صاحب‌خبر - گروه بین‌الملل: گرجستان را می‌توان فقیرترین کشور و در عین حال دارای فاسدترین دولت در قفقاز نام برد. گرجی‌هایی که از حاکمیت بی‌ثبات رنج می‌برند، در سودای پیوستن به اتحادیه اروپایی تلاش می‌کنند خود را دولتی مستقل و بعضا پیشرو معرفی کنند اما در این بین در کشاکش درگیری‌های هویتی جریان‌های قومی در گرجستان، مناطق اوستیا و آبخازیا به علت فساد فزاینده دولت مرکزی تفلیس، در سال 2008 میلادی استقلال خود را اعلام کردند و یکی از جراحی‌های بزرگ منطقه قفقاز جنوبی رخ داد. گرجستان جدید پس از فروپاشی شوروی را با «ادوارد شواردنادزه» می‌شناسد. او که آخرین وزیر خارجه اتحاد شوروی بود، با پیام گورباچف به امام خمینی به تهران نیز سفر کرده بود. با شورش آمریکایی که به انقلاب رنگی شهرت یافت، در سال 2003 ریاست جمهوری شواردنادزه به پایان رسید و میخائیل ساکاشویلی سکان رهبری این کشور را بر عهده گرفت. در دوران «میشا» طبق آماری که مرکز توسعه اروپا منتشر کرده است نه‌تنها شرایط زندگی بهبود نیافت، بلکه شاخصه‌های اقتصادی در گرجستان ساکاشویلی نشان می‌دهد رشد تورم، افزایش نرخ بیکاری و نبود سامانه‌های درمانی منسجم در کنار فساد سازماندهی شده، کوهستانی‌ترین کشور قفقاز را بیش از پیش در قعر دره‌های سقوط فرو برد. اما اکنون و با روی کار آمدن دولت جدید در گرجستان آیا امیدی به بهبود وضعیت این کشور فقیر وجود دارد؟ غربی‌ها در توصیه‌های خود گرجی‌ها را متقاعد کرده‌اند که آنها با وجود روسیه در مرزهای شمالی‌شان و با توجه به حساسیت‌هایی که مسکو در تعاملات کلان جهانی با آمریکا دارد، باید رویای اروپایی شدن را فراموش کنند. از سوی دیگر بانک‌های کوچک و بزرگ غربی با حضور در گرجستان به عنوان یکی از بهشت‌های پولشویی تلاش می‌کنند از طریق نمایش گسترش ساختمان‌سازی، پول‌های کثیف را که عمدتا از معاملات سلاح و مواد مخدر کسب می‌شود در ساحل دریای سیاه بشویند. در همین حین شبکه گسترده‌ای برای جذب سرمایه‌گذاری وارد عرصه شد و گروه‌های تبلیغاتی در خاورمیانه شروع به کار کردند. این تبلیغات شامل دریافت گذرنامه گرجی، شرایط آسان ثبت شرکت و سفر آسان به گرجستان بود که آینده مبهم عضو اتحادیه اروپایی و پیمان ناتو شدن را در کنار خود یدک می‌کشید. گرجستان در حال حاضر و همان‌طور که اشاره شد نه برنامه‌ای منسجم برای پیوستن به اتحادیه اروپایی برایش طرح‌ریزی شده است و نه قادر است در سازمان امنیتی ناتو ایفای نقش کند. عموما سربازان گرجی برای ماموریت‌هایی که کشورهای اروپایی حاضر به پذیرش آن نیستند در قالب ناتو اعزام می‌شوند. آمارها اما نشان می‌دهد انتقادات شدیدی نسبت به برنامه مبارزه با فساد، امنیت شغلی و نحوه فساد مالی پلیس و سیستم قضایی گرجستان از سوی نهاد‌های اروپایی مطرح است و ارزیابی منتشر شده آنها در نوامبر 2018 بر این موضوع صحه می‌گذارد که دولت گرجستان فسادی نهادینه شده دارد و اراده‌ای برای حل این بحران در این کشور فقیر وجود ندارد. اما درباره فقر در گرجستان نسبت به دوره زمانی اتحاد شوروی باید تاکید کرد این کشور نه‌تنها نتوانسته است استانداردهای زندگی را افزایش دهد، بلکه 23 درصد از شهروندان گرجستانی زیر خط فقر زندگی می‌کنند. در این بین نهاد‌های مدنی در این کشور بعضا با توزیع غذا و دارو تلاش می‌کنند از افزایش روزافزون معتادان به مواد مخدر و مبتلایان به بیمارهای عفونی مانند ایدز جلوگیری کنند. آمارهای بانک توسعه آسیایی در سال 2016 نشان می‌دهد وضعیت فقر در گرجستان نسبت به ازبکستان در شرایط وخیم‌تری قرار دارد. این فضا به گونه‌ای است که حتی با تغییرات دولت، به دلیل سامانه‌های بی‌ثبات اقتصادی در این کشور عملا زندگی بهتر، امید به زنده ماندن و یافتن یک شغل با درآمدی کافی برای جوانان و نسل جدید آن آرزویی دوردست است اما درباره نرخ رشد جمعیت گرجستان باید به این نکته مهم اشاره کرد که گرجستان در دوران شوروی و از سال 1975 دارای رشد 3 درصدی جمعیت بود در حالی که شرایط بحران‌زده اجتماعی و اقتصادی فعلی، نسل‌های جدید گرجستان را عملا از ازدواج و فرزندآوری منصرف کرده است. در سال 2014 یک‌سوم جمعیت گرجستان زیر خط فقر بودند و دولت آن با توسعه شبکه بانکی و تلاش برای جذب سرمایه‌گذاری، تلاش کرده است به طور موقتی با اشتغال کاذبی که پول‌های خارجی ایجاد می‌کنند، شرایط را کنترل کند. اما آنطور که به نظر می‌رسد سرمایه‌های خارجی طبق گزارش‌های بانک توسعه آسیایی، دوامی در گرجستان نخواهد داشت، چرا که بی‌ثباتی سیاسی در این کشور و احتمال شورش‌های داخلی با توجه به عدم رضایت عمومی از آنچه توسط دولت تفلیس انجام می‌شود، هر لحظه می‌تواند منجر به هدررفت این سرمایه‌ها، توقف پروژه‌ها و توقیف اموال شود. نباید فراموش کرد شرکت‌های بزرگ سرمایه‌گذاری اروپایی حاضر به ورود به گرجستان نیستند و حتی شرکت‌های چینی و روسی نیز به همین دلایل گرجستان را بی‌ثبات، ناآرام و کشوری با ریسک‌ بالای سرمایه‌گذاری می‌دانند. با توجه به این تفاسیر، بعید نیست فضای کنونی با نخستین ‌رئیس‌جمهوری زن گرجی هم نتواند دوام داشته باشد و هزارتوی قفقاز در کوهستان‌های گرجستان مانند کلافی سر درگم در هم بپیچد.∎​