رسانههاي اجتماعي (به انگليسي: Social media) اصطلاح استفاده از فناوريهاي مبتني بر وب، تلفن همراه و ارتباطاتي که به گفتگو تعامل داده ميشود گفته ميشود.
رسانههاي اجتماعي برنامههاي کاربردي مبتني بر اينترنت است که بر روي پايههاي ايدئولوژيک و فناوري وب 2.0، به کاربران اجازه ايجاد و تبادل توليد محتوا را ميدهد. رسانههاي اجتماعي ميتواند بر روي بسياري از اشکال مختلف، از جمله تالار گفتگو، وبلاگ ها، وبلاگ اجتماعي، ميکروبلاگينگ، ويکي، پادکست ها، عکسها يا تصاوير، ويدئو، در قالب يک نوع امتياز بر پايه مشارکت اجتماعي، محسوب شود.
رسانههاي اجتماعي عنواني است که در سالهاي اخير به مجموعه سايتها و ابزارهايي اطلاق ميشود که در فضاي ايجاد شده به وسيله رسانههاي نوين از قبيل شبکههاي ارتباطي، اينترنت و تلفنهاي همراه، متولد شدهاند و رشد پيدا کردهاند. اين رسانههاي جديد ويژگيهاي ارتباطي متفاوتي با رسانههاي سنتي يا قديميتر دارند. از اين رو گاهي در مقابل رسانههاي قديميتري از جمله تلويزيون، راديو، کتاب و مطبوعات، براي رسانههاي دنياي مجازي از عبارت رسانههاي اجتماعي (social media) استفاده ميشود.
آشنايي با پديده رسانههاي اجتماعي براي همه علاقهمندان فضاي مجازي و دنياي وب ميتواند جالب توجه باشد و بهطور خاص براي کساني که در حوزههاي رسانهها، ارتباطات، تبليغات و بازاريابي فعاليت ميکنند اهميت بيشتري دارد. کتاب الکترونيکي «رسانههاي اجتماعي چه هستند؟» که خلاصهاي کوتاه و اندکي تغيير يافته (به جهت ساده و قابل فهم شدن متن) از آن در ادامه ميآيد، معرفي مقدماتي و اجمالي بر پديده رسانههاي اجتماعي دارد. اين کتاب بهوسيله آنتوني مايفيلد (Antony Mayfield) در مجموعه آي.کراسينگ (iCrossing) نوشته شده و نسخه پي.دي.اف آن در 36 صفحه از طريق نشاني زير قابل دريافت است:
وبسايتها و ابزارهاي دنياي مجازي که روزگاري موضوعي جديد و حاشيهاي محسوب ميشدند حال به پديدهاي فراگير تبديل شدهاند. اين ابزارها که تحولات شبکههاي ارتباطي در گسترش آنها نقش داشتهاند اينروزها از طريق «اينترنت همراه» هم بهسادگي قابل دسترس هستند. به گروهي از رسانههاي آنلاين که در اين فضاي جديد متولد شدهاند عنوان رسانههاي اجتماعي داده شده است.
ثبت حدود 110 ميليون وبلاگ که از طريق سايت تکنوراتي پيگيري ميشوند، مشاهده روزانه حدود 100 ميليون ويدئو در سايت يوتيوب و نزديک به 123 ميليون عضو سايت فيسبوک، همگي نشانههاي اهميت فراوان پديده رسانههاي اجتماعي هستند. (آمار مربوط به ماههاي پاياني سال 2008 است.)
تغيير مفاهيم توليد و توزيع رسانهاي
در سالهاي اخير در فضاي مجازي مفاهيم توليد رسانهاي و توزيع رسانهاي دچار تغييراتي شدهاند که متفاوت با مدل رسانههاي سنتي است.
اينروزها دستگاههاي کامپيوتر شخصي، دوربينهاي ديجيتال، خطوط اينترنت پرسرعت و نرمافزارهاي کامپيوتري متنوع با قيمت پايين و فراگيري بالا در دسترس تعداد زيادي از کاربران اينترنتي قرار گرفته است. به اين ترتيب هر کاربر اينترنتي بهراحتي و در مدت زمان چند دقيقه ميتواند وبلاگ شخصي ايجاد کند و يا در انواع ديگر سايتها عضو شود و محتواهايي که توليد کرده اعم از متن، عکس، صدا و ويدئو را به راحتي منتشر کند. پس توليد رسانهاي در فرايندي متفاوت با رسانههاي سنتي صورت ميپذيرد و کاربران اينترنتي خود توليدکننده محتوا در عرصه اينترنت محسوب ميشوند.
از سوي ديگر دنياي وب براي کاربران اينترنتي در جايگاه مصرفکننده هم دستاوردهاي جديدي را عرضه کرده است. يکي از ابداعات جديدي که در سالهاي اخير دسترسي به وبلاگها و پادکستها را ساده کرده و نيروي جديد به رسانههاي اجتماعي بخشيده، تکنولوژي آر.اس.اس (RSS) است. به کمک آر.اس.اس کاربران اينترنتي ميتوانند مشترک وبلاگها و ساير سايتها و صفحات اينترنتي شوند و براي مشاهده محتواهاي توليد شده نيازي به سر زدن روزانه به صدها سايت و صفحه اينترنتي نيست. کاربران از طريق افزودن خروجي آر.اس.اس سايتها و صفحات مورد علاقهشان به يک ابزار يا نرمافزار آر.اس.اس خوان (مانند گوگل ريدر) ميتوانند بدون نياز به مراجعه مستقيم، از بهروزرساني پايگاههاي اينترنتي مطلع شوند. بدين ترتيب فرآيند توزيع رسانهاي هم صورت جديدي بهخود گرفته است.
ويژگيهاي رسانههاي اجتماعي
رسانههاي اجتماعي گروهي از انواع جديد رسانههاي آنلاين هستند که همه يا تعدادي از ويژگيهاي زير را دارند:
1) امکان مشارکت کردن: رسانههاي اجتماعي ارسال بازخورد از سوي مخاطب و همکاري و همگامي با رسانه را تسهيل کردهاند و آنرا تشويق ميکنند. اين رسانهها مرز و خطکشي بين رسانه و مخاطب را از بين بردهاند.
2) باز بودن: اغلب رسانههاي اجتماعي براي مشارکت اعضا و دريافت بازخورد باز هستند. آنها راي دادن، کامنت گذاشتن و بهاشتراکگذاري اطلاعات را تشويق ميکنند. بهندرت مانعي براي توليد و دسترسي به محتوا در اين رسانهها وجود دارد.
3) ارتباط دو سويه: رسانههاي سنتي عمل انتشار را انجام ميدادند و محتوا را براي مخاطب ارسال ميکردند، ولي در رسانههاي اجتماعي فضايي براي گفتگو و محاورهي دوطرف وجود دارد و جريان ارتباطي از حالت يکسويه به دوسويه تغيير پيدا کرده است.
4) شکلگيري جماعتهاي آنلاين: رسانههاي اجتماعي اين امکان را برقرار ميکنند که جماعتها و گروهها بهسرعت شکل بگيرند و ارتباط موثري برقرار کنند. اين جماعتهاي آنلاين ميتوانند حول علايق مشترکي مانند عکاسي، يک تيم ورزشي يا يک برنامه تلويزيوني شکل گرفته باشند.
5) توانايي برقراري ارتباط: اغلب شبکههاي اجتماعي هميشه در حال گسترش اتصالات و ارتباطاتشان هستند و با سايتها، منابع و افراد ديگر پيوند برقرار ميکنند.
ممکن است اين ويژگيها بهنظرتان آشنا بيايند. اينها در واقع همانهايي هستند که در سالهاي گذشته به عنوان ويژگيهاي آينده دنياي وب پيشبيني ميشدند. در روزگاري نه چندان دور کارشناسان و صاحبنظران، اين خصوصيات را به عنوان ايدهآلهايي که به کمک اينترنت محقق خواهند شد، مطرح کرده بودند.
انواع رسانههاي اجتماعي
رسانههاي اجتماعي را ميتوان در هفت گروه دستهبندي کرد. شبکههاي اجتماعي، وبلاگها، ويکيها، پادکستها، فرومها، کاميونيتيهاي محتوايي و ميکروبلاگها هفت نوع رسانههاي اجتماعي محسوب ميشوند. علاوه بر اينها برخي سايتهاي «دنياي مجازي» از قبيل سکندلايف (Second Life) را هم گونه ديگري از رسانههاي اجتماعي ميدانند که در سالهاي آينده گسترش بيشتري خواهند داشت.
شبکههاي اجتماعي (Social Networks) به اعضايشان اجازه ساخت صفحات شخصي و برقراري ارتباط و شبکهسازي با دوستان آنلاين را ميدهند. وبلاگها (Blogs) که شناختهشدهترين نوع رسانههاي اجتماعي محسوب ميشوند، ژورنالهاي آنلايني هستند که با محتواهاي جديد کاربران بهروز ميشوند. ويکيها (Wikis) سايتهايي هستند که به کاربران اجازه اضافه کردن و ويرايش محتوا را ميدهند و محتواي توليد شدهشان حاصل مشارکت اعضاست. پادکستها (Podcasts) فايلهاي صوتي و تصويري هستند که با قابليت مشترک شدن در اينترنت قرار داده شدهاند. فرومها (Forums) که از دوران پيش از تولد مفهوم رسانههاي اجتماعي فعاليت ميکردند فضايي براي طرح بحث و گفتگو در موضوعات مختلف محسوب ميشوند. کاميونيتيهاي محتوايي (Content Communities) امکان مديريت و به اشتراکگذاري نوع خاصي از محتوا از قبيل عکس، فايلهاي ويدئويي، متن يا لينک را فراهم ميکنند. ميکروبلاگها (Microblogging) که تلفيقي از شبکههاي اجتماعي و وبلاگهاي کوچک هستند با محتواهاي کوتاه کاربران بهروز ميشوند.
در ادامه در مورد هر کدام از انواع اين رسانههاي اجتماعي توضيحي ارائه خواهد شد.
شبکههاي اجتماعي
کاربران اينترنتي از طريق عضويت در شبکههاي اجتماعي ميتوانند پروفايلها و صفحات شخصي براي خودشان بسازند. شبکههاي اجتماعي از زنجيره به هم پيوستهاي از پروفايلها تشکيل شدهاند و اعضا ميتوانند در اين محيط با دوستانشان در ارتباط باشند. کاربران ميتوانند دوستان و آشنايان قديميشان را در شبکههاي اجتماعي بيابيند، دوستان جديدي پيدا کنند و همچنين دوستان خارج از اين فضا را به براي پيوستن به شبکههاي اجتماعي دعوت کنند.
ماياسپيس (MySpace) از جمله معروفترين و محبوبترين شبکههاي اجتماعي در دنياست. عضويت در اين سايت امکانات گستردهاي را در اختيار کاربران قرار ميدهد. بهعنوان نمونه سرويس موسيقي ماياسپيس از جمله بخشهاي پرطرفدار اين شبکه اجتماعي محسوب ميشود که تعداد زيادي موسيقيدان و گروه موسيقي در آن عضو هستند و کاربران گسترده سايت از آن استفاده ميکنند.
شبکه اجتماعي فيسبوک (Facebook) که در ابتدا بهمنظور استفاده در محيطهاي دانشگاهي طراحي شده بود و پس از مدتي براي استفاده همه کاربران عمومي شد، ديگر شبکه اجتماعي محبوب دنياي وب است. بخشي از موفقيت فيسبوک بهخاطر امکاني است که در اختيار کاربران آن قرار دارد و ميتوانند در استفاده و توسعه اپليکيشنهاي سايت مشارکت داشته باشند.
لينکدين (LinkedIn) ديگر شبکه اجتماعي مطرح دنياي مجازي است. اين شبکه اجتماعي به کاربرانش در مديريت و برقراري ارتباطات آنلاين حرفهاي و تجاري کمک ميکند. ببو (Bebo) هم از ديگر شبکههاي اجتماعي محبوب فضاي مجازي است که در بين نوجوانان طرفداران بيشتري دارد و بيشتر محبوب دانشآموزان و دانشجويان است.
وبلاگها
بهزبان ساده وبلاگ فضاي آنلايني است که در آن مطالب بهترتيب جديدترين پستها منتشر ميشوند. چند ويژگي وبلاگها را از ديگر انواع وبسايتها متفاوت و متمايز ميکند. نخست لحن نوشتاري وبلاگهاست. مطالب وبلاگها اغلب با لحن شخصي و گاه محاورهاي نوشته ميشوند و به نويسنده يا گروهي از نويسندگان تعلق دارند. ويژگي ديگر وبلاگها امکانات تعاملي آنهاست.
در وبلاگ امکان دريافت نظرات براي هر نوشته (Comments) وجود دارد. امکان ارسال و دريافت دنبالک (Trackbacks) روي هر مطلب وبلاگ از ديگر قابليتهاي وبلاگهاست که به کمک آن ميتوان بحثي را پيگيري و دنبال کرد. همچنين امکان مشترک شدن در وبلاگها از طريق دريافت مطالب بهوسيله ايميل و يا دنبال کردن مطالب در خبرخوانها بهوسيله آر.اس.اس هم وجود دارد.
راهاندازي وبلاگها بهوسيله سرويسهاي ارائه خدمات وبلاگنويسي به سادگي و رايگان ميسر است. سرويسهاي بلاگر (Blogger) و وردپرس (Wordpress) از جمله مشهورترين سرويسهاي رايگان وبلاگنويسي محسوب ميشوند. وبلاگها گونههاي متفاوتي دارند که وبلاگهاي شخصي، وبلاگهاي سياسي، وبلاگهاي تجاري، وبلاگهاي نزديک شده به ساختار رسانههاي حرفهاي و وبلاگهاي رسانههاي جريان اصلي، برخي از انواع آنها هستند.
ويکيها
ويکيها وبسايتهايي هستند که اجاره ميدهند مخاطبان و کاربران عادي اينترنت محتواي آنها را توليد و ويرايش کنند. ويکيها براي کارها و پروژههاي مشارکتي مناسب هستند. مثلا اگر قرار باشد متني طولاني را افراد مختلفي از نقاط متفاوتي بهصورت تيمي کامل کنند استفاده از مدل ويکي مناسبترين گزينه است.
ويکيپديا مشهورترين سايت ويکي در دنياست. ويکيپديا دانشنامه آزاد آنلايني است که سال 2001 شروع به فعاليت کرد و در حال حاضر بالغ بر دو و نيم ميليون مقاله فقط به زبان انگليسي و حدود يک ميليون کاربر دارد.
ويکيپديا (Wikipedia) را تقريبا اکثر کاربران دنياي مجازي ميشناسند، اما ويکيپديا تنها سايتي نيست که با مدل ويکي فعاليت ميکند. بهعنوان مثال ويکيا (Wikia)، ويکيهاو (wikiHow) و ويکينيوز (Wikinews) نمونههاي ديگري از سايتهايي هستند که بر اساس الگوي ويکي فعاليت ميکنند. ويکيا، اجتماعي از ويکيها با موضوعات مختلف است؛ ويکيهاو، يک راهنماي کاربردي براي چگونه عمل کردن در موضوعات مختلفي از قهوه درست کردن تا طرحهاي تجاري است و ويکينيوز، پروژه اخبار ويکيپدياست.
پادکستها
پادکستها فايلهاي صوتي يا تصويري هستند که در اينترنت منتشر ميشوند و کاربران ميتوانند مشترک آنها شوند. براي فايلهاي تصويري گاهي از عنوان وادکست هم استفاده ميشود و گاهي نيز پادکستها را هم شامل فايلهاي تصويري و هم صوتي ميدانند. در اينجا منظور از پادکستها هم فايلهاي صوتي و هم تصويري هستند.
اين ويژگي و قابليت مشترک شدن است که پادکستها را بهعنوان يکي از شکلهاي قدرتمند رسانههاي اجتماعي مطرح کرده است. امکان انتشار فايلهاي صوتي و تصويري در اينترنت از ابتداي سالهاي گسترش اينترنت وجود داشت، اما ويژگي پادکستها اضافه شدن خروجي آر.اس.اس به آنها و قابليت مشترک شدن و دنبال کردن بهروزرساني از طريق همين نوع خروجي است.
پادکستها همانند ضبطکنندههاي ويدئويي شخصي (PVRs)، بخشي از تغيير در الگوهاي مصرف رسانهاي هستند که بهکاربران اجازه ميدهند محتواي صوتي و تصويري را هر زمان که مناسب تشخصي ميدهند، ببينند و بشنوند.
زماني که برنامه جديدي از يک پادکست در وب منتشر ميشود، سرويسهاي اشترک پادکست و نرمافزارهاي دريافت پادکست (podcatchers) بهطور اتوماتيک از طريق آر.اس.اس مطلع ميشوند و شروع به دانلود فايل جديد ميکنند. پادکستها هم بر روي کامپيوترهاي شخصي و هم بر روي دستگاههاي همراه ضبط و پخش موسيقي مانند آيپاد، قابل استفاده و شنيده شدن هستند.
علاوه بر پادکستهاي شخصي که بهوسيله کاربران عادي اينترنت توليد ميشوند و در اينترنت منتشر ميشوند، بسياري از رسانههاي جريان اصلي هم بهتوليد و انتشار پادکست روي آوردهاند. مثلا برخي شبکههاي راديويي و تلويزيوني برنامههايشان را بهصورت پادکست در اينرنت قرار ميدهند. برخي مطبوعات و سايتها هم بخشي از محتوايشان را بهصورت صوتي و در قالب پادکست به مخاطبان عرضه ميکنند.
فرومها
فرومهاي اينترنتي قديميترين نوع از رسانههاي اجتماعي آنلاين محسوب ميشوند. فرومها معمولا حول موضوع خاصي شکل ميگيرند. مثلا موسيقي، تکنولوژي، سينما و تلويزيون، اقتصاد و غيره ميتوانند موضوعاتي باشند که مبناي ايجاد يک فروم شوند.
برخي فرومهاي عمومي هم حيطه گستردهتري از موضوعات را شامل ميشوند. معمولا هر فروم از اتاقهاي مختلفي تشکيل شده است. کاربران اينترنتي از طريق عضويت در فرومها ميتوانند وارد بخشهاي مختلف فروم شوند و موضوعات مطرح شده را مطالعه کنند يا موضوع جديدي مطرح کنند.
گاهي فرومها به عنوان بخش جانبي يک وبسايت ساخته ميشوند و گاهي بهطور مستقل اساس يک وبسايت را تشکيل ميدهند. فرومها مکان آنلاين مناسبي براي طرح موضوعات و مسائل جديد، جستجو در مورد مباحث مورد علاقه و به اشتراکگذاري اخبار و مطالب هستند.
فرومها معمولا بهوسيله يک يا چند مدير اداره ميشوند. مديران فرومها اغلب از طرح مباحث نامناسب و غيرمرتبط جلوگيري ميکنند و مطالب اينگونه را حذف ميکنند اما کمتر در هدايت مباحث نقش دارند. اين تفاوت وبلاگها و فرومهاست. وبلاگها معمولا مالک مشخصي دارند که مباحث مورد نظر را مطرح ميکند يا ميکنند ولي مباحث فرومها بهوسيله همه اعضا مطرح و پيگيري ميشود.
برخي فرومها مانند جزيرههاي دنياي آنلاين هستند و به نسبت ساير رسانههاي اجتماعي ارتباط کمتري با ديگر وبسايتها دارند. اين دروافتادگي از آنجا ناشي ميشوند که فرومها نسبت به ديگر انواع رسانههاي اجتماعي قدمت بيشتري دارند و زماني که شروع به فعاليت کردند هنوز حتي اصطلاح رسانههاي اجتماعي وضع نشده بود. با اين وجود فرومها هنوز کاربران و طرفداران زيادي دارند و محبوبيت انها در دنياي مجازي پابرجاست.
کاميونيتيهاي محتوايي
کاميونيتيهاي محتوايي اندکي شبيه به شبکههاي اجتماعي هستند؛ کاربر براي استفاده بايد ثبتنام کند و پس از ثبتنام داراي صفحه شخصي است و امکان متصل شدن به دوستان را دارد. هر چند اين نوع وبسايتها بر اشتراکگذاري نوع خاصي از محتوا متمرکز هستند.
بهعنوان مثال فليکر (Flickr) در حوزه بهاشتراکگذاري عکس فعاليت ميکند و از محبوبترين سايتهاي در زمينه تصوير در دنياست. کاربران ميتوانند تصاويرشان را در فليکر قرار دهند و مشخص کنند که اين تصاوير بهصورت عمومي منتشر شود و يا تنها براي شبکه دوستانشان قابل دسترس باشد.
يوتيوب (YouTube) نمونه ديگري از اين نوع وبسايتهاست که در حوزه اشتراکگذاري فايلهاي ويدئويي فعاليت ميکند. روزانه حدود 100 ميليون ويدئو در يوتيوب ديده ميشود. اعضاي يوتيوب ميتوانند ويدئوهايشان را در سايت آپلود کنند يا کانال شخصيشان را بر اساس ويدئوهاي مورد علاقهشان بسازند.
علاوه بر هزاران فيلم کوتاه شخصي که با دوربينهاي ديجيتالي آماتور يا وبکمها تصوير برداري شده و بهوسيله اعضاي يوتيوب درسايت قرار داده شده است، هزاران کليپ هم از برنامههاي تلويزيوني يا تکههايي از فيلمهايي سينمايي در يوتيوب قرار دارد و اين سايت را به مخزن عظيمي از تصاوير ويدئويي تبديل کرده است. برخي کاربران هم از يوتيوب براي وبلاگهاي تصويري استفاده ميکنند. يوتيوب بهعنوان شرکتي مستقل شروع به فعاليت کرد ولي موفقيت چشمگير و روبهرشد آن باعث شد توجه گوگل بدان جلب شود و در سال 2006 بهوسيله گوگل خريداري شد.
ديگ (Digg) سايت ديگري از اين نوع است که بهمنظور بهاشتراکگذاري اخبار و محتواي متني تاسيس شده و فعاليت ميکند. اعضا به اخبار و مطالبي که بهنظرشان جالب ميآيد در سايت ديگ، لينک ميدهند. ساير کاربران ميتوانند به مطالب لينک داده شده راي بدهند تا جايگاه و ارزش هر مطلب در سايت مشخص شود. هر لينک ارسال شدهاي که حائز حدنصاب مشخصي از راي ساير کاربران شود به صفحه اول سايت منتقل ميشود و در معرض بازديد تعداد بيشتري از کاربران قرار ميگيرد. ديگ مدعي است که ماهيانه 20 ميليون بازديدکننده مستقل دارد که آمار مناسبي براي سايتي از اين نوع محسوب ميشود.
ميکروبلاگها
ميکروبلاگها ابزاري هستند که مولفههايي از وبلاگنويسي با پيامهاي فوري و شبکههاي اجتماعي را ترکيب کردهاند. سايت پيشرو در عرصه ميکروبلاگها، توييتر (Twitter) است که بالغ بر يک ميليون کاربر دارد. از جمله ديگر ميکروبلاگهاي قابل اشاره و مهم در دنياي وب ميتوان به پاونس (Pownce) و جايکو (Jaiku) اشاره کرد که هر کدام تفاوتها و شباهتهايي با توييتر دارند.
اعضاي توييتر با عضويت در سايت ميتوانند مطالب کوتاهشان را منتشر کنند. اين مطالب بايد حداکثر 140 کاراکتر باشند و معمولا شامل شرح وضعيت فعلي نويسنده آن هستند. 90درصد مطالبي که در توييتر منتشر ميشوند از طريق سايت اصلي توييتر ارسال نميشوند بلکه کاربران بهجهت سهولت از امکانات و ابزارهاي واسطه براي ارسال توييتهايشان استفاده ميکنند. پيامکهاي موبايل، پيامهاي فوري و ابزارها و افزونههايي که در مرورگرها يا در محيط کامپيوتر کاربران قابل نصب هستند از جمله ابزارها براي توييت کردن محسوب ميشوند. هر کاربر توييتر داري صفحهاي شخصي است که با مراجعه به آن ميتوان از جديدترين مطالبش مطلع شد. همچنين امکان پيگيري توييتهاي هر شخص با مشترک شدن در آدرس آر.اس.اس خروجياش وجود دارد.
کاربردهاي توييتر بسيار گسترده و متنوع است. برخي کاربران از آن براي انعکاس رويدادهاي زندگي روزمرهشان استفاده ميکنند، برخي ديگر براي بهاشتراک گذاشتن افکار و عقايدشان يا برقراري گفتگو استفاده ميکنند. همچنين رسانههاي جريان اصلي مثل بي.بي.سي و سي.ان.ان هم از توييتر براي انتشار اخبار فوري استفاده ميکنند. توييتر کاربرد تبليغاتي هم دارد و به عنوان مثال باراک اوباما در تبليغاتش براي انتخابات رياست جمهوري امريکا از اين رسانه اجتماعي استفاده کرد.
نويسنده: محمد مهدي - مولايي
منبع: سايت - مديا نيوز - به نقل از مجله دنياي کامپيوتر و ارتباطات
http://www.icrossing.co.uk/fileadmin/uploads/eBooks/What_is_Social_Media_iCrossing_ebook.pdf
|
اضافه نمودن به:
نظر شما: | ||||||
نام: | ||||||
پست الکترونيکي: | ||||||
نظر | ||||||
|
|
مقالات گفتگو گزارش آموزش جهان روابط عمومي مديريت رويدادها روابط عمومي ايران کتابخانه |
تازه هاي شبکه آخرين رويدادها فن آوري هاي نو تبليغات و بازاريابي ايده هاي برتر بادپخش صوتي گزارش تصويري پيشنهادهاي کاربران اخبار بانک و بيمه |
نيازمندي ها خدمات خبرنگار افتخاري بخش اعضا دانلود کتاب پيوندها جستجوي پيشرفته موبايل آر اس اس |
بخشنامه ها پيشکسوتان لوح هاي سپاس پيام هاي تسليت مناسبت ها جملات حکيمانه پايان نامه ها درباره شارا تماس با ما |
Shara English Public Relation Social Media Marketing Events Mobile Content Iran Pr About Us - Contact US - Search |
استفاده از مطالب اين سايت با درج منبع مجاز است تمام حقوق مادي و معنوي اين سايت متعلق به شارا است info@shara.ir |
|
نظر شما