به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری شبستان، بلاک چین یک اوراق بهادار دیجیتالی غیر متمرکز است. با استفاده از توزیع (و نه کپی) اطلاعات دیجیتال تکنولوژی بلاک چین در واقع زیرساخت ایجا یک نوع اینترنت جدید را ایجاد کرده است. این تکنولوژی که در اصل وام گرفته شده از ارز دیجیتال و بیت کوین است در حال یافتن کاربردهای دیگر برای این پتانسیل از تکنولوژی است. بیت کوین به عنوان طلای دیجیتال شناخته می شود.

از نظر فنی بیت‌کوین نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است چرا که بدون بانک مرکزی یا مسئول مرکزی کار می‌کند. این شبکه همتابه‌همتا است و تراکنش‌ها، مستقیم و بدون واسطه بین کاربران انجام می‌شود. گره‌ها با استفاده از فناوری رمزنگاری این تراکنش‌ها را بازبینی کرده و در یک دفتر کل توزیع‌شده همگانی که به آن زنجیره بلوکی گفته می‌شود ضبط می‌کنند. بیت‌کوین را شخص یا گروهی از اشخاص ناشناس تحت نام ساتوشی ناکاموتو اختراع و در سال ۲۰۰۹ به عنوان یک نرم‌افزار متن‌باز عرضه شد. در چند سال گذشته ارزش بیت‌کوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار آمریکا به چندهزار دلار افزایش یافته‌است. شمار شرکت‌های خدماتی و تاجرانی که بیت‌کوین می‌پذیرند نیز در حال افزایش است.

در حال حاضر اغلب افراد از طرف‌های واسطه‌ای مانند بانک‌ها برای انجام تراکنش‌های مالی بهره می‌گیرند اما بلاک‌چین این امکان را فراهم می‌کند که خریداران و فروشندگان به‌صورت مستقیم با هم تراکنش داشته باشند.

با بهره‌گیری از فناوری رمزنگاری، امنیت این تبادل تأمین خواهد شد و بلاک‌چین نیز با ایجاد یک پایگاه‌داده‌‌ی غیرمتمرکز یا دفترکل دیجیتال، به همه اجازه می‌دهد تا تراکنش‌ها را رصد کنند. این شبکه، زنجیره‌ای از رایانه‌هاست که باید همه‌ی آنها، تراکنش‌ها را پیش از ذخیره‌سازی، تأیید کنند. در مورد بیت‌کوین، بلاک‌چین با ثبت همه‌ی جزئیات یک تراکنش، از خرج‌شدن بیت‌کوین بیش از یک‌بار جلوگیری می‌کند.

از این فناوری می‌توان برای هر نوع تراکنشی که در آن ارزش، پول، کالا یا مالکیت جابه‌جا ‌می‌شود، بهره گرفت. کاربردهای آن تقریبا بی‌شمار است: از جمع‌آوری مالیات گرفته تا فرستادن پول توسط مهاجران به خانواده‌ خود در کشوری دیگر که مشکلات بانکی دارد. بلاک‌چین همچنین می‌تواند به کاهش کلاه‌برداری کمک کند چرا که تراکنش‌ها ذخیره شده و به‌صورت توزیع‌شده در اختیار همه قرار می‌گیرند تا آن را مشاهده کنند.

با توجه به مزایا و قابلیت های بلاک چین کارشناسان اقتصادی و برخی وزرا بر لزوم استفاده از این فناوری نوین برای کارآمدی سیستم بانکی تاکید دارند در این راستا «محمد جواد آذری جهرمی» به‌کارگیری فناوری‌های نوین و کارآمدی مانند بلاک‌چین را دلیل اصلی تغییر و تحولات در نظام اقتصادی و مالی دنیا می‌داند و معتقد است مسئولان نظام اقتصادی و مالی ایران نیز باید با در نظر گرفتن نکات مثبت فناوری بلاک‌چین از قابلیت‌های آن استفاده کنند.

وزیر ارتباطات با تأکید بر این‌که که در مقابل بلاک‌چین بازگشت به عقب معنی ندارد، گفته بود: «بدون شک فناوری بلاک‌چین در چند سال آینده‌ تحولاتی زیرساختی و عظیم در پیکره‌ی ارتباطات و نظام مالی و اقتصادی، اینترنت اشیاء و سایر حوزه‌ها ایجاد خواهد کرد و باید برای همگام‌‌شدن با این فناوری ساختارهای کشور با تغییرات منطبق شود که در غیر این صورت در حوزه فناوری عقب ماندگی خواهیم داشت.»

وزیر ارتباطات همچنین معتقد است «کارکرد رمز ارزها و فناوری بلاک‌چین در بیت‌کوین خلاصه نمی‌شود و موضوع ارزهای رمزنگاری و بلاک‌چین باید به طور جدی پیگیری شود. به گفته‌ی وی گسترش و استفاده از ارزهای رمزپایه یکی از مسائل مهم تحول نظام‌های پرداخت جهان است و باید در ایران نیز جدی گرفته شود.»

وی در خصوص تحول نظام بانکی اضافه کرده است: «نظام بانکداری الکترونیکی کشور ما تا به امروز بر اساس خدمات ابری بوده و تغییر زیرساخت‌های بانکی ما با استفاده از فناوری بلاک‌چین و کاربردهای متعدد و بی‌نظیر آن می‌تواند نظام بانکداری ایران را متحول کند و با استفاده از زیرساخت‌های نوین به سوی بانکداری دیجیتال گام برداشت.»

در همین راستا حالا دبیرکل بانک مرکزی از مطالعات متمرکز این بانک برای بهره گیری از فناوری بلاک‌ چین خبر داده است. پژوهشکده پولی و بانکی به نقل از «محمد طالبی» با اشاره به  اهمیت بلاک چین در امنیت شبکه  نوشته است: «بسیاری از مشکلات موجود در دنیای مالی فعلی مانند جعل و کلاهبرداری با سیستم Encrypt (رمزنگاری) پیشرفته‌ای که در بلاک‌چین وجود دارد، کلاً متحول می شود.»

طالبی درباره اهمیت و ضرورت بررسی‌های جدی راجع به تکنولوژی BlockChain، با این مقدمه که بلاک چین تکنولوژی جدیدی است که در دنیا مطرح شده و پیش بینی می‌شود تحول بزرگ در دنیا بعد از اینترنت باشد، اضافه کرده است: «پیش‌بینی می‌شود بلاک‌ چین تمام ساختار‌هایی که توسط اینترنت ایجاد شده  را وارد تحول جدیدی کند. تحولات بزرگ در نظام مالی یکی از تغییراتی است که توسط تکنولوژی بلاک‌ چین رقم می خورد. پیش بینی می‌شود که نظام مالی در عصر بلاک چین تا حد بسیار زیادی تغییر کند.»

دبیرکل بانک مرکزی، مهمترین خصوصیت بلاک‌ چین را تغییر ساختار‌های متمرکز در نظام مالی توصیف و ابراز کرده است: «بر مبنای این تکنولوژی ساختار‌های مبنی بر «نهاد‌های اداره‌کننده نظامات مالی به صورت متمرکز» تغییر خواهد کرد و در قالب اصطلاحاً Distributed ledger technology که همان تکنولوژی بلاک‌ چین هست، اداره می شود. نظام های  مالی دنیا در حال حاضر بر نهاد‌های متمرکز مبتنی است؛ به عنوان مثال سوئیفت تمام تراکنش‌های بین کشور‌های دنیا و بانک مرکزی هر کشور و همه تراکنش‌های مالی درون آن کشور را اداره می‌کند، اما تکنولوژی بلاک‌ چین این پاردایم را تغییر می‌دهد. یعنی دیگر نظارت متمرکزی وجود نخواهد داشت و هرچه هست در یک شبکه اتفاق می‌افتد.»

طالبی با این بیان که نظام مالی بعد از بلاک‌چین وارد دنیای جالبی دارد، تصریح کرده است: «Crowd financing یا همان تامین مالی جمعی، پدیده جدیدی در حوزه مالی است و معتقدم با تکنولوژی بلاک‌ چین شکل جدیدی خواهد داشت و همچنین نظارت نهاد‌های نظارتی، به طریق دیگری اعمال خواهد شد ضمن اینکه نحوه مشارکت و سرمایه‌گذاری و حضور افراد در نظام مالی در یک حالت Privacy (پوشیدگی و امنیت) بیشتری اتفاق می افتد.»

دبیرکل بانک مرکزی با اشاره به اینکه بحث CryptoCurrency‌ها (رمز ارزهای) جهانروا مطرح شده، ادامه داده است: «هم اکنون کشور‌ها به سمت CryptoCurrency‌های ملی و نشنال حرکت کرده‌اند که تحولاتی را ایجاد خواهد کرد و همچنین بازار‌های سرمایه به سمت ابزار‌هایی رفته‌اند که مبتنی بر بلاک‌چین است.»

یادآور می شود: اولین کار روی زنجیره بلوک رمزنگاری شده امن در سال ۱۹۹۱ توسط استوارت هابر و اسکات استورنتا توصیف شد. در سال ۱۹۹۲، بایر، هابر و استورنتا درخت درهم‌سازی را به طراحی متصل ساختند، که باعث بهبود کارایی آن شده و اجازه می‌داد که چندین سند در یک بلوک جمع‌آوری شوند.

یک پایگاه داده زنجیره بلوکی که به‌طور خودمختار مدیریت می‌شود از یک شبکه همتابه‌همتا و یک سرور زمانبندی توزیع شده‌استفاده می‌کند. اولین زنجیره بلوک توسط یک فرد ناشناس یا گروهی شناخته شده به نام ساتوشی ناکاموتو در سال ۲۰۰۸ معرفی شد. یک سال بعد به عنوان یک جزء اصلی از بیت‌کوین (ارز دیجیتالی) اجرا شد، جایی که آن به عنوان سرفصل عمومی برای همه معاملات در شبکه عمل می‌کرد. با استفاده از یک زنجیره بلوکی، بیت کوین اولین ارز دیجیتال بود که برای حل مشکل دوجانبه بدون نیاز به یک سرپرست قابل اطمینان و الهام بخش بسیاری از برنامه‌های اضافی بود.

زنجیره بلوکی معاملات آنلاین امن را تسهیل می‌کند. زنجیره بلوکی یک کتابخانه دیجیتالی غیر متمرکز و توزیع شده‌است که برای ضبط معاملات در میان رایانه‌های بسیاری استفاده می‌شود تا بتوان بدون تغییر تمام بلوک‌های بعدی و بدون همکاری شبکه مقادیر ثبت شده را با استفاده از پس‌انداز تغییر داد.

این امر به شرکت کنندگان اجازه می‌دهد تا به بررسی و حسابرسی معاملات ارزان بپردازند. اصالت‌سنجی آن‌ها توسط همکاری جمعی توسط اشتراک منافع جمعی خود تأیید می‌شوند. نتیجه، یک گردش کار قوی است که عدم قطعیت شرکت کنندگان در مورد امنیت داده‌ها یک امر حاشیه‌ای است. استفاده از یک زنجیره بلوکی ویژگی مشخصه تکثیر بی‌نهایت از یک دارایی دیجیتال را حذف می‌کند. این تأیید می‌کند که هر واحد ارزش تنها یک بار منتقل می‌شود، و مشکل دیرینه هزینه‌های دوگانه را حل کرده‌است. زنجیره بلوکی به عنوان یک پروتکل رمزنگاری ارزش‌گذاری تعریف شده‌است. این مبادله بر مبنای زنجیره بلوکی می‌تواند سریع تر، با خیال راحت و ارزان‌تر از سیستم‌های سنتی تکمیل شود. زنجیره بلوکی می‌تواند حقوق عنوان را اختصاص دهد، زیرا رکوردی را فراهم می‌کند که باعث ارائه و پذیرش می‌شود.

با ذخیره داده‌ها در سراسر شبکه، زنجیره بلوکی خطراتی را که با ذخیره داده‌ها به‌طور مرکزی نگه داشته می‌شوند حذف می‌کند. زنجیره بلوکی غیر متمرکز ممکن است از ارسال پیام اَد هاک و شبکه توزیع شده‌استفاده کند. شبکه آن دارای نقاط متمرکز آسیب‌پذیری است که کراکرهای کامپیوتر می‌توانند از آن استفاده کنند؛ به همین ترتیب، هیچ نقطه مرکزی از شکست وجود ندارد. روش‌های امنیتی زنجیره بلوکی شامل استفاده از رمزنگاری کلید عمومی است./