دنیای «نمایش» دیگر آرام نیست
گویا سریال هنجارشکنی در نمایشها را پایانی نیست و این موضوع در حال تبدیل شدن به یک رویه معمول در تئاتر کشور است. همین چندی پیش بود که تیزر موزیکال همراه با پشت صحنههایی از حرکات موزون یک نمایش در تئاترشهر، سبب شد که حتی مقام قضایی به موضوع ورود کند. پس از آن قیمتهای بلیت تئاترهای لاکچری، حواشی تذکر مجلس و خانه تئاتر و حالا هم موضوع استفاده از کلاهگیس سبب شده که دنیای آرام «نمایش» هر روز خبری بر خروجی رسانهها داشته باشد.
صاحبخبر - استفاده هنجارشکنانه از کلاهگیس در نمایشها در حال تبدیل شدن به یک رویه است و اخیراً در نمایشهایی همچون «فاندو و لیز»، «شلیک به تئاتر شهر»، «محبوبهها»، «بینوایان» و «شیروانی داغ» از این ابزار به شیوهای تأمل برانگیزاستفاده شده است؛ موضوعی که تذکر مجلس به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در عرصه تئاتر را در پی داشته و حالا نیز یکی از مراجع تقلید هم در این خصوص هشدار داده است. آیتالله جعفر سبحانی با بیان اینکه مطلع شدهام در تهران تئاتری برگزار شده که دختران با کلاه گیس در آن بازی میکنند، اظهارکرد: این حرکت در جمهوری اسلامی چهمعنایی دارد؟ به معاون وزیر ارشاد تذکر دادیم تا هرچه سریعتر به این مسئله رسیدگی کند. اما شهرام کرمی مدیرکل هنرهای نمایشی در پاسخ به این هشدار، بیان کرد که اتفاق رخ داده مربوط به اجرای افتتاحیه یک نمایش بوده است که به محض اطلاع از آن، تذکرات لازم به گروه اعلام و گروه موظف شد ضمن استفاده از حجاب مرسوم، شرایط را به گونهای رقم بزند که کلاهگیس بودن بازیگران زن قابلتشخیص باشد. پاسخ وزارت ارشادیها به این ماجرا در این خصوص سیدمجتبی حسینی معاون امور هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با اشاره به نظارت بر نمایشها بر اساس قوانین اظهارکرد که نگرانیهای جامعه، مراجع تقلید و علما در مسائل هنر مورد توجه است و قانون و موارد شرع و عرف در تئاترها رعایت میشود. وی با بیان اینکه امیدواریم همواره با اطلاعات جامع و دقیق به مسایل هنری نگاه شود ادامه داد: موضوعی که درباره یکی از تئاترها در یکی از سالنهای شهر تهران عنوان شده، فقط در اجرای نخست بوده و بعد از گفتوگو با گروه، این موضوع در اجراهای بعدی نمایش تکرار نشد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز درباره برخی حاشیههایی که این روزها برای تئاترهای روی صحنه پیش آمده با بیان اینکه بولتنسازیها همیشه ادامه خواهد داشت! گفت: بسیاری از سوءتفاهمها در حوزه تئاتر با گفتوگو کمتر خواهد شد زیرا برای جامعه تئاتری اخلاق، عرف و قانون اهمیت دارد. سید عباس صالحی در گفتوگو با ایسنا تصریح کرد: برداشت من این است که جریان رو به رشدی در تئاتر داشته، داریم و حتماً خواهیم داشت. طبیعی است در جامعه متکثر، سلیقههای مختلفی وجود دارد که در آنها مرجعیت با قوانین لازمالاجرای کشور و گفتوگو کردن برای کاهش دغدغههای مجموعههاست. جامعه تئاتری ایران جامعهای است که به هنجارها، قانون و عرف توجه دارد و با این معیار حرکت کرده و میکند؛ طبیعتاً برخی حوزهها که ممکن است حساسیتهایی داشته باشند در گفتگو با آنها و نسبت پیدا کردن بیشتر با جامعه تئاتری، حساسیتها را میتوان کاهش داد. تلاش نافرجام یک نمایش برای دور زدن نظارتها اما اوایل آبان ماه بود که نمایش «فاندو و لیز» نوشته فرناندو آرابال و کارگردانی هوشمند هنرکار از سیام مهر ماه اجرای خود را در خانه نمایش مهرگان روی صحنه برد اما به دلیل برخی مسائل پس از یک هفته و حواشی پیش آمده اجرای این کار متوقف شد. مهدی علینژاد مدیر تماشاخانه مهرگان در گزارشی که برای توقف این نمایش به تازگی منتشر کرده، آورده که علت توقف این نمایش استفاده بدون مجوز از کلاه گیس قرمز و پخش بدون مجوز تیزر بوده است؛ هر چند کارگردان در کمال تعجب این موارد را رد کرده است! علینژاد درباره مسائلی که برای این نمایش پیش آمده و حواشی رخ داده به فارس گفت: این نمایش ۶ شب در مهرگان اجرا رفت که قرار بود ۲۰ اجرا در این سالن داشته باشد. در پیوست قراردادهای ما با گروههای نمایشی، دستورالعملهای اجرایی مطرح میشود که میبایست کارگردان یا تهیهکننده به مفاد آن متعهد شوند؛ یکی از بندهای این دستورالعمل ممنوعیت استفاده از کلاه گیس در اجراهاست. مدیر تماشاخانه مهرگان افزود: ما هم در بخشنامهای که اخیراً شورای نظارت در ۱۰ بند برایمان تعیین کرده تعهد میدهیم که نظارت کامل بر نمایشها داشته باشیم و مواردی را که خلاف شرع و عرف جمهوری اسلامی است، گزارش کنیم یا خودمان مستقیم وارد شویم. وی با تأکید بر اینکه در نمایش هنرکار از کلاهگیس برای بازیگر زن استفاده شده و این مشکل نظارتی داشته است، گفت: در بازبینی مرکز شورای نظارت از کلاهگیس استفاده نشد، تیزری هم که با کلاهگیس ساخته شد، توسط شورای نظارت مجوز دریافت نکرد اما در فضای مجازی منتشر شده است. در اجرا هم از کلاه گیس استفاده کردند. ما چند بار تذکر شفاهی دادیم اما به آن عمل نشد، بعد هم نامه کتبی نوشتیم. علینژاد با بیان اینکه آبرو و حیثیت از پول برایش با ارزشتر است، تصریح کرد: دو مسئله باعث شد من مستقیم جلوی نمایش را بگیرم، هر چند این اجازه را هم به عنوان مدیر سالن دارم که دست به چنین کاری بزنم. مشکلات نظارتی و ممیزی یکی از این موارد است. مرکز هنرهای نمایشی هم به ما تذکر داده که اگر حواسمان نباشد و جلوی کارها را نگیریم، دیگر کسی نیست تا حمایت از ما بکند. وی در پاسخ به این سؤال که مسئله مالی کارگردان نمایش با او چگونه میشود، گفت: فعلاً که کارگردان تصمیم گرفته از ما شکایت کند و گفتوگویی با من نکرده است که بخواهم تصمیمی بگیرم اما من پای همه چیز ایستادهام و به لحاظ قانونی هم حق گرفتن جلوی اجرای نمایش او را داشتهام.∎
نظر شما