبه و کارگروه احیای زاینده‌رود نداده اما تاکید کرده است که باید سیاست‌های غلطی که در طول سال‌های گذشته منابع آبی استان‌های اصفهان، چهارمحال و بختیاری و خوزستان را به باد داده اصلاح شود. او گفته: «در استان مهم و حیاتی اصفهان و همچنین چهارمحال و بختیاری سیاست‌های غلطی به کار رفته که باعث شده‌ زاینده‌رود با مشکل مواجه شود. این سیاست‌ها باید اصلاح شود و نباید بر سیاست غلط خود اصرار ورزیم تا جاهای دیگر هم با مشکل مواجه شوند. وقتی وزنه‌برداری بیش از توانش وزنه بلند کند به تبع آسیب می‌بیند‌ بنابراین هر رودخانه‌ای هم توانی دارد و باید به اندازه همان توان بار به آن تحمیل کرد.»

منبع: روزنامه ابتکار، 1397.10.26
گروه اطلاع رسانی**2002**