مترجم یا رابط ناشنوا شخصی است که ارتباط زبانی بین ناشنوا و فرد شنوا برقرار می کند. رابط ناشنوا در حقیقت شخصی است که می تواند زبان اشاره ویژه ناشنوایان را برای افراد شنوا ترجمه کرده و منظور ناشنوا را به روشنی بیان کند و گفته های افراد شنوا را نیز برای افراد ناشنوا به زبان اشاره نمایش دهد.
مترجم یا رابط ناشنوا، اسمش هر چه که باشد لازم است به ویژه برای موارد اضطراری در ادارات و بیمارستان ها و دیگر دستگاه های اجرایی کشور حضور باشد اما این امر با چالش های فراوانی روبه رو است. همچنین تربیت مترجم براساس زبان اشاره واحد نیز نیاز است که متاسفانه هنوز در کشور وجود ندارد و از طرف دیگر این امر به اعتبار نیازمند است.
این در حالی است که بسیاری از مسئولان انتظار دارند مترجمی ناشنوایان از سوی افراد داوطلب و به رایگان انجام شود که جای تامل دارد چراکه فعالیت های خیرخواهانه و داوطلبانه در این زمینه پاسخگوی نیاز فراوان ناشنوایان به مترجم و رابط ناشنوا نیست.
مترجمان ناشنوایان مانند مترجمان زبان های دیگر حق دارند از حقوق مادی و معنوی برخوردار شوند؛ از سوی دیگر برخی افراد نیز انتظار دارند والدین ناشنوایی که دارای فرزند شنوا هستند، فرزندشان نقش مترجم آنها را برعهده گیرد. البته این امر اکنون نیز انجام می شود اما آیا قرار است فرزندان تمام عمر نقش زبان والدین را بازی کنند.
نبود دسترسی به مترجم به عنوان یکی از چالش های اصلی ناشنوایان که کمتر به آن پرداخته شده است. چند نفر از ناشنوایان در گفت و گو با خبرنگار ایرنا از این چالش سخن گفته اند.

* نبود مترجم ناشنوا حتی یک خانواده را درگیر می کند
کیخسرو رنگرز یکی از افراد ناشنوا در این باره به خبرنگار ایرنا می گوید: یکی از دغدغه های اغلب مادر و پدرها ناشنوا، فرزند شنوا است، این فرزند در آینده زبان آنها می شود اما از نظر روحی و روانی آسیب می بیند. برای فرزند نیز واقعا سخت است.
وی که گوینده اخبار ناشنوایان نیز هست، می افزاید: نکته جالب این است که از این فرزندان خواسته می شود به صورت رایگان نقش مترجم افراد ناشنوا را برعهده بگیرند. در حالی که هنگامی که ثمینه باغچه بان (فرزند جبار باغچه بان بنیانگذار آموزشگاه ناشنوایان در ایران) در ایران زندگی می کرد، خواستار درنظرگرفتن حقوق برای اینگونه مترجم ها بود.
رنگرز تصریح می کند: پدر و مادر من هم ناشنوا هستند و هر زمان بیمارستان، بانک، بیمه یا اماکن دیگر برای کار اداری یا اخذ خدمت می خواهند بروند باید برادرم همراه آنها باشد.
وی اظهار امیدواری کرد که شبکه مترجمین ایران برای ناشنوایان راه اندازی شود تا افراد ناشنوا هرگاه هرکجا خواستند بروند بتوانند با بهره گیری از این مترجمین به کارهای روزمره خود برسند اما اکنون آنان متاسفانه مجبور هستند برای رفتن به یک اداره یا اماکن عمومی، یک خانواده را درگیر کنند.

* نبود مترجم و رد شدن در مصاحبه شغلی
ضرورت مترجم برای ناشنوایان تا جایی است که نبود آن می تواند موجب نپذیرفته شدن آنان در مصاحبه های شغلی شود. امین یارمحمدی دارای ناشنوایی مطلق است و کار عکاسی می کند و در این باره معتقد است بزرگ ترین مشکل ناشنوایان در حوزه اشتغال عدم برقراری ارتباط بین افراد شنوا و ناشنوا و همچنین اعتماد به نفس پایین در افراد ناشنوا است.

* نبود مترجم و مشکل برقراری ارتباط ناشنوایان
ملیحه ایروانی که نیمه شنوا و مترجم ناشنوایان است، می گوید: نشنیدن افراد ناشنوا باعث شده تا دیده نشوند. تا زمانی که آواها ابزار ارتباط نشده‌اند هیچ فرقی با دیگران ندارند، اما تا کلام به میان می‌آید، پاسخ آنها تنها «سکوت» است و اینجا همان سرآغاز مشکلات «ناشنوایان» است.
وی می افزاید: این کلمات وصف حال ناشنوایان و کم شنواهای کشور است که گفته می شود هم اکنون حدود یک میلیون ناشنوا و کم شنوا در کشور وجود دارند، این افراد مانند دیگر معلولان جامعه با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنند، اما ناتوانی آنها برخلاف دیگر معلولان سبب شده در برقراری ارتباط با سایر افراد جامعه با مشکلات بیشتری رو به رو باشند، چون ناشنوایان در دنیای ساکت‌شان هر روز تنهاتر می‌شوند و موانع بیشتری بر سر راهشان قرار می گیرد.
وی تاکید می کند: این روزها ناشنوایان برای رفع نیازهای ابتدایی خود مانند ارتباط با همنوع، اشتغال و تحصیل مشکل دارند.
در سازمان بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش استثنایی رابطی به عنوان رابط ناشنوایان نداریم، البته در سازمان بهزیستی یک نفر به عنوان کارشناس ناشنوایان وجود دارد اما عملا فردی به عنوان رابط ناشنوایان در این سازمان تخصصی وجود ندارد که بخواهد به این افراد ارائه خدمت کند.

* سرگردانی ناشنوایان در نبود مترجم
رئیس انجمن ناشنوایان ایران با اشاره به جمعیت یک میلیون نفری افراد دارای معلولیت شنوایی (کم شنوا و ناشنوا) می گوید: مشکل اصلی جامعه ناشنوایان عدم ارتباط با ادارات، سازمان ها و دستگاه های دولتی و غیردولتی است که افراد را در بلاتکلیفی و سرگردانی نگاه می دارد.
حامد عابدین زاده در گفت و گو با خبرنگار ایرنا می افزاید: مترجمین و فعالیت آنها نقش بسزایی در ارائه خدمات به جامعه ناشنوایان دارند که با وجود آموزش افراد داوطلب به علت عدم تامین نیازها و عدم بودجه کافی جهت ارائه خدمات به جامعه ناشنوایان، مترجمین بعد از آموزش همکاری لازم را نمی کنند و همچنان این قشر با کمبود مترجمین مواجه می شوند.
وی ادامه می دهد: هر چند که سازمان بهزیستی و سازمان آموزش و پرورش استثنایی کشور آموزش زبان اشاره ویژه مسئولان و کارشناسان را برگزار کردند ولی هنوز تا رسیدن به مقصود راه طولانی در پیش است.
عابدین زاده اضافه می کند: امید است با توجه به نیاز وافر این قشر آسیب پذیر، جامعه راهکار مفیدی جهت تربیت مترجمین برای ارائه خدمت به جامعه ناشنوایان بیندیشد.
اجتمام**9185*1834