به گزارش جهان به نقل از روزنامه جوان، با آنكه سال گذشته مسئولان نمايشگاه كتاب وعده داده بودند كه خانه به‌دوشي نمايشگاه به پايان خواهد رسيد و نمايشگاه محلي ثابت به غير از مجموعه مصلاي تهران خواهد داشت اما امسال نيز باز هم مصلي ميزبان كتاب و كتابخوان‌ها بود؛ ميزباني كه شايد در چند سال آينده هم در ارديبهشت رسم مهمان نوازي را به جاي آورد. نمايشگاه تهران بزرگ‌ترين رخداد فرهنگي كشور است كه آينه‌اي از رخداد‌هاي يك ساله حوزه كتاب و صنعت نشر را به نمايش و قضاوت مي‌گذارد. نمايشگاه بيست و ششم را مي‌توان از چند بعد مورد توجه قرار داد؛ ابعاد مثبت و منفي كه هر كدام معلول دلايل خاصي هستند.
همه نگاه‌ها به كاغذ است
نمايشگاه امسال به شدت تحت تأثير اتفاق سال گذشته در بازار كاغذ بود. افزايش قيمت كاغذ شوك سختي را به صنعت نشر كشور وارد كرد؛ شوكي كه هنوز هم با وجود وعده‌هاي فراوان براي مهار گراني كاغذ، همچنان صنعت نشر كشور را در وضعيت خطر نگه داشته است؛ وضعيتي كه باعث شده ميزان انتشار كتاب به خصوص كتاب‌هاي چاپ جديد كاهش يابد.
طبق آمار، تعداد كتاب‌هاي منتشر شده در سال ۹۱ نسبت به سال پيش از آن حدود ۵ هزار عنوان كاهش داشته است. سيد محمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، هفته گذشته ضمن تكرار وعده ايجاد كارگروهي براي ساماندهي وضعيت كاغذ، گراني كاغذ را داراي بعد مثبت هم دانست.
به اعتقاد حسيني، گراني كاغذ باعث شده تا ناشران دقت بيشتري در انتخاب كتاب‌ها به خرج بدهند و آثاري را كه بار محتوايي ضعيفي داشتند، كنار بگذارند. گراني كاغذ از يك سو باعث گراني كتاب و از سوي ديگر باعث كاهش تيراژ عناوين منتشره شده است. به طوري كه تيراژ هزار تايي كه زماني رقم ناچيزي براي كتاب به شمار مي‌رفت، در شرايط فعلي به رقمي معمول تبديل شده است.
گراني مشتري‌ها را پراند
گذشته از اينكه ۸۵ درصد از نياز كاغذ در كشور از طريق واردات مرتفع مي‌شود و قيمت دلار روي اين مسئله تأثير مستقيمي دارد، كتاب‌هاي وارداتي نمايشگاه كه در بخش بين‌المللي به فروش گذاشته مي‌شوند نيز امسال با كاهش ارزش ريال در برابر دلار و عدم تخصيص ارز مرجع به كتاب، داراي شرايط ويژه‌اي شدند. در طول ساليان گذشته مشتريان كتاب‌هاي خارجي كه اكثراً دانشجويان و اساتيد دانشگاه‌ها هستند، مي‌توانستند با ارز دولتي اقدام به خريد كتاب‌هاي مورد نيازشان كنند. اما امسال به رغم وعده‌هاي اوليه از اختصاص ارز خبري شد و فقط اساتيد دانشگاه از اين امكان برخوردار بودند كه در صورت خريد، از تخفيف برخوردار شوند.
امسال گران‌ترين كتاب حاضر در نمايشگاه، «شاهنامه فردوسي» بود كه با رقم يك ميليون و ۶۵۰ هزار تومان، ركورد قابل توجهي از خود به جاي گذاشت. البته به جز شاهنامه فردوسي چند عنوان كتاب بالاي يك ميليون نيز داشتيم تا شروعي باشد بر آشنايي مردم با كتاب‌هاي قيمت‌هاي نجومي كتاب. آمار بازديد از نمايشگاه امسال افت فاحشي نسبت به سال گذشته داشت. غرفه‌داران در گفت‌وگو با «جوان» از كاهش بازديد‌كننده مخصوصاً در روز جمعه گلايه‌مند بودند.
به اعتقاد آن‌ها جمعه آخر نمايشگاه هر ساله بيشترين ميزان بازديد‌كننده را داشته اما امسال روز جمعه مانند روز‌هاي عادي بود. كاهش ميزان بازديد‌كننده به صورت خودكار باعث كاهش تعداد خريداران كتاب شد.
در حالي كه سال گذشته هر كتاب حدوداً صفحه‌اي ۲۰ تومان عرضه مي‌شد در سال جديد به صفحه‌اي ۵۰ تومان رسيده است. از اين‌رو برخي ناشران مجبور شده‌اند تا تعداد كتاب‌هاي كمتري را منتشر كنند و از سويي فونت كتاب‌ها ريزتر از حد استاندارد شود تا در صفحات كمتري منتشر شود. اين عدم رعايت استاندار فونت مسائلي مانند خسته كردن چشم را به همراه دارد و مخاطب را خسته مي‌كند اما انگار چاره‌اي نيست. در اين ميان برخي از افرادي كه براي خريد كتاب به نمايشگاه بين‌المللي كتاب آمده‌اند، ترجيح مي‌دهند كتاب‌هاي جديد خريداري نكنند يا اگر كتاب‌هايي تجديد چاپ شده‌اند، سراغ چاپ قبلي را بگيرند.
چهره‌ها گرمابخش جشن كتاب
امسال نيز مانند سنت هر ساله رهبر معظم انقلاب از نمايشگاه كتاب بازديد كردند. بازديد ايشان كه همراه با خريداري كتاب نيز بود، باعث توجه مردم حاضر در نمايشگاه و رسانه‌ها شد، به طوري كه كتاب شعر«ضد» كه توسط رهبر انقلاب خريداري شد، به سرعت به يكي از پر‌فروش‌ترين كتاب‌هاي نمايشگاه تبديل شد. اين كتاب در مدت برگزاري نمايشگاه به چاپ سوم خود رسيد.
«ضد» مجموعه اشعار فاضل نظري است كه به عنوان يكي از شعراي نسل جديد انقلاب اسلامي به حساب مي‌آيد. توجه به شعر يك شاعر انقلابي در حضور مجموعه‌هاي اشعار نو و كلاسيك، يكي از نكات برجسته نمايشگاه بود. با آنكه امسال پيش‌بيني مي‌شد با نزديكي به ايام انتخابات، نمايشگاه كتاب شاهد حضور پررنگ نامزد‌هاي رياست جمهوري باشد و با وجود اينكه برخي از نامزد‌هاي احتمالي در نمايشگاه حضور يافتند، اين مسئله آنچنان كه انتظار مي‌رفت پر فروغ نبود.
كتاب‌هاي مورد توجه نمايشگاه ۲۶
پارسال كتاب «پايي كه جا ماند» در حوزه ادبيات دفاع مقدس به يكي از پديده‌هاي نمايشگاه كتاب تبديل شده بود، « نور الدين پسر ايران» نيز چنين وضعيتي داشت. امسال هم ادبيات دفاع مقدس نشان داد مي‌تواند هميشه يك مورد قابل توجه براي كتابخوان‌ها داشته باشد.
« لشكر خوبان» امسال از سوي سوره مهر حوزه هنري به نمايشگاه آورده شده بود و مورد استقبال قرار گرفت. خاطرات «آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي» برادر بزرگ‌تر مقام معظم رهبري نيز كه به گوشه‌هايي از زندگي معظم له مي‌پردازد از جمله كتاب‌هايي بود كه با استقبال زيادي رو‌به‌رو شد.
امسال تنها كتابي كه جمع‌آوري آن از نمايشگاه رسانه‌اي شد، كتاب «صراحت‌نامه» بود. «صراحت‌نامه» گفت‌وگوي بلندي است با‌هاشمي رفسنجاني كه از سوي ارشاد جمع‌آوري شد. علي اسماعيلي، رئيس بيست‌وششمين نمايشگاه كتاب تهران دليل جمع‌آوري اين كتاب را استعلام در مورد برخي از نقل قول‌هاي كتاب معرفي كرد.
∎
همه نگاه‌ها به كاغذ است
نمايشگاه امسال به شدت تحت تأثير اتفاق سال گذشته در بازار كاغذ بود. افزايش قيمت كاغذ شوك سختي را به صنعت نشر كشور وارد كرد؛ شوكي كه هنوز هم با وجود وعده‌هاي فراوان براي مهار گراني كاغذ، همچنان صنعت نشر كشور را در وضعيت خطر نگه داشته است؛ وضعيتي كه باعث شده ميزان انتشار كتاب به خصوص كتاب‌هاي چاپ جديد كاهش يابد.
طبق آمار، تعداد كتاب‌هاي منتشر شده در سال ۹۱ نسبت به سال پيش از آن حدود ۵ هزار عنوان كاهش داشته است. سيد محمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي، هفته گذشته ضمن تكرار وعده ايجاد كارگروهي براي ساماندهي وضعيت كاغذ، گراني كاغذ را داراي بعد مثبت هم دانست.
به اعتقاد حسيني، گراني كاغذ باعث شده تا ناشران دقت بيشتري در انتخاب كتاب‌ها به خرج بدهند و آثاري را كه بار محتوايي ضعيفي داشتند، كنار بگذارند. گراني كاغذ از يك سو باعث گراني كتاب و از سوي ديگر باعث كاهش تيراژ عناوين منتشره شده است. به طوري كه تيراژ هزار تايي كه زماني رقم ناچيزي براي كتاب به شمار مي‌رفت، در شرايط فعلي به رقمي معمول تبديل شده است.
گراني مشتري‌ها را پراند
گذشته از اينكه ۸۵ درصد از نياز كاغذ در كشور از طريق واردات مرتفع مي‌شود و قيمت دلار روي اين مسئله تأثير مستقيمي دارد، كتاب‌هاي وارداتي نمايشگاه كه در بخش بين‌المللي به فروش گذاشته مي‌شوند نيز امسال با كاهش ارزش ريال در برابر دلار و عدم تخصيص ارز مرجع به كتاب، داراي شرايط ويژه‌اي شدند. در طول ساليان گذشته مشتريان كتاب‌هاي خارجي كه اكثراً دانشجويان و اساتيد دانشگاه‌ها هستند، مي‌توانستند با ارز دولتي اقدام به خريد كتاب‌هاي مورد نيازشان كنند. اما امسال به رغم وعده‌هاي اوليه از اختصاص ارز خبري شد و فقط اساتيد دانشگاه از اين امكان برخوردار بودند كه در صورت خريد، از تخفيف برخوردار شوند.
امسال گران‌ترين كتاب حاضر در نمايشگاه، «شاهنامه فردوسي» بود كه با رقم يك ميليون و ۶۵۰ هزار تومان، ركورد قابل توجهي از خود به جاي گذاشت. البته به جز شاهنامه فردوسي چند عنوان كتاب بالاي يك ميليون نيز داشتيم تا شروعي باشد بر آشنايي مردم با كتاب‌هاي قيمت‌هاي نجومي كتاب. آمار بازديد از نمايشگاه امسال افت فاحشي نسبت به سال گذشته داشت. غرفه‌داران در گفت‌وگو با «جوان» از كاهش بازديد‌كننده مخصوصاً در روز جمعه گلايه‌مند بودند.
به اعتقاد آن‌ها جمعه آخر نمايشگاه هر ساله بيشترين ميزان بازديد‌كننده را داشته اما امسال روز جمعه مانند روز‌هاي عادي بود. كاهش ميزان بازديد‌كننده به صورت خودكار باعث كاهش تعداد خريداران كتاب شد.
در حالي كه سال گذشته هر كتاب حدوداً صفحه‌اي ۲۰ تومان عرضه مي‌شد در سال جديد به صفحه‌اي ۵۰ تومان رسيده است. از اين‌رو برخي ناشران مجبور شده‌اند تا تعداد كتاب‌هاي كمتري را منتشر كنند و از سويي فونت كتاب‌ها ريزتر از حد استاندارد شود تا در صفحات كمتري منتشر شود. اين عدم رعايت استاندار فونت مسائلي مانند خسته كردن چشم را به همراه دارد و مخاطب را خسته مي‌كند اما انگار چاره‌اي نيست. در اين ميان برخي از افرادي كه براي خريد كتاب به نمايشگاه بين‌المللي كتاب آمده‌اند، ترجيح مي‌دهند كتاب‌هاي جديد خريداري نكنند يا اگر كتاب‌هايي تجديد چاپ شده‌اند، سراغ چاپ قبلي را بگيرند.
چهره‌ها گرمابخش جشن كتاب
امسال نيز مانند سنت هر ساله رهبر معظم انقلاب از نمايشگاه كتاب بازديد كردند. بازديد ايشان كه همراه با خريداري كتاب نيز بود، باعث توجه مردم حاضر در نمايشگاه و رسانه‌ها شد، به طوري كه كتاب شعر«ضد» كه توسط رهبر انقلاب خريداري شد، به سرعت به يكي از پر‌فروش‌ترين كتاب‌هاي نمايشگاه تبديل شد. اين كتاب در مدت برگزاري نمايشگاه به چاپ سوم خود رسيد.
«ضد» مجموعه اشعار فاضل نظري است كه به عنوان يكي از شعراي نسل جديد انقلاب اسلامي به حساب مي‌آيد. توجه به شعر يك شاعر انقلابي در حضور مجموعه‌هاي اشعار نو و كلاسيك، يكي از نكات برجسته نمايشگاه بود. با آنكه امسال پيش‌بيني مي‌شد با نزديكي به ايام انتخابات، نمايشگاه كتاب شاهد حضور پررنگ نامزد‌هاي رياست جمهوري باشد و با وجود اينكه برخي از نامزد‌هاي احتمالي در نمايشگاه حضور يافتند، اين مسئله آنچنان كه انتظار مي‌رفت پر فروغ نبود.
كتاب‌هاي مورد توجه نمايشگاه ۲۶
پارسال كتاب «پايي كه جا ماند» در حوزه ادبيات دفاع مقدس به يكي از پديده‌هاي نمايشگاه كتاب تبديل شده بود، « نور الدين پسر ايران» نيز چنين وضعيتي داشت. امسال هم ادبيات دفاع مقدس نشان داد مي‌تواند هميشه يك مورد قابل توجه براي كتابخوان‌ها داشته باشد.
« لشكر خوبان» امسال از سوي سوره مهر حوزه هنري به نمايشگاه آورده شده بود و مورد استقبال قرار گرفت. خاطرات «آيت‌الله سيد محمد خامنه‌اي» برادر بزرگ‌تر مقام معظم رهبري نيز كه به گوشه‌هايي از زندگي معظم له مي‌پردازد از جمله كتاب‌هايي بود كه با استقبال زيادي رو‌به‌رو شد.
امسال تنها كتابي كه جمع‌آوري آن از نمايشگاه رسانه‌اي شد، كتاب «صراحت‌نامه» بود. «صراحت‌نامه» گفت‌وگوي بلندي است با‌هاشمي رفسنجاني كه از سوي ارشاد جمع‌آوري شد. علي اسماعيلي، رئيس بيست‌وششمين نمايشگاه كتاب تهران دليل جمع‌آوري اين كتاب را استعلام در مورد برخي از نقل قول‌هاي كتاب معرفي كرد.
نظر شما