به گزارش شفاف، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و جامعه‌شناس فرهنگ و دین در قم درباره نحوه پژوهش گفت: هست‌های ذهنی هر پژوهشگری که پیش‌فرض‌های اوست در جغرافیای یک علم، نامش هستی‌شناسی یا کازمولوژی یا انتولوژی محقق در سپهر آن علم است؛ آن هست‌ها در آن سپهر، خواه مثبت خواه منفی، وجودشان مفروض است؛ به عنوان مثال آمار طلاق در ایران نسبت به ازدواج، فلان نسبت است، وجود طلاق با چنان نسبتی مفروض است.
باقر طالبی‌دارابی اظهار کرد: دومین پرسش در تحقیق که هر پژوهشگری باید جوابی برای آن داشته باشد، پرسش معرفت شناختی «از کجا آورده‌ای» است؛ یعنی اینکه حال که فرض گرفتی طلاق هست ، این هستی طلاق را با چه منطق معرفتی تصدیق می‌کنی؟ به اختصار این معرفت را از کجا آورده‌ای که بدانیم موجه است یا خیر؟
وی افزود: ساحت سوم هر پژوهشی پرسش «چگونه» است؛ چگونه این پژوهش را اثبات می‌کنید؟ پرسش چگونه یک پرسش روش‌شناختی یا متدولوژیک است.
طالبی‌دارابی گفت: پرسش آخر که پژوهشگر باید برای تحقیق خود پاسخی برای آن داشته باشد، پرسش «با چه ابزاری» است. در این مرحله بحث روش‌ها یا متدها مطرح است که به روش‌های پژوهش یا جمع‌آوری اطلاعات مانند تحلیل محتوا یا پرسشنامه یا مصاحبه گفته می‌شود.
وی بیان کرد: انسجام و پیوستگی این چهار محور هستی‌شناسی، معرفت‌شناسی، روش‌شناسی و روش تحقیق می‌تواند یک تحقیق علمی و پژوهشی مطلوب و کامل را رقم بزند به طوریکه طرح تحقیق هر محققی باید در واقع این چهار چیز را توضیح دهد.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه با آگاهی و توجه محقق به این چهار پرسش که بسیار به هم پیوسته و هم‌افزا هستند، یک نتیجه خوب به دست می‌آید، تصریح کرد: پژوهش یک شغل نیست بلکه یک هنر است، هنر پژوهش کردن مانند هنر عشق ورزیدن اکتسابی و عاطفی است.
∎
نظر شما