شناسهٔ خبر: 30029373 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: میزان | لینک خبر

بادداشت/لکنت‌های زبانی-۴

کدام درست است:"کسی را قضاوت کردن" یا "درباره کسی قضاوت کردن"/ورود ساختار زبانی بیگانه، خطرناک‌ترین نوع وام‌گیری زبانی

خبرگزاری میزان- کسی را قضاوت کردن"، ترجمه تحت‌ اللفظی عبارت انگلیسی "Judge someone " است که اخیرا وارد زبان فارسی شده و در سکوت دستگاه‌های مسئول، رایج هم شده است؛ حال آنکه در زبان فارسی، بجای این ترکیب، عبارتِ "درباره کسی قضاوت کردن" بکار می‌رود که متاسفانه در حال فراموش شدن است.

صاحب‌خبر -

کدام درست است:به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری میزان؛ همه زبان‌ها از یکدیگر تاثیر می‌پذیرند و به تناسب میزان ارتباطی که در ابعاد مختلف با هم دارند، گاه به وام‌گیری از یکدیگر نیز می‌پردازند.

واژگان بسیاری در زبان فارسی وجود دارد که از زبان‌های دیگر، وارد زبان ما شده است. بعکس از زبان فارسی نیز واژگان بسیاری را در زبان‌های سایر ملل به نسبت میزان ارتباط مادی و معنوی آن‌ها با ایران عزیز می‌توان یافت. این نوع وام‌گیری با وجود طبیعی و رایج بودن، حد و مرزی دارد و اگر زبانی در وام‌گیری واژگان از زبان‌های دیگر افراط کند، رفته رفته رو به زوال می‌رود.

اما وام‌گیری واژگانی زبان از زبان‌های دیگر، بدترین نوع وام‌گیری زبانی نیست. خطر آنجا برای زبان میزبان جدی می‌شود که عنصر تهاجمی نه یک واژه، بلکه یک ساختار زبانی باشد. مفهوم این نوع وام‌گیری آن است که زبان میزبان به زبان مهاجم اجازه دهد که نه یک واژه، بلکه یک قاعده دستوری را به آن تحمیل کند. از آنجا که ساختار‌های دستوری، بنیان‌های هر زبان هستند، بی‌تردید با وام‌گیری آنها، پایه‌های زبان بسرعت بسوی فساد و فروپاشی خواهد رفت.

متاسفانه در سال‌های اخیر در سایه بی‌توجهی دستگاه‌های مسئول، تعداد قابل توجهی از ساختار‌های دستوری زبان انگلیسی وارد زبان فارسی شده که خطری جدی برای حفظ کیان زبان فارسی، بعنوان میراث ملی ایرانیان محسوب می‌شود؛ بنابراین اگر به سیاق این سال‌ها در برابر نفوذ و رسوخ ساختار‌های زبانی بیگانه به زبان فارسی بی‌تفاوت باقی بمانیم، زبانی که صد‌ها سال به همت دانشمندان و ادبا و شاعران و نویسندگان این مرز و بوم، همچنان بعنوان یکی از معدود زبان‌های دیرینه جهان دوام آورده، تنها ظرف چند دهه برای مخاطبان فارسی زبان، چنان بیگانه می‌شود که آثار متاخر آن هم کمتر برای نسل آینده قابل فهم خواهد بود؛ چه برسد به آثار متقدم آن.

عبارت "کسی را قضاوت کردن"، ساختاری زبانی است که عینا از زبان انگلیسی بصورت ترجمه تحت‌اللفظی اخیرا وارد زبان فارسی شده است و انواع صیغه‌های نحوی آن نیز، مانند: "شما را قضاوت کردن"، "آن‌ها را قضاوت کردن" و... با زمان‌ها و افعال مختلف، به زبان فارسی تحمیل شده است.

درزبان فارسی، فعل "قضاوت کردن"، اساسا در شکل متعدی آن بدون "متمم" بکار نمی‌رود و این فعل حتما باید بصورت "درباره کسی قضاوت کردن" و یا "درباره چیزی قضاوت کردن" بیاید.

جالب اینجاست که این مهمان ناخوانده زبانی، چنان درحال رسوخ به تاروپود ساختار زبان ماست که گویندگان و نویسندگان رسانه ملی نیز بی‌انکه بدانند، ساختار زیبای خودی را از خانه رانده‌اند و ساختار مهاجم بیگانه را جانشین آن کرده‌اند!

در چنین شرایطی قطعا مردم که زبان صدا و سیما را زبان رسمی کشور می‌پندارند، به تاسی از این رفتار غیرحرفه‌ای، این ساختار نامانوس زبان بیگانه را بیش از پیش مورد استفاده قرار می‌دهند تا مصداقی از تازه‌ترین وام‌گیری مخرب ساختاری در زبان باشد.

اینک همه کسانی که به زبان فارسی - که از آن شهد و شکر تعبیر می‌شود- دلبستگی دارند، باید این وظیفه را نصب‌العین قرار دهند که حتی‌الامکان در برابر ساختار‌های مهاجم زبان بیگانه، به ساختار‌های زیبای پارسی برگردند و فی‌المثل وقتی صحبت از "قضاوت کردن" پیش می‌آید، بجای آنکه بگویند: "من کسی را قضاوت نمی‌کنم"، با وفاداری به ساختار زبان فارسی، به شیرینی بگویند:"من درباره کسی قضاوت نمی‌کنم. "/ *مجيد رزازی

انتهای پیام/

نظر شما