فرودگاه یاسوج سه روز قبل یعنی جمعه21 دی سال جاری پس از 11 ماه، اولین پرواز رسمی خود را توسط هواپیمایی ماهان انجام داد. خبری خوش که می توانست فرودگاه داغ دیده را روی پا نشان دهد. با این حال خبر سقوط هواپیما در کشور ما موضوعی تازه و نو نیست؛ بارها و بارها در سالهای گذشته آن را شنیده ایم.
فرسوده بودن ناوگان هوایی موضوعی نیست که متعلق به دیروز یا امروز باشد. سقوط هواپیما از آن دست خبرهایی است که برای مدتها بر دل و جان مردم چنگ میزند و آنها را غمگین میکند. سقوط هر هواپیما به حتم جان باختن و یا زخمی شدن تعدادی از هموطنان ما و یا ملیت دیگری را در به دنبال دارد و این خبر ناگوار روز گذشته دوباره در صدر خبرها در کشورمان قرار گرفت. حال که سقوط هواپیما خبرساز شده است چه فرقی میکند که باری باشد یا مسافری، نظامی باشد یا غیر نظامی. «سقوط هواپیما در کرج»، «هواپیمای سقوط کرده متعلق به ارتش بوده است»، «هواپیمای باری ارتش سقوط کرده است» این ها از اولین تیترهای فرستاده شده در رسانه های ایرانی و خارجی در مورد سقوط هواپیمای دیروز بود که صبح روز گذشته سقوط کرده است. خبری وحشتناک که تا مدتها در اذهان مردم باقی خواهد ماند و به این راحتیها فراموش نخواهد شد.
** سقوط بویینگ 707 نهاجا
هنوز ساعتی از باز شدن ادارات و محیط های کاری نگذشته که خبر سقوط هواپیما منتشر شد. تقریبا هشت ونیم صبح روز یکشنبه 24 دی هواپیمای بویینگ 707 کارگو، که یک هواپیمای جت تجاری باریک پیکر دوربرد با اندازه متوسط است و از بیشکک قرقیزستان حرکت کرده و باید در فرودگاه پیام کرج فرود میکرد که به اشتباه در فرودگاه فتح نشسته و به علت برخورد با دیواره های باند خروجی، سانحهای را پدید آورد. خبر ناراحت کننده است و دردناک. دود ناشی از فرود و متلاشی شدن قطعات جسم سنگین که همان هواپیماست در شهرکی در کرج مشاهده که می شود، همه به سمت صدای مهیب شنیده شده میدوند و آمبولانس ها، آتش نشانیهای تهران و حومه، مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری و مسئولان ارتشی کشور در این منطقه حضور پیدا میکنند. برخی میگویند صدای مهیبی در منطقه شنیدهاند و صدای لرزش شیشه منازل همه را وحشت زده کرده است. برخی فکر کردند که زلزله آمده و عدهای هم چون در منطقه نظامی زندگی میکنند و احتمالش را میدهند کمتر مضطرب شدند.
ظاهرا هنوز بسیاری از افراد یا خواب بودند یا تازه بر سر میز صبحانه نشسته بودند و کارمندان و آن هایی که باید سرکار باشند مشغول خدمت کردن در محل کار. صدای همهمه و دویدن که به گوش میرسد همه سراسیمه از منازلشان بیرون میدوند؛ کمکم خبرها میپیچید. «هواپیما سقوط کرده»! این هواپیما در محوطه شهرک زیبادشت کرج و در مقابل منازل ویلایی شهرک متوقف و متلاشی شده است و هر تکهای از آن به سمتی پرتاب شده است. مسئولان در حال دور نگهداشتن مردم از محل حادثه و کنترل اوضاع هستند.
اما مردم میخواهند خودشان ببینند و ضبط کنند. انگار میخواهند به جای همه فعال باشند. جای خبرنگار، مسئول آتش نشانی ، مسئول اورژانس و... التهاب و نگرانی و همچنین کنجکاوی حادثه رخ داده از چهرهشان معلوم است و هر خبری را که دارند به همدیگر مخابره میکنند و همین باعث میشود خبرهای متناقض به یکباره زیاد شود. ازاینرو مسئولان ارگان های مختلف سعی در آرام کردن فضا و اطلاع رسانی درست پس از قطعیت ماجرا را دارند. آتشنشانی در حال پاکسازی و یافتن نشانی از سرنشینان احتمالی این هواپیماست تا هرچه زودتر عملیات درمانی روی آنها انجام شود. اجساد که پیدا میشوند اطلاع رسانی صورت میگیرد تا به شایعات پایان گیرد.
در خبرها آمد که دماغه هواپیما با شهرکی مسکونی برخورد کرده تا خاطره سقوط هواپیمای سی130 تداعی شود. بسیاری نگران مردم حاضر در شهرک بودند که خدا رو شکر اعلام شد خانه ای که دماغه هواپیما با آن برخورد کرده خالی از سکنه بوده تا یکبار هم که شده از سقوط هواپیما تعدادی شهروند جان سالم به در ببرند!
** اعلام اسامی جانباختگان
با گذشت چند ساعت از حادثه سقوط اما اسامی10 تن، پیکرهای شناسایی شده که اعلام می شود و نام یک زن در بین آنهاست. از 15 تن از جانباختگان این حادثه نام آنها زودتر شناسایی و رسانهای میشود و بقیه نامها با ذکراینکه« احراز هویت آنها متعاقبا اعلام می شود» هم به رسانه ها گفته میشود.
1ـ غفور قجاوند 2ـ محمد باقر ندری3ـ جواد سلیمانی4ـ محمد عبدلی 5ـ عزیراله علیزاده 6ـ سعید قاسمی 7ـ فریدون شیخی8ـ شاکر آجرلو9ـ مریم زارعی نژاد 10ـ علی افروغ. ده تنی هستنید که در این هواپیمای باری که برای ماموریت و مردمیاری به قرقیزستان رفته و با باری از گوشت قرمز به کشور بازگشته، حضور آنها با قطعیت اعلام می شود . محمدرضا طاهری، مصطفی محمودی،جواد مرادی، حمید رضا لطفیان و داود ذوالفقاری از سرنشینانی بودند که در لیست پرواز این هواپیما نامشان دیده میشود.
مهرداد علی بخشی مدیر ستاد مدیریت بحران سازمان پزشکی قانونی کشور،« از 16 سرنشین هواپیما، یک نفر زنده ماند و 15 نفر جان خود را از دست دادند» خبر میدهد و میگوید که اجساد را به پزشکی قانونی استان البرز بردند تا مراحل تکمیلی و اطلاع رسانی های بعدی به دقت انجام گیرد.
** تنها بازمانده
میگویند یک نفر زنده است اما خبرها ضد و نقیض است. یکی میگوید خلبان است و دیگری میگوید مهندس پرواز بوده است. در همان ساعت ها که کلی خبر بالا پایین میرود، روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری آب پاکی را روی دست رسانهها می ریزد و میگوید من نمیتوانم بطور یقین از زنده بودن خلبان یا فرد دیگری اطلاع دهم. با این حال خبرگزاریهای رسمی خبر دادند که «فرشاد مهدوی فر» تنها بازمانده این سانحه شناسایی که به مراکز درمانی برده میشود. جعبه سیاه هم پیدا میشود و مسئولان قول اطلاع رسانی دقیق تری را در چند روز آینده میدهند. اما مردم میگویند که به ما که نمیگویند چه خبر است؟ دیگری از سانحه های هوایی گذشته خاطره میگوید و آن یکی هم به حال خانواده این جانباختگان غصه میخورد.
یکی از خلبانان ایرانی به «قانون» میگوید:«باید صبر کرد تا خبرها اعلام شود.نباید سریع به دنبال مقصر باشیم» او در ادامه با اشاره به عوامل دخیل در سوانح هوایی معتقد است که «در این حادثه باید مشخص شود که چرا خلبان به جای فرود در فرودگاه پیام کرج در فرودگاه فتح نشسته است». او یادآوری می کند که این «اولین ماموریت آنها نبوده و افراد کارکشته و کاربلدی بودند و بارها این مسیر را رفته و آمدهاند.پس بهترین کار انتظار همراه با پیگیری است». او میگوید خوشبختانه سرعت پیدا شدن جعبه کمک میکند که مردم سریع به عمق ماجرا پی ببرند و امیدواریم که این سوانح دیگر رخ ندهد زیرا گذشته از مسایل مالی، پتانسیل این کشور است که در این سانحهها نابود میشود. پتانسیلهایی که سالها برای کشور زحمت کشیده و کوهی از تجربه و خرد هستند.
** هواپیمای پر از گوشت!
در میان همه اخباری که از سقوط بویینگ 707 منتشر شد، خبر وجود لاشه های گوشت گوسفندی در هواپیما موضوعی بود که ذهنهای بسیاری را متوجه خود کرد و حتی لنزهای دوربین رسانهها را به سمت خود برد تا خیلی زود تصاویر مربوط به لاشههای گوشت گوسفندی در رسانهها منتشر شود. تصاویری که نشان میداد لاشههای گوشت به ظاهر گرم در هواپیما وجود داشته گویی محمولهای از گوشتهای وارداتی در این هواپیما بوده است. آن هم در شرایطی که بازار گوشت کشورمان وضعیت مساعدی ندارد و قیمت ها هر روز بیشتر و عرضه دامداران نیز هر روز کمتر میشود. آن طور که دیروز در خبرگزاری ها منتشر شد، این هواپیما حامل 40 تن گوشت گوسفندی بوده که برای کمک در طرح مردمیاری، از مبدا بیشکک کشور قرقیزستان به سمت کشورمان در حال حرکت بوده است. طرح مردم یاری ارتش اما از جمله طرح هایی که سابقه طولانی در کشور ندارد و ابتدا سال گذشته در مناطق محروم سیستان و بلوچستان و برای کمک به مردمان مناطق محروم این استان اجرایی شد و قرار بود که گوشتهای وارداتی از قرقیزستان نیز در همانجا توزیع شود.
در ماه های اخیر، افزایش قیمت گوشت گوسفندی موجب شد دولت برای تنظیم بازار تصمیم به ممنوعیت صادرات دام زنده بگیرد و از سوی دیگر سقف واردات را افزایش دهد به نحوی که هم اکنون میزان واردات روزانه گوشت گوسفندی نسبت به مدت زمان مشابه سال گذشته 30 تا 40 تن افزایش یافته است. در واقع بهنظر میرسد گروه طرح همیاری ارتش برای کمک به مناطق محروم، از قرقیزستان گوشت وارد میکرده است. طبق آخرین آمارها، عمده کشورهای مبدأ تامین گوشت گوسفندی وارداتی استرالیا، مغولستان، قزاقستان، گرجستان، ارمنستان و داغستان روسیه است که میزان گوشت تازه وارداتی به کشور از کشور استرالیا 40 تن در روز و کشورهای اوراسیا 70 تا 80 تن در روز است. قیمت هر کیلو گرم گوشت تازه استرالیایی را در مراکز عرضه حدودا 40 هزار تومان و هر کیلوگرم گوشت تازه اوراسیای 30 هزار تومان است. از برخی کشورهای اوراسیایی مانند قزاقستان علاوه بر گوشت تازه، گوشت منجمد نیز وارد میشود. در همین میان میزان واردات گوشت گوسفندی در سال گذشته 19 هزارتن گرم و 4 هزار تن منجمد اعلام شده است.
** وقتی از حوادث عبرت نمیگیریم
اما اتفاق سقوط بویینگ ها در ایران اتفاق تازهای نیست و هر چند سال یکبار خانواده های زیادی را داغدار میکند. چندی پیش بود که یک هواپیمای مسافربری، باند فرودگاه فتح را با باند فرودگاه پیام کرج اشتباه گرفته بود و در آخرین لحظات متوجه اشتباه خود شد و go around کرده و جان مسافران را نجات داد. پس از این حادثه جدی، پتانسیل خطر در طرح تقرب این فرودگاه محرز شد و نیازمند واکنش سریع متولیان صنعت هوانوردی و شرکت فرودگاههای کشور بود تا خلبانها را از وجود یک باند دیگر در نزدیکی فرودگاه پیام آگاه و یا تجهیزات ناوبری فرودگاه پیام را اصلاح و بروزرسانی کند. این تمهیدات ایمنی انجام نشد و امروز نیز کاپیتان غیور قجاوند نیز دچار همین اشتباه شد و موتورهای بوئینگ٧٠٧ بدلیل تاخیر در واکنش به تصمیم خلبان، نتوانست هواپیما را نجات دهد. اکنون چه کسی پاسخگوی این سانحه و این سوال است که چرا از حوادث تکراری گذشته عبرت گرفته نمی شود؟ طبق قوانین، سازمان هواپیمایی کشوری طبق مقررات تنها در مورد هواپیماهای غیرنظامی میتواند ورود کند و این هواپیمای سانحه دیده متعلق به ارتش بوده و حال باید در انتظار پاسخ های مسئولان ارتش دربرابر ده ها سوال سقوط هواپیما بود.
منبع: روزنامه قانون؛ 1397،10،25
گروه اطلاع رسانی**9117**2002
زنجیره سقوط
تهران- ایرنا- سقوط هواپیما ربطی به ملیت و کشور ندارد و این خبر آنقدر وحشتناک است که هر شنونده ای را از ترس به خود میخکوب کند. بهمن سال گذشته بود که خبر سقوط هواپیمای مسافربری تهران - یاسوج همه گیر شد. خبری که هنوز داغ آن به یک سال نرسیده است.
صاحبخبر -
نظر شما