شناسهٔ خبر: 29970525 - سرویس اجتماعی
نسخه قابل چاپ منبع: دانشجو | لینک خبر

گزارش| به مناسبت آغاز هفته پژوهش

پژوهش در ایران جایگاه خود را پیدا نکرده است/ هفته پژوهش و فناوری بهانه‌ای برای رشد و شکوفایی ظرفیت‌ها

از آنجا که پژوهش یک مسئله بسیار مهم و حیاتی در تولید علم، صنعت و اقتصاد در جوامع پیشرفته به حساب می‌آید، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هفته آخر آذر را به عنوان هفته پژوهش نامگذاری کرده است.

صاحب‌خبر -

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو؛ حمیده آقاجانی - روز‌های پایانی پاییز است و برگ‌ریزان به پایان می‌رسد، اما برای اهل علم و دانشگاه آغاز بهاری نو است، بالطبع هر آنچه که در حوزه علم و علم آموزی به مرحله ظهور و بروز می‌رسد از سرچشمه تحقیق و پژوهش نشات می‌گیرد.

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری سال ۱۳۷۹ با هدف ترویج فرهنگ پژوهش هفته آخر از آخرین ماه پاییز را به نام «هفته پژوهش» نامگذاری کرد. بدون شک همه کسانی که درگیر تعلیم و تربیت هستند به این موضوع اذعان دارند که پژوهش بنیان و شالوده اصلی رشد علمی و عملی در حوزه آموزش و در راستای آن توسعه جامعه در همه ابعاد خواهد بود.

با نگاهی به کارنامه پیشرفت کشور‌های توسعه یافته در می‌یابیم که خلاقیت و نوآوری جزئی لاینفک از حوزه‌های کاری آن‌ها به شمار می‌رود و در بحث آموزش و دانشگاه به فناوری نوین توجه خاصی شده و بر روی خلاقیت حساب ویژه‌ای باز شده است.

توسعه پایدار بر مبنای فناوری و خلاقیت

با مروری بر توسعه کشور‌های پیشرفته و صاحب فناوری، خواهیم دید که تولید علم جایگاه ویژه‌ای در بین دولتمردان و قشر تحصیلکرده آن‌ها دارد و توسعه پایدار در این کشور‌ها بر مبنای فناوری، خلاقیت و نوآوری است و همه این بسته علمی در قالب مطالعه و پژوهش می‌گنجد.
 
پژوهش در ایران جایگاه خود را پیدا نکرده است/ هفته پژوهش و فناوری بهانه‌ای برای رشد و شکوفایی ظرفیت‌ها
 
شاید بر همین مبنا و اصل بود که ایران نیز هفته آخر آذر را هفته پژوهش نامید و در اسناد بالادستی جایگاهی خاصی برای آن در نظر گرفت، اما باید دید این اصل کلیدی در این ۱۷ سال آیا توانسته نیاز‌های اساسی صنعت و تولید ناخالص ملی ما را برآورده کند؟ آیا دانشگاه و قشر تحصیلکرده توانسته در این حوزه موفق ظاهر شود یا خیر؟

البته ناگفته نماند که از ابتدای انقلاب و همزمان با تدوین قانون اساسی به مسئله پژوهش توجه ویژه‌ای شده بود، به این صورت که در اصل‌های دوم، سوم، بیست و چهارم و سی‌ام به آن اشاره مستقیم شده است.

از جایگاه ایران در تولید مقالات تا گلایه‌مندی مسئولان و نخبگان دانشگاهی
در حال حاضر معتبرترین مقالات پژوهشی در کل جهان در نشریات بین المللی همچون آی اس آی به ثبت می‌رسد هر چند کشور ایران نیز در ثبت این مقالات جایگاه مناسبی در دنیا دارد، اما در عمل و در حوزه داخلی کشور وجود این مقالات ظاهرا موثر نبوده است، به گونه‌ای که بسیاری از روسای دانشگاه‌ها و مراکز رشد و فناوری از این موضوع گلایه‌مند هستند و یکی از دلایل این روند را نبود ارتباط مناسب دانشگاه‌ها با صنعت می‌دانند.

حتی معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم نیز بر این مسئله تاکید کردند که طی سال‌های اخیر سعی شده است تا به کیفیت و کاربردی شدن مقالات و پژوهش‌ها نسبت به کمیت آن‌ها توجه بیشتری شود.

دانشگاه‌های ایران تلاش می‌کنند تا در حوزه پژوهش عملکرد مناسبی داشته باشند و آمار نیز موید این موضوع است به طوری که در سال ۲۰۱۷ ایران در بین ۲۵ کشور تولید کننده علم در دنیا بوده و همچنین در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ در پایگاه آی اس آی در رتبه ۱۶ قرار گرفته است.

پژوهش در ایران جایگاه خود را پیدا نکرده است/ هفته پژوهش و فناوری بهانه‌ای برای رشد و شکوفایی ظرفیت‌ها
 
حمایت‌ها حوزه پژوهش را تقویت می‌کند
به طور قطع ایران این توانایی و ظرفیت را دارد تا بتواند این رتبه را ارتقا داده و جایگاه شایسته تری را از آن خود کند البته در مواردی هم شاهد آن هستیم که این مقالات و پژوهش‌ها در حوزه دانشگاهی و استارت آپ‌ها به نتیجه رسیده و یا حتی دانش‌بنیان شده‌اند، اما نکته اینجاست که در همین موارد محدود هم حمایت شایان ذکری از فارغ التحصیلان دوره دکتری به عنوان بخش مهمی از نیروی انسانی که می‌تواند در حوزه پژوهش فعال باشد، نشده است.

نبود حمایت‌های مالی مناسب و یا اختصاص وام‌های محدود و بها ندادن به حوزه پژوهش و پژوهشگران جوان شاید از عوامل مهم و موثری باشد که موجب شده بستر‌های لازم پژوهش در کشور مهیا نشود.

از آنجا که ایران کشوری جوان است و ما می‌توانیم با استفاده از این نقطه قوت در حوزه پژوهش از نظر نیروی انسانی خیالی آرام و راحت داشته باشیم. لذا؛ توقع می‌رود تا همه مسئولین از دولت و وزارت علوم تا دانشگاه‌ها و معاونین پژوهشی هر کدام به نوبه خود شرایطی را فراهم آورند تا مسئله پژوهش در ایران و دانشگاه‌های ایرانی در سطح بین الملل جایگاه حقیقی خود را به دست آورد.

هفته پژوهش امسال با رنگ و بوی جلسات هم‌اندیشی
مسعود برومند معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، در گفتگو با خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، شعار نوزدهمین دوره از هفته ملی پژوهش و فناوری را «پژوهش هدفمند، فناوری ارزش آفرین در خدمت تولید ملی» عنوان کرد و گفت: از امروز شنبه ۲۴ آذرماه برنامه‌های هفته پژوهش را در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی پی می‌گیریم و سعی داریم با تجلیل و تقدیر از پژوهشگران برتر هر حوزه ضمن تشویق و ایجاد فرهنگسازی برای تقویت این حوزه، جلسات هم‌اندیشی و هم‌فکری داشته باشیم تا نسبت به رفع مشکلات حوزه پژوهش و فناوری اقدام کنیم.

وی ادامه داد: برگزاری هفته ملی پژوهش و فناوری جزو برنامه‌هایی است که وزیر علوم در ابتدای حضورشان در وزارتخانه مطرح کردند و برای آن برنامه‌های خاصی را به مجلس ارائه و مطابق آن ماموریت‌های سازمانی را آماده کردند؛ از این رو قرارگرفتن در این هفته نتیجه تلاش‌ها و سیاست‌هایی است که وزارت علوم در دوره جدید پیگیری می‌کند.

برومند همچنین نامگذاری روز‌های هفته پژوهش ۹۷ را به شرح زیر اعلام کرد که متناسب با هر روز برنامه‌های ویژه‌ای تدارک دیده شده است:
شنبه ۲۴ آذرماه؛ روز پژوهش و فناوری، مدرسه و دانشگاه
یکشنبه ۲۵ آذرماه (روز نامگذاری شده به نام پژوهش)؛ تجلیل از پژوهشگران و فناوران، پژوهش و فناوری و رسانه
دوشنبه ۲۶ آذرماه؛ پژوهش و فناوری و چالش‌های ملی
سه شنبه ۲۷ آذرماه (روز نامگذاری شده به نام وحدت حوزه و دانشگاه)؛ پژوهش و فناوری، علوم انسانی و هنر
چهارشنبه ۲۸ آذرماه؛ پژوهش و فناوری، مسئولیت‌های اجتماعی و پژوهش و فناوری، تعاملات بین‌المللی

نظر شما