گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو- اعظم ذوالفقاری منظری؛* می‌گویند «به عمل کار برآید». این عبارت مثل گونه را بگذارید کنار همان عبارت معروف سعدی در گلستانش که «یکی را گفتند عالم بی عمل به چه ماند، گفت: به زنبور بی عسل» می‌شود اینکه دانشگاه نتواند نیاز صنعت را برآورده کند.

بی اعتمادی صنعت به دانشگاه، حتی اگر از بی عملی دانشگاهیان و ناپختگی فارغ التحصیلان دانشگاهی ناشی شده باشد، اکنون وقت آن است که این خلأ ارتباطی پر شود و صنعت و دانشگاه با هم آشتی کنند؛ اقتصاد، سیاست، خانواده و همه مسائل کشور را اگر دقیق نگاه کنید، به این مسأله گره خورده است.

این موضوع چند دهه است با شکل گیری مراکز رشد در دانشگاه‌ها و تأسیس پارک‌های علم و فناوری در استان‌ها و ایجاد فضایی برای فعالیت شرکت‌های دانش بنیان، در کشور شکل گرفته، اما هنوز پایه‌های آن استحکام لازم را پیدا نکرده است و هنوز صنعت، که تیغ تحریم را بر گلو دارد و از طرفی نگران تولید محصول کم کیفیتی است که توانایی رقابت با کالای خارجی را نداشته باشد، نتوانسته به جوانان نخبه و مبتکر دانشگاهی اعتماد کند. برای پر کردن این خلأ نهاد‌هایی باید وارد کار شوند که با برنامه ریزی و تربیت دانشجویان برای حضور در بخش‌های مختلف صنعت، بتوانند این خلأ اعتماد را بین دانشگاه و صنعت پر کنند.

بسیج دانشجویی یکی از این نهاد‌هاست که ظرفیت دارد با سامان دادن به فعالیت‌های علمی دانشجویان و استفاده از اعتبار خود در میان صنعت گران بین دانشگاه و صنعت پیوندی برقرار کند که این اتفاق را بسیج دانشجویی استان قم در حال رقم زدن است.

تفاهم نامه همکاری بین بسیج دانشجویی قم، دانشگاه صنعتی قم و سازمان جهاد خودکفایی نیروی دریایی سپاه شکل گرفته تا نیاز‌هایی که در صنعت دفاع دریایی ایجاد شده و دانشجویان می‌توانند با علم و دانش خود به آن پاسخ دهند، برطرف شوند.

 

بسیج دانشجویی در مسیر بومی سازی صنعت
محمد جواد خزائلی، مسئول علمی بسیج دانشجویی قم جزییاتی از این تفاهم نامه را با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو مطرح می‌کند و می‌گوید: دو تفاهم نامه برای بهره گیری از ظرفیت‌های دانشجویان بسیجی در حوزه‌های فنی و مهندسی بین بسیج دانشجویی، دانشگاه صنعتی قم و نیروی دریایی سپاه پاسداران و همچنین با دانشگاه فنی قم منعقد شده است.

خزائلی می‌گوید: قرار است براساس این تفاهم نامه‌ها دانشگاه صنعتی و دانشگاه فنی قم پروژه‌هایی را که در نیروی دریایی به دانش جدید نیاز دارند، به ما بدهند و در دانشگاه توسط هیات مدیره مشترکی که بین بسیج و این دانشگاه‌ها تشکیل می‌شود، اعضای تیم برای بررسی این نیاز‌ها مشخص شوند.

مسئول علمی بسیج دانشجویی استان قم می‌گوید: این قرارداد‌ها دانشجو محور هستند و با اینکه هر تیم دانشجویی که تشکیل می‌شود، باید یکی از اساتید دانشگاه در تیم حضور داشته باشد، اما به دلیل اینکه هدف ما رشد خود دانشجویان و استفاده از ظرفیت آنان است، قرارداد اصلی بین نیروی دریایی سپاه و دانشگاه، با یک دانشجو منقعد می‌شود.

وی به این نتکه اشاره می‌کند در هر تیم باید یک استاد دانشگاه حضور داشته باشد، ادامه می‌دهد: همکاری دانشگاه‌ها هم به اینگونه است که علاوه بر استادان، فضایی را برای کار این تیم‌ها در اختیارشان قرار می‌دهند و حمایت‌های لازم را از آنان به عمل می‌آورند.

خزائلی دانشگاه صنعتی قم را مثال می‌زند و می‌گوید: در این دانشگاه کناراتاق بسیج، اتاقی را برای انجام فعالیت‌های پژوهشی اختتصاص داده اند که دانشجویان بتوانند پژوهش‌های نرم افزاری و کار‌های طراحی را در آنجا انجام دهند.

وی بیان می‌کند: دانشگاه‌ها می‌توانند پروژه‌هایی مربوط به حفظ امنیت دریا‌ها تولید کنند؛ مثلا پرنده‌هایی که برای فریب رادار‌های دشمن ساخته می‌شود، یا برخی قطعات صنایع دفاعی دریایی مثل قطعات مختلف در ملخ قایق ها، یا موضوعاتی که مربوط به فیزیک دریا یا شیمی دریا می‌شود، همه مسائلی است که در دانشگاه‌های قم، قابلیت تولید را دارند.

خزائلی همچنین خبر از تلاش بسیج دانشجویی استان قم برای ارتباط گیری با مرکز تحقیقات وزارت دفاع خبر می‌دهد و می‌گوید: این پروژه به عنوان شروع کار است و امیدواریم با ادامه آن، بتوانیم با مراکز علمی و صنعتی دیگر مانند وزارت دفاع ارتباط برقرار کنیم و پروژه‌های این مراکز را هم برای دانشجویان استان قم، بگیریم.

 

آغاز راه دانشگاه صنعتی قم در ارتباط با صنایع نظامی
مسئولان دانشگاهی هم از این پروژه‌ها استقبال می‌کنند؛ توانایی دانشجویان بالا می‌رود و تراز علمی و توانایی تولیدی دانشجویان بالا می‌رود و دانشگاه می‌تواند در رنکینگ‌های مختلف علمی، حضور فعال تری داشته باشد؛ بنابراین حضور دانشجویان در صنعت معامله‌ای پرسود برای همه طرف‌های آن است.

جلال رضایی نور، رئیس دانشگاه صنعتی قم به بیانات مقام معظم رهبری درخصوص توجه بسیج دانشجویی به فعالیت‌های علمی اشاره می‌کند و می‌گوید: تاکنون دو پروژه صنعتی تعریف شده که بنا شده برای مرکز رشد نیروی دریایی سپاه انجام دهیم.

رضایی نور از تخصیص اعتبار برای این دو پروژه خبر می‌دهد و می‌گوید: این پروژه‌ها با همکاری دفتر ارتباط با صنعت در دانشگاه ما و بسیج دانشجویی پیش می‌رود و الان در مرحله ارائه آموزش‌های اولیه به دانشجویان هستند.

رئیس دانشگاه صنعتی قم با بیان اینکه نیروی دریایی سپاه، پیش از این پروژه‌های خود را با دانشگاه‌های بزرگ دنبال می‌کرد، بیان می‌کند: ما اولین دانشگاه در سطح استان هستیم که پروژه‌هایی در این سطح را گرفته ایم.

وی با اشاره به اینکه صنایع نظامی به عنوان یکی از برترین تکنولوژی‌ها در دنیا تعریف می‌شوند، ادامه می‌دهد: بسیاری از اختراعات و ابداعات تکنولوژی حاصل صنایع نظامی است که محققان و پژوهشگران دانشگاهی آن‌ها را برای صنایع نظامی تولید کرده اند.

رئیس دانشگاه صنعتی قم با تأکید بر اینکه یکی از حوزه‌های مهم نیاز صنایع نظامی به دانشگاه، در بومی سازی این صنایع است، می‌گوید: این بومی سازی صنایع نظامی و دفاعی با شرایط تحریم که در آن قرار داریم، ضرورت بیشتری پیدا می‌کند.

وی بیان می‌کند: معمولا صنایع نظامی برای هر مشکل و مسئله خود، براساس ابعاد آن، با دانشگاهیان و فعالان صنعتی وارد مذاکره می‌شوند و پروژه‌های خود را واگذار می‌کنند.

رضایی نور به اهمیت توجه به صنایع و قطعات ریز در بومی سازی صنایع نظامی اشاره می‌کند و می‌گوید: گاهی برای مشکل‌یابی و مونتاژ یک قطعه بزرگ در صنعت، نیاز است که به قطعات ریز دسترسی داشته باشیم و مشکل را در لایه‌های پایین قطعات حل کنیم تا لایه‌های بزرگتر را بتوانیم مونتاژ کرده و محصول را تولید کنیم.

وی بیان می‌کند: در تفاهم نامه همکاری با سپاه، دانشجویان در ابتدا آموزش‌هایی را می‌بینند تا آشنایی اولیه با صنایع نظامی را به دست آوردند و پس از آن ادامه را کار پیش می‌بریم.

 

عمر دانشگاه‌های صنعتی و فنی در استان قم شاید زیاد نباشد؛ اما تلاش برای دست یابی به صنعت بومی و توسعه صنایع، هدفی است که دانشجویان این استان پیش روی خود دارند و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنند.