به گزارش پارسینه، در دنیای کنونی آموزش سواد رسانه‌ای به شهروندان مفهومی کلی به شمار می‌رود که به مطالعات رسانه ای، فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، سیاسی و تکنولوژیکی وابسته است و می‌توان آن را به آموزش شیوه‌های بهتر زندگی کردن در عصر اطلاعات و ارتباطات که به طور خاص در یک جامعه و به طور عام در جامعه جهانی می‌توان اطلاق کرد.
همچنین سواد رسانه‌ای را می‌توان به عنوان ابزاری برای حمایت شهروندان در برابر آثار منفی رسانه‌های جمعی دانست که چارچوبی را جهت دسترسی، تحلیل، ارزیابی و خلق پیام‌ها به اشکال مختلف از انتشار گرفته تا اینترنت، فراهم می‌کند. در واقع سواد رسانه‌ای درکی را از نقش رسانه در اجتماع شکل می‌دهد و کسب مهارت‌های ضروری تحقیق و بیان عقاید شخصی را برای شهروندان در عصر جهانی شدن ضروری می‌داند تا با ژرف اندیشی و برنامه ریزی دقیق و سنجیده نسبت به آموزش آن و استقرار یک نظام کارآمد، جهت تربیتِ شهروندی مناسب با ضرورت‌های عصر جهانی شدن در کشور اقدام‌های لازم را انجام دهد. به عبارت دیگر سواد رسانه‌ای به فرد اجازه می‌دهد با دنیای اطلاعات در تعامل باشد و هوشمندانه نیاز‌های اطلاعاتی خود را شناسایی، جستجو و بهره برداری کند.
بر پایه آمار‌ها سطح سواد رسانه‌ای در مناطق شهری بزرگ در ایران ۲۲.۹ درصد در مناطق حومه شهر ۱۸ درصد، در شهر‌های کوچک ۱۸.۹ درصد و در مناطق روستایی ۱۷.۹ درصد است. سطح سواد عمومی رسانه‌ای ایرانی‌ها نیز در سطح جهان عدد ۱۲ از ۱۰۰ است؛ بنابراین ضرورت دارد سواد رسانه‌ای و آموزش آن به شکل جدی مورد توجه سیاستگذاران در سطح کلان کشوری قرار گیرد تا بتوان معایب و مزایای آن را مورد ارزیابی قرار داد. این مفهوم اجتماعی شدنِ پله پله است که نقش وسایل نوین ارتباطی را بیش از گذشته پر رنگ می‌کند و بهره مندی از سواد رسانه‌ای را الزامی می‌سازد.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در گفت: وگو با «مهدی آرکونتن» کارشناس ارتباطات و
مشاور رسانه‌ای کمیسیون اصناف مجلس شورای اسلامی، ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای را در سطح جامعه از زوایای مختلف بررسی کرد. در ادامه این گفت: وگو می‌خوانیم:
** رسانه‌های ارتباطی بستری نوین برای تبادل اطلاعات
سواد رسانه‌ای از جمله مفاهیمی در حوزه ارتباطات است که با گسترش رسانه‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان بستری نوین برای تبادل اطلاعات از حدود ده سال قبل در ایران بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. سنجش میزان تاثیر ارتقای سواد رسانه‌ای بر تقویت توسعه سیاسی و فرهنگی جامعه نیازمند، تعریف مفهوم سواد رسانه‌ای است. به عنوان مثال، شما هنگام خرید یک دستگاه تلویزیون، همراه آن کاتالوگی را دریافت می‌کنید که نحوه راه اندازی و امکانات محصول خریداری شده را به شما آموزش می‌دهد، با ارجاع همین مصداق به مفهوم سواد رسانه‌ای می‌توان به تعریف آن رسید، یعنی مخاطبی که در مقابل حجم انبوهی از اطلاعات، شایعات و اخبار قرار گرفته با استفاده از سواد رسانه‌ای است که می‌تواند به مقیاسی برای درستی و نادرستی محتوای ارائه شده دست پیدا کند و خود را از تاثیرات مخرب شایعات و اخبار نادقیق مصون دارد.
بر همین پایه در شرایطی که ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای در میان اعضای جامعه ایرانی گسترش می‌یابد، عدم برخورداری از سواد رسانه‌ای مشابه رانندگی در یک اتوبان پرخطر بدون داشتن گواهینامه‌ی رانندگی است، زیرا سواد رسانه‌ای یاد می‌دهد که کدام پیام رسانه‌ای امن و کدام پیام انحرافی و خطرناک است و در نقطه مقابل بی سوادی رسانه‌ای باعث می‌شود تا ندانیم کدام پیام قابل اعتماد و کدام پیام فریبکارانه، جعلی و دروغ است.
** استفاده از کالا‌های فرهنگی به میزان سودمندی تربیتی
امروزه خانواده‌ها با حجم عظیمی از رسانه‌ها و کالا‌های فرهنگی روبرو هستند که توجه ویژه به سواد رسانه‌ای، به انتخاب و استفاده آگاهانه خانواده‌ها در مصرف رسانه‌ها و کالا‌های فرهنگی در محیط خانواده کمک می‌کند و موجب می‌شود که والدین هر فیلم، بازی، پویانمایی یا رسانه مجازی را تنها به دلیل جذاب و سرگرم کننده بودن برای فرزندان خود خریداری یا در منزل استفاده نکنند و در انتخاب هر رسانه و کالای فرهنگی هم به میزان سودمندی تربیتی آن و هم به ویژگی‌های رشدی فرزندان خود توجه کنند. در راستای این رویکرد، مدارس کشور‌هایی مانند ژاپن و کانادا سواد رسانه‌ای را از سنین پایین به دانش آموزان آموزش می‌دهند تا در انتخاب محتوای رسانه‌ای مورد نیاز خود گزینشی عمل کنند و از آثار مخرب آن بکاهند و این مهارت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند از میان حجم انبوه اخبار و اطلاعاتی که از سوی رسانه‌ها به آن‌ها داده می‌شود اخبار صحیح را از ناصحیح تشخیص دهند و خود را در برابر آسیب‌های ناشی از مواجهه با داده‌های ناصواب مصون بدارند.
** ارتقای فرهنگ رسانه‌ای در جهت افزایش شعور اجتماعی مخاطبان
دانش و آگاهی جامعه از اخبار دقیق می‌تواند ضمن ارتقای فرهنگ رسانه ای، شعور اجتماعی مخاطبان را نیز افزایش داده و به توسعه فرهنگی و در نهایت توسعه سیاسی کشور منجر شود و از آنجایی که در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن دوران جنگ سرد، رسانه‌ها نقش ویژه‌ای را در سیاست‌های بین المللی بازی کردند، می‌توان به این نتیجه گیری رضایت داد که ارتقای سواد رسانه‌ای یک جامعه و تولید محتوا مطابق با نیاز‌های رسانه‌ای مخاطب هدف می‌تواند عملیات روانی دشمن را خنثی کرده و اعتماد ملی را به رسانه‌های بومی افزایش دهد. اکنون لازم است بیش از گذشته به این مساله توجه کرده و با طراحی یک برنامه مدون و همه جانبه اولا مانع از گسترش آسیب‌های بی سواد رسانه‌ای شد و ثانیا با افزایش سواد رسانه‌ای جامعه ایرانی تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کرد.
همچنین سواد رسانه‌ای را می‌توان به عنوان ابزاری برای حمایت شهروندان در برابر آثار منفی رسانه‌های جمعی دانست که چارچوبی را جهت دسترسی، تحلیل، ارزیابی و خلق پیام‌ها به اشکال مختلف از انتشار گرفته تا اینترنت، فراهم می‌کند. در واقع سواد رسانه‌ای درکی را از نقش رسانه در اجتماع شکل می‌دهد و کسب مهارت‌های ضروری تحقیق و بیان عقاید شخصی را برای شهروندان در عصر جهانی شدن ضروری می‌داند تا با ژرف اندیشی و برنامه ریزی دقیق و سنجیده نسبت به آموزش آن و استقرار یک نظام کارآمد، جهت تربیتِ شهروندی مناسب با ضرورت‌های عصر جهانی شدن در کشور اقدام‌های لازم را انجام دهد. به عبارت دیگر سواد رسانه‌ای به فرد اجازه می‌دهد با دنیای اطلاعات در تعامل باشد و هوشمندانه نیاز‌های اطلاعاتی خود را شناسایی، جستجو و بهره برداری کند.
بر پایه آمار‌ها سطح سواد رسانه‌ای در مناطق شهری بزرگ در ایران ۲۲.۹ درصد در مناطق حومه شهر ۱۸ درصد، در شهر‌های کوچک ۱۸.۹ درصد و در مناطق روستایی ۱۷.۹ درصد است. سطح سواد عمومی رسانه‌ای ایرانی‌ها نیز در سطح جهان عدد ۱۲ از ۱۰۰ است؛ بنابراین ضرورت دارد سواد رسانه‌ای و آموزش آن به شکل جدی مورد توجه سیاستگذاران در سطح کلان کشوری قرار گیرد تا بتوان معایب و مزایای آن را مورد ارزیابی قرار داد. این مفهوم اجتماعی شدنِ پله پله است که نقش وسایل نوین ارتباطی را بیش از گذشته پر رنگ می‌کند و بهره مندی از سواد رسانه‌ای را الزامی می‌سازد.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا در گفت: وگو با «مهدی آرکونتن» کارشناس ارتباطات و
مشاور رسانه‌ای کمیسیون اصناف مجلس شورای اسلامی، ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای را در سطح جامعه از زوایای مختلف بررسی کرد. در ادامه این گفت: وگو می‌خوانیم:
** رسانه‌های ارتباطی بستری نوین برای تبادل اطلاعات
سواد رسانه‌ای از جمله مفاهیمی در حوزه ارتباطات است که با گسترش رسانه‌های ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی مجازی به عنوان بستری نوین برای تبادل اطلاعات از حدود ده سال قبل در ایران بیش از گذشته مورد توجه قرار گرفته است. سنجش میزان تاثیر ارتقای سواد رسانه‌ای بر تقویت توسعه سیاسی و فرهنگی جامعه نیازمند، تعریف مفهوم سواد رسانه‌ای است. به عنوان مثال، شما هنگام خرید یک دستگاه تلویزیون، همراه آن کاتالوگی را دریافت می‌کنید که نحوه راه اندازی و امکانات محصول خریداری شده را به شما آموزش می‌دهد، با ارجاع همین مصداق به مفهوم سواد رسانه‌ای می‌توان به تعریف آن رسید، یعنی مخاطبی که در مقابل حجم انبوهی از اطلاعات، شایعات و اخبار قرار گرفته با استفاده از سواد رسانه‌ای است که می‌تواند به مقیاسی برای درستی و نادرستی محتوای ارائه شده دست پیدا کند و خود را از تاثیرات مخرب شایعات و اخبار نادقیق مصون دارد.
بر همین پایه در شرایطی که ضریب نفوذ شبکه‌های اجتماعی و ماهواره‌ای در میان اعضای جامعه ایرانی گسترش می‌یابد، عدم برخورداری از سواد رسانه‌ای مشابه رانندگی در یک اتوبان پرخطر بدون داشتن گواهینامه‌ی رانندگی است، زیرا سواد رسانه‌ای یاد می‌دهد که کدام پیام رسانه‌ای امن و کدام پیام انحرافی و خطرناک است و در نقطه مقابل بی سوادی رسانه‌ای باعث می‌شود تا ندانیم کدام پیام قابل اعتماد و کدام پیام فریبکارانه، جعلی و دروغ است.
** استفاده از کالا‌های فرهنگی به میزان سودمندی تربیتی
امروزه خانواده‌ها با حجم عظیمی از رسانه‌ها و کالا‌های فرهنگی روبرو هستند که توجه ویژه به سواد رسانه‌ای، به انتخاب و استفاده آگاهانه خانواده‌ها در مصرف رسانه‌ها و کالا‌های فرهنگی در محیط خانواده کمک می‌کند و موجب می‌شود که والدین هر فیلم، بازی، پویانمایی یا رسانه مجازی را تنها به دلیل جذاب و سرگرم کننده بودن برای فرزندان خود خریداری یا در منزل استفاده نکنند و در انتخاب هر رسانه و کالای فرهنگی هم به میزان سودمندی تربیتی آن و هم به ویژگی‌های رشدی فرزندان خود توجه کنند. در راستای این رویکرد، مدارس کشور‌هایی مانند ژاپن و کانادا سواد رسانه‌ای را از سنین پایین به دانش آموزان آموزش می‌دهند تا در انتخاب محتوای رسانه‌ای مورد نیاز خود گزینشی عمل کنند و از آثار مخرب آن بکاهند و این مهارت‌ها به آن‌ها کمک می‌کند تا بتوانند از میان حجم انبوه اخبار و اطلاعاتی که از سوی رسانه‌ها به آن‌ها داده می‌شود اخبار صحیح را از ناصحیح تشخیص دهند و خود را در برابر آسیب‌های ناشی از مواجهه با داده‌های ناصواب مصون بدارند.
** ارتقای فرهنگ رسانه‌ای در جهت افزایش شعور اجتماعی مخاطبان
دانش و آگاهی جامعه از اخبار دقیق می‌تواند ضمن ارتقای فرهنگ رسانه ای، شعور اجتماعی مخاطبان را نیز افزایش داده و به توسعه فرهنگی و در نهایت توسعه سیاسی کشور منجر شود و از آنجایی که در جریان جنگ جهانی دوم و پس از آن دوران جنگ سرد، رسانه‌ها نقش ویژه‌ای را در سیاست‌های بین المللی بازی کردند، می‌توان به این نتیجه گیری رضایت داد که ارتقای سواد رسانه‌ای یک جامعه و تولید محتوا مطابق با نیاز‌های رسانه‌ای مخاطب هدف می‌تواند عملیات روانی دشمن را خنثی کرده و اعتماد ملی را به رسانه‌های بومی افزایش دهد. اکنون لازم است بیش از گذشته به این مساله توجه کرده و با طراحی یک برنامه مدون و همه جانبه اولا مانع از گسترش آسیب‌های بی سواد رسانه‌ای شد و ثانیا با افزایش سواد رسانه‌ای جامعه ایرانی تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کرد.
منبع : خبرگزاری ایرنا
∎
نظر شما