زهره نوروزپور: همزمان با رأی گیری در سنا علیه عربستان سعودی که در تاریخ مجلس نمایندگان این کشور بی سابقه بود است (اینجا)، طرف های یمنی در سوئد به توافق رسیدند.(اینجا) با این حال جوهر امضای این توافق هنوز خشک نشده بود که رسانه های خبری خلیج فارس از بمباران شدید الحدیده خبر دادند. این در حالی است که حامیان و همپیمانان سعودی در واکنش به توافق حاصل شده در سوئد معتقدند که صلح به درخواست آنها انجام شده است! ائتلاف عربی در جنگ یمن در  حالی مدعی صلح و خواهان آتش بس و ادامه مذاکرات برای پایان جنگ شده اند که سنای آمریکا به پایان حمایت نظامی از عربستان در جنگ یمن رأی مثبت داد.

در اولین بند از توافق بر آتش بس در الحدیده تأکید شده است که دبیرکل سازمان ملل مدعی اجرای آن است؛ مهمترین بندهای توافق بدین شرح است: 

- آتش‌بس در استان الحدیده و سواحل الصلیف و رأی عیسی و الحدیده و خروج نیروهای هر دو طرف به مناطق مورد توافق

- طرفین نباید هیچ‌گونه تجهیزات نظامی به منطقه وارد کنند

- تسهیل حرکت شهروندان و جابه جایی کالا

- بازگشایی گذرگاهها برای رسیدن کمک‌های بشردوستانه

- برچیدن تمامی مظاهر نظامی در شهر الحدیده

- تمامی درآمد حاصله از بندر الحدیده در بانک مرکزی ذخیره شود

شبکه تلویزیونی الجزیره عربی در گزارشی اعلام کرد جنبش انصارالله یمن پیروز مذاکرات سوئد بوده است. ناظران می گویند عربستان از سوی آمریکا تحت فشار بی‌سابقه ای قرار دارد و نمایندگان مجلس آمریکا در همین چارچوب روز چهارشنبه به قطع حمایت از سعودی در جنگ یمن رأی مثبت دادند. با اینحال وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد:‌ صلح ممکن است و پایان این مذاکرات احتمالا آغاز فصل جدیدی در یمن است. (اینجا)

سنای آمریکا با تصویب دو قطعنامه علیه عربستان سعودی نه تنها عملا راه خود را از دونالد ترامپ رئیس جمهوری ایالت متحده جدا کرد بلکه گام بلندی برای آغاز تغییر در هفت دهه مناسبات نزدیک با سعودی ها برداشت. (اینجا)این در حالی است که مایک پمپئو رای گیری مجلس سنا را بی اهمیت و بی تاثیر خواند. (اینجا)

در این باره سردار حسین علایی کارشناس مسائل استراتژیک در یادداشتی برای خبرآنلاین نوشت: سرانجام پس از حدود چهار سال جنگ عربستان در یمن که با حمایت آمریکا و با بهره گیری از تسلیحات و جنگ افزارهای آمریکایی انجام می شود، سنای آمریکا به این نتیجه رسید که آمریکا باید دست از حمایت عربستان در تداوم این جنگ بردارد.

دلیل چنین مصوبه ای از سوی مجلس سنای آمریکا دست داشتن و دخالت مستقیم محمد بن سلمان در قتل خاشقچی خبرنگار واشنگتن پست است. برخی از صاحبنظران معتقدند که اصولا خاشقچی بدلیل انتقاداتش از آل سلمان برای راه اندازی جنگ یمن و فرو بردن عربستان در باتلاق درگیری های یمن به قتل رسیده است و حالا مجلس سنای ایالات متحده با مصوبه خود در واقع دیدگاه های خاشقچی را می پذیرد.

اما برای بسیاری از تحلیلگران از قبل هم مشخص بود که برنده جنگ یمن، عربستان و امارات و آمریکا نخواهند بود بلکه تداوم درگیری های یمن فرصت مناسبی را در اختیار حوثی‌ها قرار خواهد داد تا یک سازمان مسلح غیرمتقارنی را در کنار دریای سرخ و تنگه باب المندب بوجود آورند که در دراز مدت دردسرهای آن برای عربستان و آمریکا فراتر از نقش حزب الله لبنان در برابر اسرائیل باشد.

بنابراین برقراری آتش بس در بندر حدیده و مصوبه سنا گام اول برای بیرون راندن عربستان از بحران یمن است که امید است به نفع مردم قحطی زده یمن تمام شود.(اینجا)

در همین باره حسن هانی زاده کارشناس خاورمیانه و مسائل عرب، در پاسخ به این سوال؛ آیا طرح مجلس سنا ارتباطی با روند مذاکرات صلح یمن در استکهلم دارد؟ و آیا این مذاکرات خروجی قابل قبولی داشته است؟به خبرآنلاین گفت:

آغاز روند مذاکرات صلح بین انصارالله و نمایندگان دولت مستعفی عبدربه منصور هادی در استکهلم سوئد نشان میدهد که جامعه جهانی به این نتیجه رسیده که بیش از اندازه از سیاست های تهاجمی وغیرمسئولانه محمدبن سلمان در داخل عربستان و در سطح منطقه پشتیبانی کرده است.

از سوی دیگر آمریکا، فرانسه، انگلیس، آلمان و برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا طی دو سال اخیربه اندازه کافی سلاح پیشرفته به عربستان فروخته اند اما این سلاحها عملا نتوانستند در تغییر معادلات جنگ به نفع ریاض موثر باشند.

جهان طی 3 سال جنگ ظالمانه عربستان علیه مردم بیدفاع یمن سکوت اختیار کرد و در پرتو این سکوت بود که عربستان وهمپیمانان این کشور توانست هزاران زن و کودک بیگناه یمنی را قتل عام کنند .جامعه غربی ثابت کرد که موضوع حقوق بشر و دموکراسی تنها ابزاری در خدمت منافع بازیگران قدرتمند جهانی است، زیرا طی 3 سال جنگ عربستان علیه مردم یمن هم کشورهای غربی و هم سازمان ملل هیچگونه تلاشی برای پایان دادن به جنگ یمن از خود نشان ندادند.

اما از آنجائی که جنگ یمن با سرنوشت محمد بن سلمان گره خورده، لذا دو حرکت موازی اخیرا در امریکا و اروپا شکل گرفته و آن حمله سیاسی مستقیم آمریکا به شخص محمد بن سلمان و آغاز مذاکرات صلح یمن در استکهلم است.

در پازل سیاسی نخست، داده ای سیاسی نشان میدهد که دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا به اندازه کافی این گاو شیرده "عربستان" را دوشیده اما محمد بن سلمان با سیاست های غیرمنطقی خود هزینه های سیاسی سنگینی برای امریکا واروپا ایجاد کرده است.(اینجا)

براساس گزارش الجزیره، ناظرانی که پرونده بحران یمن را دنبال می کنند پیشرفتی را که در گفتگوهای میان طرف های یمنی حاصل شده بویژه توافقی که در زمینه بندر حدیده و تبادل اسرا به دست آمده کم اهمیت نمی دانند. در این میان توافقی که بر سر بندر حدیده به دست آمد، از اهمیت بیشتری برخوردار است. بر اساس این توافق در استان حدیده یمن آتش بس برقرار می شود و نیروها از این استان خارج می شوند و در خارج از آن مستقر می شوند.

اما آنچه برای بسیاری و از جمله دبیر کل سازمان ملل متحد نگران کننده است مساله پایبندی تمامی طرف ها به مفاد توافق سوئد است.
برخی از یمنی ها نگرانند سود اصلی این مذاکرات نصیب دولت قانونی (دولت فراری و مستعفی منصور هادی) یمن نشده است. آنها معتقدند نتایج به دست آمده از رایزنی های سوئد باعث تثبیت تسلط انصارالله بر مناطق تحت کنترل شان است و علاوه بر این, رایزنی های سوئد دستاوردهای سیاسی نیز برای آنها داشته است که یکی از این دستاوردها این است که دولت منصور هادی آن ها را به عنوان شریکی اساسی در هرگونه فرایند حل و فصل بحران یمن به رسمیت شناخته است.

این ناظران بر این باورند که توافق به ضرر دولت قانونی یمن (دولت منصور هادی) بوده است و آنها طرف ضعیف این توافق بوده اند. این در حالی است که انصار الله یمن از فشارهای سعودی بر دولت بی اختیار منصور هادی بهره بردند.

عربستانی که به دولت منصور هادی برای شرکت در گفتگوهای سوئد فشار وارد کرده به نوبه خود تحت فشار آمریکا قرار دارد و مساله جمال خاشقچی برای این کشور دردسر ساز شده است. ای بسا سعودی ها تلاش کرده اند از حومه استکهلم در برابر تلاش قانونگذاران آمریکایی دست به حرکتی پیش دستانه بزند. اما قانونگذاران آمریکا به عربستان مهلت نداده و با تصویب قطعنامه ای محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی را مسئول قتل خاشقچی دانستند. این در حالی بود که ترامپ می کوشید بر نقش بن سلمان در این پرونده سرپوش بگذارد.

این امر یک ناکامی برای ائتلاف محسوب می شود همچنان که توافقی که در سوئد راجع به بندر حدیده صورت گرفت یک پیروزی برای ائتلاف عربی نبود.

ادامه واکنش ها

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب رویکرد مسئولانه خود در قبال بحران های منطقه ای نقش سازنده ای در ترتیبات اجرایی گفتگوهای یمنی - یمنی در سوئد ایفا کرده و همچنان در راستای طرح چهار ماده ای ارائه شده از سوی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران راه حل نهایی بحران یمن را توقف جنگ و خونریزی و تداوم گفتگوهای یمنی - یمنی می داند

سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به نتایج مذاکرات طرف های اصلی بحران یمن در استکهلم ضمن استقبال از تفاهمات و توافقات صورت گرفته میان طرفین با نظارت نماینده دبیر کل سازمان ملل متحد، گام های مثبت اعتماد ساز و توافقات اولیه حاصله را برای استمرار گفتگوها امیدوارکننده خواند.

قاسمی توافق حاصله در خصوص شهر و بندر الحدیده را بسیار مهم ارزیابی و خاطر نشان کرد: این تفاهم نشان می دهد گروههای یمنی حاضر در گفتگوها به دقت و درستی شرایط اسفبار بار مردم مظلوم یمن را درک کرده و برای جلوگیری از وخامت بیشتر اوضاع در آن کشور به دلیل تشدید درگیری ها در اطراف الحدیده استمرار وصول کمک های انسانی را بر منافع گروهی خود ترجیح داده‌اند.

سخنگوی وزارت امور خارجه ابراز امیدواری کرد بندر حدیده و سایر بنادر و فرودگاههای یمن از جمله فرودگاه صنعا هر چه سریع تر برای دریافت کمکهای انساندوستانه و فعالیتهای مدنی به منظور کاهش رنج و آلام مردم یمن آماده سازی شوند.
 
وی همچنین افزود: امیدواریم تفاهم های حاصله در چارچوب وبازه زمانی تعیین شده اجرایی و زمینه لازم را به منظور دور بعدی گفتگوها در آینده نزدیک برای رسیدن به توافق نهایی فراهم کند.

سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران در چارچوب رویکرد مسئولانه خود در قبال بحران های منطقه ای نقش سازنده ای در ترتیبات اجرایی گفتگوهای یمنی - یمنی در سوئد ایفا کرده و همچنان در راستای طرح چهار ماده ای ارائه شده از سوی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران راه حل نهایی بحران یمن را توقف جنگ و خونریزی و تداوم گفتگوهای یمنی - یمنی می داند.

در همین باره نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور یمن با تاکید براین که نباید توافق به دست آمده میان طرف های یمنی را کوچک دانست، از شورای امنیت خواست تا مجوز نقش نظارتی سازمان ملل بر آتش بس در الحدیده را تصویب کند.

به گزارش خبرنگار ایرنا، مارتین گریفیتس روز جمعه در نشست شورای امنیت که با موضوع خاورمیانه و یمن برگزار شد، به صورت ویدئو کنفرانس، گزارشی از نشست طرفین درگیری در سوئد ارائه کرد.
وی در بخشی از این گزارش از عبدالمالک الحوثی رهبر انصار الله یمن که تعهد خود را برای پیشرفت مذاکرات نشان داد، تشکر کرد و گفت: در طول مذاکرات متوجه شدم که او به طور مستمر با هیات خود در ارتباط بود و این برای ما امیداور کننده است که این توافقات مورد احترام قرار گیرد.

نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد با بیان اینکه نخستین توافق این بود که دو طرف به درگیری در بندر الحدیده پایان دهند، افزود: شورای امنیت ماه ها به دنبال رسیدن به این مساله بود و ما اکنون آن را در اختیار داریم.

گریفیتس با بیان اینکه پایان درگیری در الحدیده از 13 دسامبر آغاز شده است، ادامه داد: از سازمان ملل متحد خواسته می شود که بر اجرای کامل این توافق نظارت کند و من مطمئن هستم که شورای امنیت می خواهد به این نیاز توجه کند.

وی تاکید کرد داشتن یک رژیم نظارتی قوی و صحیح نه تنها اساسی است بلکه یک نیاز فوری است و دو طرف به ما گفتند که از آن استقبال خواهند کرد.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد دلیل تمرکز توجه ها به بندر الحدیده را اینگونه توضیح داد: این بندر تنها خط ارتباطی حیاتی برای برنامه های انسان دوستانه ای است که جان میلیون ها یمنی به آن وابسته است.

گریفیتس ادامه داد: پیش بینی از قحطی گسترده، حل و فصل مساله الحدیده را ضروری و اساسی کرده است. به خاطر همین، حل و فصل این موضوع پیرامون مسایل انسان دوستانه و نیازهای اولیه زندگی بوده است.

وی تصریح کرد: اجازه دادن به سازمان ملل برای ایفای نقش خود در این بندر، نخستین گام حیاتی است. ما باید در روزهای آینده به این خواسته دست یابیم. سازمان ملل متحد باید رهبری نظارت بر ترابری از طریق بنادر دریای سرخ، الصلیف و راس عیسی را بر عهده بگیرد.
نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل متحد در امور یمن ابزار امیدواری کرد تا اواسط ما ژانویه 2019 حدود چهار هزار زندانی مبادله شوند و گفت: ما هنوز باید موافقتنامه هایی را برای باز شدن فرودگاه صنعا و اقدامات لازم برای بهبود عملیات و دسترسی بانک مرکزی یمن به عنوان یک شرط برای پرداخت کامل حقوق کارمندان دولت داشته باشیم.

همچنین معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور انسان دوستانه و کمک های اضطراری با بیان اینکه نیمی از جمعیت یمن به مواد اولیه زندگی نیازمند هستند، گفت توافق سوئد بین طرف های یمنی هنوز تاثیری بر مردم این کشور نداشته است.

عربستان دستاورد سوئد را مصادره کرد

در همین حال وزیر امور خارجه عربستان در حالی مدعی تلاش ولیعهد سعودی برای موفقیت مذاکرات سوئد شد که ائتلاف به رهبری ریاض، آغاز کننده جنگ در یمن با بیش از 16 هزار کشته در سه سال گذشته است.

عادل الجبیر در حساب توئیتری خود اعلام کرد که اجرای توافقنامه استکهلم گامی مهم برای امنیت، حاکمیت و یکپارچگی یمن به شمار می رود.
وی گفت که عربستان به رهبری سلمان بن عبدالعزیز پادشاه و محمد بن سلمان ولیعهد برای دستیایی به راه حل سیاسی در یمن به ویژه بر اساس قطعنامه 2216 شورای امنیت، تلاش کرد.
وی همچنین مدعی شد که بن سلمان برای موفقیت مذاکرات استکهلم تلاش های زیادی انجام داد.(اینجا)

همچنین اخبار رسیده حاکی از آن است که وزیر کشور دولت مستعفی یمن و متحد سیاسی-نظامی ائتلاف سعودی با وجود امضای توافق صلح سوئد از سوی هیات اعزامی دولت متبوع خود از هم اکنون با کوک کردن ساز مخالف، این توافقنامه را به نفع انصارالله دانست و مدعی شد که این جنبش در عمل توافق های به دست آمده را اجرا نخواهد کرد.

به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، احمد المسیری با بیان اینکه نباید به این توافق ها زیاد خوشبین بود، گفت که توافقنامه سوئد به شبه نظامیانی که بر علیه کشور و دولت قانونی شورش کردند فرصت بیشتری برای ادامه حیات و نقض قوانین علیه مردم و دولت یمن خواهد داد.

معاون نخست وزیر دولت مستعفی یمن افزود: این توافقنامه برای حوثی ها (انصارالله) که در الحدیده در آستانه شکست و نابودی قرار داشتند، پیروزی به شمار می رود.

وی همچنین گفت: براساس تفسیرهای کودتاچیان توافق الحدیده به شکست خواهد انجامید.

المسیری با ابراز تاسف نسبت به پذیرش این توافقنامه از سوی کشورهای عضو ائتلاف عربی به سرکردگی عربستان، افزود: آنها که در همه چیز به دولت قانونی فشار می آوردند پس چرا در این مورد به طرف مقابل فشار نیاوردند. این به معنای پذیرش شکستی است که همه را پشیمان خواهد کرد.

وزیر کشور دولت عبدربه منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی یمن همچنین ادعا کرد که بقای یمن تنها با پیروزی این دولت بر نیروهای انصارالله امکان پذیر است.

این اظهارات در حالی صورت می گیرد که پس از توافق آتش‌بسی که در مذاکرات سوئد حاصل شد، درگیری‌ها در مناطق شرقی حدیده در یمن بالا گرفت و جنگنده‌های ائتلاف عربی به رهبری عربستان ۲۱ بار حدیده را هدف حملات خود قرار دادند.

جنگنده‌های ائتلاف عربی به رهبری عربستان مناطقی در التحتیا و بیت الفقیه را هفت بار هدف حملات خود قرار دادند، همچنین بمب‌های خوشه‌ای علیه مزارع موجود در منطقه المجامله در حدیده پرتاب شدند.

این در حالی است که مارتین گریفیث، فرستاده سازمان ملل به یمن اعلام کرد که طرف‌های درگیر در یمن موافقت خود را با نظارت سازمان ملل بر بندر حدیده اعلام کردند.

طبق گزارش رویترز، درگیری‌ها در مناطق شرقی شهر حدیده پس از توافقنامه صلح بالا گرفت.

یحیی سریع، سخنگوی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن اعلام کرد، طی ۲۴ ساعت اول پس از مذاکرات سوئد، ۲۱ حمله هوایی از طرف دشمن علیه حدیده انجام شده و توپخانه‌های آنها به شدت این مناطق را هدف آتش خود قرار دادند، بیش از ۱۰۰ خمپاره به شکل بی‌هدف علیه برخی محله‌های مسکونی شهر حدیده پرتاب شده و مزدوران دشمن پس از اتمام مذاکرات تلاش کردند به ویژه در جبهه‌های ساحل غربی نفوذ کنند اما نیروهای ما با پوشش آتش‌بار تلاش آنها را ناکام گذاشته و مسیرهای سمت الدریهمی را به شدت بمباران کردند.

یحیی سریع با اشاره به آمادگی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن برای پاسخ به این تجاوزات دشمن تاکید کرد: این ارتش و کمیته‌ها برای ایجاد فضای مناسب جهت به ثمر رساندن اقدامات برای برقراری صلح و نیز پایان دادن به مشکلات یمنی‌ها تلاش می‌کنند.

این درگیری‌ها پس از توافق طرف‌های یمنی در مذاکرات استکهلم با توقف فوری آتش‌بس در حدیده و بندر آن و نیز الصلیف و راس عیسی شکل گرفتند.

همچنین در متن توافقنامه دو طرف تعهد دادند، هیچ‌گونه تجهیزات نظامی را به استان و شهر حدیده منتقل نکرده و تمامی جنگ‌افزارها و تسلیحات را از شهر جمع‌آوری کنند.

در حالی که قرار است شورای امنیت طی چند روز آینده پیش‌نویس قطعنامه‌ای را برای نظارت بر اجرای توافق‌های حاصل شده میان طرف‌های یمنی تصویب کند، فرستاده سازمان ملل تاکید کرد که هر دو طرف با نظارت سازمان ملل بر بندر الحدیده موافقت کرده‌اند.

همچنین مارک لوکوک معاون دبیرکل سازمان ملل در امور بشردوستانه گزارشی به شورای امنیت ارائه و تاکید کرد: توافق الحدیده ما را به توقف کامل درگیری‌ها در یمن نزدیک می‌کند. ما باید تلاش کنیم که طرف‌های یمنی به تعهدات‌شان در این باره عمل کنند. بیش از 20 میلیون یمنی یا دو سوم ساکنان این کشور امنیت غذایی ندارند. یمن با فاجعه دردناکی روبه‌روست و میلیون‌ها تن از گرسنگی و بیماری رنج می‌برند. پیام آنها به جهان این است که باید این جنگ پایان یابد.

وی بار دیگر بر توقف درگیری‌ها، حمایت از رساندن کمک‌های بشردوستانه به ساکنان یمن، بازگرداندن ثبات به اقتصاد این کشور و حمایت از فراخوان سازمان ملل برای کمک مالی، تاکید کرد.

اعضای شورای امنیت نیز توافق‌های طرف‌های یمنی در مذاکرات سوئد را ستودند.

نیکی هیلی نماینده دائم آمریکا در سازمان ملل از اعضای شورای امنیت خواست از طریق دستاوردهای کنونی برای تحقق صلح در یمن گام بعدی را بردارند.

نماینده انگلیس در سازمان ملل نیز در این نشست تاکید کرد: ما برای حمایت از توافق‌های حاصل شده میان طرف‌های یمنی و اجرای آن تلاش می‌کنیم و خواهان همکاری با طرف‌های ذیربط برای انجام ماموریت نظارت هستیم.

پیشتر ایران، آمریکا و کشورهای عربی نیز از این توافقنامه استقبال کرده بودند.

به گزارش خبرآنلاین، نمایندگان دولت نجات ملی و دولت فراری یمن روز پنجشنبه پس از یک هفته مذاکره با نظارت سازمان ملل، درباره آتش بس در شهر و بندر الحدیده و بنادرالصلیف و عین عیسی به توافق رسیدند.

طرف های شرکت کننده در مذاکرات سوئد روز گذشته به توافق های مهمی از جمله عقب نشینی نیروهای نظامی دو طرف از شهر و بندر الحدیده ظرف 14 روز دست یافتند.
چهارمین دور مذاکرات صلح یمن پنجشنبه هفته گذشته با میانجیگری گریفیتس نماینده ویژه سازمان ملل متحد در استکهلم سوئد آغاز شد.

ریاست هیات مذاکره کننده انصارالله (هیات صنعا) را 'محمد عبدالسلام' و ریاست هیات دولت مستعفی (هیأت ریاض) را «خالد الیمانی» وزیر خارجه دولت عبدربه منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی و فراری یمن برعهده داشتند.

عربستان و امارات از ششم فروردین سال 94 در قالب ائتلافی از چند کشور عربی و با کمک و چراغ سبز آمریکا، حملات گسترده ای را علیه یمن فقیرترین کشور عربی آغاز کردند تا به بهانه بازگرداندن عبدربه منصور هادی رئیس جمهوری مستعفی این کشور به قدرت، به اهداف و زیادخواهی های سیاسی خود جامه عمل بپوشانند.
تجاوز عربستان و امارات به یمن تاکنون منجر به کشته شدن بیش از 16 هزار یمنی بی گناه و ویرانی زیر ساخت های این کشور شده است.

52310