نصرتالله تاجیک:
نباید به همراهی ایران، ترکیه و قطر به چشم یک ائتلاف دائم نگاه کرد
صاحبخبر - نصرتالله تاجیک، کارشناس مسائل منطقه با اشاره به نشست دوحه به «فرهیختگان» گفت: «منطقه ظرفیت دستهبندیهای جدید، موقت، ناپایدار و غیردرونزا را ندارد و و این دستهبندیها و دور و نزدیک شدن کشورها به هم اساسا دردی از رشد و توسعه کشورها دوا نکرده و کمکی به آنها برای قرارگیری روی ریل توسعه درونزا و بومی نمیکند.» وی افزود: «چنین دستهبندیهایی از این جهت درونزا نیستند که تحمیلی محسوب میشوند و تحت تاثیر شرایط بیرونی قرار دارند و به بیان دقیقتر، برخاسته از انتخابهای درونی نیستند.» تاجیک ادامه داد: «اگر ائتلافی براساس استفاده از مزیت نسبی کشورها برای یکدیگر بهویژه در حوزه اقتصادی و تمدنی شکل گیرد، میتواند دائمی باشد.» این کارشناس مسائل منطقه در توضیح چالشهای پیش روی این ائتلاف خاطرنشان کرد: «ترکیه اکنون سیاست رویکرد به غرب با بازی با کارت شرق را دنبال میکند. آنها سالیان سال پشت دروازههای اتحادیه اروپا ماندند و بعدا به این نتیجه رسیدند که به اندازه کافی کارتهای شرق را در اختیار بگیرند و بعد با این کارتها وارد غرب و اتحادیه اروپا شوند.» وی ادامه داد: «انتخاب نهایی قطریها نیز بهطور طبیعی همسایگانشان است. اما این همسایگان هماکنون در شرایط دشمنی با دوحه قرار دارند و به این واسطه قطر تلاش دارد جهت تقویت جایگاه خود از دیگر کشورها نظیر ایران و ترکیه بهره ببرد. مضاف بر اینکه تجربه یک سال گذشته نشان میدهد قطر برای ترکیه – در مقایسه با ایران- فضای بیشتری را برای مبالات تجاری باز کرده است.» تاجیک خاطرنشان کرد: «بعد از همسوییهای قطر، ترکیه و عربستان در توسعه فعالیتهای داعش و گروههای مسلح در سوریه، سیاستهای آنها با هم زاویه پیدا کرد و وارد این این فاز شدند.» این کارشناس مسائل منطقه ضمن تأکید بر منافع مقطعی چنین ائتلافهایی یادآور شد: «باید این موضوع را مورد توجه قرار داد که چنین دستهبندیهایی میتواند زمینه را برای سیاست ترامپ برای متشنج نگه داشتن منطقه و فروش تسلیحات بیشتر فراهم کند.» به گفته تاجیک، دستگاه سیاست خارجی باید نسبت به این موضوع واقف باشد که منافع مقطعی چنین ائتلافی نباید به قیمت استفاده ابزاری این کشورها از ایران تمام شود.» وی با تاکید بر اینکه ترکیه نیز در این ائتلاف منافع خود در قطر را دنبال میکند و طبیعتا به دنبال حل مشکلات این کشور نیست، ادامه داد: «وضع پدیدآمده شاید بیش از هر چیز ریشه در سیاستهای حذفی و تخریبی عربستان در منطقه داشته باشد؛ سیاستهایی که کشورها را به جان هم میاندازد.» تاجیک در توضیح این سیاستها گفت: «عامل اصلی سیاست افزایش تنش در منطقه، تلاش برای تحت تاثیر قرار دادن مشکلات داخلی و گسلهایی نظیر جنگ قدرت، گسل بیننسلی، تضاد مدرنیته و سنت است که سعودی روی آن قرار دارد.» این کارشناس مسائل بینالمللی، وضع پدیدآمده را عاملی برای آن دانست که کشورهای منطقه از جمله ایران نتوانند به صورت درازمدت روی منابع خود برنامهریزی کنند و بالاجبار و به صورت دائم در این دستهبندی قرار گیرند. وی با بیان اینکه ایران باید بیش از این به توازن میان سیاست خارجی و سیاست داخلی توجه کند، گفت: «شرایط کنونی ما را به سمت و سویی برده که بیش از ظرفیت سیاست خارجه، بر آن بار میکنیم.» تاجیک در جمعبندی اظهارات خود یادآور شد: «در شرایط کنونی باید به دنبال روشهایی باشیم که آرامش را در منطقه پدید آورده و به تثبیت برساند تا بتوانیم مدل توسعه سیاسی- اجتماعی خود را انتخاب و دنبال کنیم.»∎
نظر شما